مقاله پژوهشی

 

تأثیر بازی‏های زبان‏شناختی بر مهارت‏های نحوی کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک

 

سحر محمداسماعیل‏زاده1، شهلا شریفی1، سید محسن اصغری نکاح2، حمید طیرانی نیک نژاد1

1ـ گروه زبان‏شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2ـ گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‏شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

 

چکیده

زمینه و هدف: رشد و ارتقای سطح مهارت‏های دستوری کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک مستلزم به‏کارگیری برنامه‏های آموزشی و توانبخشی مناسب است. اين پژوهش با هدف بررسی تأثیر بازی‏های زبان‏شناختی بر رشد مهارت‏های دستوری کودکان کم‏شنوای استفاده‏کننده از سمعک انجام شد.

روش بررسی: ده کودک کم‏شنوای پنج تا هفت ساله که همگی از سمعک استفاده می‏کردند به صورت تصادفی به دو گروه پنج نفرۀ شاهد و مورد تقسیم شدند. پژوهش از نوع مداخله‏ای، به‏صورت پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون انجام شد و مداخله در 12 جلسه با استفاده از بازیهای زبان‏شناختی اجرا شد. به‏منظور بررسی میزان هوش این کودکان از آزمون هوش Raven و براي بررسي میزان مهارت‏های دستوری این کودکان در پيش و پس از مداخله از آزمون رشد زبان‏ـ3 استفاده شد.

یافته‏ها: با مقایسۀ میانگین مهارت‏های نحوی در گروه شاهد و مورد مشخص شد تفاوت میانگین گروهی که بازی‏های زبان‏شناختی را دریافت کرده‏اند در مهارت‏های نحوی(001/0=p) و در هر سه خرده‏مهارت درک دستوری(013/0=p)، تقلید جمله(006/0=p) و تکمیل دستوری(001/0>p) به‏لحاظ آماری معنی‏دار است. به این معنی که آموزش بازی‏های زبان‏شناختی بر بهبود مهارت‏های نحوی و در خرده‏مهارت‏های درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری کودکان کمشنوا که مداخله را دریافت کرده بودند، اثربخش بود.

نتیجه‏گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت‏های دستوری به روش بازیدرمانی با رویکرد بازی‏های زبان‏شناختی می‏تواند مشکلات نحوی شامل درک و فهم جملات و ساختارهای نحوی و همچنین فهمیدن و به‏کارگیری اشکال تکواژشناختی را در کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک بهبود بخشد.

واژگان کلیدی: بازی‏های زبان‏شناختی، مهارت‏های دستوری، کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک، آزمون رشد زبان

 

(دریافت مقاله: 13/8/92، پذیرش: 1/2/93)

 

مقدمه


از جمله مشکلاتی که در گفتار و برقراری ارتباط کودکان کمشنوا دیده میشود، مشکلات مربوط به مهارتهای دستوری و صرف و نحو آنها است که شامل ناتوانی در بهکارگیری ترکیبات وصفی و اضافی، استفادۀ محدود و نابه‏جا از ضمایر، اشکال در ترتیب واژگان در یک جمله و همچنین عدم تطابق فعل با فاعل و زمان متناسب با آن است. آثار ناشی از این مشکلات گاهی آنچنان شدید است که برقرار ارتباط کلامی این کودکان را مختل کرده و بر روابط خانوادگی و اجتماعی آنها تأثیر منفی میگذارد. يكي دیگر از مشكلات ارتباطي كودكان آسيبديدۀ شنوايي، انتخاب و سازماندهي واژهها در جملات است. در کودکان با افت شنوایی شدید این مشکل باعث میشود تا گفتار آنان برای مخاطب کاملاً گنگ و نامفهوم باشد. بنابراین آنها قادر به برقراری ارتباط کلامی نخواهند بود(1).

