مقاله پژوهشی

مقايسه مقدماتی پاسخهای برانگیخته شنوايی ساقه مغز انسان با محرکهای کليک و چيرپ

ویدا خورسند ثابت1، محمدابراهیم مهدوی زفرقندی1، مژده صفوی1، مرضیه شریفیان1، سید مهدی طباطبائی2

1ـ گروه شنواییشناسی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

2ـ گروه آمار زیستی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چكيده

زمينه و هدف: محرک چیرپ با هدف تحریک مناطق رأسیتر حلزون ساخته شده است. کمبود اطلاعات بالینی در مورد مشخصات زمان نهفتگی و دامنۀ پاسخهای برانگیخته شنوایی ساقه مغز با محرک چیرپ در سطوح شدتی مختلف و اختلاف نظر در مورد پیدایش موجهای ابتدایی از دلایل انجام این مطالعه بود.

روش بررسي: مطالعه حاضر با ثبت پاسخ شنوایی ساقه مغز به کلیک و چیرپ از گوش راست 15 نفر از افراد 30-20 ساله با شنوایی هنجار که بهطور غیراحتمالی انتخاب شدند، انجام شد. فراوانی پیدایش موجهای I و III، آستانه، دامنه و زمان نهفتگی موج V در سطوح شدتی 80-20 دسیبل nHL در پاسخ به کلیک و چیرپ مقایسه شد.

يافتهها: در مقايسه با كليك، در سطح شدت 80 دسيبل nHL فراواني ثبت موج I و III در پاسخ به محرك چيرپ بهطور معنيداري كمتر (بهترتیب 012/0p= و 016/0p=) بود. زمان نهفتگی موج V در شدت 20 و 40 دسیبل nHL طولانيتر (بهترتیب 012/0p= و 001/0p=) ولي در سطح شدت 80 دسيبل nHL بهطور معنیداری کوتاهتر بود(0001/0p=). دامنۀ موج V در پاسخ به چيرپ در سطوح شدت 20، 40 و 60 دسيبل nHL بهطور معنيداري بيشتر (بهترتیب 0001/0p=، 0001/0p= و 013/0p=) و ميانگين آستانۀ چيرپ حدود 5 دسیبل از آستانۀ این پاسخها با کلیک پایینتر(014/0p=) بود.

نتيجهگيري: در مقایسه با کلیک، چیرپ بهجز در شدت بالا، باعث ایجاد موج V با دامنۀ بزرگتر و آستانۀ پایینتر میشود و احتمال مشاهدۀ امواج ابتداییتر پاسخها را کاهش میدهد.

واژگان كليدي: پاسخ برانگیخته شنوايي ساقه مغز، چيرپ، كليك، شنوايي بهنجار

(دریافت مقاله: 24/5/92، پذیرش: 28/11/92)

مقدمه

از جمله محدودیتهاي پاسخهای برانگیختۀ شنوایی ساقۀ مغز (Auditory Brainstem Response: ABR) در پاسخ به کلیک این است که فقط حساسیت شنوایی را در مناطق فرکانسی بالا ارزیابی میکند و نسبت به فرکانسهای پایینتر حساس نيست. نواحی رأسیتر حلزون (فرکانس پایینتر) هم توسط کلیک فعال میشوند، اما این نواحی در ABR شرکت نمیکنند، حداقل در افراد بههنجار به دو دلیل به این صورت است الفـ زمانی که موج مسافر غشای قاعدهای را از قاعده به رأس طی میکند پاسخ به فعالیت حلزونی در نواحی فرکانس بالاتر زودتر اتفاق افتاده است. بـ حرکت رو به جلوی موج مسافر وقتی که به قسمت رأسیتر حلزون میرسد تدریجی شده و کمتر ناگهانی است در نتیجه موج مسافر در شلیک همزمان تعداد زیادی از رشتههای آوران عصب هشتم در یک قسمت متراکم غشای قاعدهای زیاد مؤثر نیست. در عوض شمار کمتری از آورانها بهصورت متوالي در یک سطح وسیعتری از غشای قاعدهای شلیک ميشوند(1).

