Research Article

Evaluating the results of Persian version of the temporal resolution test in adults

Shaghayegh Omidvar¹, Zahra Jafari², Seyed Ali Akbar Tahaei¹

¹- Department of Audiology, Faculty of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran

²- Department of Rehabilitation Basic Sciences, Faculty of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran

Received: 14 April 2011, accepted: 17 October 2011

Abstract

Background and Aim: Temporal resolution refers to the ability of perceiving changes over time. This study was conducted to prepare Persian version of the temporal resolution test, which was first introduced by Phillips (1994) and Stuart (1996), and to obtain its results in 18 to 25 year old normal individuals of both genders.

Methods: To construct the Persian version of the temporal resolution test, like the original version, speech stimuli, continuous and interrupted noises were used. Speech stimuli comprised four lists of fifty words-monosyllabic lists, which were presented to the right ears first in quietness and then with continuous and interrupted noises on S/Ns of -20, -10, 0, +10 dB. The test was performed on thirty three right handed healthy individuals (14 male and 19 female with the mean age 21.02, SD=1.7 year old) in written response mode.

Results: Significant difference was shown between test scores in quiet with each of the continuous (p<0.0001) and interrupted (p≤0.0001) noises in four signal to noise ratios, and also between test scores of continuous and interrupted noise presentations (p<0.0001). No significant correlation was revealed between gender and test scores and age and test score and age in +10 dB S/N ratio.

Conclusion: Conducting this test on a group of healthy individuals showed its application for measuring temporal resolution with speech stimuli.

Keywords: Temporal resolution, continuous noise, interrupted noise, signal to noise ratio

مقاله پژوهشی

بررسی نتایج نسخۀ فارسی آزمون حدت زمانی در بزرگسالان

شقایق امیدوار¹، زهرا جعفری²، سید علی‏اکبر طاهایی¹

¹ـ گروه شنوایی‏شناسی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

²ـ گروه علوم پایه توانبخشی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: حدت زمانی به توانایی درک تغییرات محرک در طول زمان گفته می‏شود. در پژوهش حاضر نسبت به تهیۀ نسخۀ فارسی آزمون حدت زمانی به روش Phillips (1994) و Stuart (1996) و بررسي نتايج آن در افراد هنجار 18 تا 25 سال از هر دو جنس، اقدام شد.

روش بررسی: در ساخت نسخۀ فارسی آزمون حاضر همانند نسخۀ مرجع از محرک گفتاری، نویز ممتد و نویز منقطع استفاده شد. محرک‏َهای گفتاری شامل چهار فهرست 50 کلمه‏ای بود که نخست در سکوت و سپس توأم با ارائۀ نویز ممتد و منقطع در چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، صفر، 10- و 20- دسی‏بل به گوش راست ارائه گردید. مطالعۀ مقطعی حاضر روي 33 فرد هنجار راست دست (19 زن و 14 مرد) با ميانگين سني 02/21 و انحراف معیار 7/1 سال با شیوۀ پاسخ‏گویی نوشتاری، اجرا شد.

یافته‏ها: بین امتیازات آزمون در سکوت با هر یک از چهار نسبت سیگنال به نویز ممتد(0001/0>p) و منقطع(0001/0≥p) و همچنین بین امتیازات آزمون در دو وضعیت ارائه نویز ممتد و منقطع(0001/0>p) تفاوت معنی‏داری مشاهده شد. در بخش‏های مختلف آزمون، بین دو جنس اختلاف معنی‏داری وجود نداشت. همچنین بین سن و امتیاز حدت زمانی در نسبت سیگنال به نویز مثبت 10 دسی‏بل، ارتباط معنی‏داری مشاهده نشد.

نتیجه‏گیری: اجرای آزمون حاضر روی گروهی از افراد برخوردار از شنوایی هنجار، توانایی آزمون ساخته شده در تعیین حدت زمانی با استفاده از محرک‏های گفتاری را نشان داد.