گلپور و همکاران (2006) اظهار میدارند که درک نحوی در کودکان کمشنوا نسبت به کودکان شنوا کمتر است. آنها معتقدند که کودکان شنوا بیشتر از اسامی و افعال استفاده میکنند و غنای واژگانی که مربوط به بخش صرفی زبان است در کودکان طبیعی بیشتر از کودکان کمشنوا است(2). پژوهشهای Bamford و Saunders (1991) حاکی از این بود که برونداد زبانی کودکان با آسیب شنوایی، کمتر از همتایان طبیعی آنهاست. ساختار جملات آنها ساده و پیوستار سبکی آنها محدود، انعطافناپذیر و کلیشهای است. از واژههای قاموسی بهویژه افعال و اسامی بیش از حد در گفتار استفاده میکنند. واژههای دستوری مانند حروف ربط و اضافه را در اکثر اوقات یا حذف کرده یا نابه‏جا بهکار میبرند و همچنین خطاهای حذف، افزایش، جایگزینی و جابهجایی در کلام آنها زیاد است(3). لطفی و همکاران (2009) نیز بیان میکنند که تعداد پارۀ گفتارها و همچنین میانگین طول گفته در کودکان با آسیب شنوایی کمتر از کودکان سالم است. همچنین تعداد جملات با ساختار درست در گفتار کودکان سالم بیشتر است(4).

مجموعۀ مطالعاتی(3و5) در زمینۀ مهارتهای دستوری آسیبدیدگان شنوایی بهعمل آمده است که بیانگر کوتاهتر بودن میانگین طول جمله این کودکان و همچنین وجود خطاهای نحوی بسیار در گفتار آنها بوده که بیشتر مربوط به تکواژهای وابسته و جملههای پیچیده است. شریعترضوی و همکاران (1998) در بررسی مهارتهای دستور زبان کمشنوایان نتیجه گرفتند که شایعترین اشکالات این کودکان در سطح جمله، حذف نابه‎جای عناصر دستوری، اشکال فعل از نظر زمان و عدم مطابقت فعل و فاعل است(6). بنابراین کودک نیاز دارد تا در معرض یک روش آموزشی مناسب بهمنظور ارتقای سطح مهارتهای گفتاری قرار گیرد. همانطورکه پیشتر ذکر شد، این روش باید آموزش تمام ساختهای درونی زبان را دربر گیرد. با توجه به نيازسنجيهاي انجام شده در حيطۀ توانبخشي و آموزش كودكان آسيبديدۀ شنوايي استفاده از بازي، نقش مهمي در برنامههاي زبانآموزي كودكان آسيبديدۀ شنوايي ايفا می‏کند(7) و بستۀ بازیهای زبانی بههمین منظور طراحی شده است تا با آموزش به این کودکان، توسط درمانگر بتوان در پیشبرد هرچه بهتر مهارتهای دستوری آنها گامی برداشت. از اینرو در پژوهش حاضر با استفاده از آزمون رشد زبانـ3 (Test of Language Development-3: TOLD-3)، توانایی این کودکان در درک، فهم و تولید جملات فارسی و همچنین شناسایی و بهکارگیری اشکال تکواژشناختی رایج زبان فارسی در قالب خرده‏مهارتهای نحوی (درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری)، مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بازیهای زبان‏شناختی با هدف بهبود مهارت‏های دستوری کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک و تأثیر آن به عنوان یک مداخلۀ آموزشی ارزیابی شد.

 

روش بررسی

پژوهش حاضر از نوع كاربردي، شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون‏ـ‏پسآزمون با گروه شاهد است. افراد مورد نظر برای ورود به پژوهش در حد ممكن از شرایط اولیۀ مشابهی برخوردارند. این شرایط شامل اطلاعات مربوط به متغيرهاي جمعيتشناختي، شنوايي، آموزشي و همینطور برنامۀ عمومي توانبخشي موجود در پروندۀ درمانی این کودکان بود. در نهایت 10 کودک کم‏شنوای کاربر سمعک فارسیزبان با افت شنوايي شدید تا عمیق در محدودۀ سنی 7-5 سال برای شرکت در این پژوهش از مرکز توانبخشی شنواگستر مشهد انتخاب شدند که همگی تحت آموزش‏های یکسان روش شنوایی‏ـ‏کلامی (Auditory-verbal therapy: AVT) قرار داشتند. سپس با هماهنگي مدیر مرکز و با آگاهی و رضایت از خانوادههای کودکان برای شرکت آنها در این پژوهش و اطمینان به آنها درحفظ و محرمانه بودن اطلاعات کودک، آزمون Raven و آزمون آدمک گودیناف بهمنظور سنجیدن بهرۀ هوشی کودکان از آنها گرفته و مشخص شد کودکان از لحاظ هوشی هیچگونه مشکلی نداشتند و همه در یک سطح هوش مشابهی بودند. پس از آن بخش نحو آزمون استاندارد رشد زبان TOLD-P3 اجرا شد، همانگونه كه در جدول 1 مشاهده ميشود بخش نحو آزمون رشد زبان دربرگيرندۀ سه خرده‏آزمون درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری است که در مجموع با ارائۀ تكاليفي در قالب گويه، دستور زبان کودک را ارزیابی میکنند. در مرحلۀ اول پژوهش و قبل از اجراي مداخله بهعنوان پیشآزمون، وضعيت دستور زبان تمامي کودکان هر دو گروه بهصورت انفرادی با آزمون TOLD-P3 مورد بررسي قرار گرفت.