محرک چیرپ (CE-chirp) بهمنظور جبران تأخیر زمانی در دستگاه شنوایی محیطی طراحی شده است تا همزمانی را بین واحدهای عصبی که بهطور معمول در پاسخ به یک محرک گذرا نظیر كليك بهطور غیرهمزمان تحریک میشوند، افزایش دهد. مفهوم چیرپ ابتدا در سال 1985 توسط Shore و Nuttall مطرح شد(2) و از آن زمان تاکنون در مقالات مختلف مشخصات پایهای آن و کاربرد آن در زمینۀ شنواییشناسی مورد مطالعه قرار گرفته است. تاكنون چيرپهاي مختلفي بر پايۀ مدلهاي تأخيري يا توابع زمان نهفتگيـفركانس گوناگون طراحي شده است. طبق نظرات Elberling و همکاران (2007)، CE-chirp با استفاده از مدل تأخیری مبتني بر نهفتگیهای Derived-band ABR طراحی شده است(3). طیف انرژی CE-chirp معادل با یک کلیک استاندارد µs100، فرکانس آن از 200 تا 10000 هرتز و دیرش آن حدود ms10 است (شکل 1). از آن جاییکه چیرپ به تازگی در دستگاههای الکتروفیزیولوژیک شنوایی گنجانده شده اطلاعات بالینی زیادی در مورد آن در دسترس نیست. كمبود اطلاعات بالینی در مورد زمان نهفتگی و دامنۀ ABR برانگیخته شده با چیرپ در شدتهای مختلف و اختلاف نظر در مورد پیدایش امواج ابتدائیتر از دلايل انجام این مطالعه بود.

روش بررسي

این مطالعۀ مقطعي روی 15 فرد 30-20 ساله شامل 9 زن و 6 مرد که بهصورت غیراحتمالي از افراد در دسترس که به درخواست محققان برای شرکت در مطالعه جواب مثبت دادند و سطح شنوایی هنجار داشتند انجام شد. افراد مورد مطالعه از نظر عدم ابتلا به اختلالات نورولوژیک مورد پرسش قرار گرفتند. همچنين نمونهها از نظر رفلکس صوتی دگرسویی بررسی شدند و آنهایی که رفلكس در سطح هنجار داشتند از نظر سطح شنوايي بررسي شدند. معيار ورود به مطالعه وجود آستانۀ شنوايي 15 دسيبل HL يا كمتر در فرکانسهای اکتاوی 250 تا 8000 هرتز در نظر گرفته شد. قبل از شروع آزمایش، هدف آزمایش و نحوۀ انجام آن برای هر یک از افراد مورد آزمایش توضیح داده شد. از افراد شرکتکننده رضایتنامۀ کتبی گرفته شد.

آزمايش ABR با دستگاه كاليبره انجام شد و در صورت هنجار بودن زمان نهفتگي قلهاي و بين قلهاي، مراحل بعدي پژوهش ادامه یافت. محرک کلیک مورد استفاده کلیک استاندارد µs 100 و محرک چیرپ با پهنۀ فركانسي وسيع بود. هر دو محرک كليك و چيرپ با سرعت تکرار 23.1 بار در ثانیه و از طریق گوشی داخلي ER-3A با قطبيت تناوبي به گوش راست افراد ارائه شد. سطح شدت تحریک 20، 40، 60 و 80 دسیبل nHL بود و در افرادی که در شدت 20 دسیبل nHL پاسخ داشتند سطح10 دسیبل nHL هم ثبت شد.

در هر فرد فقط گوش راست برای انجام تحقیق انتخاب

شد. ارائۀ الكترودي همسو، با قرار دادن الكترود مثبت در ناحيۀ بالاي پيشاني و الكترود منفي روي ماستوئيد طرف تحريك و الكترود مشترك در بالای ابرو استفاده شد. و امپدانس زير 5 كيلواهم (عدم تقارن امپدانسي حداكثر 2 كيلواهم) تنظيم شد. از فيلتر 3000-100 هرتز براي ثبت پاسخهاي شنوایی ساقۀ مغز با محركهاي كليك و چيرپ استفاده و تعداد سوئیپها 2000 انتخاب شد. بسته به دامنۀ پاسخ، هر موج 4-2 بار تكرار شد. آستانۀ موج V در ABR آخرين كه موج V قابل مشاهده بود سطح شدتي در نظر گرفته شد. دامنۀ موج V در هر سطح شدت، از اوج تا قعر بعد از آن اندازهگیری شد. پس از ثبت امواج، متغیرهای نهفتگی و دامنه و همچنین وجود یا نبود اجزاء ABR با محرک چیرپ و کلیک تعیین شد.