واژگان کلیدی: حدت زمانی، نویز ممتد، نویز منقطع، نسبت سیگنال به نویز

(دریافت مقاله: 25/1/90، پذیرش: 25/7/90)

مقدمه

توانایی پردازش شنوایی و در نهایت تفکیک محرک‏های صوتی به مؤلفه‏های پایه‏ای‏تر، به تعدادی از ویژگی‏های فیزیکی صوت وابسته است. یکی از مهم‏ترین این ویژگی‏ها برخورداری از حدت زمانی طبیعی است(1). حدت زمانی به توانایی درک تغییرات محرک در طول زمان، مانند کشف یک وقفۀ زمانی کوتاه بین دو صوت یا شناسایی نوسانات دامنه در یک صوت ممتد، گفته می‏شود. تقریباً در تمام آزمون‏های نیازمند پردازش شنیداری، درک مشخصات زمانی محرک ضروری است، زیرا اکثر اطلاعات شنوایی به نحوی از زمان تأثیر می‏پذیرد(1).

در اکثر تحقیقاتی که در زمینۀ توانایی‏های پردازش مرکزی دستگاه شنوایی صورت گرفته است به حیطه‏های رمزگذاری شدتی و فرکانسی محرک پرداخته شده و عملکرد زمانی یا زمان‏بندی که بعد مهم ديگري از پردازش در دستگاه شنوایی است، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. برخورداري از حدت زمانی مناسب برای درک گفتار ضروری است، چون اطلاعاتی را دربارۀ مرزهای واکه‏ها، همخوان‏ها، هجاها و عبارات در اختیار می‏گذارد. در صورتی که شنونده نتواند اطلاعات شنوایی را در حضور نویز تحلیل کند، فهم گفتار به میزان قابل توجهي آسیب می‏بیند(2).

براي فهم نحوۀ رمزگذاری حدت زمانی توسط دستگاه شنوایی، مطالعات زیادی صورت گرفته است، اما براي بررسی آن از جنبۀ بالینی ابزار محدودی در اختیار است(3). الگوی کشف فاصلۀ زمانی (gap detection) اولین روشی است که در سال 1947 براي بررسی توانایی حدت زمانی توسط Garner معرفی شد. در این الگو محرک شامل دو نویز برست کوتاه است و شنونده بايد وقفۀ زمانی یا فاصله سکوت بین آنها را شناسايي نمايد(1). تابع انتقال مدولاسیون زمانی (Temporal modulation transfer function) روش دیگری است که برای ارزیابی حدت زمانی شنوایی استفاده می‏شود. مدولاسیون زمانی به وقوع تغییر در محرک در طول زمان اشاره دارد. در این آزمون، شنونده باید نوسانات سینوسی دامنه (در سرعت‏های مدولاسیون متفاوت) را در سطح شدتی از یک سیگنال یکنواخت تشخیص دهد. توانایی کشف حداقل میزان مدولاسیون در دامنه (آستانۀ مدولاسیون) به‏عنوان تابعی از فرکانس مدولاسیون ترسیم می‏شود(4).

در سال 1994، Phillips و همکاران روش جدیدی را برای بررسی حدت زمانی معرفی کردند(4). در آزمون حدت زمانی كه آنها معرفي کردند، عملکرد تشخیص واژه به‏صورت تابعی از نسبت سیگنال به نویز در حضور دو نویز باند وسیع ممتد و منقطع ارزیابی و تفاوت در امتیاز تشخیص واژه‏ها به‏عنوان توانایی یا ناتوانی فرد در استفاده از ساختار زمانی نویز منقطع، تفسیر می‏شود(5). از این آزمون در مطالعات متعددی برای بررسی اختلالاتی که به نوعی احتمال درگیری توانایی حدت زمانی در آنها وجود داشت، شامل کم‏شنوایی شبیه‏سازی شده (simulated hearing loss)، کم‏شنوایی ناشی از نویز، کم‏شنوایی فرکانس بالای یک‏طرفه، افراد مبتلا به اسکلروز متعدد، سالمندان و کودکان، استفاده شد(9-4). نتایج این مطالعات نشان داد که افراد با شنوایی هنجار، در حضور نویز منقطع نسبت به نویز ممتد، از عملکرد بهتری برخوردارند (پدیدۀ رهایی از پوشش). همچنین، در کم‏شنوایی ناشی از نویز، کم‏شنوایی فرکانس بالای یک‏طرفه، اسکلروز متعدد و سالمندان، در مقایسه با افراد جوان برخوردار از شنوایی هنجار، در حضور نویز منقطع نسبت به نویز مداوم عملکرد ضعیف‏تری گزارش شد(10). Stuart و Phillips عنوان کردند که نقص دستگاه شنوایی در استفاده از ساختار زمانی پوشانندۀ منقطع (یعنی دوره‏های سکوت) منعکس‏کنندۀ ضعف حدت زمانی است(6).

