حافظۀ فعال یکی از پردازش‎های مهم شناختی و عبارت از توانایی نگاه‎داری فعالانه اطلاعات در ذهن برای انجام فعالیت‎های پیچیده از قبیل درک مطلب، یادگیری و استدلال است و اختلال عملکرد آن می‎تواند آثار متعددی از جمله اختلال پردازش شنوایی را به‎همراه داشته باشد. حافظۀ فعال در فرایند تصمیم‎گیری، طرح‎ریزی رفتارهای پیچیده و کنترل پیام‎ها در مسیر پردازشی بالا به پایین (top-down process) مورد استفاده قرار می‎گیرد. اجزاء مختلف حافظۀ فعال با توجه به الگوی اولیۀ Baddeley و Hitch عبارتند از حلقۀ واجی (phonological loop)، طرح‎وارۀ بینایی‏ـ‏فضایی (visuo-spatial sketchpad) و مرکز اجرایی (central executive). حلقۀ واجی دارای دو قسمت است که بخش اول ذخیرۀ واجی (phonological store) نام دارد مشتمل بر یک دستگاه ذخیرۀ موقت است و ردهای حافظۀ (memory trace) را پیش از محو شدن در خود نگهداری می‎کند و مسئول ذخیره و پردازش موقتی بازنمایی‎های واجی است. نمودهای واجی ذخیره شده در ذخیرۀ واجی خیلی سریع از بین می‎روند و اگر مرور ذهنی نشوند، در عرض دو ثانیه غیر قابل تشخیص می‎شوند. بخش دوم نوعی فرایند مرور ذهنی آوایی (rehearsal articulatory) است که در آن اطلاعات واجی از طریق فرایند مرور صوتی در حافظه نگهداری می‎شود. دومین قسمت حافظۀ فعال طرح‎وارۀ بینایی‏ـ‏فضایی است که مکانی برای ذخیرۀ کوتاه‎مدت و کنترل پردازش‎های مرتبط با اطلاعات بینایی‏ـ‏فضایی است. سومین قسمت مرکز اجرایی است که مهم‎ترین قسمت حافظۀ فعال و مسئول کنترل توجه یعنی تمرکز و فراخوانی و بازیابی اطلاعات از حافظۀ بلندمدت و هماهنگ ساختن فعالیت دو بخش دیگر است(1).

حلقۀ واجی نقش اساسی در دریافت گفتار به‎صورت یک نمود واجی دقیق و مرتب و ذخیره‎سازی آن دارد. کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی دچار نقص در عملکرد حلقۀ واجی در دریافت گفتار باحفظ توالی درست مشکل دارند. بنابراین این کودکان در پردازش گفتار به‏ویژه پردازش اطلاعاتی که ترتیب آنها اهمیت ویژه‎ای برای درک دارد دچار نقص می‏شوند. به‎طور کلی هرگونه اختلال در عملکرد حافظۀ فعال به‎عنوان یکی از اجزای اساسی در مسیر پردازشی بالا به پایین در پردازش و رمزگذاری ورودی حس شنوایی در مسیر پردازشی پایین به بالا (bottom-up) اثرگذار است از این جهت بررسی ظرفیت حافظۀ فعال در اختلالات پردازش شنوایی حائز اهمیت است(2). تکرار ناکلمه مهم‎ترین تکلیفی است که می‎تواند منعکس‎کنندۀ عملکرد واقعی حافظۀ فعال واج‏شناختی باشد. به هنگام تکرار ناکلمه، ذخیره‏ای موقت از توالی واجی ناآشنا در حلقۀ واجی صورت می‎‏گیرد و چون در خزانۀ واژگانی مشابهی برای آن نیست کودک باید از حافظۀ فعال واج‎شناختی برای ذخیره‏سازی ناکلمه استفاده کند(3و4).

