مقاله پژوهشی

 

تأثیر تراكم فركانسي غيرخطي بر پیشرفت مهارت‏های شنیداری كودكان كم‏شنوای عمیق با آزمون توانا

 

سحر فتاحی1، فرنوش جاراللهی1، جمیله فتاحی2

1ـ گروه شنوایی‏شناسی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

2ـ گروه شنوایی‏شناسی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

 

چکیده

زمینه و هدف: تراکم فرکانسی غیرخطی، قابلیت جدیدی در سمعک‏ها است که با فشردن محدودۀ فرکانسی بالاتر از یک فرکانس جداساز و انتقال آنها به فرکانس‏های پایین‏تر، شنودپذیری فرکانس‏های بالا را بهبود می‏بخشد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر این ویژگی بر مهارت‏های شنوایی کودکان سه و چهار سالۀ کم‏شنوای عمیق بود.

روش بررسی: در این مطالعه مشاهده‏ای از نوع توصیفی تحلیلی، 22 کودک سه و چهار ساله با نمونه‏گیری غیرتصادفی از بین نمونه‏های در دسترس انتخاب شده و به دو گروه 11 نفره دارای سمعک‏های مجهز به تراکم فرکانسی و سمعک‏های فاقد این ویژگی تقسیم شدند. مجریان تحقیق نقشی در تقسیم گروه‏ها و تجویز سمعک‏ها نداشتند. برای بررسی سطح مهارت‏های شنوایی دو گروه از آزمون توانا (جاراللهی، 2009) استفاده شد. داده‏ها با استفاده از آزمون آماری t مستقل با سطح اطمینان 95 درصد تحلیل شد.

یافته‏ها: ميانگين امتيازهای كل آزمون توانا در كودكان داراي سمعك‏هاي مجهز به تراكم فركانسي غيرخطي از میانگین كودكان داراي سمعك‏هاي فاقد اين ويژگي بیشتر بود(001/0p<). میانگین امتیاز هر یک از زیرآزمون‏های کشف(010/0p=)، تمایزگذاری(039/0p=)، شناسایی(005/0p=) و درک(022/0p=)، در گروه دارای سمعک‌های مجهز به تراکم فرکانسی از گروه دوم بیشتر بود.

نتیجه‏گیری: استفاده از سمعک‏های مجهز به تراکم فرکانسی در کودکان سه و چهار سالۀ کم‏شنوای عمیق، سطح مهارت‏های شنوایی آنها را در هر یک از سطوح و نیز سطح کلی مهارت شنوایی افزایش می‌دهد.

واژگان کلیدی: تراکم فرکانسی غیرخطی، کشف محرک صوتی، تمایزگذاری، شناسایی، درک

 

(دریافت مقاله: 6/6/91، پذیرش: 28/11/91)

 

مقدمه


نظر به رشد روزافزون آمار كمشنوايي در كودكان و تأثيرات سوء اين عارضه بر تغيير پارامترهاي اكوستيكي‏ـ‏شنوایی، عملكرد رواني‏ـ‏اجتماعي، عملكرد رفتاري، پيشرفت گفتار و زبان، تحصيلات و شغل آنها در آينده و نيز كاربرد سمعك بهعنوان شايعترين ابزار تقويت باقي‏ماندۀ شنوايي، برخورداري از فناوري‏هاي پيشرفته در تجويز اين ابزار كمك‏شنوايي از اهميت به‏سزايي برخوردار است. در اغلب انواع كمشنوايي هدف اوليۀ تقويت، ايجاد سيگنالي قابل شنيدن در تمام محدودۀ گفتاري است. توانايي تمايز اصوات فركانس بالاي گفتاري براي افراد كمشنوا اهميتي دوچندان دارد(1). از طرفی، ميزان كم‏شنوايي در طول طيف فركانسي افزايش مييابد(2) و سمعكهاي مرسوم توانايي محدودي در تامين بهرۀ كافي براي اصوات فركانس بالا با شدت كم دارند(3).