افراد نمونه بهصورت تصادفی پنج نفر در گروه مورد (3 دختر و 2 پسر) و 5 نفر در گروه شاهد (2 دختر و 3 پسر) گمارش شدند. در این هنگام، مرحلۀ مداخله که انجام بازیهای زبان‏شناختی بود اجرا شد. برنامۀ مداخلۀ حاضر، بخشي از يك طرح بازيهاي زبان‏شناختي 12 جلسه‌اي بود كه پنج جلسۀ آن متمركز بر بازيها و اهداف و تكاليف حيطۀ دستور زبان بود، بهعبارت ديگر این بازیها در حيطۀ دستور زبان طی 5 جلسه 50 دقیقهای برای گروه مورد صورت گرفت. برنامۀ مداخلۀ بازيهاي زبان‏شناختي پژوهش حاضر توسط متخصص بازي‏درماني و روانشناس كودكان استثنايي طراحي شد، سپس اين مداخلۀ بازيهاي زبانشناختي توسط پژوهشگر زبانشناسي و با همراهي يك روانشناسي باليني آموزش ديده در زمينۀ بازيدرماني اجرا شد. شايان ذكر است بازيهاي زبانشناختي برنامههاي جديدي در زمينۀ بازيدرماني است كه با تمركز بر بازيهاي مبتني بر تحريك پردازش اطلاعات زباني است كه تعامل كودك با همسالان را گسترش داده و با ايجاد هيجان و انگيزه مناسب براي كودكان زمينۀ تمرين كردن و به‏كارگيري مهارتهاي زباني و پردازش اطلاعات زباني را فراهم ميآورد و از این بابت، بازيهاي زبانشناختي يكي از محورهاي مورد نياز برنامههاي توانبخشي و روانشناختي كودكان آسيبديدۀ شنوايي است(6).

جدول 1ـ ویژگی نحو آزمون رشد زبانـ3 (8)

 

خرده‏آزمون

هدف

پاسخ کودک

تعداد گویه

درک دستوری

سنجش توانایی کودک در درک و فهم معنای جمله. در این خرده‏آزمون اهمیت معناشناسی را در درک جمله نمی‏توان نادیده گرفت ولی تأکید اصلی در اینجا بر جنبه‏های نحوی جمله است.

کودک باید از میان سه تصویر، تصویری را انتخاب کند که جمله بیان شده توسط آزمونگر را دقیق‏تر نشان دهد. در اینجا بیان کلامی لازم نیست و فقط نحو مد نظر است.

25

تقلید جمله

سنجش توانایی کودک در تولید درست جملات فارسی و میزان آشنایی او با ترتیب درست کلمات و نشانه‏های دستوری

کودک باید جملات بیان شده توسط آزمونگر را تقلید و تکرار نماید.

30

تکمیل دستوری

سنجش توانایی کودک در شناختن، فهمیدن و به‏کارگیری اشکال تکواژشناختی رایج زبان فارسی

کودک باید جملات ناتمامی که آزمونگر می‏خواند را با استفاده از شکل تکواژشناختی درست کامل کند.