Gathercole و همکاران (1994)، اولین آزمون تکرار ناکلمه (the Children’s Test of Nonword Repetition: CNRep) شامل 40 ناکلمه به زبان انگلیسی در محدودۀ سنی 4 تا 9 سال ساختند. پایایی آن از طریق تکرارپذیری در دو مرحلۀ اجرا و روایی آن از طریق ارزیابی همبستگی نتایج آزمون با آزمون فراخ‎نای اعداد (آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد) سنجیده شد(4). مطالعه‏ای توسط Santos و همکاران در سال 2003 با هدف ساخت آزمون تکرار ناکلمه به زبان برزیلی (Brazilian Children’s Test of Pseudoword Repetition: BCPR) و تعیین روایی و پایایی آن برای کودکان محدودۀ سنی 4 تا 10 سال انجام شد(5). در این مطالعه روایی و پایایی مشابه مطالعۀ Gathercole و همکاران در سال 1994 انجام شد. Gardner و همکاران در سال 2006 آزمون تکرار ناکلمه به زبان انگلیسی ساخته و درکودکان محدودۀ سنی سه تا شش سال اجرا کردند. روایی این آزمون از مقایسه نتایج این آزمون با آزمون ناکلمۀ CNRep به‎دست آمد(6). Chiat و Roy (2007) آزمون تکرار کودکان پیش‎دبستانی (Preschool Repetition test: PSRep) به زبان انگلیسی ساخته و در کودکان محدودۀ سنی دو تا چهار سال اجرا کردند. این آزمون از تکرارپذیری و اعتبار بالایی برخودار بود(7). Ebert و همکاران (2008) آزمون ناکلمه براساس ساختار واجی زبان اسپانیایی تهیه کردند. این آزمون شامل 22 ناکلمه بوده و روایی و پایایی آن در کودکان پیش‏دبستانی ارزیابی شد(8). در زبان فارسی نیز تنها آزمون تکرار ناکلمه موجود که دارای روایی و پایایی است، توسط سیاحی و همکاران در سال 2011 برای محدودۀ سنی 4 تا 5 سال ساخته شده که شامل 25 ناکلمه است(9).

با توجه به پژوهش‎های سال‎های اخیر که نشان‎دهندۀ سودمندی آزمون تکرار ناکلمه در شناسایی کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی (مرکزی) است(2) و با توجه به این نکته که شناسایی کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی در دوران دبستان مقدور است و فقدان نسخۀ فارسی روا و پایا در محدودۀ سنی 7 تا10 سال، هدف این پژوهش ساخت آزمون تکرار ناکلمه متناسب با این محدودۀ سنی و بررسی روایی و پایایی آن بود، همچنین رشد حافظۀ فعال در محدودۀ سنی مورد نظر نیز بررسی شد.

روش بررسی

این مطالعه از نوع مقطعی‏ـ‏مقایسه‎ای و از نوع آزمون‎سازی و پایایی سنجی و نیز بررسی رشد حافظۀ فعال در محدودۀ سنی مورد نظر بود. برای ساخت آزمون تکرار ناکلمه، در ابتدا براساس کتاب آواشناسی زبان فارسی (ثمره، 1378) ساخت‎های آوایی واژگان زبان فارسی تعیین شد(10) و سپس براساس آنها، 50 کلمه پرتکرار مناسب برای محدودۀ سنی 7 تا 10 سال براساس کتاب واژگان پرکاربرد فارسی امروز (حسنی 1384) انتخاب شدند(11). در مرحلۀ بعد با توجه به معیارهای ساخت ناکلمه، 50 ناکلمه ساخته شد. معیار ساخت ناکلمه‎ها به این صورت بود که فقط یک واج یا دو واج از واج‎های کلمه (هم‏خوان یا واکه) طوری تغییر کند که ناکلمه ساخته شده در خزانۀ واژگان زبان فارسی موجود نباشد به‏عنوان مثال تبدیل کلمۀ درختان به ناکلمه دلخفان. همچنین ناکلمه ساخته شده براساس قواعد واج‎شناختی زبان فارسی باشد، مثلاً در زبان فارسی در خوشۀ هم‎خوانی، دو یا چند هم‎خوان بدون واکه در ابتدای کلمه قرار نمی‎گیرند(9). در نهایت 40 ناکلمه (یک هجایی، دوهجایی و سه هجایی) با نظر زبان‌شناس انتخاب شدند. ناکلمه‎های مورد استفاده به کلمۀ خاصی شباهت نداشتند و به لحاظ معناشناختی منتقل‎ کنندۀ مفهوم و مصداقی برای فرد نبودند. در مرحلۀ بعد به‎منظور تعیین روایی توافقی که نوعی روایی محتوایی است، ناکلمه‎ها به پنج نفر متخصص در این زمینه داده شد. این افراد می‎بایست امتیاز خود را راجع به کل آزمون ناکلمه به‎صورت درصدی گزارش می‎کردند. ضریب توافق (content validity index) از میانگین درصدهای داده شده توسط صاحب نظران به فهرست حاوی ناکلمه‎ها به‎دست آمد. مبنای میانگین امتیاز قابل قبول 90 درصد درنظر گرفته شد. در مرحلۀ بعد به‎منظور تعیین روایی ساختار، از همبستگی نتایج آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد برگرفته از نسخۀ فارسی خرده آزمون حافظۀ عددي آزمون هوش وكسلر (Wechsler Intelligence) كودكان با نتایج حاصل از آزمون تکرار ناکلمه استفاده شد(12) و برای تعیین پایایی آزمون تکرار ناکلمه، همبستگی نتایج آزمون در دو مرحله آزمون‏ـ‏بازآزمون با فاصلۀ زمانی 7 تا 15 روز به‎دست آمد(5).

