Research Article

 

 

Correlation between acoustically evoked short latency negative response and vestibular evoked myogenic potentials in children with profound sensorineural hearing-loss

 

 

Zahra Jafari1, Saeed Malayeri2, Nima Rezazadeh2, Farideh HajiHeydari3

 

1- Rehabilitation Research Center, Faculty of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran

2- Department of Audiology, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran

3- Pediatric Neurorehabilitation Research Center, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran

 

 

Received: 11 May 2011, accepted: 30 October 2011

 

Abstract

Background and Aim: Vestibular evoked myogenic potentials and acoustically evoked short latency negative response are two non-cochlear responses with probably saccular origin. The present study was conducted to determine the percentage of presence and the relation between these two responses in children with hearing loss.

Methods: Thirty children with profound congenital sensorineural hearing loss were studied. Vestibular evoked myogenic potentials ellicitedby tone burst stimuli and acoustically evoked short latency negative response ellicited by click stimuli were recorded. Both responses were recorded at air conduction threshold level monaurally via an internal receiver.

Results: Vestibular evoked myogenic potentials in 53.3% of children and acoustically evoked short latency negative response in 40.0% of cases were recorded. There was a significant correlation between the percentage of recording these two responses (p=0.005). Gender and the stimulated ear had no effect on the results.

Conclusion: In almost half of these disabled children, both vestibular evoked myogenic potentials and acoustically evoked short latency negative response were recoreded. This finding may both indicate that hearing loss has no effect on the function of otolith organs in some children and vestibular deficits probably exist along with hearing impairment in others. This findng reiterates the importance of evaluation of vestibular system as part of standard auditory evaluations.

Keywords: Vestibular evoked myogenic potentials, acoustically evoked short latency negative response, profound hearing loss, Saccule

مقاله پژوهشی

 

بررسی همبستگی پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیختۀ صوتی و پتانسيل عضلاني برانگيختۀ دهليزي در کودکان کم‏شنوای حسی عصبی عمیق

 

زهرا جعفري1، سعيد ملايري2، نيما رضازاده2، فریده حاجی حیدری3

1ـ مرکز تحقیقات توانبخشی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

2ـ گروه شنوايي‏شناسي، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، تهران، ایران

3ـ مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، تهران، ایران

 

چکیده

زمينه و هدف: پتانسیل عضلانی برانگیختۀ دهلیزی و پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیختۀ صوتي دو پاسخ غیرحلزونی با منشاء احتمالی ساکول است. مطالعۀ حاضر با هدف تعیین درصد وجود دو پاسخ و بررسي ارتباط آنها در کودکان کم‏شنوا انجام شد.

روش بررسي: اين مطالعه روي 30 كودك كم‏شنواي حسی عصبی عميق مادرزاد انجام شد. پتانسیل عضلانی برانگیخته دهلیزی با ارائۀ محرک تن‏برست و پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیختۀ صوتي با ارائۀ محرک كليك ثبت گرديد. هر دو پاسخ در سطح شدت آستانۀ راه هوايي به‏صورت يك گوشي از طريق رسيور داخلي ثبت شدند.

یافته‏ها: پتانسیل عضلانی برانگیخته دهلیزی در 3/53 درصد کودکان و پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیختۀ صوتي در 40 درصد کودکان به‏دست آمد. بین درصد ثبت اين دو پاسخ، ارتباط معنی‏داری وجود داشت(005/0=p). جنسیت و گوش مورد بررسي بر نتایج آزمون‏ها تأثیری نداشت.

نتیجه‏گیری: در نزدیک به نیمی از کودکان کم‏شنوا، هر دو پتانسیل عضلانی برانگیخته دهلیزی و پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیخته صوتي ثبت گردید. این یافته از یک سو به عدم تأثیر کم‏شنوایی بر عملکرد ساختارهای اتولیتی در برخي از كودكان و از سوی دیگر به احتمال وجود نقص دهلیزی به همراه کم‏شنوایی عمیق در گروه ديگر اشاره دارد. این امر بر ضرورت بررسي عملکرد دستگاه دهلیزی در کنار ساير ارزيابي‏ها برای اطلاع از عملکرد این دستگاه تأکید دارد.