روشي كه بهعنوان شيوۀ نوين تقويت در سمعکها به كار ميرود، تراكم فركانسي غيرخطي (non-linear frequency composition) است. این الگوريتم براي اولينبار در استراليا براساس آزمايش‏های گستردۀ Simpson و همکاران در سال 2005 به كار گرفته شد(4). اين الگوريتم، سيگنالهاي فركانس بالاي انتخابي را كه در محدودۀ غيرقابل شنيدن و غيرقابل تقويت هستند در محدودۀ فركانسي پايينتري، كه در آنجا درك شنوايي و تمايز سيگنالي بهتري وجود دارد، متراکم می‏کند. در اين حالت هيچ فركانس حاملي وجود ندارد، بلكه فركانسهاي پايينتر از نقطۀ زانويي تراكم و يك فركانس جداساز (cut-off frequency) متراکم شده و در محدودۀ قابل تقویت، قابل شنیدن می‏شود. سازندگان این فناوری مدعي هستند كه در نتيجۀ بهبود حاصل شده در شنيدن اصوات با فركانسهاي بالا توسط تراكم فركانسي غيرخطي، همخوان‏هايي مانند /s/، /š/ و /f/ بهخوبي شنيده شده و قابل شناسايي و درك خواهند بود(5). اين شيوه هم‎چنين باعث جلوگيري از بروز فيدبك اكوستيكي و ناراحتيهاي شنیداری حاصل از بلندي بيش از حد وابسته به سطوح بالاي تقويت فركانسهاي بالا ميشود و نیز يادگيري توليد اصوات گفتاري را در کودکان افزايش ميدهد(6).

از تحقیقاتی که روی این مقوله انجام گرفته است میتوان به این موارد اشاره کرد که Scolli و همکاران (2010) پژوهشی با استفاده از یک سمعک دارای تراکم فرکانسی غیرخطی پیشساخته انجام دادند. یافتههای آنها نشان داد که میانگین بهبود و توانایی شناسایی گفتار در این نمونهها 30 درصد بوده و آستانههای کشف ورودیهای فرکانس بالا با استفاده از این نوع تراکم کاهش می‏یابد(7). Nyffeler (2008) مطالعهای موردـ‏شاهدی را در افراد دچار کم‌شنوایی فرکانس بالای مجهز به سمعکهای با ویژگی تراکم فرکانسی غیرخطی انجام دادند. در نمونه‏ها شناسایی و تمایزگذاری /s/ و /š/ با استفاده از تراکم فرکانسی غیرخطی بهبود چشمگیر نشان داده و مهارت شنوایی در آنها بهبود یافت(8). البته تعداد کم نمونههای این پژوهش سؤال‏برانگیز است. Glista و Scollie (2009) مطالعهاي روي 11 نفر از بزرگسالان دچار كمشنوايي عميق با استفاده دو گوشي از سمعك انجام دادند که در آن شنودپذيري فركانسهاي بالا و تواناییهای درکی پس از استفاده از تراكم فرکانسی غیرخطی به شكل چشمگيري بهبود يافت(9). Nyffeler (2010) پژوهشی در مورد فوايد الگوريتم تراکم فرکانسی غیرخطی در نویز انجام داد. 7 نفر از 11 نمونه، رضايت بالاتر و سطح درک و عملکرد شنوایی بالاتری را در استفاده از تراکم فرکانسی گزارش كردند(10).

از آنجا كه سمعكهاي داراي تراكم فركانسي غيرخطي، اين روزها بهطور رايج براي كودكان دچار كمشنواييهاي شديد تا عميق و عميق به كار ميروند و يافتههاي گوناگونی در مورد ميزان سودمندي اين تراكم وجود دارد و چون در طول اين سالها، تحقيقات نسبتاً اندکی سطح كلي مهارتهاي شنوايي را، بهويژه در كودكان، بررسي کرده‏اند، این پژوهش قصد دارد تا با مقایسۀ سطح کلی مهارتهای شنیداری در کودکان دارای سمعکهای مجهز به این مدار و سمعکهای فاقد آن، سودمندي اين مدارها در افزايش این سطح کلی در خردسالان دچار كمشنوايي عميق را تعيين کند.

