مقاله پژوهشی

 

بررسی ویژگی‏های زبان‏شناختی روايت‏های تصويری دانش‏آموزان دارای هوش مرزی و عادی

 

بلقيس روشن1، مسعود کريملو‏2، احمد علی پور3، علی خدام1

1ـ گروه زبان‏شناسي و زبان‏های خارجی، دانشگاه پيا‏م نور، تهران، ایران

2ـ گروه آمار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

3ـ گروه روان‏شناسی، دانشکده روان‏شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، ایران

 

چکیده

زمینه و هدف: دانش‏آموزان دارای هوش مرزی انواع اختلالات زبانی را تجربه می‏کنند که در روایت‏هایشان هم دیده می‏شود. اين پژوهش با هدف بررسی ویژگی‏های زبان‏شناختی روايت‏‏های تصويری دانش‏آموزان دارای هوش مرزی انجام گرفت.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی‏ـ‏مقایسه‏ای، 30 دانش‏آموز دارای هوش مرزی و 25 دانش‏آموز عادی شش تا سیزده ساله از جمعیت چهار مدرسه به‏طور تصادفی انتخاب شدند. کلام روایی با توصیف تصاویر یک کتاب داستانی انگیخته شد.

يافته‏ها: دانش‏آموزان دارای هوش مرزی نسبت به دانش‏آموزان عادی در توليد جملات مرکب(001/0p<) و جملات پيچيده(001/0p<) ضعیف‏تر بودند و ضمناً جملات غيردستوری بیشتری(007/0p=) توليد کردند. این دانش‏آموزان اطلاعات‏ مرتبط(001/0p<) کمتر، ولی اطلاعات نامرتبط(033/0p=) بيشتری تولید کردند. انواع پيوندهای انسجامی(010/0p=) و پیوند «هم»(022/0p=) این دانش‏آموزان کمتر بود.

نتيجه‏گيری: دانش‏آموزان دارای هوش مرزی آسيب زبانی بیشتری در توصیف داستان نشان دادند.

واژگان کلیدی: روايت، اختلال زبانی، هوش، دانش‏آموز

 

(دریافت مقاله: 15/11/91، پذیرش: 30/2/92)

 

مقدمه


کودکان با هوش مرزی در سطحی بالاتر از کودکان کم‏‏توان ذهنی و پایین‏تر از عادی با هوش‏بهر بین 70 تا 85 قرار می‏گیرند(1). داستان‏گويی از کتاب تصويری بدون نوشته، نوعی روایت است که در آن کودک به تصاوير کتاب نگاه مي‏کند و سپس داستانی را مي‏گويد. طبق گفته‏های Berman و Slobin (1994) این نوع داستان‏گویی شامل يک نقطه حرکت مشترک است، زيرا کودک و آزمونگر محتوای داستان را مي‏دانند(2). طبق گفتۀ Chang (2006)، Griffin و همکاران (2004) مهارت‏های روايی نه فقط به ارتباط شفاهی بلکه به مهارت‏های سواد شامل درک خواندن و مهارت‏های زبان نوشتاری مرتبط مي‏شود(3). در مطالعاتی که روايت‏های خیالی (fictional narrative) را در ارزيابی به‏کار مي‏برند محققان از محرک‏های دیداری برای سهولت داستان‏گويی يا بازگويی روايت‏ها استفاده کرده‏اند. Cleave و همکاران (1995) ذکر کرده‏اند که وجود توأم نقایص خرد و کلان ساختار زبانی با نظریه‏هایی که علت اولیۀ آسیب زبانی را به نقایص توانش دستوری نسبت می‏دهند متناقض است. در حالی که نقایص دستوری و واژگانی توانایی کودک برای تولید گفته‏های کاملاً مناسب را محدود می‏کند، نقص مهارت‏های کلان ساختاری توانایی کودک در تولید کلام پیوسته و مناسب سن را مختل می‏کند. Wigglesworth (1997) و Halliday (1976) ذکر کرده‏اند که رشد روایت‏ها به ویژگی‏های دستور داستان، کاربرد زبان رسمی و عناصر انسجامی نیاز دارد. عناصر انسجامی از دیگر ویژگیهای  سطح بالای روایت در سال‏های مدرسه رشد می‏یابند. برای گفتن داستان، روایتگر باید بهطور مؤثر این عناصر را برای انتقال مفاهیم در گفته‏های خاص به‏کار برد(4). Hass و Wepman (1974) عنوان کرده‏اند که رشد کاربرد جملات مرکب، مشخصۀ کودکان بزرگتر و نوجوانان است و ویژگی‏های متمایز‏کنندۀ زبان آنها شامل درونه‏گیری و درونه‏گیری چندگانه است(5).