واژگان كليدي: پتانسیل عضلانی برانگیخته دهلیزی، پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیخته صوتی، كم‏شنوايي عمیق، ساکول

 

(دریافت مقاله: 21/2/90، پذیرش: 8/8/90)

 

مقدمه

دو لابيرنت دهلیزی، ساختارهايی متقارن هستند. هر لايبرنت دهلیزی در همكاري با لايبرنت دهلیزی سمت مقابل قادر است شتاب خطي و شتاب زاويه‏اي را اندازه بگيرد. شتاب خطي توسط ارگان‏های اتولیتی یا اوتريكول و ساكول کشف و از طريق جاذبۀ زمین و حرکت بدن ايجاد مي‏شود. شتاب زاويه‏اي توسط مجاري نيم‏دايره کشف، و در اثر چرخش سر و يا بدن ايجاد مي‏شود(1).

در ارزیابی‏های الکتروفیزیولوژیک شنوایی، آزمایش‏های ویژه‏ای برای بررسی عملکرد دستگاه دهلیزی وجود دارد. در حالی که از قدمت آزمون‏هایی نظیر الکترونیستاگموگرافی (Electronystagmography: ENG) ده‏ها سال می‏گذرد و یافته‏های زیادی از انجام آن در افراد هنجار و در اختلالات مختلف دستگاه دهلیزی در دست است، اما آزمون‏هایی مانند پتانسیل‏های عضلانی برانگیختۀ دهلیزی (Vestibular Evoked Myogenic Potential: VEMP) یا پاسخ منفی با زمان نهفتگی کوتاه برانگیختۀ صوتی (Acoustically Evoked Short latency Negative Response: ASNR) که به موج n3 نیز شناخته می‏شود، جدید بوده و اطلاعات محدودی دربارۀ آنها در دست است.

VEMP که به‏طور مرسوم با ارائۀ تحریک صوتی در سطوح شدتی بالا از عضلۀ جناغی‏ـ‏چنبری‏ـ‏ماستوئیدی (sternocledomastoid: SCM) قابل ثبت است، پاسخی است که در مطالعات انجام گرفته روی ضایعات شنوایی‏ـ‏دهلیزی محیطی، منشأ دهلیزی آن تأیید شده است. این پاسخ با یک قلۀ مثبت (p1/p13) در حدود 11 میلی ثانیه و قلۀ منفی (n1/n23) در حدود 18 میلی ثانیه مشخص می‏شود و در کل، ساکول به‏عنوان منشأ احتمالی آن ذکر شده است. از سوی دیگر، ASNR یا n3 نیز پاسخ منفی بزرگی است که در آزمایش پاسخ شنوایی ساقۀ مغز (Auditory Brainstem Response: ABR) در سطوح شدتی بالای محرک، از برخی افراد کم‏شنوای عمیق ثبت می‏شود و برای آن منشأ دهلیزی (به‏ویژه از ساکول و هسته‏های دهلیزی) ذکر شده است(5-2).

مطالعات نشان داده است که در VEMP با افزایش میزان کم‏شنوایی حسی عصبی، احتمال مشاهدۀ پاسخ کاهش می‏یابد. برای مثال، در مطالعۀ Zagolski (2008)، VEMP در 35 درصد گوش‏ها(4)؛ در بررسی Cushing و همکاران (2008) در 40 درصد گوش‏ها(6) و در مطالعۀ Shall (2010) در 33 درصد گوش‏ها(7) گزارش شده است. به‏طور کلی، نتایج این مطالعات حاکی از عدم ثبت VEMP در بیش از نیمی از افراد کم‏شنوای عمیق است که با توجه به منشأ ثبت این پاسخ یعنی ارگان‏های اتولیتی (ساکول)، در صورت عدم وقوع جبران مرکزی احتمال مشاهدۀ نقص در راهبری تحریکات استاتیک که مستلزم کنترل شتاب خطی هستند وجود دارد.