 

روش بررسی

این مطالعۀ مشاهده‏ای، مقطعی مقایسهای بود و روی 22 کودک 3 و 4 ساله، براساس نمونهگیری غیرتصادفی (بهدلیل دسترسی کم به نمونههای دارای کلیۀ ویژگیهای مورد نظر) از میان کودکان تحت آموزش مرکز توانبخشی رسا در دو گروه کاربر سمعکهای دارای تراکم فرکانسی غیرخطی و کاربر سمعک‌های فاقد این ویژگی انجام شد. كليۀ اين كودكان حداقل یکسال سابقۀ استفادۀ مفيد از دوگوشی سمعک، صرفنظر از مدل آن، داشتند و کلیۀ سمعك‌ها 6 كاناله و از نسل سوم تكنولوژي ديجيتال بودند. کودکان گروه سمعکهای دارای تراکم فرکانسی غیرخطی از سمعک‌های Naida III UP و کودکان گروه سمعکهای فاقد این ویژگی از سمعکهای Naida I UP از شرکت فوناک کشور سوئیس استفاده میکردند. سابقۀ استفادۀ این کودکان از سمعک حداقل 6 هفته بود که طبق پروتکلها برای اثربخشی تراکم کافی است، و همچنین حداقل 6 ماه سابقۀ شركت مداوم در كلاسهاي تربيت شنوايي داشتند. آستانۀ شنوایی این کودکان در فرکانسهای 250، 500 و 1000 هرتز، بین 95-85 دسی‌بل و آستانۀ فرکانسهای بالاتر، بین 110-95 دسیبل بود. میانگین مدت استفاده از این سمعکها در کودکان 5/6 ماه بود.

پس از انجام اتوسکپی روی نمونهها و اطمینان از نبود عامل افت انتقالی با توجه به سن این کودکان، ادیومتری تن خالص در فرکانسهای 4000-250 هرتز با دستگاه MA53 کارخانه Maico کشور دانمارک و بهروش ادیومتری بازی روی آنان انجام شد.

از آنجاکه انجام آزمون تعیین سطح مهارتهای شنوایی نیازمند تنظیم دقیق سمعکها و حصول اطمینان از وضعیت قالب و فیدبک اکوستیکی آنها است، پیش از قرار ملاقات، سمعکهای کودکان با دستگاه فونیکس 5000 (Fonix FP35)، و قالب گوش کودکان از نظر نداشتن پارگی یا حرکت در گوش و به‏عبارتی کیپ بودن بررسی شد.

پس از انجام این اصلاحات، سمعکها بهصورت دو گوشی و به‎صورت یکسان در نرمافزار iPFG 2.6a تنظیم شدند.

پس از طی دو هفتۀ خوگیری به تنظیمات جدید (طبق پروتکلها)، به‏دلیل طولانی بودن آزمون و برای جلوگیری از خستگی نمونه‏ها در نتیجۀ مراجعات مکرر، زیرآزمون‏های آزمون توانا برای هر یک از نمونه‏ها در دو جلسۀ متوالی با فواصل یک هفته‏ای اجرا شد.

آزمون توانا آزمونی برای تعیین سطح مهارتهای شنوایی کودکان 3 و 4 ساله (و یا بزرگتر) فارسی‏زبان مبتلا به کاهش شنوایی حسی‏عصبی شدید و عمیق است. که توسط جاراللهی و همکاران (2010) ساخته شد. اعتبار ساختاری این آزمون 94 درصد و پایایی آن 2/99 درصد است(11).

این آزمون دارای چهار زیرآزمون و 34 مادۀ آزمونی (مجموعاً 68 امتیاز) به این شرح است:

زیر‏آزمون اول، آگاهی از وجود صوت، حاوی 10 مادۀ آزمونی (حداکثر 20 امتیاز) است. زیرآزمون دوم، تمایزگذاری حاوی 10 مادۀ آزمونی (حداکثر 20 امتیاز) است. زیرآزمون سوم، شناسایی اصوات، حاوی 8 مادۀ آزمودنی (حداکثر 16 امتیاز) است. زیرآزمون چهارم، درک جمله، شامل 6 مادۀ آزمودنی (حداکثر 12 امتیاز) است. حداقل امتیاز لازم برای ورود به مرحلۀ بعد 50 درصد است(11).