دادهها از نظر توزیع هنجار با آزمون کولموگروفـاسمیرنوف بررسی شدند. در هر سطح شدت تفاوت میانگین نهفتگیهای موج V با محرک چیرپ و کلیک و همچنین تفاوت میانگین دامنههای موج V با محرک چیرپ و کلیک با استفاده از آزمون t زوج مقایسه شد. میانگین آستانۀ ABR با محرک چیرپ و کلیک با آزمون ویلکاکسون مقایسه شد. در نهایت مقایسۀ فراوانی پیدایش هر یک از امواج I و III در هر سطح شدت بین کلیک و چیرپ با استفاده از آزمون آماری مکنمار صورت گرفت. كليۀ آزمونهای آماري در سطح معنيداري 05/0 انجام شد.

يافتهها

میانگین سنی افراد مورد مطالعه 6/22 سال با انحراف معیار 3 بود. نتیجۀ مقایسۀ جفتی زمان نهفتگی، دامنه و آستانۀ موج V پاسخ ساقۀ مغز به شرح زیر و جزئیات اندازهگیریها در جدولها آمده است.

ميانگین و انحراف معيار زمان نهفتگي موج V در پاسخ به محركهاي صوتي چيرپ و كليك در جدول 1 آمده است. مقایسۀ زمان نهفتگیها نشان داد که در شدتهای 20 و 40 دسیبل nHL میانگین زمان نهفتگی موج V در چیرپ طولانیتر از کلیک است و این تفاوت معنیدار است (بهترتیب 012/0p= و 0001/0p=). در شدت 60 دسیبل nHL با وجودی که باز هم میانگین نهفتگی موج V در چیرپ طولانیتر از کلیک است اما تفاوت معنیدار نبود(645/0p=). در شدت 80 دسیبل nHL میانگین نهفتگی موج V در چیرپ کوتاهتر از کلیک است و این تفاوت معنیدار بود(001/0p=).

ميانگین و يك انحراف معيار مثبت دامنۀ اوج به قعر موج V (برحسب ميكروولت) در پاسخ به محركهاي صوتي چيرپ و كليك در نمودار 1 آمده است. با مشاهدۀ نتایج مقایسه میانگین دامنهها پيداست که دامنۀ موج V در پاسخ به چيرپ در شدتهای 20، 40 و 60 دسیبل nHL بهطور معنيداري بيشتر از دامنۀ موج V در پاسخ به كليك بود (به ترتیب 0001/0p=، 0001/0p= و 013/0p=)، اما در شدت 80 دسیبل nHL دامنۀ موج V در پاسخ
به کلیک بزرگتر از چیرپ است که این تفاوت معنیدار نبود(109/0p=). بهعبارت ديگر بر خلاف محرك كليك، دامنۀ موج V برای محرک چیرپ در شدت 80 دسيبل nHL (47/0 میکروولت) نه تنها رشد نداشته بلکه از دامنۀ این موج در شدت 60 دسيبل nHL برای محرک چیرپ (52/0 میکروولت)کمتر شده است، هرچند که تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود(15/0p=). این در حالی است که دامنۀ موج V برای کلیک در سطح 80 دسیبل nHL (56/0 میکرولت) بهطور معنیداری از دامنۀ آن در سطح 60 دسیبل nHL (37/0 میکروولت) بیشتر بود(0001/0p=)