28

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


برنامۀ مداخله در این پژوهش به شرح زیر است:

جلسۀ اول: معرفی و برقراری ارتباط و قوی‏سازی آن، انسجام بخشی اولیه، بیان قواعد کلی (بازی سلام، سلام و عمو زنجیرباف)

جلسۀ دوم: خرده‏آزمون درک دستوری: توانمندسازی کودک در درک و فهم معنای جملات ـ نحو؛ گوش‏دادن (بازی بگرد و پیدا کن؛ پانتومیم)

جلسۀ سوم: خرده‏آزمون تقلید جمله: توانمندسازی کودک در تولید درست جملات فارسی و آشنایی وی با ترتیب درست کلمات و نشانه‏های دستوریـ‎نحو؛ سازماندهی (بازی آینه؛ بازی یک کلاغ، چهل کلاغ)

جلسۀ چهارم: خرده‏آزمون تکمیل دستوری: توانمندسازی کودک در شناختن، فهمیدن و به‏کارگیری اشکال تک‏واژشناختی رایج زبان فارسی که تأکیدی بر آگاهی از صورت‏های صرفی است ـ نحو؛ صحبتکردن (قصه‏گویی به‏صورت جملات ناتمام)

جدول 2ـ آزمونt مستقل تفاضل برای مقایسۀ میانگین مهارت‏های دستوری و خرده‏مهارت‏های درک دستوری، تقلید جمله، و تکمیل دستوری بین گروه شاهد و مورد

 

 

میانگین (انحراف معیار)

 

نمره در پیش‏آزمون

 

نمره در پس‏آزمون

 

تفاضل پیش‏آزمون و پس‏آزمون

متغیرها

مورد

شاهد

 

مورد

شاهد

 

مورد

شاهد

p

درک دستوری

(34/1) 00/7

(48/4) 2/6

 

(14/1) 6/12

(21/3) 6/6

 

(05/2) 2/5

(7/2) 00/4

013/0

تقلید جمله

(48/1) 2/8

(67/1) 4/5

 

(34/1) 4/15

(64/1) 2/8

 

(9/3) 2/10

(3/2) 2

006/0

تکمیل دستوری

(77/2) 2/5

(97/2) 6/5

 

(14/1) 6/12

(28/2) 2/5

 

(07/2) 4/7

(67/1) 6/2

001/0>

نحو (مقیاس کلی مهارت دستوری)

(76/4) 2/19

(72/4) 6/19

 

(36/3) 4/36

(47/4) 00/18

 

(64/1) 2/17

(27/5) 6/1-

001/0

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


جلسۀ پنجم: مرور جلسات قبل به‏صورت تلفیق بازی‏ها با هم.

آزمودنی‏ها در اين پژوهش 10 نفر بودند که 5 نفر در گروه مورد و 5 نفر در گروه شاهد قرار گرفتهاند.

دامنۀ سنی آزمودنیها در گروه مورد از 5 سال و یک ماه تا 6 سال و سه ماه با میانگین سنی 58/5 و انحراف معیار 51/0 و در گروه شاهد نیز دامنۀ سنی آموزدنی‏ها از 5 سال تا 5 سال و 5 ماه با میانگین سنی 28/5 و انحراف از معیار 23/0 متغیر بود.

قابل ذکر است که برای بررسی تفاوت بین پیش‏آزمونهای دو گروه و پسآزمونهای دو گروه در متغیرهای مورد مطالعه از آزمون t مستقل استفاده شد. از آنجاكه با توجه به حجم نمونه استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس با احتمال خطای زیادی بههمراه بود و شاخص توان آزمون کمتر از 80 درصد (36/0) را نشان داد. بنابراين مفروضه‏هاي استفاده از آزمون تحليل كواريانس محقق نشد و برای بررسی تفاوت بین دو گروه از آزمون t مستقل بهروش تفاضل استفاده شد. به این معنی که ابتدا تفاضل بین پیشآزمون‏ـ‏پس‏آزمون محاسبه و سپس میانگین بهدست آمده بین دو گروه مورد بررسی قرار گرفت.

 

یافته‏ها

اﺑﺘﺪا دادهﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از متغیرﻫﺎي آزﻣﻮن در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﺔ اراﺋﺔ آزﻣﻮن ﮔﺮدآوري و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي ﺷﺪ.

با توجه به فاصله‏ای بودن داده‏ها و از آنجایی‏که کشیدگی و چولگی دادهها بین 5/1± بود این شاخصها نشان داد که دادهها هنجار هستند. واریانس تمامی گروه‎ها نیز همگن بود.