Bourg و همکاران (1997) دريافتند که گونه‏های مختلف تصاوير سبب پيشرفت رشدی متفاوتی مي‏شوند. Bamberg (1994) توليد روايت‏های شفاهی کودکان زير نه سال و بزرگسالان با رشد طبیعی را در روایت از روی کتاب تصويری بدون کلمۀ «قورباغه تو کجا هستی؟» (Mayer، 1969) مطالعه کرد. او دريافت که کودکان خردسال‏تر تصويرها را بيشتر در زمان دستوری حال و کمتر زمان دستوری گذشته توصيف می‏کنند(6). Hemphil و همکاران (1991) در مقایسۀ روایت‏های 20 کودک طبیعی با 20 کودک کم‏توان ذهنی تفاوتی بین دو گروه در طول روایت، کاربرد زمان دستوری، پیوندها و کاربرد ابزارهای روایی پیدا نکرد، ولی تفاوت در کاربرد ارجاع بین دو گروه معنی‏دار بود‏(7). Keller-Bell و Abbeduto (2007) در مقایسۀ روایت‏های تصویری نوجوانان و جوانان با سندرم ایکس شکننده، کودکان با سندرم داون و کودکان طبیعی (از نظر سنی ذهنی غیرکلامی) دریافتند که افراد با سندرم ایکس شکننده گفته‏های دستوری بیشتری در مقایسه با افراد با سندرم داون تولید می‏کنند(8). Tager-Flusberg و Sullivan (1995) در بررسی کودکان کم‏توان ذهنی، کودکان با اوتیسم و کودکان طبیعی تفاوت معنی‏داری در طول روایت و انواع خطاهای نحوی پیدا نکردند، اما ویژگیهای  دستوری بین آنها تفاوت معنیداری داشت. تفاوت بین ارزیابی روایت در سه گروه معنیدار بود. مهارت‏های ارزیابی داستان کودکان با اوتیسم و کم‏توان ذهنی ناقص بود و آنها در اجرای دانش پس‏زمینه برای ساختن داستان مشکل داشتند‏(9).

با توجه به اينکه بررسی‏های بسیار کمی در شناخت ويژگی‏های زبانشناختی دانش‏آموزان دارای هوش مرزی انجام شده است اين پژوهش با قصد مقایسۀ تفاوت‏های زبان‏شناختی روایت‏ تصویری این دانشآموزان با دانشآموزان عادی و نشان دادن جنبه‏های مختلف آن انجام شد. در این مطالعه فرض بر این بود که دانش‏آموزان دارای هوش مرزی جملات مرکب، جملات دستوری، اطلاعات مرتبط و انواع پیوندهای انسجامی کمتری در روایت‏ها‏یشان تولید می‏کنند.