بررسی حدت زمانی از اين طريق، با توجه به استفاده از محرک گفتاری به‏عنوان محرک آزمون و سنجش تأثیر نویز بر درک آن که شرایط ارزیابی واقعی‏تری را بازسازی می‏کند، می‏تواند در بررسی تأثیر ضعف حدت زمانی بر درک گفتار، اهمیت و کاربرد بیشتری داشته باشد. با توجه به اهمیت آزمون حدت زمانی در بین مجموعه آزمون‏های پردازش شنوایی مرکزی و اهمیت بررسی آن با محرک‏های گفتاری، به‏ویژه در حضور نویز (که در دیگر آزمون‏های مشابه قبلی مورد توجه نبوده است)، و همچنین نبود نسخۀ فارسی ارزیابی این مهارت از این طریق، مقالۀ حاضر به شرح نحوۀ ساخت نسخۀ فارسی آزمون حدت زمانی و گزارش نتایج آن در گروهی از افراد جوان هنجار می‏پردازد.

روش بررسي

مطالعۀ مقطعی حاضر شامل دو بخش اصلی ساخت آزمون حدت زمانی و اجرای آن روی گروهی از افراد جوان 18 تا 25 سال بود.

در مرحلۀ ساخت آزمون، از سه نوع محرک شامل واژه‏های تک‏هجایی، نویز ممتد و نویز منقطع استفاده شد. نویز ممتد و منقطع از نظر ساختار طیفی مشابه (در محدودۀ فرکانسی 100 تا 8000 هرتز)، اما از نظر ویژگی‏های زمانی متفاوت بودند. هر دو نویز با استفاده از سرعت نمونه‏گیری 48000 هرتز ساخته شدند. طیف نویز باند وسیع ممتد در محدودۀ یک دسی‏بل از فرکانس 100 تا 8000 هرتز بود. نویز باند وسیع منقطع شامل نویز برست‏ها و دوره‏های سکوت بین آنها با دیرش متغیر 5 تا 95 میلی ثانیه، و پوش آن مستطیلی شکل بود. ساختار زمانی نویز منقطع به گونه‏ای انتخاب شد که به واحدهای آکوستیکی گفتار شباهت داشته باشد و نسبت مدت زمان اشغال شده توسط آن 50 درصد بود. برای جلوگیری از هر گونه درک زیر و بمی که ممکن بود از مدولاسیون دوره‏ای پوشاننده حاصل شود و در تفکیک سیگنال از نویز به شنونده کمک کند، ارائۀ نویز به‏طور تصادفی بود. محرک اصلی نویز به چهار بخش مجزا تقسیم و هر کدام برای یکی از چهار فهرست واژه‏ها استفاده شد. کلیۀ محرک‏های گفتاری و نویز با استفاده از نرم‏افزار Cool Edit Pro 2.1 و دستگاه صداسنج (sound level meter) از نظر شدتی متوازن شدند تا از قدرت یکسانی برخوردار باشند. محرک نویزی که روی یک کانال ردیف شده بود، دو ثانیه پیش از شروع محرک‏های گفتاری ضبط شده در کانال دیگر، شروع و دو ثانیه پس از ارائۀ آخرین کلمه خاتمه می‏یافت. زمان لازم برای اجرای آزمون تقریباً یک ساعت بود. محرک‏های گفتاری شامل چهار فهرست 50 کلمه‏ای از مجموعۀ واژه‏های تک هجایی بود که از واژه‏هاي تك‏هجايي پژوهش مصلح و همکاران(11)، انتخاب شد. انتخاب کلمات به گونه‏ای بود که تا حد امکان توازن واجی بین چهار فهرست رعایت شود و همچنین از کاربرد واژه‏های تکراری اجتناب گردد. به‏منظور اجرای معیار توازن واجی بین فهرست‏ها، فرکانس وقوع هر یک از 29 واج زبان فارسی (شامل شش واکه و 23 همخوان) با استناد به پژوهش مصلح و همکاران(11) مشخص و بین چهار فهرست رعایت شد. فاصلۀ سکوت بین واژه‏ها چهار ثانیه در نظر گرفته شد و کلمات در سطح احساس 30 دسی‏بل بالاتر از آستانۀ دریافت گفتار در یک دورۀ سکوت و سپس توأم با ارائۀ نویز ممتد و منقطع در چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، صفر، 10- و20- دسی‏بل به‏صورت تک‏گوشی (گوش راست) ارائه شد. 10 ثانیه قبل از بیان اولین کلمه از هر فهرست، یک صوت سینوسی با فرکانس 1000 هرتز جهت تنظیم شدت ارائه می‏شد.