جدول 2 تفاوت میانگین مهارت‏های دستوری (نحو) و همچنین خرده‏مهارت‏های درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری را در بین گروه مورد و شاهد نشان می‏دهد. همانطورکه در این جدول مشخص شده است، تفاوت میانگین مهارت‏های دستوری در گروه مورد و شاهد بهلحاظ آماری معنی‎دار بود(001/0=p). با توجه به میانگین گروه مورد و شاهد می‏توان نتیجه گرفت که آموزش بازی‏های زبان‏شناختی بر بهبود مهارت‏های دستوری (نحو) کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک که مداخله را دریافت کرده بودند، اثربخش بوده است. همچنین برای پیگیری اثربخشی ارائۀ بازی‏های زبان‏شناختی بر رشد خرده‏مهارتهای دستوری کم‏شنوای کاربر سمعک در زمینۀ سه خرده‏مهارت درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری، نیز از آزمون t مستقل استفاده شد. دادههای توصیفی و بررسی پیشفرض‏ها و دادههای استنباطی مربوط به این سه خرده‏مهارت نیز در جدول 2 آمده است، که نشان میدهد تفاوت آماری میانگین‏ها در زمینۀ درک دستوری(013/0=p) و برای تقلید جمله(006/0=p) و میانگینها در خرده‏مهارت تکمیل جمله(001/0>p) بود که در هر سه خرده‏مهارت در گروه مورد و شاهد بهلحاظ آماری تفاوت معنی‏داری بود. بنابراین با توجه به میانگین‏های گروه مورد و شاهد می‏توان نتیجه گرفت که ارائۀ بازیهای زبانشناختی، عملکرد کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک در خرده‏مهارت‏های درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری، را به‏طور معنی‏داری بهبود بخشیده است.

در مجموع بررسی استنباطی داده‏ها نشان می‏دهد که کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک شرکت‏کننده در بازی‏های زبان‏شناختی، هم در مهارت اصلی نحو و هم در سه خرده‏مهارت درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری نسبت به گروه شاهد عملکرد بهتری از خود نشان دادند.

 

بحث

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بازیهای زبان‏شناختی بر مهارت‏های نحوی کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک انجام شد. نتایج نشان داد که بازیدرمانی با رویکرد بازیهای زبان‏شناختی بهطور کلی باعث بهبود معنیداری در سطح مهارتهای نحوی گروه مورد شد و بهصورت مشخص سطح خرده‏مهارت‏های دستوری این گروه را که شامل درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری است ارتقا بخشید.

پژوهش‏های زیادی در حوزههای مربوط به توانایی‏های زبانی هم‏چون واج‏شناسی، صداسازی، نحو، برقراری ارتباط زبانی، معناشناسی، کاربردشناسی و زبان نوشتاری در کودکان کمشنوا صورت گرفته است و در همۀ آنها کندتر و ضعیف‏تر بودن مراحل رشد زبانی این کودکان نسبت به همتایان طبیعی آنها مورد توجه قرار گرفته است(9و10).

مطالعات انجام شده نشان می‏دهد که تعداد و تنوع واژگانی که کودکان کم‏شنوا در گفتار خود استفاده می‏کنند نسبت به گروه کودکان طبیعی همسن خود محدودتر است، آنها همچنین جملات کوتاه‏تری را در گفتارشان به‏کار می‏برند. این کودکان در به‏کارگیری الگوهای نحوی ساده‏تر به‏منظور ساخت الگوهای پیچیده‏تر همواره دچار مشکل هستند. فراگیری و کاربرد تك‏واژهای صرفی و قیود، حروف اضافه و ضمایر بهمنظور ساخت و کاربرد بندهای موصولی و جملات پیچیده و همچنین ساخت فعل برای کودکان کمشنوا همواره سخت و مشکل‏ساز بوده است(9). به‏منظور شناخت چگونگي فراگيري زبان و اختلالات مربوط به آن لازم است زبان در مراحل اوليۀ تحول مورد بررسي قرار گیرد، زیرا با شناسايي زودهنگام اختلالات زباني و تعيين شدت و چگونگی آن مي‏توان برنامۀ درماني مناسبي را تنظیم و اجرا کرد.