 

روش بررسی

روش بررسی حاضر مقطعی‏ـ‏مقايسه‏ای بود. جامعۀ پژوهش، دانشآموزان شش تا سیزده سالۀ دبستان‏های ابتدايی شهر تهران بود. نمونه‏گيری بهصورت تصادفی از بین دانش‎آموزان عادی دو مدرسۀ منطقۀ شش آموزش و پرورش تهران و نمونه‏گیری دانشآموزان دارای هوش مرزی از بين دانش‌آموزان دو مدرسۀ دیگر منطقه (يک مدرسۀ دخترانه و يک مدرسۀ پسرانه) که بهطور ويژه به اين دانشآموزان خدمات آموزشی و توانبخشی ارائه مي‏دهند، صورت گرفت. برای تعيين دانشآموزان دارای هوش مرزی آزمون هوش وکسلر کودکان توسط روانشناس انجام و نمرۀ کلی آن منظور شد. دامنۀ هوش مرزی 70 تا 85 تعیین شد.

نمونه‏های این پژوهش از دانش‏آموزان مناطق میانی شهر (منطقۀ شش) تهران بودند. این دانش‏آموزان اختلالات حسی‏ـ‏حرکتی قابل توجه‏ مانند کم‏شنوایی و کم‏بینایی نداشتند. توانايی گفتاری آنها حداقل در حد مکالمه و یک گفتگوی دونفره که پایین‏ترین سطح کلام است، بود. همچنین، آنها اختلال گفتاری آشکاری نداشتند. این موارد با ارزیابی غیررسمی دانشآموزان توسط پژوهشگر، به‏عنوان یک گفتاردرمانگر، مشخص شد. دانش‏آموزانی که از اجرای آزمون به‏علت خستگی يا عدم علاقه خودداری می‏کردند از آزمون خارج شدند.

ابزارهای این پژوهش شامل ضبط صوت، نوار کاست و
Text Box: جدول 1ـ مقايسه انواع جملات گروه‏های دانش‏آموزان دارای هوش مرزی و عادی

	گروه مرزی		گروه عادی		کوواریانس سن و تحصیلات
جملات	میانه	دامنه		میانه	دامنه		F	p
ساده	19	46-7		17	32-10		53/0	469/0
مرکب	5/4	13-0		8	27-3		78/20	001/0>
پیچیده	0	4-0		3	10-0		13/17	001/0>
غیردستوری	4	12-0		1	3-0		00/8	007/0


 

 

 

 

 

 

 

 

 


کتاب‏ داستانی بود. ارزیابی روایت‏های تصویری در سطح پيوندهای انسجامی، پیوستگی موضعی (اطلاعات‏دهی) و انواع جملات انجام شد. با توجه به تعریف Brown و Yule (1989) پيوندهای انسجامی و انواع آن، شامل پيوندهای افزايشی، پيوندهای زمانی، علّی و سایر پیوندها، از بین جمله‏های دستوری انتخاب شدند(10). با توجه به تعریف Deser و Glosser (1987) از پيوستگی موضعی و درجه‏بندی پيوستگی کلام از رابطۀ قطعی، نسبی و عدم رابطه، اطلاعات‏دهی در سه بخش اطلاعات مرتبط، تکراری و نامرتبط در جمله‏های دستوری تعیین شد(11). انواع جملات براساس تعریف Crystal (2003) انتخاب شدند: جملۀ ساده، که شامل نهاد و گزاره می‏شود؛ جملۀ مرکب، که شامل يک بند اصلی و حداقل يک بند وابسته مي‏شود؛ جملۀ پيچيده که شامل دو يا چند بند اصلی و وابسته‏ها یا پیروها مي‏شود؛ و جملۀ غیردستوری، که نقص‏های نحوی و صرفی را نشان می‏دهد(12).