برای ساخت بخش‏های مختلف آزمون از نرم‏افزار Cool Edit Pro 2.1 استفاده شد، و بین واژه‏های هر فهرست آزمون چهار ثانیه برای شیوۀ پاسخ‏گویی نوشتاری در نظر گرفته شد. نویز ممتد و منقطع نیز با ویژگی‏هایی که در بالا ذکر شد، تهیه شد. سپس توازن شدتی، هم برای فهرست واژه‏ها و هم برای نویز ممتد/منقطع به‏صورت جداگانه صورت گرفت و پس از ایجاد نسبت سیگنال به نویز مناسب، دو کانال گفتار و نویز با هم ادغام و روی یک کانال قرار گرفتند. سپس فایل نهایی آزمون روی DVD ذخیره شد.

در مرحلۀ اجرا، آزمون تهيه شده روي 33 فرد هنجار (19 زن و 14 مرد) در محدودۀ سني 18 تا 25 سال با ميانگين سن 02/21 و انحراف معیار 7/1 سال، در كلينيك شنوايي‏شناسي دانشكدۀ توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي تهران، طي سه ماه اجرا شد. مطالعۀ مقطعی حاضر روی افراد برخوردار از 1) شنوایی هنجار و قرینه در دو گوش (اختلاف كمتراز 10 دسی‏بل بین میانگین آستانه‏های تن‏ـ‏خالص در دو گوش)، 2) امتیاز بازشناسی گفتار هنجار در دو گوش، 3) برتری دست راست در نوشتن و 4) تسلط بر زبان فارسی به‏عنوان زبان اول (مادری) انجام گرفت. در صورت وجود سابقۀ هر گونه اختلال روان‏شناختي، صرع، ضربه به سر، جراحي مغز،‌ اعتياد/مصرف مواد، مصرف داروهاي روان‏گردان و يا مصرف الكل، فرد از مطالعه کنار گذاشته مي‏شد. برای بررسي و رعایت موارد ذكر شده، از پرسش‏نامه‏اي كه به همين منظور تهيه شده بود، استفاده شد. پژوهش با تأیید کمیتۀ اخلاق معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت.

افراد برخوردار از معیارهای ورود به مطالعه پس از کسب رضایت‏نامه، در بررسی شرکت داده شدند. در ابتدا معاینۀ اتوسکپی و سپس ادیومتری تن خالص و آزمون بازشناسی گفتار به روش مرسوم انجام شد. همچنین، برای بررسی سلامت گوش میانی و نبود هر گونه آسیب احتمالی، آزمایش ادیومتری ایمیتانس برای کلیۀ افراد انجام شد. پس از آن که از وضعیت شنوایی هنجار هر یک از افراد مورد مطالعه اطمینان حاصل شد، به هر فرد در مورد آزمون و نحوۀ اجرای آن، توضیحات زیر ارائه شد:

آزمون حاضر ساده و کاملاً بی‏خطر است و هدف آن ارزیابی توانایی بازشناسی گفتار در سکوت و در حضور نویز است. به هنگام ارائۀ هر يك از فهرست واژه‏ها، به‏دقت گوش دهید و سپس آنچه را که شنیده‏اید در برگۀ مخصوصی که به این منظور به شما داده می‏شود بنویسید.

