مقاله پژوهشی

مقایسۀ مقدماتی پاسخ پایدار شنوایی راه استخوانی در افراد با شنوایی هنجار و افراد کمشنوا

سارا عفیفیان¹، معصومه روزبهانی¹، محمد ابراهیم مهدوی²، بهرام جلايي¹، سهيلا خداكريم³

¹ـ گروه شنواییشناسی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

²ـ گروه شنواییشناسی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

³ـ گروه آمار زيستي، دانشكده پيراپزشكي، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: پاسخ پایدار شنوایی روشی نوین برای تخمین آستانۀ شنوایی بهویژه در جمعیت سختآزمون است. اطلاعات کمی در خصوص آستانۀ پاسخ پایدار شنوایی راه استخوانی بهويژه در افراد كمشنوا وجود دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین و مقایسۀ پاسخ پایدار شنوایی راه استخوانی در افراد با شنوایی هنجار و مبتلا به کاهش شنوایی حسي بود.

روش بررسی: مطالعۀ مقطعی حاضر روی 10 فرد با شنوایی هنجار و 10 فرد مبتلا به کاهش شنوایی حسي در محدودۀ سنی 30-15 سال، انجام شد. پاسخ پایدار شنوایی و ادیومتری تن خالص در پاسخ به محرک راه استخوانی در فرکانسهای 500 و 2000 هرتز در هر دو گروه ثبت شد.

یافتهها: در هر دو گروه بین آستانۀ ادیومتری تن خالص و پاسخ پایدار شنوایی راه استخوانی اختلاف معنیدار آماری وجود نداشت. تفاوت بین آستانۀ رفتاری و پاسخ پایدار شنوایی هم در افراد با شنوایی هنجار، هم در مبتلایان به کاهش شنوایی حسی، در فرکانس 500 هرتز بیشتر از 2000 هرتز بود و این اختلاف از نظر آماری معنیدار بود (بهترتیب 033/0=p و 017/0=p). مقایسۀ تفاوت بین ادیومتری تن خالص و پاسخ پایدار شنوایی راه استخوانی بین دو گروه اختلاف معنیدار آماری نشانداد(001/0=p).

نتیجهگیری: در هر دو گروه مورد مطالعه، اختلاف بین آستانۀ پاسخ پایدار شنوایی و ادیومتری راه استخوانی از نظر آماری معنیدار نبود پاسخ پايدار شنوايي راه استخوانی با افزایش افت شنوایی و افزایش فرکانس، به آستانۀ رفتاری نزدیکتر میشود.

واژگان کلیدی: پاسخ پایدار شنوایی، ادیومتری تن خالص، کاهش شنوایی حسي

(دریافت مقاله: 20/1/91، پذیرش: 16/8/91)

مقدمه

با كاهش سن تشخيص کاهش شنوايي، نياز به استفاده از روش عینی معتبر و درست براي تخمين آستانۀ شنوايي افزايش يافته است. كارايي مداخلات زودهنگام به تشخيص و پيشبيني دقيق آستانههاي نوزاد وابسته است. زمانيكه وجود كاهش شنوايي اثبات شود، بايد میزان و نوع آن مشخص شود. اين اطلاعات بايد بسیار سريع به راهبردهای درماني و توانبخشی منجر شود(1و2). بر همین اساس از آزمونهای الکتروفیزیولوژیک متعددی برای ردیابی میزان باقیماندۀ شنوایی استفاده شده است. اما هر یک از این آزمونها دارای محدودیت خاص خود هستند که استفاده از آنها برای ردیابی ضایعۀ شنوایی و تشخیص میزان آن را با ترديد همراه میسازد(3).