اجرای پژوهش در چهار مدرسه صورت گرفت. بعد از انجام آزمون هوش و ثبت اطلاعات جمعيتشناختی، نمونۀ داستان با استفاده از داستان تصويری «مطب دکتر» نیکولا اسمی و آن سی واردی به‎دست آمد. این داستان خارجی بهعلت تعداد زیاد تصاویر و وضوح آنها انتخاب شد. آزمونگر کتاب داستان حاوی پانزده تصویر را به هر دانشآموز برای ساختن داستان نشان مي‏داد و از او می‏خواست که به تصاویر نگاه کند و هرچه از تصوير درک مي‏کند بگويد. کلام روایی دانشآموزان در همان حين با واکمن ضبط می‏شد. در مرحلۀ بعد، روایت دانش‏آموزان با چندین بار گوش کردن به شکل نوشته پیاده‏سازی شد. برای تعيين مرز بين جملات نوای گفتار هم مدنظر قرار گرفت. جملات ساده، جملات مرکب، جملات پيچيده و جملات غيردستوری شمارش شد. برای تعيين پيوستگی موضعی، اطلاعات مرتبط گفته‏ها، تکراری و نامرتبط محاسبه شد. با توجه به اينکه پيوند زمانی«بعد» و پيوند افزايشی «هم» بيش از ساير پيوندهای انسجامی در روايت آزمودني‏ها وجود داشت شمارش آنها به‏طور مجزا صورت گرفت و يک طبقه هم برای انواع پيوندها (غير از «بعد» و «هم») و طبقه‏ای برای تعداد کل پيوندها در نظر گرفته شد.

تجزيه و تحليل داده‏ها در آزمون خی‏دو توزیع جنس دو گروه را یکسان نشان داد‏(5/0p=). آزمون من‏ویتنی‏ـ‏یو برای مقایسۀ سن، تحصیلات، هوش‏بهر و متغیرهای زبانی بین دو جنس در هر گروه انجام شد. برای تحلیل داده‏های زبان‏شناختی بین دو گروه، تحلیل چند متغیری کوواریانس با در نظر گرفتن تحصیلات و سن انجام شد که نتایج آن در جدول‏ها آمده است. از نرمافزار آماری SPSS نسخۀ 20 برای تحلیل داده‏ها استفاده شد.

 

يافته‏ها

در اين پژوهش دو گروه دانشآموزان داراي هوش مرزي شامل 30 دانشآموز (15 پسر و 15 دختر) و عادی شامل 25 دانشآموز (15 دختر و 10 پسر) حضور داشتند. ميانه و دامنۀ سن


 

 

 

 

Text Box: جدول 2ـ مقايسه انواع اطلاعات‏دهی در گروه‏های دانش‏آموزان دارای هوش مرزی و عادی

	گروه مرزی		گروه عادی		کوواریانس سن و تحصیلات
اطلاعات‏دهی	میانه	دامنه		میانه	دامنه		F	p
مرتبط	5/21	35-10		34	65-22		49/22	001/0>
تکراری	2	21-0		1	6-0		030/0	863/0
نامرتبط	5/2	15-0		0	2-0		83/4	033/0


دانش‏آموزان دارای هوش مرزي 115 (90 تا 148) و عادي116 (85 تا 144) ماه بود که این تفاوت معنی‎دار‏ نبود(257/0p=). ميانه و دامنۀ هوش‏بهر دانشآموزان دارای هوش مرزي 5/76 (70 تا 84) و عادی 104 ( 97 تا 110) بود که این تفاوت معنی‎دار بود(001/0<0p=). ميانه و دامنۀ تحصيلات دانشآموزان دارای هوش مرزي 21 (3 تا 39) و عادي 28 (10 تا 46) ماه (تحصيلات براساس 9 ماه در هر سال محاسبه شد) که تفاوت بین دو گروه معنی‏دار بود(291/0p=).