قبل از انجام پژوهش، والدین در مورد نحوۀ انجام کلیۀ آزمون‎های‌مورد استفاده در پژوهش و غیر تهاجمی بودن آنها آگاه شدند و فرم رضایت‎نامۀ کتبی از والدین کودکان گرفته شد. در صورت تمایل والدین و تکمیل فرم رضایت‏نامۀ کتبی توسط ایشان، کودکان آنها در پژوهش شرکت کردند.

این پژوهش در بهار سال 92 در شهر تهران انجام شد. برای انجام این پژوهش چهار مدرسه دخترانه و پسرانه از مدارس مقطع دبستان منطقه 5 و 11 شهر تهران انتخاب شدند. 100کودک هنجار (با میانگین سنی 5/8 و انحراف معیار 1/1سال) که شامل 53 پسر (با میانگین سنی 5/8 و انحراف معیار 1/1سال) و 47 دختر (با میانگین سنی 4/8 و انحراف معیار 1/1 سال) از این مدارس به روش نمونه‎گیری تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. معیارهای ورود برای کودکان هنجار عبارت بود از 1ـ محدودۀ سنی7 تا 10 سال 2ـ حساسیت هنجار دستگاه شنوایی در هر دو گوش 3ـ نتایج هنجار در اتوسکپی 4ـ هوش‎بهر هنجار 5- فقدان اختلالات رشدی، رفتاری و گفتاری (براساس پاسخ والدین به پرسش‎نامه مربوطه). در این پژوهش ادیومتری تن‎خالص با استفاده از دستگاه ادیومتر بالینی دو کاناله Midimate 622 ساخت شرکت Madsen کشور دانمارک انجام شد و آزمون‎های بررسی حافظۀ فعال شنوایی در فاصلۀ نیم متری از کودک مورد آزمایش، در محیطی آرام و در سطح شدت راحتی با صدای زنده و بدون امکان لب خوانی (با دهان پوشیده) برای کودک اجرا شد.