در مطالعات، بین فراوانی ثبت ASNR و VEMP همبستگی مثبت بالایی گزارش شده است. همچنین در مطالعۀ Zagolski  (2008)، ASNR در 29 درصد گوش‏ها قابل ثبت بود(4). در مطالعۀ Nong و همکاران (2002) ASNR در 37 درصد گوش‏ها و VEMP در تمام گوش‏های دارای ASNR گزارش شد(3). در مطالعۀ اخیر Emara (2010) روی کودکان کم‏شنوای حسی عصبی عمیق نیز ASNR در 43/30 درصد گوش‏ها گزارش شد. ضمن این که VEMP در کلیۀ گوش‏های دارای ASNR و در 13/53 درصد گوش‏های بدون ASNR قابل ثبت بود(5).

با وجود گزارش‏ها و شواهد باليني متعددي كه در زمينۀ اختلالات تعادلي در کودکان كم‏شنوای حسی عصبی شدید تا عمیق با آزمایش‏های عملکردی و الکتروفیزیولوژیک در دست است و علی‏رغم نیاز به استفادۀ کاربردی از این یافته‏ها در ارزیابی‏های بالینی و مشاورۀ شنوایی‏شناسی، مقالۀ معتبري در اين زمينه در ایران منتشر نشده است. مطالعۀ حاضر با هدف ثبت دو پاسخ VEMP و ASNR در این کودکان و گزارش درصد فراوانی و میزان همبستگی بین آنها و اشاره به کاربرد بالینی این آزمون‏ها انجام شد.

 

روش بررسی

بررسي مقطعی حاضر روي 30 كودك كم‏شنواي عميق مادرزاد شامل 14 دختر (7/46 درصد) و 16 پسر (3/53 درصد) با محدودۀ سنی 0/6 تا 4/9 سال، با میانگین سنی 93/6 و انحراف معيار 11/1 سال، از تیر تا آبان ماه سال 1389 انجام شد. در معیارهای ورود به مطالعه، وجود کم‏شنوایی حسي عصبي عمیق دوطرفۀ مادرزادی یا از بدو تولد براساس آزمایش ادیومتری تن ‏خالص (دستگاه اديومتر AC5 ساخت شركت Intracoustic، کشور دانمارك) و کسب نتیجۀ طبیعی در آزمایش تمپانومتری برای اطمینان از سلامت گوش میانی (دستگاه تمپانومتر AZ7 ساخت شركت Intracoustic، كشور دانمارك) مد نظر بود. کودکان دچار اختلال بینایی، نقص ذهنی و یا اختلال یادگیری از مطالعه کنار گذاشته ‏شدند. کودکان مورد بررسی از مرکز توانبخشی ویژۀ کودکان کم‏شنوا واقع در منطقۀ 10 تهران، و براساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند. کلیۀ افراد نمونه با کسب رضایت‏نامۀ کتبی وارد مطالعه شدند، و بررسی حاضر از جنبۀ رعایت ملاحظات اخلاقی به تأیید معاونت پژوهشی دانشگاه علوم
پزشکی تهران رسید.