با استفاده از محرک چیرپ در همۀ نمونهها، موج V تا سطح شدت 20 دسیبل nHL ثبت شد، در حالیکه با محرک کلیک در یک نفر آستانۀ ABR 30 دسیبل بهدست آمد که در همین فرد با استفاده از محرک چیرپ آستانۀ ABR، 20 دسیبل بهدست آمد. با استفاده از محرک کلیک هیچ یک از افراد در شدت 10 دسیبل پاسخی نداشتند، اما با استفاده از محرک چیرپ در 5 نفر (3/33%) موج V ثبت شد. هر چند این تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود، اما نتیجۀ قابل توجهی است (جدول 2). میانگین آستانههای ABR با محرک چیرپ 67/16 دسیبل nHL با انحراف معیار 9/4 و با محرک کلیک 67/20 دسیبل nHL با انحراف معیار 6/2 بهدست آمد، مقایسۀ این دو نشان داد که میانگین آستانۀ ABR با محرک چیرپ حدود 5 دسیبل nHL کمتر (بهتر) از محرک کلیک است(014/0p=).

فراوانی پیدایش موج I با محرک چیرپ و کلیک در شدتهای 20 تا 60 دسیبل تفاوتی ندارد، در حالیکه در شدت 80 دسیبل با محرک کلیک در 3/93 درصد افراد موج I ثبت شد اما با محرک چیرپ فقط 3/33 درصد افراد موج I داشتند که این تفاوت معنیدار بود(012/0p=). فراوانی پیدایش موج III با محرک چیرپ و کلیک در شدتهای 20 تا 40 دسیبل تفاوت معنیداری نشان نداد در حالیکه در شدتهای 60 و 80 دسیبل با محرک کلیک در 100 درصد افراد موج III ثبت شد اما با محرک چیرپ در هر یک از این سطوح شدتی فقط در 3/53 درصد افراد موج III ثبت شد و این تفاوت معنیدار بود(016/0p=). برخلاف محرک کلیک، محرک چیرپ توانست در سطح 10 دسیبل nHL در 5 نفر از افراد موج V قابل مشاهده ایجاد کند که هرچند این تفاوت
از نظر آماری معنیدار نبود اما قابل توجه بود. همانطوركه جدول 2 نشان ميدهد حتي در سطح شدت 80 دسيبل nHL احتمال ثبت موج I و III با محرك چيرپ و ارائۀ الكترودي مرسوم در مقايسه با كليك بهطور معنيداري كاهش مييابد.