پاسخ پایدار شنوایی (Auditory Steady State Response: ASSR) روشی نوین در بین آزمونهای الکتروفیزیولوژیک است که از جمله مزایای آن، ویژگی فرکانسی پاسخ، توانایی ارائۀ محرک در شدتهای بالا و عدم نیاز به تجزيه و تحليل نتایج توسط آزمونگر است(4و5). مطالعات گوناگون نشان داده است که ASSR قادر است تخمین دقیقی از آستانۀ راه هوایی با ویژگی فرکانسی برای درجات مختلف کاهش شنوایی فراهم آورد(8-6)، اما اطلاعات کمی در مورد ASSR راه استخوانی (BC) وجود دارد. یکی از دلایل اصلی برای ثبت آستانههای BC افتراق نوع کاهش شنوایی است. تشخیص کاهش شنوایی انتقالی یا آمیخته برای انجام مداخلۀ دارویی و توانبخشی ضروری است(9). آستانۀ BC در ارزیابی کودکانیکه اوتیت میانی یا آترزی دارند مهم است. همچنين برای ارزیابی نوزادانیکه دچار کلاپس شدهاند و در آنها امکان بهدست آوردن آستانههای راه هوایی وجود ندارد، اطلاعات هنجار BC لازم است(10).

Small و Stapells (2005) آستانۀ ASSR را در پاسخ به محرک BC در 10 فرد بزرگسال دارای شنوایی هنجار بهدست آوردند. میانگین آستانۀ ASSR BC در فرکانسهای 500 تا 4000 هرتز بهترتیب 22، 26، 18 و 18 دسیبل بهدست آمد و در تمامی فرکانسهای مورد ارزیابی همبستگی قوی بین آستانۀ راه استخوانی ASSR و PTA گزارش شد(11). این محققان در سال 2006، ASSR BC را در نوزادان با شنوایی هنجار بررسی کردند که در آن آستانۀ نوزادان در فرکانس 500 و 1000 هرتز نسبت به 2000 و 4000 هرتز بهتر بود(8). Swanepoel و همکاران (2009) نیز ASSR BC را در نوزادان بررسی کردند که نتایج آن با نتایج مطالعۀ Small و Stapells مطابقت داشت(12). در ايران، جعفرزاده و همكاران (2008) آستانۀ ASSR راه هوايي را در افراد با شنوايي هنجار و افراد مبتلا به كاهش شنوايي حسي عصبي بهدست آوردند. نتایج پژوهش آنها نشان داد آستانۀ ASSR راه هوایی با افزایش فرکانس و افزایش میزان افت شنوایی به آستانۀ PTA نزدیکتر میشود(13). تاكنون در ایران مطالعهاي در زمينۀ ASSR BC صورت نگرفته است. براي استفاده از ASSR بهعنوان ابزار استاندارد بالینی برای تشخيص نوع كاهش شنوايي، اطلاعات هنجار BC ضروری است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اطلاعات هنجار از آستانۀ ASSR BC در افراد با شنوایی هنجار بود. همچنین تفاوت میانگین آستانۀ ASSR و ادیومتری تن خالص (Pure Tone Audiometry: PTA) در افراد با شنوايي هنجار و افراد مبتلا به كاهش شنوايي حسي (Sensory Hearing Loss: SHL) تعيين و با هم مقايسه شد.

روش بررسی

این مطالعه بهشیوۀ مقطعی انجام شد و در آن مراجعهکنندگان به کلینیک شنواییشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 90-1389 با توجه به معیارهای ورود به مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این پژوهش از روش نمونهگیری غیر احتمالی آسان استفاده شد و آزمونها روی 10 فرد با شنوایی هنجار و 10 فرد مبتلا به کاهش شنوایی حسي در محدودۀ سني 15 تا 30 سال انجام شد.

معیار ورود افراد به مطالعه به این شرح بود: فاقد ضایعۀ عصبي، دارای شنوایی هنجار (آستانۀ ادیومتری در محدودۀ 25-0 دسیبل HL)، نتایج طبیعی در معاینۀ اتوسکپی و تمپانومتری، و دچار کاهش شنوایی از نوع حسی و بهصورت قرینۀ دوگوش و کمشنوایی در حد ملایم تا متوسط باشند.

در این پژوهش اطلاعات براساس پاسخهای آزمون رفتاری PTA و آزمون الکتروفیزیولوژیک پاسخ شنوایی ساقۀ مغز و ASSR (با دستگاه ICS,CHARTER ساخت شرکت Madsen دانمارک) بهدست آمد. پس از تعیین نمونهها و دریافت رضایتنامۀ کتبی از افراد، تاریخچهگیری از بیمار بهعملآمد. سپس معاینۀ اتوسکپی (با استفاده از اتوسکپ Hein آلمان)، تمپانومتری و رفلکس آکوستیک (دستگاه AZ26 شرکت Interacoustics دانمارک)، PTA، SRT و SDS (با ادیومتر AC40 Interacoustics دانمارک) انجام شد. همچنین برای اطلاع از وجود ضایعۀ عصبی آزمایشهای PIPB و ABR برای همۀ افراد شرکتکننده انجام شد. پس از انجام این ارزیابیها، آزمون ASSR از طریق BC انجام پذیرفت. تحریک در آزمون ASSR با استفاده از تن سینوسی که از نظر دامنه 100 درصد و از نظر فرکانس 20 درصد مدوله شده بود، صورت گرفت.