روند اجرای آزمون تکرار ناکلمه به این شکل است که40 ناکلمه با صدای زنده و دهان پوشیده ارائه می‏شود و کودک باید ناکلمه‎ها را تکرار کند. فواصل زمانی بین ارائۀ هر ناکلمه3 ثانیه درنظر گرفته شد(5). اگر کودک ناکلمه‎ها را با حفظ توالی واجی درست تکرار کند امتیاز یک و در غیر این صورت امتیاز صفر
می‏گیرد. 4 ناکلمه در ابتدای آزمون قرار گرفته که برای آشناسازی کودک با آزمون بوده و امتیاز آنها در نتیجۀ نهایی محاسبه نمی‎شود. به‎منظور انجام روایی ساختاری دو آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد نیز در کودکان اجرا شد(12). آزمون یادآوری مستقیم اعداد از هفت جفت توالی اعداد تشکیل شده است. به‎منظور اجراي آزمون يادآوري مستقيم اعداد، آزمونگر يك گروه اعداد را با ترتيب خاصي برای فرد مورد آزمایش مي‎خواند و فرد مورد آزمایش بايستي به همان ترتيب، آنها را تكرار کند. در هر مرحله، به زنجيرۀ اعداد افزوده مي‎شود. اگر آزمودني، دوبار متوالي يك زنجيره را به اشتباه تكرار كند، آزمون متوقف شود. اعتبار این آزمون با روش آزمون‎ـ‎بازآزمون 81 درصد گزارش شده است. آزمون یادآوری وارونۀ اعداد از هفت جفت توالی اعداد تشکیل شده است و آزمونگر یک گروه اعداد را با ترتیب خاصی می‎خواند و فرد مورد آزمایش باید در جهت عکس اعداد را تکرار کند. اگر فرد مورد آزمایش دوبار متوالی یک زنجیره را اشتباه تکرار کند آزمون متوقف می‎شود. اعتبار این آزمون با روش آزمون‎ـ‎بازآزمون 62 درصد گزارش شده است. ظرفیت حافظۀ فعال شنوایی در آزمون یادآوری مستقیم اعداد و آزمون یادآوری وارونۀ اعداد عبارت‎اند از بیشترین زنجیره‎ای که کودک قادر است با حفظ توالی درست اعداد، آنها را تکرار کند(12).

تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری با استفاده از نرم‎افزار SPSS نسخۀ 16 انجام شد. برای آمار توصیفی از شاخص‎های متمرکز و پراکندگی و برای بررسی همبستگی نتایج آزمون تکرار ناکلمه در آزمون‏ـ‏بازآزمون از آزمون همبستگی پیرسون و به‎منظور بررسی همبستگی نتایج حاصل از آزمون‎های بررسی ظرفیت حافظۀ فعال مورد استفاده در این پژوهش آزمون همبستگی اسپیرمن مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی پراکنش هنجار داده‎ها، از آزمون کولموگروف‏ـ‏اسمیرنوف و به‎دلیل عدم پراکنش هنجار داده‎ها برای مقایسه دو گروه نیز آزمون من ویتنی مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‏ها

در این پژوهش 100 کودک هنجار (53 پسر و 47 دختر ) شرکت کردند. به‎منظور تعیین روایی توافقی، میانگین درصدهای داده شده 5 نفر از افراد صاحب نظر به کل آزمون ساخته شده محاسبه شد. ضریب توافق حاصل برای آزمون ناکلمه ساخته شده 5/95 با انحراف معیار 2 به‎دست آمد. همچنین نتایج آماری نمرات آزمون تکرار ناکلمه در دو مرحله آزمون‏ـ‏بازآزمون در جدول 1 آورده شده است. نتایج آماری آزمون یادآوری مستقیم اعداد و آزمون یادآوری وارونۀ اعداد نیز در جدول 2 آورده شده است.

برای تعیین ضریب همبستگی بین امتیاز آزمون تکرار ناکلمه در اجراهای متوالی، آزمون همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. ضریب همبستگی بین نتایج آزمون‏ـ‏بازآزمون 8/0 به‎دست آمد(001/0p<). همچنین به‎منظور بررسی همبستگی نتایج
آزمون تکرار ناکلمه با نتایج آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد، آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد .ضريب همبستگی به‎دست آمده به‎ترتیب 76/0(001/0p<) و 75/0(001/0p<) بوده که این نتیجه نشان می‎دهد نتایج آزمون تکرار ناکلمه با آزمون‎های گفته شده بالا همبستگی بالایی دارد.