محرک‏های آزمون حدت زمانی با روشی که در مرحلۀ

ساخت آزمون به آن اشاره شد، با استفاده از ادیومتر و در سطح احساس 30 دسی‏بل، طی نه مرحله، نخست در سکوت و سپس در چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، صفر، 10- و 20- دسی‏بل برای دو نویز ممتد و منقطع به گوش راست ارائه شد. شیوۀ ارائۀ دو نویز ممتد و منقطع در افراد، متناوب، اما ترتیب ارائۀ چهار فهرست واژه‏ها و نسبت‏های متفاوت سیگنال به نویز، تصادفی بود. با توجه به برخورداری از چهار فهرست واژه‏ها و اجرای آزمون طی نه مرحله، تکرار فهرست‏ها اجتناب‏ناپذیر و در یک فهرست، سه مرتبه و برای سایر فهرست‏ها دو مرتبه بود. برای اجتناب از به خاطر سپردن واژه‏ها توسط افراد مورد آزمون، از دوره‏های استراحت بین هر مرحله و همچنین افزایش فاصلۀ اجرای آزمون بین مراحلی که دارای فهرستی یکسان بودند استفاده شد. بهبود در امتیازها تشخیص واژه به هنگام ارائۀ نویز منقطع در مقایسه با نویز ممتد، در هر یک از نسبت‏های سیگنال به نویز نشان‏دهندۀ توانایی فرد در استفاده از ساختار زمانی پوشانندۀ منقطع و افت امتیازها حاکی از ناتوانی وی بود. میزان رهایی از پوشش (یعنی تفاوت در امتیاز تشخیص واژه‏ها در حضور نویز منقطع و ممتد) به‏عنوان توانایی
حدت زمانی فرد در نظر گرفته شد.

در این مطالعه برای تحلیل آماری داده‏ها از نرم‏افزار آماری SPSS نسخۀ 16 در سطح معنی‏داری 05/0>p استفاده شد. برای بررسی میانگین امتیاز تشخیص واژه‏ها در سکوت با هر یک از چهار نسبت سیگنال به نویز، برای هر یک از نویزهای ممتد و منقطع از آزمون آنالیز واریانس یک‏طرفه، و برای مقایسۀ امتیازهای آزمون در دو وضعیت ارائۀ نویز ممتد و منقطع از آزمون آماری t مستقل استفاده شد. همچنین از آزمون آماری همبستگی پیرسون و آزمون آماری t مستقل به‏ترتیب براي بررسی تأثیر سن و جنس بر نتایج آزمون استفاده شد.

یافته‏ها

ابتدا داده‏ها به‏صورت درصد امتیازهای تشخیص واژه‏ها برای هر وضعیت ارائۀ محرک، گردآوری و میانگین‏گیری شد و سپس به‏صورت تابعی از نسبت سیگنال به نویز برای هر دو پوشاننده ترسیم شد. در نمودار 1 عملکرد تشخیص واژه به‏صورت تابعی از نسبت سیگنال به نویز نشان داده شده است. در این

نمودار، نسبت‏های سیگنال به نویز در سطر، امتیازهای تشخیص واژه‏ها در ستون، و نویز ممتد و منقطع به‏ترتیب با دو خط ممتد و منقطع نمایش داده شده است. همان‏طور که مشاهده می‏شود، میانگین امتیازها در سکوت (رأس دو منحنی) 3/94 درصد (با محدودۀ 86 تا 100 درصد) به‏دست آمد. با کاهش نسبت سیگنال به نویز ، میانگین امتیازها برای هر دو منحنی ممتد و منقطع کاهش یافت، به‏طوری که به‏ترتیب برای دو نویز ممتد و منقطع در نسبت سیگنال به نویز 10+ به 94/77 و 64/85 درصد، در نسبت سیگنال به نویز صفر به 24/66 و 03/75 درصد، در نسبت سیگنال به نویز 10- به 03/33 و 61/56 درصد و در نسبت سیگنال به نویز 20- دسی‏بل به 85/2 و 15/33 درصد رسید. همان‏طور که در نمودار 1 مشاهده می‏شود، با کاهش نسبت سیگنال به نویز از 10+ به 20-، اختلاف امتیاز بین دو نویز ممتد و منقطع (میزان رهایی از پوشش یا امتیاز حدت زمانی) افزایش یافت. در همۀ نسبت‏های سیگنال به نویز نمودار نویز منقطع بالاتر از نویز ممتد و دارای شیب کمتری بود.