فرکانسهای مورد ارزیابی 500 و 2000 هرتز بود که در شدت 10 دسیبل بهصورت همزمان و در شدتهای بالاتر بهصورت تکفرکانسی بررسی میشد. محرک BC از طریق مرتعشکنندۀ استخوانی B₇₁ که با هدبند روی استخوان ماستوئید قرار میگرفت، ارائه میشد. دیگر پارامترهای آزمون شامل نحوۀ الکترودگذاری بهطوری که معکوس روی پشت گردن، غیرمعکوس قسمت بالای پیشانی و الکترود زمین قسمت پایین پیشانی، امپدانس بین الکترودها زیر 3کیلو اهم، فیلتراسیون 105-60 هرتز، میزان تقویت 100000 بار و الگوریتم کشف پاسخ همبستگی فازی بود.

آزمون در اتاقک ضد صوت و در افراد با شنوایی هنجار از سطح شدت 40 دسیبل و در افراد مبتلا به کاهش شنوایی حسی از سطح 70 دسیبل آغاز شد. برای تعیین آستانه از روش 10 دسیبل کاهش 5 دسیبل افزایش استفاده شد. قبل از انجام مطالعه، کالیبراسیون دستگاه الکتروفیزیولوژی  ASSR توسط شرکت صورت پذیرفت. همچنین کالیبراسیون بیولوژیک روزانه و قبل از انجام آزمایشها انجام میگرفت. برای مقايسۀ آستانۀ ASSR و PTA BC در هر گروه، از آزمون t زوج و براي مقايسۀ تفاوت آستانۀ رفتاري و ASSR بين دو گروه، از آزمون t مستقل استفاده شد.

یافتهها

در این پژوهش آزمونها روی 20 فرد بزرگسال (20 گوش) انجام گرفت. نمونهها براساس میانگین آستانۀ PTA در فرکانسهای 500، 1000 و2000 هرتز در دو گروه افراد با شنوایی هنجار (10n=) و افراد مبتلا به SHL (10n=) قرار گرفتند. جدول 1 میانگین و انحرافمعیار آستانۀ PTA و ASSR راه استخوانی را در افراد با شنوایی هنجار و مبتلا به SHL در دو فرکانس 500 و 2000 هرتز نشان میدهد. همانطور که در جدول دیده میشود در هر دو گروه بین BC از طریق PTA و ASSR در دو فرکانس 500 و 2000 هرتز اختلاف معنیدار آماری وجود نداشت(05/0p>).

در این مطالعه تفاوت میانگین آستانۀ BC از طریق PTA و ASSR در افراد هنجار، در فرکانس 500 هرتز، 5/40 دسیبل و در فرکانس 2000 هرتز 5/34 دسیبل بهدست آمد. این تفاوت در افراد مبتلا به SHL در فرکانس 500 و 2000 هرتز بهترتیب 26 دسیبل و 16 دسیبل بود. در نتیجه، هم در افراد هنجار و هم در افراد مبتلا، تفاوت میانگین آستانۀ PTA و ASSR BC در فرکانس 500 هرتز بیشتر از فرکانس 2000 هرتز بود که این تفاوت از نظر آماری معنیدار بود (بهترتیب 033/0=p و017/0=p).

تفاوت میانگین آستانۀ PTA و ASSR در فرکانس 500 هرتز در افراد با شنوایی هنجار 5/40 دسیبل و در افراد مبتلا به SHL 16 دسیبل بود. این تفاوت در فرکانس 2000 هرتز به ترتیب 34 و 16 دسیبل است. در نتیجه مقدار تفاوت ميانگين آستانه در افراد مبتلا به SHL در فرکانس500 هرتز 5/14 با انحراف معیار 71/2 دسیبل و در فرکانس 2000 هرتز 18 دسیبل با انحراف معیار 84/3، کمتر از افراد با شنوایی هنجار بود. مقایسۀ تفاوت میانگین آستانۀ PTA و ASSR بین دو گروه در هر دو فرکانس مورد ارزیابی اختلاف معنیدار آماری نشان داد(000/0=p).