تابع رشد ظرفیت حافظۀ فعال شنوایی کودکان هنجار، در سنین مختلف در آزمون یادآوری مستقیم اعداد و آزمون یادآوری وارونۀ اعداد و آزمون تکرار ناکلمه به‎ترتیب در نمودار 1 و 2 آورده شده است. همچنین نتایج حاصل از آزمون من ویتنی در آزمون تکرار ناکلمه در گروه‏های سنی فوق، نشان داد که بین گروه سنی 7 و8 سال(001/0(p< و گروه سنی 8 و 9 سال(001/0p<) اختلاف معنی‎دار آماری وجود دارد، اما بین دو گروه سنی 9 و 10 سال اختلاف معنی‎داری مشاهده نشد(072/0p=). در مقایسۀ ظرفیت حافظۀ فعال شنوایی در آزمون یادآوری مستقیم اعداد در گروه‎های سنی مختلف نتایج آزمون من ویتنی نشان داد که بین گروه سنی 7 و 8 سال(021/0p=) و گروه سنی 8 و 9 سال(001/0p<) و گروه سنی 9 و 10 سال اختلاف معنی‎دار آماری وجود دارد(024/0p=). مقایسۀ ظرفیت حافظۀ فعال شنوایی در آزمون یادآوری وارونۀ اعداد نشان داد که بین گروه سنی 7 و 8 سال(032/0p=) و گروه سنی 8 و 9 سال(001/0p<) و گروه سنی 9 و 10 سال اختلاف معنی‎دار آماری وجود دارد(018/0p=).

بحث

در زبان فارسی تنها آزمون تکرار ناکلمه موجود که دارای روایی و پایایی است، توسط سیاحی و همکاران (2010) برای محدودۀ سنی 4 تا 5 سال ساخته شده که شامل 25 ناکلمه است و با توجه به نیاز به آزمون تکرار ناکلمه روا و پایا برای محدودۀ سنی 7 تا 10 برای شناسایی کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی این آزمون با 40 ناکلمۀ مناسب برای محدودۀ سنی 7 تا 10 سال ساخته و روایی و پایایی آن اندازه‎گیری شد.

روایی در آزمون به این معنی است که آزمون ساخته شده باید معیار مورد نظر محقق را ارزیابی کند. انواع مختلف روایی وجود دارد به این صورت که در آزمون‎های تکرار ناکلمه ساخته شده که در مقدمه گفت شد از شیوه‎های روایی ساختاری یا روایی محتوایی به‎منظور بررسی روایی استفاده شده است. در آزمون CNRep از هر دو شیوۀ روایی محتوایی و روایی ساختاری استفاده شده است(4). آزمون BCPR دارای روایی ساختاری است(5) و در آزمون PSRep و Gardner نیز از روایی ساختاری و مقایسه با آزمون CNRep بهره گرفته شده است. در این پژوهش نیز از روایی توافقی به‎منظور بررسی روایی محتوایی و نیز از روایی ساختاری استفاده شد. ضریب توافق حاصل برای آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده 5/95 با انحراف معیار 2 به‎دست آمد که نشان می‏دهد آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده روایی محتوایی مناسبی داشته است. همچنین همبستگی مناسب بین نتایج آزمون تکرار ناکلمه و آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد نشان می‎دهد که آزمون تکرار ناکلمه مورد استفاده از روایی ساختاری خوبی نیز برخودار است.

برای اندازه‎گیری پایایی آزمون ساخته شده، آزمون در دو مرحله آزمون‏ـ‏بازآزمون با فاصلۀ زمانی 7 تا 15 روز و توسط یک آزمایشگر اجرا شد. ضریب همبستگی بین نتایج آزمون، بازآزمون 8/0 بوده که نشان‏دهندۀ همبستگی بالای نتایج این آزمون در دو مرحلۀ اجرا است. به‎طور کلی مطالعاتی که در این زمینه وجود دارند نیز از همین روش برای محاسبۀ پایایی آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده استفاده کردند(4،5،7و8). همبستگی بالا در اجراهای متوالی نشان‏دهندۀ پایایی آزمون ساخته شده است.

تابع رشد ظرفیت حافظۀ فعال شنوایی کودکان هنجار، در سنین مختلف در آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد و آزمون تکرار ناکلمه به‎ترتیب در نمودار 1 و 2 آورده شده است. همان‎طور که مشخص است هر کدام از آزمون‎های مورد استفاده رشد مشابهی با افزایش سن نشان می‎دهند.