شاخص‏های تمایل مرکزی (میانگین و انحرافمعیار) و پراکندگی محاسبه شد و آزمون اسمیرنوف‏ـ‏کولموگراف برای بررسی میزان انطباق توزیع متغیرهای عددی با توزیع هنجار به کار گرفته شد. از آزمون t برای مقایسۀ گروه‏های مستقل با سطح معنیداری کمتر از 05/0 استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نسخۀ 13 نرمافزار SPSS استفاده شد.

 

یافته‏ها

این مطالعه روی 22 کودک در دو گروه 11 نفره، متشکل از 6 پسر و 5 دختر با میانگین سنی 4/3 سال انجام شد.

در ابتدا امتیازهای زیرآزمونها و سپس امتیاز کل آزمون مقایسه شد. مقايسۀ ميانگين امتيازهای زيرآزمون كشف صدا در دو گروه داراي سمعكهاي مجهز به تراكم فركانسي غيرخطي و سمعك‌هاي فاقد اين ويژگي تحليل شد و نتايج نشان داد که بین اين دو گروه از نظر ميزان ميانگين امتياز به‎دست آمده تفاوت معنی‏داري وجود دارد(022/0p=).

بررسی نتایج زیرآزمون تمایزگذاری بین صداها نیز تفاوت معنی‏داری بین دو گروه نشان داد(005/0p=).

مقایسۀ میانگین امتیازهای زیرآزمون شناسایی صداها نیز نشان میدهد بين دو گروه از نظر میزان میانگین امتیاز به‏دست آمده تفاوت معنی‎داری وجود داشت(039/0p=). در زیرآزمون درک نیز تفاوت معنی‎داری(010/0p=) بين دو گروه دیده شد.

در پایان، با مقایسۀ امتیازهای کل آزمون در دو گروه دارای سمعک‏های مجهز به تراکم فرکانسی غیرخطی و سمعک‌های فاقد این ویژگی نیز ميتوان نتيجه گرفت که بين اين دو گروه از نظر میزان میانگین امتیاز به‏دست آمده تفاوت معنی‏داری وجود دارد(000/0p=). کلیۀ نتایج فوق در جدول 1 دیده می‏شود.

 

بحث

بررسی نتایج این پژوهش نشان میدهد که استفاده از سمعک‏های مجهز به تراکم فرکانسی غیرخطی در کودکان سه و چهار سالۀ دچار کم‏شنوایی عمیق، سطح مهارت‏های شنوایی آنان را در هر یک از سطوح کشف، تمایزگذاری، شناسایی، درک و نیز سطح کلی مهارت شنوایی افزایش می‌دهد.

طبق بررسی محققان، تاکنون تحقیق جامعی دربارۀ سطح کلی مهارتهای شنوایی کودکان با استفاده از تراکم فرکانسی غیرخطی انجام نشده است و بیشتر تحقیقات در دسترس دربارۀ توانایی‏های شناسایی هم‏خوانها به‏ویژه هم‏خوان /s/ و /š/ در سکوت یا نویز بوده‏اند(8).

Text Box: جدول 1ـ مقایسه ميانگين امتیاز در زیرآزمون‏ها و کل آزمون توانا در دو گروه کودکان کاربر سمعک‏های دارای تراکم غیرخطی فرکانسی و کودکان کاربر سمعک‏های فاقد این ویژگی

	میانگین (انحراف معیار) امتیاز در گروه‏ها	
آزمون توانا	برخوردار از تراکم غیرخطی فرکانسی	فاقد تراکم غیرخطی فرکانسی	p
کشف صدا	(60/2) 82/16	(72/2)00/14	022/0
تمایزگذاری صداها	(34/2) 09/15	(28/2)00/12	005/0
شناسایی صداها	(69/2) 64/12	(70/2)09/10	039/0
درک جمله	(34/1) 00/2	(65/0)73/0	010/0
کل آزمون	(15/6) 55/46	(56/4)82/36	000/0