بحث

آزمون ASSR روشی نوین برای تخمین آستانۀ شنوایی در فرکانسهای گوناگون است که با آن میتوان میزان کمشنوایی را مشخصکرد. برای تشخیص نوع کاهش شنوایی نیاز به آستانۀ BC است. اما مطالعات محدودی در زمینۀ BC ASSR بهویژه در افراد مبتلا به کاهش شنوایی صورت گرفته است.

در پژوهش حاضر میانگین آستانۀ ASSR BC در افراد با شنوایی هنجار در فرکانس 500 هرتز 5/40 دسیبل و در فرکانس 2000 هرتز 36 دسیبل و تفاوت بين PTA و ASSR BC بهترتیب 5/40 و 34 دسیبل بود. در این گروه بین ASSR و PTA BC در دو فرکانس 500 و 2000 هرتز تفاوت معنیدار آماری دیده نشد(000/1=p). در مطالعهای که Small و Stapells در سال 2005 در 10 فرد بزرگسال دارای شنوایی هنجار انجام دادند، میانگین آستانۀ ASSR BC در فرکانس500، 21 دسیبل و در فرکانس 2000 هرتز 18 دسیبل بهدست آمد و در تمامی فرکانسهای مورد ارزیابی، همبستگی قوی بین BC ASSR و PTA گزارش شد(11).

تفاوت میانگین ASSR و PTA در فرکانس 500 هرتز در هر دو گروه، بیشتر از 2000 هرتز بود و این تفاوت از نظر آماری معنیدار بود. این یافته با نتایج مطالعۀ Small و Stapells مشابه است. اين تفاوت در افراد داراي شنوايي هنجار در فركانس 500 هرتز 5/40 دسيبل و در فركانس 2000 هرتز، 34 دسيبل و در افراد مبتلا به SHL بهترتيب 26 و 16 دسيبل بهدست آمد. بنابراین آستانۀ ASSR BC در فركانس 2000 هرتز به PTA نزدیکتر است. Small و Stapells تفاوت میانگین ASSR و PTA را در فرکانس 500 هرتز 21 دسيبل و در فركانس 2000 هرتز، 15 دسيبل بهدست آوردند كه نشاندهندۀ تطابق بهتر BC با روش ASSR و PTA در فركانسهاي بالاتر است(11).

این یافته با مطالعات انجام شده در زمینۀ ASSR PAC که همبستگی پایینتری بین ASSR و PTA در فرکانس 500 هرتز نسبت به فرکانسهای بالاتر بیان کردهاند، تطابق دارد(16-14). براساس اين مطالعات تفاوت میانگین AC به ASSR و PTA در فركانسهاي پايين نسبت به فركانسهاي بالا بيشتر است و با افزايش فركانس، آستانۀ ASSR به PTA نزديكتر ميشود. Small و Stapells (2006) آستانۀ ASSR BC را در نوزادان دارای شنوایی هنجار بهدست آوردند(8) که در آن آستانۀ نوزادان در فرکانس 500 هرتز بهتر از فرکانسهای بالاتر بود. اين محققان، آستانۀ ASSR را در فركانس 500 هرتز 6/13 و در فركانس 2000 هرتز 4/26 دسيبل بهدست آوردند كه نسبت به مطالعهاي كه روي بزرگسالان داراي شنوايي هنجار انجام دادند، آستانۀ نوزادان در فركانس 500 هرتز، 15 دسيبل بهتر و در فركانس 2000 هرتز، 7 دسيبل ضعيفتر بود. نتایج مطالعۀ Swanepoel و همکاران (2008) روی 48 نوزاد، مشابه با نتیجۀ مطالعۀ Small و Stapells بود(12). اين امر نشاندهندۀ تطابق بهتر ASSR با PTA در فركانس 500 هرتز نسبت به فركانسهاي بالاتر در نوزادان است. تفاوت بین نوزادان و بزرگسالان در این زمینه، ممکن است با تغییرات تکاملی مربوط به ساختارهای آناتومیک و نورولوژیک (تفاوت در سایز جمجمه و تغییرات ساختاری مربوط به ضخامت آن) که میتواند حساسیت شنوایی نسبت به محرک BC را تحت تأثیر قرار دهد، مرتبط باشد(8و12).