پس از انجام پیشآزمون مشخص شد که کودکان آسیبدیدۀ شنوایی در برخی از مهارتهای نحوی مانند درک و تولید درست جملات فارسی، ترتیب درست کلمات و نشانههای دستوری و همچنین بهکارگیری اشکال تک‏واژشناختی رایج زبان فارسی با مشکل مواجه هستند و بازی‌های زبان‏شناختی باعث کاهش معنی‎دار این خطاهای نحوی در گروه مورد شد. یعنی کودکانی که در این بازیها شرکت داشتند، از لحاظ مهارت‎های نحوی نسبت به کودکانی که در اين برنامه‎ها حضور پيدا نکرده بودند، در سطح بالاتری قرار داشتند. یافتههای حاضر با مطالعات شریعترضوی و همکاران (1998)، Bamford و Saunders (1991)، لطفی و همکاران (2009)، گلپور و همکاران (2006) مبنی بر اینکه کودکان کمشنوا در مهارتهای دستوری خود دچار مشکل میشوند(3،4و6)، همخوانی دارد.

از آنجاییکه یکی از بخشهای زندگی کودکان بازی کردن است، میتوان از بازی به‏عنوان یک رویکرد درمانی برای کودکان کمشنوا استفاده کرد. بسیاری از پژوهشگران مانند Anna Freud و Melanie Klein، از بازیدرمانی به‏عنوان ابزار مفیدی در جهت ابراز کلامی و نیز شيوۀ آشكارسازي خيال پردازي‏هاي كودك و برقراری ارتباط مثبت با وی استفاده کردهاند. مربیان و درمانگران نیز می‏توانند در محیط‏های آموزشی از بازیدرمانی در جهت رشد زبان کودکان دچار اختلالات زبانی استفاده کنند. پیاژه همچنین بر این عقیده بود که کودک هنگام بازی با زبان سر و کار دارد. به این معنا که کودک در بازی میآموزد در موقعیتهای مختلف چه بگوید و از چه کلماتی استفاده کند. از نظر وی زبان بهعنوان ابزار اوليۀ بازيها، عامل اساسي در فرآيند شكلگيري تواناييهاي ذهني كودك است(11).

روحی و هشجین (2011) و Yoshinaga و همکاران (1998) در پژوهش خود به رابطۀ مثبت بین بازی و یادگیری کودکان اشاره میکنند و بیان میدارند که استفاده از بازیدرمانی گروهی به‏عنوان یک راهکار مداخله‏ای مؤثر برای کودکان، مشکلات زبانی آنها را بهبود میبخشد. آموزش بازیهای زبانی نیز میتواند باعث بهبود توجه و بهبود مشکلات زبانی و گفتاری آنها شود(12و13). نتایج آنها با یافته‏های این پژوهش هم‏سو بود با این تفاوت که در این پژوهش متغیرهای نحوی بررسی شد.

طراحي بازي‏هاي زباني و سوادآموزي یکی از اجزاء مهم بازي‏هاي نمادين و سمبليك است. می‏توان این بازی‏ها را برای جنبه‏های مختلف زبان طراحی کرد. با به‏کارگیری چنین بازی‏های هدفمندی، می‏توان مهارت‏های زبانی کودکان آسیب‏دیدۀ شنوایی را بهبود بخشید.

 

نتیجه‏گیری

یافتههای این پژوهش نشان می‏دهد که استفاده از بازی‏درمانی با رویکرد زبان‏شناختی به‏عنوان یک روش مداخله‏ای برای کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک، در ارتقای سطح مهارتهای دستوری و در خرده‏مهارتهای درک دستوری، تقلید و تکمیل جمله اثربخش و سودمند است و با گنجاندن این بازیها در روند آموزشی و توانبخشی کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک می توان تأخیر زبانی و مشکلات نحوی آنها را در غالب بازی جبران کرد.

 

سپاسگزاری

از کلیۀ همکاران مرکز توانبخشی شنواگستر مشهد و همچنین والدین کودکان کمشنوای شرکتکننده در پژوهش، کمال تشکر و قدردانی را داریم.

 

REFERENCES


1.             Zarifian T, Mohammadi R, Mahmoudi Bakhtiyari B. A comparative study on syntactical skills of Persian-speaking hearing-impaired preschoolers and their normal-hearing peers. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2012;8(4):659-70. Persian.

2.             Golpour L, Nilipour R, Roshan B. A comparison between morphological and syntactic features of 4 to 5 years old in education severe to profound hearing impaired and normal children. Audiol. 2006;15(2):23-9. Persian.

3.             Bamford J, Saunders E. Hearing impairment, auditory perception and language disability. 2nd ed. San Diego, CA: Singular Pub Group; 1991.