با آزمون من‏ویتنی‏ـ‏یو، فقط میانۀ جملات غیردستوری 3 (با دامنۀ صفر تا 12) دختران دارای هوش مرزی نسبت به میانۀ جملات غیردستوری 6 (با دامنۀ 1 تا 12) پسران دارای هوش مرزی از نظر آماری تفاوت معنی‎دار در سطح 05/0 داشت‏(045/0p=)، ولی میانه و دامنۀ جملات غیردستوری دختران 1 (صفر تا 3) با پسران 1 (صفر تا 2) در دانش‏آموزان عادی تفاوت معنی‎دار نداشت. انواع جملات بین دو جنس در هر دو گروه دانش‏آموزان دارای هوش مرزی و عادی تفاوت معنی‎داری نداشت. در گروه دانشآموزان دارای هوش مرزی دختر، میانه و دامنۀ جملات ساده 20 (7 تا 46)، جملات مرکب 3 (1 تا 8) و جملات پیچیده صفر (صفر تا 3) و در دانشآموزان دارای هوش مرزی پسر، میانه و دامنۀ جملات ساده 19 (13 تا 35)، جملات مرکب 6 (0 تا 13) و جملات پیچیده صفر (صفر تا 4) و در دانشآموزان عادی دختر، میانه و دامنۀ جملات ساده 17 (10 تا 27)، جملات مرکب 9 (4 تا 19) و جملات پیچیده 4 (0 تا 7)  و دانشآموزان عادی پسر، میانه و دامنۀ جملات ساده 16 (11 تا 32)، جملات مرکب 7 (3 تا 27) و جملات پیچیده 5/2 (0 تا 10) بود.

تحلیل چند متغیری کوواریانس با حضور تحصیلات و سن، تفاوت معنی‎داری از نظر آماری در تولید جملات ساده بين دو گروه نشان نداد، در حالیکه دانشآموزان دارای هوش مرزی جملات مرکب و پیچیدۀ کمتر و جملات غيردستوری بيشتری تولید کردند که از نظر آماری معنیدار بود (جدول 1).

انواع اطلاعات بین دو جنس و در دو گروه تفاوت معنیداری نداشت. در گروه دانشآموزان دارای هوش مرزی دختر، میانه و دامنۀ اطلاعات مرتبط 21 (13 تا 35)، تکراری 2 (0 تا 21)، نامرتبط 3 (صفر تا 5) و در دانشآموزان دارای هوش مرزی پسر، میانه و دامنۀ اطلاعات مرتبط 22 (10 تا 34)، تکراری 2 (صفر تا 10)، نامرتبط 2 (صفر تا 15) و در دانشآموزان عادی دختر، میانه و دامنۀ اطلاعات مرتبط 34 (24 تا 60)، تکراری 1 (صفر تا 6)، نامرتبط صفر (صفر تا 1) و در دانشآموزان عادی پسر، میانه و دامنۀ اطلاعات مرتبط 33 (22 تا 65)، تکراری 1 (صفر تا 4) و نامرتبط صفر (صفر تا 2) بود.

دانشآموزان دارای هوش مرزی اطلاعات‏ مرتبط کمتر و اطلاعات نامرتبط بیشتری نسبت به دانشآموزان عادی تولید کردند که تفاوت معنی‎داری از نظر آماری بین دو گروه وجود داشت، در حالیکه اطلاعات تکراری بین دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت (جدول 2).

انواع پیوندها در دو جنس و در دو گروه تفاوت معنیداری
Text Box: جدول 3ـ مقايسه انواع پیوندهای گروه‏های دانش‏آموزان دارای هوش مرزی و عادی

	گروه مرزی		گروه عادی		کوواریانس سن و تحصیلات
پیوندهای انسجامی	میانه	دامنه		میانه	دامنه		F	p
زمانی بعد	5/8	25-0		7	30-0		50/0	482/0
افزایشی هم	4	20-0		6	29-0		60/5	022/0
انواع پیوندها	1	10-0		2	19-0		22/7	010/0
کل پیوندها	50/16	56-0		20	59-2		68/1	201/0


 

 

 

 

 

 

 

 

 