از کلیۀ کودکان مورد پژوهش، تاريخچه‏گيري و سپس VEMP و ASNR با استفاده از دستگاه Eclipse (ساخت شركت Intracoustic، كشور دانمارك) انجام مي‏شد. براي ثبت VEMP، كودك روي تخت به پشت خوابيده و محل نصب الكترودها با پنبۀ آغشته به الكل و سپس با ژل تميز مي‏شد. محرك مورد استفاده، تن‏برست 500 هرتز با پلاريتۀ انقباضي با زمان خيز و افت یک ميلي ثانيه و زمان پلاتوي دو ميلي ثانيه در سطح شدت آستانه از راه هوايي و به‏صورت يك گوشي از طريق رسيور داخلي و با ارائۀ تعداد تحريك 1/5 بار در ثانيه بود. الكترود وارونگر روي بطن عضلۀ SCM در يك سوم بالايي عضله نصب مي‏شد و الكترود ناوارونگر روي لبۀ استخوان استرنوم و الكترود زمين روي پيشاني قرار مي‏گرفت. پهناي باند فيلتر 20 تا 2000 هرتز، تعداد محرك در هر بار ارائه 200 تحريك و ميزان تقويت پاسخ 5000 بار بود. براي ثبت پاسخ از هر گوش، از كودك خواسته مي‏شد تا سر را به سمت مقابل بچرخاند و به او آموزش داده مي‏شد كه وضعيت سر و گردن را براي چند ثانيه از اين حالت تغيير ندهد. سپس براي يك دقيقه سر را در موقعيت وسط در حالت استراحت نگه داشته و به همين روش، پاسخ از طرف مقابل دو بار ثبت مي‏شد. براي كنترل ميزان انقباض عضلۀ SCM در حين آزمايش، محدودۀ دامنۀ مورد قبول انقباض عضله روی vμ 50-30 تنظیم می‏شد.

براي ثبت ASNR، آزمايش ABR در همان وضعيت فيزيكي آزمايش VEMP انجام مي‏شد. محرك مورد استفاده، كليك با تعداد تحريك 1/10 بار در ثانيه بود كه در سطح شدت آستانه از راه هوايي به‏صورت يك گوشي از طريق رسيور داخلي ارائه مي‏شد. براي ثبت پاسخ نيز از شيوۀ مرسوم نصب الكترودها در آزمايش ABR شامل الكترود وارونگر روي ماستوئيد گوش آزمايشي، الكترود ناوارونگر روي ماستوئيد گوش مقابل و الكترود زمين روي پيشاني استفاده شد. پهناي باند فيلتر 100 تا 2000 هرتز، تعداد محرك در هر بار ارائه 1000 تحريك و ميزان تقويت پاسخ 75000 بار بود. در حين آزمايش، كودك در وضعيت آرام با چشم‏هاي بسته يا در حالت خواب قرار داشت.

برای بررسی ارتباط وجود پاسخ در دو آزمون VEMP و ASNR، اختلاف دو جنس در درصد وجود پاسخ در هر دو آزمون، و همچنین بررسی اختلاف دو جنس در زمان نهفتگی و دامنۀ امواج دو آزمون، از آزمون آماری ناپارامتریک ویلکاکسون استفاده شد. برای بررسی ارتباط بین زمان نهفتگی ASNR و زمان نهفتگی امواج p1 و n1 در VEMP، از آزمون آماری همبستگی پیرسون استفاده شد. برای بررسی اختلاف درصد وجود پاسخ‏ها در دو گوش، از آزمون آماري ناپارامتريك من‏ويتني استفاده شد. از آزمون آماري t زوجي، برای بررسی اختلاف زمان نهفتگی و دامنه امواج VEMP و ASNR در دو گوش و همچنین تکرارپذیری نتایج آزمون‏ها استفاده شد.

 

يافته‏ها

در 3/53 درصد (32 گوش) از 60 گوش مورد بررسي، پاسخ VEMP ثبت شد و در 7/46 درصد از گوش‏ها، پاسخي


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

وجود نداشت. در شکل 1، نمونۀ پاسخ ثبت شده از گوش راست یکی از کودکان در سطح شدت آستانه (85 دسی‏بل HL) و 10 دسی‏بل بالای آستانه، نشان داده شده است. در 7/46 درصد (14 نفر) افراد پاسخ در دو گوش و در 3/13 درصد (4 نفر) پاسخ در يك گوش ثبت شد و در 40 درصد (12 نفر) افراد، پاسخ در دو گوش وجود نداشت. در افراد داراي پاسخ، محدودۀ سطح شدت آستانۀ VEMP 75 تا 95 دسی‏بل و میانگین آن 60/83 با انحراف معيار 44/4 دسي‏بل HL بود. محدودۀ دامنه 51/45 تا 85/190 میکروولت به‏دست آمد.