تأثیر مهم تراکم فرکانسی غیرخطی بر افزایش شنودپذیری فرکانس‏های بالا متمرکز بوده و این فرکانسها نقش مهمی در وضوح گفتار و همچنین هریک از پارامترهای مؤثر برسطح مهارت شنوایی دارند. براساس یافته‏های این تحقیق، سطح کلی مهارت‏های شنوایی که متأثر از هر چهار زیرآزمون کشف، تمایزگذاری، شناسایی و کشف بود در کودکان کاربر سمعکهای دارای تراکم فرکانسی غیرخطی از گروه مشابه با سمعکهای فاقد این ویژگی بالاتر بود. این یافته با مطالعات Nyffeler (2008 و 2010) که بهبود چشمگیری در مهارتها و عملکرد شنوایی نمونه‌های خود یافته بودند(8و10). اگرچه سطح کلی مهارتهای شنوایی به‏ عوامل متعددی چون بهرۀ هوشی، چگونگی آموزش در خانواده، سن تشخیص کم‏شنوایی، سابقۀ انجام تربیت شنوایی و سمعکهای قبلی کودک بستگی دارد، اما در هیچ یک از تحقیقات فوق اشاره‏ای به این عوامل نشده است. بههمین دلیل، در این تحقیق سعی شد تا حد ممکن عوامل فوق ثابت نگه داشته شود. از آنجاکه بخش مهمی از پارامترهای هر چهار زیرآزمون تشکیلدهنده سطح کلی مهارت شنوایی را موارد متأثر از فرکانس‌های بالا تشکیل میدهند، سطح کلی مهارت شنوایی در این کودکان افزایش یافته است.

زیرآزمون اول آزمون توانا به مهارت کشف اصوات اختصاص دارد. کشف محرک صوتی، توانايي واكنش نشان دادن در برابر بود يا نبود محرك شنوايي است(11) که در پژوهش حاضر بهبود چشمگیری در گروه کاربر سمعک‌‌های مجهز به تراکم فرکانسی غیرخطی دیده شد. این یافته با مطالعۀ Scolli و همکاران (2010) مطابقت دارد(7) که در آن، آستانههای کشف ورودیهای فرکانس بالا با استفاده از این نوع تراکم کاهش یافته بود. کاهش آستانه‏های کشف منجر به افزایش شنودپذیری همخوانهای فرکانس‏های بالا میشود. از آنجاکه محدودۀ قابل شنیدن با انتقال فرکانس‏های بالا توسط تراکم فرکانسی افزایش مییابد، این یافته در کودکان منطقی است. مهارت کشف، مهارت دسترسی به ورودی‌های صوت است که برای رشد گفتار و زبان و مهارتهای شنوایی حیاتی هستند. این مرحله، بهعنوان اولین مرحلۀ کسب مهارتهای شنوایی از اهمیت به‏سزایی در کودکان برخوردار است و می‏توان گفت پیش از طی این مرحله نمیتوان به پیشرفت در مراحل دیگر امیدوار بود. بهعنوان یک یافتۀ جانبی در این تحقیق، امتیازهای مواد آزمونی زیرآزمون کشف، که مرتبط با واکه‏ها یا اصوات فرکانس پایین بودند، در این تحقیق بین دو گروه تفاوت چندانی نداشت اما مواد آزمونی وابسته به اصوات فرکانس بالا، تفاوت چشمگیری نشان می‏داد که باعث اختلاف معنی‏دار امتیاز این دو گروه در این زیرآزمون شد. نظر به اینکه کودکان به‏دلیل حضور در محیطهای پر سر و صدا و قرارگیری در سن بحرانی آموزش گفتار و زبان به کشف بیشتر محرک‏های صوتی نیاز دارند، این یافته می‏تواند در تجویز سمعکها بسیار مؤثر باشد.