نداشت. در گروه دانش‏آموزان دارای هوش مرزی دختر، میانه و دامنۀ پیوند بعد 13 (2 تا 33)، پیوند هم 4 (1 تا 20)، انواع پیوندها 1 (صفر تا 5) و کل پیوندها 13 (2 تا 33) و در دانشآموزان دارای هوش مرزی پسر، میانه و دامنۀ پیوند بعد 18 (صفر تا 56)، پیوند هم 3 (صفر تا 15)، انواع پیوندها 1 (صفر تا 10) و کل پیوندها 18 (صفر تا 56) و در دانش‏آموزان عادی دختر، میانه و دامنۀ پیوند بعد 21 (2 تا 48)، پیوند هم 8 (1 تا 22)، انواع پیوندها 2 (0 تا 10) و کل پیوندها 21 (2 تا 48) و در دانشآموزان عادی پسر، میانه و دامنۀ پیوند بعد 17 (3 تا 59)، پیوند هم 5/5 (صفر تا 29)، انواع پیوندها 3 (1 تا 19) و کل پیوندها 17 (3 تا 59) بود.

انواع پيوندها و و پیوند «هم» در دانشآموزان دارای هوش مرزی کمتر بود و تفاوت معنی‌داری داشت، ولی پيوندهای «بعد» و تعداد کل پيوندها بين دو گروه تفاوت معنیداری نداشت (جدول 3).

 

بحث

هدف این پژوهش نشان دادن اختلالات زبانشناختی در روایت‏ تصویری دانش‏آموزان دارای هوش مرزی بود. این دانشآموزان مجموعه‏ای از اختلالات زبانی را در روایت‏ تصویری نشان دادند. دانشآموزان دارای هوش مرزی انواع کمتری از عناصر انسجامی را، که برای انتقال مؤثر مفاهیم در گفته‏ها و رشد روایت‏ها لازم است، به کار بردند ‏(4). تعداد پیوندهای انسجامی بین دو گروه تفاوتی نداشت. این یافته همانند یافتۀ بررسی Hemphil و همکاران (1991) از روایت‏های کودکان طبیعی و کم‏توان ذهنی است‏(7). دانش‏آموزان دارای هوش مرزی جمله‏های ساده و غیر دستوری بیشتری تولید کردند که از لحاظ تفاوت دستوری با مطالعۀ Tager-Flusberg و Sullivan (1995) همانند ‏است‏(9). دانشآموزان دارای هوش مرزی اطلاعات مرتبط کمتری تولید کردند، در حالی‏که در بررسی Miles و همکاران (2004) از کودکان با سندرم داون عنوان شد که آنها محتوا را در تعداد بیشتری از اشکال نحوی نسبت به همتایان طبیعی بیان می‏کنند(13) و به‏نظر می‏رسد طبق یافته‏های Miles و Chapman (2002) عناصر مهم داستان را برخلاف مهارت‏های نحوی و واژگان بیانی محدودشان بازشناسی و بیان می‏کنند‏(14). تحلیل واریانس چند متغیری با حضور تحصیلات و سن نشان داد که روایت‏های دانشآموزان دارای هوش مرزی تحت تأثیر هوش مرزی قرار می‏گیرد و اختلالاتی زیادی را می‏پذیرد، همان‏طور که Hinckley (2008) عنوان کرده است که اختلال زبانی يا زبانی‏ـ‏شناختی در هر سنی بر توانايی توليد روايت‏ها اثر می‏گذارد(15). جملات مرکب کمتر در روایت‏های دانشآموزان دارای هوش مرزی به این معنی است که جملات تولیدی آنها به جملات کودکان و دانش‏آموزان عادی با سن تقویمی کمتر شبیه است، در حالیکه جملات مرکب و پیچیده مشخصۀ کودکان بزرگتر و نوجوانان است(5). دانشآموزان دارای هوش مرزی تفاوت‏هایی را در اطلاعات‏دهی داستان نشان دادند که مشابه نتایج بررسی Bliss و همکاران (1998) از روایت کودکان با اختلالات زبانی است که در آن این کودکان مشکلات مشابهی را در ابعاد حفظ موضوع، وضوح و انسجام نشان داده‏اند(15). با توجه به اینکه هوش مرزی نشاندهندۀ آسيب شناختی و متعاقب آن آسيب زبانی است تأثير آن در بررسی حاضر در جنبه‏های مختلف زبانی روایت‏‏‏های تصویری دیده شد. در پژوهش حاضر، کاهش ربط و اطلاعات‏دهی درست و افزايش اطلاعات نادرست در دانشآموزان دارای هوش مرزی معنیدار بود. انسجام که با پيوندهای انسجامی سنجيده شد در دانشآموزان دارای هوش مرزی با تنوع کمتر پيوندها و پیوند «هم» دیده شد، هر چند فراوانی پيوندها در هر دو گروه مشابه بود و پيوند «بعد» بارها در روايت تصویری دانشآموزان عادی و دارای هوش مرزی تکرار شد. پيوندهای انسجامی مانند «برای همين، بهخاطر همين، يعنی، اون‏وقت، چون، پس، و، يهويی، همون‏موقع، اگر، تا، اما، ولی، نه» توسط دانشآموزان عادی بيشتری به کار رفتند. متغيرهای مورد ارزيابی در این پژوهش ساختار و محتوای زبانشناختی داستان‏ها بود که از این نظر بين دو گروه تفاوت‏های معنی‎داری دیده شد. دانشآموزان دارای هوش مرزی جملات ساده را بهعلت ساختار ساده‏تر آن توليد مي‏کنند. اشکالات دستوری و جملات ساده در روايت‏های اين دانشآموزان نشان مي‏دهد که آنها دارای اختلال دستور زبان هستند. اين دانش‌آموزان بايد به کاربرد وابسته‏ها و پيوندهای انسجامی دست يابند تا بتوانند ساختارهای جمله را گسترش بدهند. جملۀ مرکب حداقل از ترکيب دو جملۀ ساده به کمک يکی از پيوندهای انسجامی مانند که، اگر، تا، چون، زيرا و غیره ساخته می‏شود و مطلب به‎‎هم وابسته‏ای را مي‏رساند. تفاوت‏های زبانی بسیار کمی بین دختران و پسران در هر گروه وجود داشت. تنها میانۀ جملات غیردستوری در پسران دارای هوش مرزی بیشتر از دختران دارای هوش مرزی بود و سایر متغیرها بین دو جنس و در هر دو گروه دانشآموزان دارای هوش مرزی و عادی تفاوت معنیداری نداشت. به‏طور کلی این پژوهش نشان داد که دانش آموزان دارای هوش مرزی، توانايي‏های محدودتر نحوی و کلامی در توصیف تصاویر نسبت به دانشآموزان عادی با کنترل اثر سن و تحصیلات دارند و در بيشتر متغيرهای بررسی شده ضعیفتر از دانشآموزان عادی عمل کردند.