4.         Lotfi Y, Zarifian T, Mehrkian S, Rahgozar M. Language characteristics of preschool children with hearing loss in Tehran, Iran. Audiol. 2009;18(1-2):88-97. Persian.

5.             Elfenbein JL, Hardin-Jones MA, Davis JM. Oral communication skills of children who are hard of hearing. J Speech Hear Res. 1994;37(1):216-26.

6.             Shariat Razavi E, Modarresi Y, Shafiee F, Azardegan F, Banihashemi SM. Study the grammatical and lingual skills in hard of hearing children in the schools for the deaf in Tehran. Audiol. 1998;5(1- 2):36-45. Persian.

7.             Asgari Nekah SM, Kazemi S, Bahmanabadi S. The analysis of the results of instructors' needs assessment of children with hearing impaired for the purpose of planning and implementation of training rehabilitation programs. Journal of Exceptional Education. 2012;3(111):5-17. Persian.

8.             Newcomer PL, Hammill DD. Language development test TOLD-P3. Translated by: Hassanzadeh S, Minaei A. Tehran, Iran: Organization Special Education; 2002. Persian.

9.         Paul R. Language disorders from infancy though adolescence: assessment and intervention. 3rd ed. St. Louis Missouri: Mosby Inc; 2007.

10.         Wilcox J, Tobin H. Linguistic performance of hard-of-hearing and normal-hearing children. J Speech Hear Res. 1974;17(2):286-93.

11.         Bodrova E, Leong DJ. Tools of the mind: a case study of implementing the Vygotskian approach in American early childhood and primary classrooms. (UNESCO innodata monographs: educational innovations in action no. 7). Geneva, Switzerland: International Bureau of Education, UNESCO; 2001.

12.         Yoshinaga-Itano C, Sedey AL, Coulter DK, Mehl AL. Language of early- and later-identified children with hearing loss. Pediatrics. 1998;102(5):1161-71.

13.         Rouhi A, Behnam Hashtgin A. A study on the impact of preschool education on the development of Persian oral skills of Azari 1st grade students. Journal of Educational Innovations. 2011;10(39):25-50. Persian.


 


Research Article

 

 

The effectiveness of linguistic plays on the grammatical skills of hearing-impaired children with hearing aids

 

 

Sahar Mohammad Esmaeilzadeh1, Shahla Sharifi1, Seyyed Mohsen Asghari Nekah2, Hamid Tayarani Niknezhad1

 

1- Department of Linguistics, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2- Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

 

 

Received: 4 November 2013, accepted: 21 April 2014

 

Abstract

Background and Aim: Grammatical skills development of hearing-impaired children depends on using appropriate educational rehabilitation programs. This study aims to investigate the effectiveness of linguistic plays on the grammatical skills in hearing-impaired children with hearing aids.

Methods: Ten hearing-impaired children with hearing aids, aged between 5 and 7, were randomly assigned to two groups (5 children in each group). Each treatment group received 12 sessions on linguistic plays. The grammatical skills of these children were evaluated via the TOLD-P: 3 (Persian version); in addition, their level of intelligence was assessed by the Raven test.

Results: The difference between the scores of both control and treatment groups revealed a statistically significant difference in grammatical skills (t=7.61, p=0.001) and three subskills of the children who participated in the linguistic plays. These subskills include syntactic understanding (t=3.16, p=0.013), sentence imitation (t=1.71, p=0.006), and morphological completion (t=6.55, p=0.001). In other words, the findings suggest that linguistic plays have a significant impact on the improvement of the aforementioned skills in hearing-impaired children.

Conclusion: Results suggest that it would be beneficial to include linguistic plays as part of routine rehabilitation programs as a means of improving the grammatical difficulties of children. After partaking in linguistic plays, children significantly improved their ability to comprehend the meaning of sentences and also to recognize, understand, and use common Persian morphological forms.

Keywords: Linguistic plays, grammatical skills, hearing-impaired children with hearing aids, test of language development (TOLD P: 3)

 

Please cite this paper as: Mohammad Esmaeilzadeh S, Sharifi S, Asghari Nekah SM, Tayarani Niknezhad H. The effectiveness of linguistic plays on the grammatical skills of hearing-impaired children with hearing aids. Audiol. 2014;23(5):52-9. Persian.