بهنظر میرسد این پژوهش اولین مطالعهای است که در آن ASSR BC در افراد بزرگسال مبتلا به SHL بررسی شده است. در این گروه میانگین ASSR BC در فرکانس500 هرتز 48 و در 2000 هرتز 5/52 دسیبل بود که از نظر آماری اختلاف معنیدار با آستانۀ PTA BC نداشت. تفاوت بين PTA و ASSR BC در 500 هرتز، 26 دسی بل و در 2000 هرتز 16 دسیبل بهدست آمده است. در نتیجه، این تفاوت در فرکانس 500 هرتز بیشتر از فرکانس 2000 هرتز است. در این گروه تفاوت میانگین آستانۀ PTA و ASSR در هر دو فرکانس از افراد با شنوایی هنجار کمتر بود و این تفاوت از نظر آماری معنیدار بود(000/0=p). برخی مطالعات علت این امر را «رکروتمنت الکتروفیزیولوژیک» که در افراد مبتلا به SHL پاسخ را در نزدیکی آستانه قابل تشخیصتر میسازد، میدانند(17و18).

نتیجهگیری

بین آستانۀ ASSR و PTA BC در افراد با شنوایی هنجار و افراد مبتلا به SHL اختلاف معنیدار آماری وجود نداشت. در هر دو گروه، میانگین BC از طریق ASSR و PTA در فرکانس 500 بیشتر از 2000 هرتز بود. تفاوت میانگین ASSR و PTA در افراد مبتلا به SHL کمتر از افراد با شنوایی هنجار بود و این تفاوت از نظر آماری معنیدار است. بنابراین طبق یافتههای مطالعۀ حاضر، ASSR BC با افزایش کاهش شنوایی و افزایش فرکانس، به
PTA نزدیکتر میشود.

سپاسگزاری

این مقاله حاصل پایاننامۀ مقطع کارشناسی ارشد در سال 90 با کد 937 است که با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا شده است. از گروه شنواییشناسی دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بهویژه مدیر محترم گروه سرکار خانم مرضیه شریفیان که در انجام این پژوهش مساعدت شایان توجهی داشتند، تشکر و قدردانی میگردد. ضمناً از تمامی افراد شرکتکننده در آزمون سپاسگزاری ویژه بهعمل میآید.

REFERENCES

1. Cone-Wesson B, Rickards F, Poulis C, Parker J, Tan L, Pollard J. The auditory steady-state response: clinical observations and applications in infants and children. J Am Acad Audiol. 2002;3(5):270-82.

2. Van Maanen A, Stapells DR. Normal multiple auditory steady-state responses to air-conducted stimuli in infants. J Am Acad Audiol. 2009;20(3):196-207.

3. Rance G, Tomlin D, Rickards F. Comparison of auditory steady-state responses and tone-burst auditory brainstem responses in normal babies. Ear Hear. 2006;27(6):751-62.

4. Burkard R, Nerney KM. Introduction to auditory evoked potentials. In: Katz J, Medwestkey L, Burkard R, Hood L, editors. Hand book of clinical audiology. 6^th ed. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins; 2009.p.225.

5. Hall JW. New hand book of auditory evoked response .2^nd ed. Boston: Person Education; 2007.

6. Dimitrijevic A, John MS, van Roon P, Purcell DW, Adamonis J, Ostroff Nedzelski JM, et al. Estimating the audiogram using multiple auditory steady-state responses. J Am Acad Audiol. 2002;13(4):205-24.

7. John MS, Dimitrijevic A, Picton TW. Efficient stimuli for evoking auditory steady-state responses. Ear Hear. 2003;24(5):406-23.

8. Small SA, Stapells DR. Multiple auditory steady-state response thresholds to bone-conduction stimuli in young infants with normal hearing. Ear Hear. 2006;27(3):219-28.