 

نتيجه‌گيری

دانشآموزان دارای هوش مرزی جملات ساده و غیردستوری بیشتری در روایت‏شان به‏کار ‏بردند. در ساختار دستور زبان آنها جملات مرکب و پيچيده کمتر يافت ‏شد. تنوع کمتر پیوندهای انسجامی آنها همسو با ساختار سادۀ جمله‏هایشان بود. اطلاعات‏دهی روایت‏هایشان ضعیف بود. به‌طور خلاصه، آنها در سطح کلامی و نحوی روایت‏های تصویری آسیب زیادی نشان دادند.

 

سپاسگزاری

این مقاله بخشی از رسالۀ دکتری زبانشناسی همگانی است. در اینجا از همکاری مسئولان و کارکنان مدرسه‏های ابتدايی، از جمله خانم‏ کارگر فرد، آقایان بنا و قاضی، و همچنین خانم فرزانه خدام برای تایپ و ویرایش این مقاله تشکر و قدردانی ‏می‏شود.

 

REFERENCES


1.             Soenen S, Von Berckelaer-Onnes I, Scholte E. Patterns of intellectual, adaptive and behavioral functioning in individuals with mild mental retardation. Res Dev Disabil. 2009;30(3):433-44.

2.             Bliss LS, McCabe A. Comparison of discourse genres: clinical implications. Con Com Sci Dis. 2006;33:126-37.