بحث

هدف از اين مطالعه مقايسۀ زمان نهفتگي، دامنه و فراواني پيدايش موجهاي ابتداييتر و آستانۀ ABR برانگيخته با محركهاي چيرپ و كليك در افراد با شنوايي هنجار بود. نتايج نشان داد كه چيرپ در مقايسه با كليك در سطوح شدتي پايين تا متوسط (60-20 دسيبل nHL) دامنۀ بزرگتري ايجاد ميكند بهطوريكه در سطح شدت 60، 40 و 20 دسيبل موج V براي محرك چيرپ بهطور متوسط بهترتيب 4/1، 6/1 و 5/1 برابر دامنۀ موج V براي محرك كليك بود كه با نتايج پژوهش انجام شده توسط Elberling و Don (2008) در مورد محرك چیرپ قابل مقايسه است(4). در تحقيق فوق دامنۀ موج V در سطوح زير 60 دسيبل ppeSPL براي محرك چیرپ دو برابر دامنۀ موج V براي محرك كليك استاندارد بود. البته در اين پژوهش كاليبراسيون محركهاي صوتي كليك و چيرپ كاليبراسیون nHL بوده در حاليكه در اكثر تحقيقات قبلي از كاليبراسيون ppeSPL يا peakSPL استفاده شده است. در صورت بهكارگيري كاليبراسيون nHL براي محرك كوتاه، آستانۀ شنوايي افراد سالم بهعنوان مرجع در نظر گرفته ميشود و آستانۀ شنوايي براي محركهاي كوتاهتر از 300 ميليثانيه تلفيق زماني بلندي (temporal integration of loudness) نشان ميدهد(5) بنابراين در صورت دسیبل nHL مساوي براي محركهاي كليك (100 ميكروثانيه) و چيرپ (در حدود 10 ميليثانيه) سطح فشار صوتي محرك چيرپ كمتر خواهد بود. بنابراين تفاوت مشاهده شده بين نتایج پژوهش حاضر و Elberling و Don (2008) شايد ريشه در تفاوت در كاليبراسيون محرك صوتي داشته باشد. Fobel و Dau (2004) با استفاده از A-Chirp به افزايش سه برابري دامنۀ موج V در نزديكي آستانه نيز دست يافتهاند(6). در مطالعۀ حاضر مشخص شد كه رشد دامنۀ موج V براي محرك چيرپ در شدت بالاي 60 دسيبل متوقف میشود. دامنۀ امواج ABR را دو عامل تعداد عناصر عصبي و ميزان همزماني اين عناصر در توليد پاسخ برانگيخته تعيين ميكنند(7). برخي محققان همچون Chertoff و همکاران (2010) بر اين باورند كه چيرپ باعث همزماني بيشتر رشتههاي عصبي ميشود(8) در حاليكه Petoe و همکاران (2010) معتقدند چيرپ در مقايسه با كليك همزماني عصبي كمتري بهدنبال دارد و افزايش دامنۀ ABR را مديون افزايش تعداد عناصر عصبي در پي تحريك نواحي وسيعي از حلزون گوش داخلي ميدانند(8و9). Fobel و Dau (2004) نشان دادندكه تمامي انواع چيرپ (M، O وA) دامنۀ بزرگتري در مقايسه با كليك ايجاد ميكنند(6). چیرپ نيز حداقل تا سطح 60 دسيبل nHL از اين قاعده مستثني نيست. كاهش دامنۀ موج V در شدتهاي بالاتر در مطالعۀ Elberling و Don (2008) نيز مشاهده شد. بهطوريكه برخلاف کلیک، محرك چیرپ در شدت 60 دسیبل ppeSPL، ABR کوچکتری نسبت به شدت 50 دسیبل ppeSPL ایجاد کرد. پیشنهاد شده است که این کاهش کارآئی چیرپ در شدتهای بالاتر، ناشی از گسترش بالاسوئی تحریک است. در شدتهای بالاتر هر مکان توسط محدودۀ وسیعتری از اجزای فرکانسی که در زمانهای مختلف میرسند تحریک شده و این امر منجر به عدم همزمانی تحریک عصبی و در نتیجه کاهش دامنۀ پاسخ میشود. هرچه چیرپ طولانیتر باشد عدم همزمانی بیشتر میشود. بنابراین ممکن است بالاتر از یک سطح شدتی کارآئی چیرپ مؤثرتر از کلیک نباشد(4). اخيراَ موضوع كاهش دامنۀ موج V ناشي از چيرپ در سطوح شدتي بالا با ساخت نوعي چيرپ با عنوان Level-Specific Chirp رفع شده است(10).

برخي محققان نظير Potoe و همكاران (2010) معتقدند با تحریك دستگاه شنوايي بهوسيلۀ چيرپ در مقايسه با كليك، امكان مشاهدۀ امواج ابتداييتر ABR كاهش مييابد(9). با اين حال Fobel و Dau (2004) گزارش دادند كه ABR برانگیخته شده توسط A-,M-Chirp حداقل تا شدت 30 دسیبل SPL موج I واضحی برميانگيزد(6). همانگونه كه در جدول 2 نشان داده شده است محرك چيرپ مورد استفاده در اين پژوهش در مقايسه با كليك استاندارد كارآئي كمتري در ايجاد امواج ابتداييتر پاسخ برانگيختۀ شنوايي ساقۀ مغز داشته است. در سطوح شدتي پايين تفاوتي بين اين دو محرك در برانگيختن امواج I و III مشاهده نميشود. كاهش احتمال ثبت موج III توسط چيرپ در شدتهای متوسط به بالا و موج I در شدت بالا كه از ديگر يافتههاي اين تحقيق محسوب ميشود به نفع يافتههاي پژوهشگراني نظير Potoe و همكاران (2010) است كه معتقدند چيرپ در قياس با كليك همزماني ضعيفتري ايجاد ميكند. از آنجايي كه موج I و III در باندهاي اشتقاقي پرفركانس دامنۀ بزرگتري دارند(9) شاید بتوان نتيجه گرفت که محرك صوتي چیرپ در مقايسه با كليك استاندارد تحريك كافي در نواحی پرفركانس حلزون ايجاد نميكند. فقدان موجهاي اوليه در ABR برانگيخته با چيرپ، كاهش كيفيت مرفولوژي را بههمراه خواهد داشت.