در 40 درصد (24 گوش) از 60 گوش مورد بررسي، ASNR مشاهده شد و در 60 درصد موارد (36 گوش) پاسخي وجود نداشت. در 6/36 درصد (11 نفر) افراد پاسخ در دو گوش و در 7/6 درصد (2 نفر) موارد، پاسخ در يك گوش ثبت شد و در 7/56 درصد (17 نفر) افراد، پاسخ در دو گوش وجود نداشت. با ارائۀ محرك كليك در سطوح شدتي بالا در سطح آستانه با ميانگين 75/97 با انحراف معيار 24/3 دسي‏بل nHL در محدودۀ شدتي 90 تا 100 دسي‏بل، ASNR در محدودۀ زمان نهفتگی 72/2 تا 44/3 ميلي ثانيه با محدودۀ دامنه 085/0 تا 211/0 میکروولت ثبت شد. در شکل 2، نمونۀ پاسخ ثبت شده از دو گوش یکی از کودکان در سطح شدت آستانه نشان داده شده است.

VEMP در کلیۀ گوش‏های دارای ASNR (40%) وجود داشت. در 22/22 درصد (8 گوش) از گوش‏های بدون ASNR (60%) یا 33/13 درصد از کل 60 گوش مورد بررسی، VEMP علی‏رغم نبود ASNR، قابل ثبت بود. در جدول 1، ميانگين و انحراف معیار زمان نهفتگی امواج p1 و n1 و دامنۀ p1n1 پاسخ VEMP و همچنين زمان نهفتگی و دامنه ASNR آورده شده است.

در تحلیل آماری، بین وجود پاسخ در دو آزمون VEMP و ASNR ارتباط معنی‏داری وجود داشت (005/0=p، 768/0=r). همچنین، بین زمان نهفتگی ASNR و زمان نهفتگی امواج p1 (0001/0=p، 851/0=r) و n1 (004/0=p، 569/0=r) در VEMP همبستگی مثبت معنی‏داری وجود داشت.

در بررسی حاضر برای اطمینان از امواج ثبت شده، در هر سطح شدت مورد بررسی، پاسخ‏ها دو بار تکرار شد. با انجام آزمون آماری، بین دو بار تکرار VEMP و ASNR در سطوح شدتي مورد بررسي، تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد(05/0>p). همچنین، بين درصد وجود پاسخ در دو گوش، در هر دو آزمون VEMP(305/0=p) و ASNR(296/0=p) تفاوت معنی‏داري وجود نداشت. بين ميانگين زمان نهفتگی امواج p1(3/0=p)، n1(501/0=p) و ASNR(260/0=p) و دامنۀ p1n1(115/0=p) و ASNR(597/0=p) در دو گوش نیز تفاوت معنی‏داري مشاهده نشد.

تحلیل آماری، بین درصد وجود پاسخ در دو جنس در هر دو آزمون VEMP(131/0=p) و ASNR (530/0=p) تفاوت معنی‏داری را نشان نداد. همچنين، بين دو جنس در ميانگين زمان نهفتگی امواج p1(699/0=p)،n1(760/0=p) و ASNR(994/0=p)، و دامنۀ p1n1(742/0=p) و ASNR(285/0=p) نيز تفاوت معنی‏داري مشاهده نشد.

 