در تحلیل آماری، بین میانگین امتیاز تشخیص واژه‏ها در سکوت با هر یک از چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، صفر، 10- و 20- دسی‏بل در ارائۀ ممتد(0001/0>p) و منقطع(0001/0≥p) تفاوت معنی‏داری مشاهده شد. همچنین، بین امتیازهای آزمون در دو وضعیت ارائۀ نویز ممتد و منقطع تفاوت معنی‏داری وجود داشت(0001/0>p). بین میانگین امتیاز تشخیص واژه‏ها در سکوت و هر یک از چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، صفر، 10- و 20- دسی‏بل و همچنین، امتیاز حدت زمانی در این چهار نسبت سیگنال به نویز، در دو جنس اختلاف معنی‏داری وجود نداشت(963/0=p). بین سن و امتیاز حدت زمانی در نسبت سیگنال به نویز مثبت 10 دسی‏بل ارتباط معنی‏داری مشاهده نشد (721/0=p، 065/0-=r). در جدول 1 مقادیر حدت زمانی به‏دست آمده در چهار نسبت سیگنال به نویز مورد بررسی، نشان داده شده است.

بحث

در حضور نویز زمینه‏ای که از نظر سطح شدت، تناوب و یا هر دو در نوسان است، ارزیابی عملکرد تشخیص گفتار به دو دلیل ارزشمند است. نخست این که، در مقایسه با نویز ممتد، نویز منقطع از اعتبار بالاتری برخوردار است. زیرا نوسان نویز با شرایطی که فرد در طی زندگی روزمره با آن مواجه است، شباهت بیشتری دارد. از سوی دیگر، نویز منقطع امکان ارزیابی یکی از جنبه‏های حدت زمانی را فراهم می‏آورد. با ایجاد فاصله در سطح شدت یا تداوم زمانی و یا تغییر دامنه، شنونده مزیت درکی یا رهایی از پوشش را درک می‏کند که حاکی از توانایی وی در تفکیک اجزای گفتار است(12).

در مطالعۀ حاضر، در کلیه نسبت‏های سیگنال به نویز منقطع در مقایسه با ممتد، عملکرد تشخیص واژه‏ها بهتر بود. در مطالعات مختلف Stuart، Phillips و همکاران (1994) به این یافته اشاره شده است(2،9-4و12). تأثیر یک صوت پوشاننده بر گفتار به سطح شدت آن نسبت به سیگنال گفتاری، طیف آکوستیکی و تداوم زمانی وابسته است. زمانی که در تداوم زمانی پوشاننده، فاصله ایجاد شود (به شرط آن که بسیار کوتاه یا سریع نباشد)، تأثیر آن در ایجاد پوشش مؤثر کاهش می‏یابد. یعنی شنونده یک مزیت درکی (رهایی از پوشش) را تجربه می‏کند. ارزیابی وضوح گفتار در حضور نویز منقطع نشان‏دهندۀ توانایی زمانی دستگاه شنوایی در تفکیک اجزای گفتار است. به عبارت دیگر، دستگاه شنوایی قادر است بین فواصل نویز، به گفتار توجه اجمالی داشته باشد و سپس به‏منظور تشخیص واژه‏ای خاص، اطلاعات را به هم متصل نماید(2).

معمولاً الگوی مورد استفاده برای توصیف حدت زمانی یک دستگاه خطی، دارای چهار مرحله شامل بانکی از فیلترها، ابزاری غیرخطی (که به‏دنبال فیلتر ها قرار دارد)، پنجرۀ زمانی یا تلفیق‏کنندۀ زمانی و یک ابزار تصمیم‏گیری است. دو مرحلۀ اول در حلزون شنوایی رخ می‏دهد و منشأ سطوح بعدی، پس از عصب شنوایی است. محرک‏ها با عبور از این چهار مرحله به دستگاه تصمیم‏گیری مرکزی رسیده و در این مکان هموار می‏شوند، به‏طوری که نوسانات سریع حذف شده و نوسانات آهسته‏تر حفظ می‏شوند. حدت زمانی ممکن است توسط یکی از این مراحل متأثر شود(2).