افزايش دامنۀ موج V توسط محرك چيرپ در سطوح نزديك به آستانه باعث كشف سريعتر پاسخ، کاهش زمان غربالگری شنوایی و كاهش آستانۀ موج V خواهد شد. بنابراين با فرض شرايط ذكر شده در اين تحقيق، در مقايسه با كليك، آستانۀ شنوايي رفتاري حدود 5 دسيبل به آستانۀ موج V برانگيخته با محرك چيرپ نزديكتر خواهد بود. آستانۀ ABR برانگيخته با كليك با آستانۀ شنوايي رفتاري در ناحيۀ فركانسي 4-2 كیلوهرتز بالاترين هماهنگي را دارد(11) ولي تحقيقي وجود ندارد كه مشخص كند آستانۀ موج V برانگيخته با محرك چيرپ با کدام محدودۀ فركانسي اديوگرام بالاترين همبستگي را دارد.

هرچند تأثیر جنس در اين پژوهش، با تعداد معدودی نمونه، بر دامنه و زمان نهفتگي موج V برانگيخته با كليك و چيرپ بررسی نشده است با اين حال مطالعات متعددي(12و13) نشان ميدهند كه محرك كليك در زنان در مقايسه با مردان دامنۀ بزرگتر و زمان نهفتگي كوتاهتري براي موج V ايجاد ميكند. بررسی تأثير جنس بر محرك چيرپ جاي پژوهش دارد. پيشنهاد ميشود توابع شدتـنهفتگي و شدتـدامنۀ موج V در گامهاي شدتي كوچكتر مثل 10 دسيبل در پاسخ به محرك چيرپ و كليك مقايسه شود و با پوشش همسو نواحي حلزوني فعال در پاسخ به چيرپ بيشتر بررسي شود.

نتیجهگیری

نتایج نشان میدهد با تحريك دستگاه شنوايي هنجار با محرك چيرپ در مقايسه با محرك كليك استاندارد، امكان مشاهده امواج ابتداييتر (I و III) كاهش مييابد، دامنۀ موج V در تمامي سطوح شدتي بهجزء سطح شدت بالا افزايش ميیابد و زمان نهفتگي موج V در شدتهاي بالا كوتاهتر شده ولي در سطح شدت پايين افزايش ميیابد. ميزان نزديكي آستانۀ شنوايي رفتاري با آستانۀ موج V نيز بهبود مييابد. البته تعمیم نتایج مطالعۀ حاضر
بهعلت تعداد نسبتاً کم نمونه با محدودیت مواجه است.

سپاسگزاري

پژوهشگران مطالعۀ حاضر بر خود لازم ميدانند از همكاري همه جانبۀ شنواييشناسان محترم بيمارستان طالقاني جناب آقاي مهرداد اخوت و سركار خانم آزاده برنا تشكر و قدرداني نمایند.

REFERENCES

1. Hall JW. New handbook of auditory evoked responses. 1st ed. Boston: Pearson Education; 2007.

2. Shore SE, Nuttall AL. High-synchrony cochlear compound action potentials evoked by rising frequency-swept tone bursts. J Acoust Soc Am. 1985;78(4):1286-95.

3. Elberling C, Don M, Cebulla M, Stürzebecher E. Auditory steady-state responses to chirp stimuli based on cochlear traveling wave delay. J Acoust Soc Am. 2007;122(5):2772-85.

4. Elberling C, Don M. Auditory brainstem responses to a chirp stimulus designed from derived-band latencies in normal-hearing subjects. J Acoust Soc Am. 2008;124(5):3022-37.