9. Brooke E, Brennan K, Chester Stevens J. Bone conduction auditory steady state response: investigations into reducing artifact. Ear Hear. 2009;30(1):23-30.

10. Jeng FC, Brown CJ, Johnson TA. Estimating air-bone gaps using auditory steady-state responses. J Am Acad Audiol. 2004;15(1):67-78.

11. Small SA, Stapells DR. Multiple auditory steady-state response thresholds to bone-conduction stimuli in adults with normal hearing. J Am Acad Audiol. 2005;16(3):172-83.

12. Swanepoel de W, Ebrahim S, Friedland P, Swanepoel A, Pottas L. Auditory steady-state responses to bone conduction stimuli in children with hearing loss. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2008;72(12):1861-71.

13. Jafarzadeh S, Jalaie B, Kamali M. A comparison of thresholds in auditory steady state response with pure tone audiometery in subjects with normal hearing and those with mild to moderate sensorineural hearing loss. Audiol. 2008;17:53-62. Persian.

14. Lin YH, Ho HC, Wu HP. Comparison of auditory steady-state responses and auditory brainstem responses in audiometric assessment of adults with sensorineural hearing loss. Auris Nasus Larynx. 2009;36(2):140-5.

15. Herdman AT, Stapells DK. Auditory steady-state response thresholds of adults with sensorineural hearing impairments. Int J Audiol. 2003;42(5):237-48.

16. Picton TW, John MS, Dimitrijevic A, Purcell D. Human auditory steady-state responses. Int J Audiol. 2003;42(4):177-219.

17. Kaf WA, Durrant JD, Sabo DL. Validity and accuracy of electric response audiometry using the auditory steady-state response: evaluation in an empirical design. Int J Audiol. 2006;45(4):211-23.

18. Lins OG, PictonTW, Boucher BL, Durieux-Smith A, Champagne SC, Moran LM, et al. Frequency-specific audiometry using steady-state responses. Ear Hear.1996;17(2):81-96.

Research Article

Comparing the bone conduction auditory steady state response in individuals with sensorineural hearing loss and normal hearing

Sara Afifian¹, Masume Roozbahani¹, Mohamad Ebrahim Mahdavi², Bahram Jalaie¹, Soheila Khodakarim³

¹- Departmant of Audiology, School of Rehabilitation, Tehran Univercity of Medical Sciences, Iran

²- Departmant of Audiology, School of Rehabilitation, Shahid Beheshty Univercity of Medical Sciences, Tehran, Iran

³- Departmant of Biostatistic, Faculty of Paramedical, Shahid Beheshty Univercity of Medical Sciences, Tehran, Iran

Received: 8 April 2012, accepted: 6 November 2012

Abstract

Background and Aim: The auditory steady state response is a modern test for estimating hearing thresholds, especially in difficult to test individuals. However, there are few bone conduction auditory steady state response data, particularly for individuals with hearing loss. The objective of this study was to investigate bone conduction auditory steady state response thresholds in individuals with sensorineural hearing loss and normal hearing.

Methods: In a cross-sectional study, 10 individuals with normal hearing and 10 with sensorineural hearing loss at the age of 15-30 years were selected by non-probability sampling. Auditory steady state response and pure tone audiometry to bone conduction stimuli in 500 and 2000 Hz were recorded in two groups. Paired and independent t-test were used to compare data between the groups.

Results: There was low correlation between bone conduction auditory steady state response and pure tone audiometry in both groups (p>0.05 for both). The difference of behavioral thresholds and auditory steady state response in 500 Hz was higher than 2000 Hz in both groups (p=0.033 for normal hearing and p=0.017 for sensorineural hearing loss groups). Comparison of these results showed significant differences between the two groups (p<0.001).

Conclusion: In both groups, there was low correlation between bone conduction auditory steady state response and pure tone audiometry thresholds. In individuals with sensorineural hearing loss and in higher frequencies, bone conduction auditory steady state response thresholds was closer to pure tone audiometery thresholds.

Keywords: Aauditory steady state response, pure tone audiometry, sensorineural hearing loss

Please cite this paper as: Afifian S, Roozbahani M, Mahdavi ME, Jalaie B, Khodakarim S. Comparing the bone conduction auditory steady state response in individuals with sensorineural hearing loss and normal hearing. Adiol. 2013;22(4):28-34. Persian.