میانگین ظرفیت حافظۀ فعال شنیداری در آزمون یادآوری مستقیم اعداد در کودکان 7 ساله 9/4 عدد بود و در 10 سالگی به 6 عدد رسیده است که با نتایج Sebastián و Hernández-Gil (2012) هماهنگی دارد(13). علت این افزایش را می‎توان رشد عملکرد حلقۀ واجی و شکل‎گیری و رشد فرایند مرور ذهنی با افزایش سن دانست. همچنین میانگین امتیاز آزمون تکرار ناکلمه در کودکان 7 ساله 35 بوده، در 8 سالگی 5/36 و در 9 سالگی به بیشترین میزان رسیده است. رشد امتیاز آزمون تکرار ناکلمه با پژوهش Gathercole و همکاران در 2004 و Santos و همکاران در سال 2003 مطابقت دارد(5و14). در مقایسۀ میانگین امتیازات آزمون تکرار ناکلمه در گروه سنی 9 سال با گروه سنی 10 سال تفاوت قابل ملاحظه‏ای مشاهده نشده است که با پژوهش Gathercole و همکاران (2004) مطابقت دارد(14). آنها مطرح می‎کنند که توانایی تکرار ناکلمه بعد از 9 سالگی به حداکثر میزان می‏رسد.

علت افزایش امتیازات آزمون تکرار ناکلمه با رشد سن را می‎توان پیدایش و تکامل فرایند مرور ذهنی و افزایش سرعت آن دانست که باعث می‏شود که نمودهای واجی ذخیره شده در حلقۀ واجی حافظۀ فعال قبل از زوال، مرور دوباره شوند. رشد عملکرد حلقۀ واجی و همچنین فرایند مرور ذهنی در سن 9 سالگی به میزانی می‎رسد که کودک بتواند توالی درستی از ناکلمه‎ها را در ذهن نگهداری و با حفظ توالی درست تکرار کند(1).

به‎طور کلی می‎توان علت افزایش ظرفیت حافظۀ فعال در طول دوران رشد را افزایش سرعت پردازش اطلاعات دانست به‎طوری‎که هر قدر سرعت پردازش اطلاعات در فرد زیادتر شود ظرفیت کمتری از حافظه برای پردازش اطلاعات و ظرفیت بیشتری از حافظه به‎منظور ذخیره‎سازی اطلاعات مورد استفاده قرار می‎گیرد. همچنین با افزایش سن فاصلۀ زمانی بین نمود اطلاعات در حافظه و بازیابی بعدی آنها کاهش می‎یابد. در نتیجه در کودکان کم سن مدت زمان زیادی برای پردازش اطلاعات مورد نیاز است و این باعث تأخیر بیشتر، زوال زمانی بیشتر و از بین رفتن اطلاعات و در نهایت منجر به امتیاز کمتر در آزمون‎های ظرفیت حافظۀ فعال می‎شود(1) و نتایج پژوهش جاری نیز نمایانگر همین نکته است.

نتیجه‎گیری

نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‎دهد که آزمون ناکلمه ساخته شده از روایی و پایایی مناسبی برخوردارست و می‎توان جهت تشخیص اختلالات حافظۀ فعال واجی در سنین 7 تا 10 و به‎منظور شناسایی اختلالات حافظۀ فعال واج‎شناختی در کودکان مبتلا به اختلالات پردازش شنوایی مرکزی مورد استفاده قرار گیرد. از آنجاکه در این پژوهش آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده در محدودۀ سنی 7 تا 10 سال مورد ارزیابی قرار گرفته پیشنهاد می‎شود در پژوهش‏های بعدی این آزمون در محدوده‎های سنی کمتر نیز هنجاریابی شود.

سپاسگزاری

از مسئولان محترم دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ادارات آموزش و پرورش، مدارس نواحی 5 و 11 شهر تهران و مراکز توانبخشی اخوان و نوید عصر و همچنین کودکان شرکت‎کننده در پژوهش سپاسگزاری می‎شود.

1. Gathercole SE. The development of memory. J Child Psychol Psychiatry. 1998;39(1):3-27.

2. Moore DR, Ferguson MA, Edmondson-Jones AM, Ratib S, Riley A. Nature of auditory processing disorder in children. Pediatrics. 2010;126(2):e382-90.

3. Gathercole SE. Is nonword repetition a test of phonological memory or long-term knowledge? It all depends on the nonwords. Mem Cognit. 1995;23(1):83-94.

4. Gathercole SE, Willis CS, Baddeley AD, Emslie H. The children's test of nonword repetition: a test of phonological working memory. Memory. 1994;2(2):103-27.