5. Pedersen CB, Salomon G. Temporal integration of acoustic energy. Acta Otolaryngol. 1977;83(5-6):417-23.

6. Fobel O, Dau T. Searching for the optimal stimulus eliciting auditory brainstem responses in humans. J Acoust Soc Am. 2004;116(4 Pt 1):2213-22.

7. Burkard RF, Don M. The auditory brainstem response. In: Burkard RF, Eggermont JJ, Don M, editors. Auditory evoked potentials: basic principles and clinical application. 1st ed. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins; 2007. p. 229-53.

8. Chertoff M, Lichtenhan J, Willis M. Click- and chirp-evoked human compound action potentials. J Acoust Soc Am. 2010;127(5):2992-6.

9. Elberling C, Don M. A direct approach for the design of chirp stimuli used for the recording of auditory brainstem responses. J Acoust Soc Am. 2010;128(5):2955-64.

10. Petoe MA, Bradley AP, Wilson WJ. On chirp stimuli and neural synchrony in the suprathreshold auditory brainstem response. J Acoust Soc Am. 2010;128(1):235-46.

11. Kristensen SG, Elberling C. Auditory brainstem responses to level-specific chirps in normal-hearing adults. J Am Acad Audiol. 2012;23(9):712-21.

12. Sininger YS. The use of auditory brainstem response in screening for hearing loss and audiometric threshold prediction. In: Burkard RF, Eggermont JJ, Don M, editors. Auditory evoked potentials: basic principles and clinical application. 1st ed. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins; 2007. p. 254-75.

13. Dehan CP, Jerger J. Analysis of gender differences in the auditory brainstem response. Laryngoscope. 1990;100(1):18-24.

14. Trune DR, Mitchell C, Phillips DS. The relative importance of head size, gender and age on the auditory brainstem response. Hear Res. 1988;32(2-3):165-74.

Research Article

Comparison of click and CE-chirp-evoked human auditory brainstem responses: a preliminary study

Vida Khorsand Sabet1, Mohammad-Ebrahim Mahdavi-Zafarghandi1, Mozhdeh Safavi1, Marzieh Sharifian1, Seyyed Mahdi Tabatabaee2

1- Department of Audiology, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

2- Department of Biostatistics, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

Received: 15 August 2013, accepted: 17 February 2014

Abstract

Background and Aim: CE-Chirp stimulus has been developed for stimulating more apical regions of the cochlea. Inadequacy of clinical information on the latency and amplitude characteristics of ABR evoked by CE-chirp at different levels in addition to discrepancy in identifying earlier ABR waveforms using CE-chirp stimulus are the reasons of this study.

Methods: This study was done by recoding ABR to click and broad-band CE-chirp stimuli in the right ear of 15 non-randomly selected normal-hearing individuals with age range of 20-30 years old. Frequency of recordable waves I and III, as well as threshold, amplitude, and latency of wave V were compared in response to click and CE-Chirp at 20-80 dB nHL.

Results: At 80 dB nHL, click stimulus evokes waves I and III more frequently than chirp stimulus (p=0.012 and p=0.016 respectively). At 20 and 40 dB nHL, wave V latency evoked by CE-Chirp is significantly longer than wave V latency evoked by click (p=0.012 and p=0.0001 respectively); however, at 80 dB nHL wave V latency evoked by CE-Chirp is shorter than click (p=0.0001). Wave V amplitude for CE-Chirp is significantly larger than for click at levels of 20, 40 and 60 dB nHL (p=0.0001, p=0.0001 and p=0.013 respectively). Wave V threshold is approximately 5 dB lower with CE-chirp compared to click (p=0.014).

Conclusion: Except at high levels, CE-Chirp evokes wave V with larger amplitude and lower threshold than click. Possibility of recording earlier ABR waves is reduced with CE-chirp stimulus.

Keywords: Auditory brainstem responses, chirp, click, normal hearing

Please cite this paper as: Khorsand Sabet V, Mahdavi-Zafarghandi M, Safavi M, Sharifian M, Tabatabaee SM. Comparison of click and CE-chirp-evoked human auditory brainstem responses: a preliminary study. Audiol. 2014;23(4):69-76. Persian.