بحث

Text Box: جدول 1ـ ميانگين و انحراف معیار پارامترهای VEMP و ASNR در کودکان کم‏شنوای عمیق VEMP ASNR پارامترها تعداد گوش‏ها میانگین (انحراف معیار) تعداد گوش‏ها میانگین (انحراف معیار) آستانه (dB) 32 (44/4) 60/83 26 (24/3) 75/97 دامنه (µv) 32 (15/24) 88/77 26 (396/0) 137/0 زمان نهفتگی p1 (ms) 32 (91/0) 73/13 ـ ـ n1 (ms) 32 (27/1) 46/19 ـ ـ ASNR (ms) ـ ـ 26 (204/0) 10/3 در مطالعۀ حاضر ASNR در 40 درصد کودکان کم‏شنوای شدید تا عمیق و VEMP در بیش از نیمی از موارد، شامل کلیۀ کودکان دارای ASNR، ثبت شد. این یافته با نتایج مطالعات قبلی در این زمینه همخوانی دارد. در بررسی Cushing و همکاران (2008) روی 40 کودک کم‏شنوای عمیق مادرزاد 3 تا 19 سال نیز VEMP در 40 درصد گوش‏ها(6)، و در مطالعۀ Shall (2010) روی 33 کودک کم‏شنوای عمیق 4 تا 7 سال در 33 درصد گوش‏ها(7) وجود داشت. در مطالعۀ Zagolski (2008) روی 17 کودک سه ماهۀ کم‏شنوای حسی عصبی عمیق دو گوش، ASNR در سطح آستانۀ بین 90-80 دسی‏بل nHL با زمان نهفتگی 3/3 میلی ثانیه در 29 درصد موارد و VEMP در 35 درصد گوش‏ها ثبت گردید(4). در بررسی Nong و همکاران (2002) روی 20 فرد کم‏شنوای عمیق 6 تا 62 سال، ASNR در سطح شدت آستانۀ 105-95 دسی‏بل nHL در 37 درصد گوش‏ها وجود داشت و در کلیۀ افراد دارای ASNR، VEMP در سطح شدت آستانۀ تحریک 100-80 دسی‏بل nHL قابل ثبت بود(3). در بررسی Emara (2010) روی 23 کودک کم‏شنوای عمیق 25/4 تا 14 سال، ASNR در 43/30 کودکان و VEMP در کلیۀ افراد دارای ASNR و در 13/53 درصد افراد بدون ASNR ثبت شد(5). در مطالعۀ Dong و همکاران (2010) نیز VEMP در همۀ گوش‏های دارای ASNR به‏دست آمد(10). در مطالعۀ حاضر بین ثبت ASNR و VEMP در کودکان کم‏شنوای عمیق ارتباط مثبت معنی‏داری وجود داشت که در بررسی Emara (2010) نیز به آن اشاره شد(5). در مطالعۀ اخیر و در بررسی Zagolski (2008) ذکر


شد، که ثبت VEMP در کلیۀ گوش‏های دارای ASNR به عملکرد طبیعی ساکول در گوش‏های دارای ASNR اشاره دارد(4). براساس نتایج مطالعۀ حاضر و مطالعات قبلی، حداقل در 30 تا 40 درصد از کودکان کم‏شنوای حسی عصبی عمیق می‏توان عملکرد طبیعی ساکول را انتظار داشت.

در بررسی حاضر بین ثبت VEMP و ASNR در افراد مورد بررسی ارتباط نزدیکی مشاهده شد که با نتایج مطالعات قبلی در این زمینه همخوانی دارد(4و5). همچنین، بین زمان نهفتگی امواج در دو پاسخ، ارتباط نزدیکی وجود داشت که با نتایج مطالعۀ Emara (2010) در توافق است. شاید بتوان این یافته را به‏عنوان دلیلی برای مشابهت منشأ دو پاسخ ذکر کرد(5).

عواملی مانند نحوۀ ارائۀ محرک (راه هوایی یا راه استخوانی)، نوع تحریک (کلیک یا تن‏برست)، مشخصات محرک، شرایط ثبت پاسخ و فعال کردن یک‏طرفه یا دوطرفه عضلۀ SCM، از جمله مواردی هستند که می‏توانند بر نتایج مطالعات تأثیر داشته باشند. عامل مهم دیگری که می‏تواند بر نتایج مطالعه تأثیر داشته باشد، سابقۀ تأخیر یا اختلالات حرکتی در دوران نوزادی و خردسالی است. برای نمونه، در بررسی Shall (2010) ذکر شد، سوگیری افراد نمونه به سمت کودکان با سابقۀ تأخیر حرکتی یا دچار اختلال تعادلی و تمایل بیشتر والدین آنها به شرکت در بررسی به هنگام فراخوان شرکت در مطالعه، از جمله مواردی است که می‏تواند بر کاهش درصد ثبت پاسخ، تأثیر داشته باشد(7). در بررسی حاضر با تاریخچه‏گیری اولیه از والدین کودکان کم‏شنوای واجد معیارهای شرکت در مطالعه، این عامل کنترل شد.