5. Santos FH, Bueno OF. Validation of the Brazilian children's test of pseudoword repetition in Portuguese speakers aged 4 to 10 years. Braz J Med Biol Res. 2003;36(11):1533-47.

6. Gardner H, Froud K, McClelland A, van der Lely HK. Development of the grammar and phonology screening (GAPS) test to assess key markers of specific language and literacy difficulties in young children. Int J Lang Commun Disord. 2006;41(5):513-40.

7. Chiat S, Roy P. The preschool repetition test: an evaluation of performance in typically developing and clinically referred children. J Speech Lang Hear Res. 2007;50(2):429-43.

8. Ebert KD, Kalanek J, Cordero KN, Kohnert K. Spanish nonword repetition stimuli development and preliminary results. Commun Disord Q. 2008;29(2):67-74.

9. Sayyahi F, Soleymani Z, Mahmoudi Bakhtiyari B, Jalaie S. Providing a non word repetition test in 4-year-old Persian children and determining its validity and reliability. Audiol. 2011;20(2):47-53. Persian.

10. Samareh Y. Persian language phonetics. 4^th ed. Tehran: University Publication Center; 1995. Persian.

11. Hassani H. Persian today corpus: the most frequent words of today Persian. Tehran: Language Institute; 2005.

12. Maddah M, Azad-Fallah P, Salmani M, Rasoul zadeh tabtabie K. Phonological working memory in normal non fluent children. Journal of Clinical Psychology. 2011;3(3):1-11. Persian.

13. Sebastián MV, Hernández-Gil L. Developmental pattern of digit span in Spanish population. Psicothema. 2012;24(2):183-7.

14. Gathercole SE, Pickering SJ, Knight C, Stegmann Z. Working memory skills and educational attainment: evidence from national curriculum assessments at 7 and 14 years of age. Appl Cognit Psychol. 2004;18(1):1-16.

Research Article

Validity and reliability of a non-sense syllable test for evaluating phonological working memory in Persian speaking children

Abdollah Moossavi¹, Bahareh Khavarghazalani², Yones Lotfi², Saeideh Mehrkian², Enayatolah Bakhshi³, Behrooz Mahmoodi Bakhtiari⁴

¹- Departmet of Otolaryngology, School of Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

²- Department of Audiology, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran

³- Department of Biostatistics, University of Welfare and Reabilitation Sciences, Tehran, Iran

⁴- Department of Dramatic Literature, Faculty of Art, University of Tehran, Iran

Received: 2 November 2013, accepted: 22 December 2013

Abstract

Background and Aim: Children with auditory processing disorders and impaired phonological working memory have difficulty in storing an accurate phonological representation of speech.

Therefore, it is highly important to assess phonological working memory in this population. One of the methods in assessing phonological working memory is to use a non-sense syllable test. The aim of this study is to create a valid and reiable non-sense syllable test in order to evaluate phonological working memory in Persian speaking children with auditory processing disorders.

Methods: In this cross sectional comparative study, 40 non-sense syllable words were developed according to the criteria of non-syllable word construction and under supervision of a linguistic specialist. The non-sense syllable test was assessed in 53 boys and 47 girls from 7 to 10 years of age. The content validity of the non-sense syllable words was assessed by experts. To evaluate the validity of the test, correlation between the results of the test and forward digit recall and backward digit recall tests were measured. The non-sense syllable test was performed twice to evaluate its relaibility.

Results: The validity of the non-sense syllable test was 95.5 (SD=2). The correlation coefficient between non-sense syllable repetition, forward digit recall, and backward digit recall tests were 0.76 and 0.75 respectively (p<0.001). The correlation coefficient between different performances of non-sense syllable tests was 0.8 (p<0.001).

Conclusion: These findings show that the non-sense syllable repetition test can be used to evaluate phonological working memory in Persian speaking children from 7-10 years of age.

Keywords: Working memory, phonological loop, nonword, child, Persian speaking

Please cite this paper as: Moossavi A, Khavarghazalani B, Lotfi Y, Mehrkian S, Bakhshi E, Mahmoodi Bakhtiari B. Audiol. 2014;23(4):31-9. Persian.