3.             Szaflarski JP, Altaye M, Rajagopol A, Eton K, Meng X. A 10-year longitudinal fMRI study of narrative comprehension in children and adolescents. NeuroImage. 2012;63(3):1188-95.

4.             Heilmann J, Miller JF, Nockerts A, Dunaway C. Properties of narrative retells in young school-age children. Am J Speech Lang Pathol. 2010;19(2):154-66.

5.             Reed VA. An introduction to children with language disorders. Boston: Pearson. 2005.

6.             McCabe A, Bliss L, Barra G, Bennett M. Comparison of personal versus fictional narratives of children with language impairment. Am J speech Lang Pathol. 2008;17(2):194-206.

7.             Hemphill L, Tager-Flusberg H, Picardi N. Narrative as an index of communicative competence in mildly mentally retarded children. Appiled Psycholinguistics. 1991;12(3):263-79.

8.             Keller-Bell YD, Abbeduto L. Narrative development in adolescents and young adults with fragile x syndrome. Am J Ment Retard. 2007;112(4):289-99.

9.             Tager-Flusberg H, Sullivan K. Attributing mental states to story characters: a comparison of narratives produces by autistic and mental retarded individuals. Applied Psycholinguistics. 1995;16(3):241-56.

10.         Brown G, Yule G. Discourse analysis. NewYork: Cambridge University Press.1989.

11.         Van leer E, Turkstra L. The effect of elicitation task on discourse coherence and cohesion in adolescents with brain Injury. J Commun Disord. 1999;32(5):348-9.

12.         Crystal D. A dictionary of  linguistics and phonetics. Fifth edition. London. Blackwell Publishing. 2003.

13.         Miles S, Chapman R, Sindberg H. A microgenetic study of storytelling by adolescents with DS and typically-developing children matched for syntax comprehension. Poster presented at the Symposium for Research on Child Language Disorders, Madison, WI, June; 2004.

14.         Miles S, Chapman R. Narrative content as described by individuals with Down syndrome and typically-developing children. J Speech, Lang Hear Res. 2002;45(1):175-89.

15.         Hinckley J. Narrative-based practice in speech-language pathology stories of a clinical life. Plural Publishing. 2008.

 

 

 


Research Article

 

 

The linguistic comparison of picture-elicited narratives in borderline-intelligence and typically-developed school-age children

 

 

Belghis Rovshan1, Masoud Karimlo2, Ahmad Alipour3, Ali Khoddam1

 

1- Department of Linguistics & Foreign Languages, Payame Noor University, Tehran, Iran

2- Department of Statistics, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran

3- Department of Psychology, Faculty of Psychology & Education, Payame Noor University, Tehran, Iran

 

 

Received: 3 February 2013, accepted: 20 May 2013

 

Abstract

Background and Aim: Students with borderline intelligence quotient experience types of language disorders that are seen in their narratives, too. This research aimed to investigate the linguistic characteristics of picture-elicited narratives in school-aged children with borderline intelligence quotient.

Methods: In a cross-sectional study, 30 students with borderline intelligence quotient and 25 typically developing children at the age of 6-13 years were randomly selected from a population of four schools. Narrative discourse was elicited with description of pictures of one storybook.

Results: Students with borderline IQ were weaker than typically developing children in complex (p<0.001), compound sentences (p<0.001) and produced more ungrammatical sentences (p=0.007). Students with borderline intelligence quotient produced fewer related (p<0.001) but more unrelated information (p=0.033); and types of cohesive (p=0.010) and "HAM" conjunction (p=0.022) was fewer in them.

Conclusion: Students with borderline intelligence quotient showed more linguistic impairment in description of story.

Keywords: Narrative, language disorder, intelligence, student

 

Please cite this paper as: Rovshan B, Karimlo M, Alipour A, Khoddam A. The linguistic comparison of picture-elicited narratives in borderline-intelligence and typically-developed school-age children. Audiol. 2014;23(2):58-65. Persian.