اگرچه منشأ ASNR مشخص نشده است، شکل عجیب موج آن(2) و ثبت پاسخ در گوش‏های بدون ABR و با باقی‏ماندۀ شنوایی ناچیز، از منشأ غیرحلزونی پاسخ حمایت می‏کند. با توجه به این که از ارگان‏های دهلیزی تنها ساختارهای اتولیتی (به‏ویژه ساکول) به صوت پاسخ می‏دهند، احتمالاً ASNR از ساکول ناشی می‏شود(2). در مطالعۀ Nong و همکاران (2002) ذکر شد که احتمالاً ساکول و هستۀ دهلیزی منشأ ASNR هستند(3). از سوی دیگر، ASNR موجی با قلۀ منفی است، در حالی که امواج ABR دارای قلل مثبت هستند و دلیل این تفاوت قطبیت، مشخص نیست. راه‏های شنوایی در ساقۀ مغز، اساساً جهت صعودی دارند، در حالی که مسیر ثبت پاسخ از ساکول با ارائۀ تحریک صوتی، اساساً نزولی است، زیرا ورودی‏ها از ساکول در مسیر دهلیزی‏ـ‏نخاعی ارسال می‏شوند(9و10). در مقالۀ Emara (2010) این اختلاف در مسیر ارسال‏های عصبی به‏عنوان یکی از دلایل احتمالی تفاوت قطبیت ASNR و امواج ABR ذکر شده است(5).

در بررسي حاضر اگرچه درصد ثبت پاسخ در پسران بيش از دختران بود، اما بين دو جنس در كسب پاسخ و همچنين در ميانگين زمان نهفتگی و دامنۀ امواج ثبت شده، تفاوت قابل توجهي وجود نداشت. در مطالعات قبلي در اين زمينه نيز جنسيت بر نتايج آزمون VEMP تأثيري نداشته است(11و12). همچنين بين درصد وجود پاسخ در گوش راست و گوش چپ و زمان نهفتگی امواج p1 و n1 و دامنه p1n1 بین دو گوش نيز تفاوت قابل توجهي وجود نداشت كه با نتايج مطالعات قبلي در اين زمينه همخواني دارد(11،13و14). در مورد پاسخ ASNR نیز جنسیت و گوش مورد بررسی بر نتایج تأثیری نداشت. در مطالعات قبلی روی این پاسخ، تأثیر این عوامل مورد بررسی قرار نگرفته است. شاید بتوان ثبت این دو پاسخ از سطوح پایین ساقۀ مغز و احتمال مشارکت یک قوس رفلکسی در تشکیل پاسخ را به‏عنوان دلیل احتمالی این یافته‏ها ذکر کرد(15).

یافته‏های مطالعۀ حاضر و مطالعات قبلی به نوعی به منشأ دهلیزی و به‏ویژه ساکولی ASNR و VEMP و کاربرد آنها در ارزیابی تعادل استاتیک اشاره دارد. در صورتی که این یافته صحت داشته باشد، می‏توان در بیماران با دشواری انقباض عضلات گردن به‏دلیل سن یا ضعف ذهنی، برای بررسی عملکرد ساکول از ASNR به جای VEMP استفاده کرد. در صورت ثبت هر دو پاسخ در بیماران نیز ثبت ASNR می‏تواند به تشخیص محل ضایعه کمک نماید، زیرا راه‏های عصبی آنها ممکن است با یکدیگر تفاوت‏هایی داشته باشد.