در این مطالعه، شیب تابع شدتی‏ـ‏عملکردی برای نویز ممتد بیشتر از منقطع بود. همچنین در نسبت‏های پایین‏تر سیگنال به نویز در قیاس با نسبت‏های سیگنال به نویز بالاتر (بهتر)، میزان تفاوت امتیازهای تشخیص واژه بین نویز ممتد و منقطع بیشتر بود که با یافته‏های مطالعات Stuart، Phillips و همکاران همخوانی دارد(2،9-5و12). اختلاف بین امتیازهای نویز ممتد و منقطع احتمالاً به دلیل دخالت فرایندهای درکی متفاوت است. در حضور نویز منقطع، شنونده می‏تواند از فواصل سکوت بین نویزهای انفجاری استفاده کند. گرچه در نسبت‏های نامطلوب سیگنال به نویز ممکن است پوشش رو به جلو این مزیت را مخدوش نماید، اما در فواصل بین نویزهای انفجاری، نسبت‏های سیگنال به نویز بهتری وجود دارد. با توجه به این که دو نویز ممتد و منقطع از نظر طیفی تقریباً یکسان و از نظر زمانی متفاوتند، بهبود امتیازها در حضور نویز منقطع، نشان‏دهندۀ توانایی فرد در استفاده از ساختار زمانی نویز است.

در بررسی حاضر، بین سن و امتیاز ارزیابی حدت زمانی در نسبت سیگنال به نویز 10+ ارتباط معنی‏داری وجود نداشت. بر این اساس به نظر می‏رسد که توانایی حدت زمانی افراد تا سن 18 سالگی به بلوغ کامل رسیده باشد. این یافته مطابق با پژوهش Stuart (2005) بود که روی کودکان شنوای شش تا پانزده ساله انجام و با گروه بزرگسال مقایسه شده بود(2). در مطالعۀ وی، در سن 12 سالگی توانایی حدت زمانی کودکان به بزرگسالان بسیار نزدیک بود. براساس مطالعاتی که توسط Stuart و همکاران با این آزمون و Werner و همکاران (2008) با استفاده از آزمون کشف فاصله انجام شد، به نظر می‏رسد بهبود در توانایی حدت زمانی ابتدا یک روند صعودی و سپس نزولی دارد(13). به عبارت دیگر، این توانایی از دورۀ کودکی تا بزرگسالی به تدریج بهبود یافته، و با افزایش بیشتر سن، در دورۀ سالمندی افت نشان می‏دهد.

عدم مشاهدۀ تفاوت معنی‏دار بین دو جنس در نسبت‏های متفاوت سیگنال به نویز ممتد و منقطع، از دیگر یافته‏های این پژوهش بود، که با یافته‏های Samelli و Schochat (2008) توافق داشت(14). به‏طور کلی در مطالعات قبلی تأثیر جنس بر توانایی حدت زمانی چندان مورد توجه قرار نگرفته است و در مطالعات محدودی به تفاوت بین دو جنس و علل احتمالی آن پرداخته شده بود(15). تفاوت بین تأثیر جنسیت در این مطالعات می‏تواند از تفاوت در تعداد افراد مورد بررسی و میزان توازن آنها از نظر جنس یا نوع آزمون مورد استفاده ناشی شده باشد.

نتیجه‏گیری

وجود ابزار بالینی محدود برای ارزیابی توانایی حدت زمانی و نیاز به آزموني که با استفاده از محرک‏های گفتاری (که شرایط ارزیابی واقع بینانه‏تری را بازسازی می‏کند) بتواند این مهارت را بررسی نماید، عامل اصلی اهتمام برای ساخت نسخۀ فارسي آزمون حدت زمانی به روش Phillips (1994) و Stuart (1996) بود. نتیجۀ اجرای آزمون حاضر روی گروهی از افراد برخوردار از شنوایی هنجار، توانایی آزمون در اندازه‏گیری و تعیین حدت زمانی با استفاده از محرک‏های گفتاری را نشان داد. از آنجا که این توانایی در طیف گسترده‏ای از آسیب‏های پردازش شنوایی مرکزی و اختلالات عصب روان‏شناختی متأثر می‏شود، می‏توان از این آزمون برای تشخیص نقص در توانایی حدت زمانی، پیگیری روند درمان پزشکی/جراحی و همچنین پایش تأثیر اقدامات توانبخشی استفاده نمود.

سپاسگزاری

از دکتر Andrew Stuart و دکتر Dennis Philips برای ارائۀ راهنمایی‏های ارزشمند و همکاری‏های لازم جهت ساخت نسخۀ فارسی آزمون، جناب آقای محمد مصلح برای در اختیار قرار دادن فهرست واژگان، جناب آقای سالک برای تهیۀ ابزار سخت‏افزاری و کلیۀ افراد شرکت‏کننده در مطالعه، تشکر می‏گردد.