 

نتيجه‏گيري

در نزدیک به نیمی از کودکان کم‏شنوای حسی عصبی عمیق مطالعۀ حاضر، پاسخ VEMP و ASNR ثبت شد. این یافته از یک سو به‏تفکیک راه‏های عصبی شنوایی و دهلیزی از یکدیگر و عدم تأثیر کم‏شنوایی بر عملکرد ساختارهای اتولیتی و از سوی دیگر به احتمال وجود نقص دهلیزی به همراه کم‏شنوایی اشاره دارد. این امر بر ضرورت ارزیابی عملکرد دستگاه دهلیزی در کنار ارزیابی‏های شنوایی معمول برای اطلاع از عملکرد این دستگاه و در صورت نیاز ارائۀ مشاوره و طراحی برنامه‏های درمانی مناسب تأکید دارد. نتایج مطالعۀ حاضر می‏تواند در توسعۀ کاربرد بالینی دو آزمون VEMP و ASNR نقش به‏سزایی داشته باشد.

 

سپاسگزاری

از خانم‏ها رقیه صالحی و سيده سعیده جوادی برای کمک در دسترسی به نمونه‏ها و از کلیه کودکان و والدین شرکت‏کننده در این پژوهش، سپاسگزاری می‏شود.

 

REFERENCES

1.             Kohen-Raz R, Masalha M. Relations of basic arithmetic and motor skills in deaf elementary school children. Percept Mot Skills. 1988;66(1):275-82.

2.             Nong DX, Ura M, Owa T, Noda Y. An acoustically evoked short latency negative response in profound hearing loss patients. Acta Otolaryngol. 2000;120(8):960-6.

3.             Nong DX, Ura M, Kyuna A, Owa T, Noda Y. Saccular origin of acoustically evoked short latency negative response. Otol Neurotol. 2002;23(6):953-7.

4.             Zagólski O. An acoustically evoked short latency negative response in profound hearing loss infants. Auris Nasus Larynx. 2008;35(3):328-32.

5.             Emara AA. Acoustically evoked, short latency negative response in children with sensorineural hearing loss. J Laryngol Otol. 2010;124(2):141-6.

6.             Cushing SL, Papsin BC, Rutka JA, James AL, Gordon KA. Evidence of vestibular and balance dysfunction in children with profound sensorineural hearing loss using cochlear implants. Laryngoscope. 2008;118(10):1814-23.

7.             Shall MS. The importance of saccular function to motor development in children with hearing impairments. Int J Otolaryngol. 2009;2009:972565.

8.             Vanspauwen R, Wuyts FL, Van de Heyning PH. Improving vestibular evoked myogenic potential reliability by using a blood pressure manometer. Laryngoscope. 2006;116(1):131-5.

9.             Vanspauwen R, Wuyts FL, Van de Heyning PH. Validity of a new feedback method for the VEMP test. Acta Otolaryngol. 2006;126(8):796-800.

10.         Nong DX, Ura M, Kyuna A, Owa T, Noda Y. Saccular origin of acoustically evoked short latency negative response. Otol Neurotol. 2002;23(6):953-7.

11.         Isu N, Graf W, Sato H, Kushiro K, Zakir M, Imagawa M, et al. Sacculo-ocular reflex connectivity in cats. Exp Brain Res. 2000;131(3):262-8.

12.         Sato H, Imagawa M, Isu N, Uchino Y. Properties of saccular nerve activated vestibulospinal neurons in cats. Exp Brain Res. 1997;116(3):381-8.

13.         Erbek S, Erbek SS, Gokmen Z, Ozkiraz S, Tarcan A, Ozluoglu LN. Clinical application of vestibular evoked myogenic potentials in healthy newborns. Int J Pediatr Otorhinolarngol. 2007;71(8):1181-5.

14.         Ochi K, Ohashi T. Age-related changes in the vestibular-evoked myogenic potentials. Otolaryngol Head Neck Surg. 2003;129(6):655-9.

15.         Gonzalez-Garcia E, Piqueras-Del Rey A, Martin-Alba V, Parra-Escorihuela S, Soler-Algarra S, Chumillas MJ, et al. The vestibulocollic reflex: assessment and characteristics of vestibular-evoked myogenic potentials analysed by age groups. Rev Neurol. 2007;44(6):339-42.