تمایزگذاری، نوعی فرايند دركي است كه طي آن فرد، اصوات يا واژه‏ها را از بين صداها يا كلمات مشابه افتراق ميدهد(11). مرحلۀ دوم آزمون‏های تربیت شنوایی و تعیین سطح مهارت شنوایی به این زیرآزمون اختصاص دارد. در پژوهش حاضر، اختلاف معنی‏داری بین میانگین امتیاز زیرآزمون تمایزگذاری کودکان دارای سمعک‏های مجهز به تراکم فرکانسی غیرخطی با کودکان مشابه دارای سمعک‏های فاقد این ویژگی وجود داشت. به طوری که به‏نظر میرسد تراکم فرکانسی غیرخطی با افزایش شنودپذیری فرکانس‏های بالا توانایی تمایز آنها را از اصوات، واکه‏ها و هم‏خوان‏های مشابه افزایش میدهد. این یافته با مطالعۀ Nyffeler‌ (2008) مطابقت دارد(8) که به‏ترتیب تمایز هم‌خوان /s/ و /š/ و نیز هم‏خوان /s/ از سایر هم‏خوان‏ها، به‏عنوان نمونه همخوانهای دارای فرکانس بالا را مطالعه کرده و بهبود چشمگیری در توانایی تمایز آنها یافته بودند. بهعنوان یک یافتۀ جانبی، نهتنها مواد آزمونی مربوط به فرکانسهای بالا بلکه توانایی تمایزگذاری اصوات محیطی نیز در کاربران تراکم فرکانسی بهبود نشان داد.

زیرآزمون سوم آزمون توانا به مهارت پیشرفتهتر شناسایی اختصاص دارد که عبارت است از تشخيص درست اصوات از يكديگر به نحوي كه فرد هريك را كاملاً تشخيص دهد(11). در این زیرآزمون نیز میانگین امتیازهای گروه کاربر سمعکهای دارای تراکم فرکانسی غیرخطی از گروه مشابه دارای سمعکهای فاقد این ویژگی بیشتر بود. مطالعات فراوانی بر توانایی شناسایی گفتار در حضور نویز و یا در سکوت با تأکید بر تراکم فرکانسی غیر خطی انجام گرفته‏اند. نتایج پژوهش حاضر با مطالعات Scolli و همکاران (2005)، Nyffeler (2008) مطابقت دارد که همگی بهبود در شناسایی گفتار در نتیجۀ استفاده از تراکم فرکانسی غیرخطی را گزارش کرده بودند(7و8). از آنجاکه مهارت شناسایی جزء مهارت‌های پیشرفتهتر شنوایی بوده و متأثر از عوامل دیگری چون هوش، عملکرد ذهنی، چگونگی آموزش در خانواده و سن عقلی و تقویمی کودک است، میزان تفاوت در نتایج این زیرآزمون به اندازۀ تفاوت زیرآزمون‏های کشف با گروه مشابه نبود. این یافته می‏تواند دلیلی بر سودمندی تراکم فرکانسی باشد، زیرا پیچیدگی مهارت شناسایی باعث می‏شود که این مهارت برای نشان دادن افزایش محسوس نیازمند بهبود بیشتری باشد. به‏عنوان یک یافتۀ جانبی، در این تحقیق حتی پس از افزایش محسوس بهره در گروه کاربر سمعک‏های فاقد تراکم فرکانسی، توانایی شناسایی در آنها بهبود نیافت. از آنجاکه هرچه کم‏شنوایی افزایش یابد مناطق بیشتری از حلزون درگیر میشوند و این مناطق نقشی اساسی در مهارت شناسایی دارند، این یافته منطقی بهنظر می‏رسد. از طرفی، در این پژوهش توانایی شناسایی واکه‏ها نسبت به همخوانها بهبودی کمتری نشان داد، زیرا بخش اعظم شناسایی واکهها به فرکانس‏های پایین و میانی وابسته است.

زیرآزمون چهارم آزمون توانا به مهارت درک اختصاص دارد که سطح مهارت شنوايي پيشرفتهاي است كه در آن، پيامهاي ارسالي درك ميشوند(11). پژوهش حاضر در این زیرآزمون نیز تفاوت معنیداری بین دو گروه نشان داد که به لحاظ سن کم این کودکان برای مهارت در این مرحله و نیز تأثیر متقابل عوامل دیگری چون هوش، عملکرد ذهنی، چگونگی آموزش در خانواده و سن عقلی و تقویمی، کمترین میزان معنی‏داری را در موارد فوق داشت. این یافته با مطالعات Glista و Scollie (2009) و Nyffeler (2010) مطابقت داشت(9و10). در پژوهش حاضر، بسیاری از کودکان بهدلیل سن کم، هیچ امتیازی در این مرحله کسب نکردند. البته برای بررسی دقیق‏تر تأثیر تراکم فرکانسی غیرخطی بر مهارت درک، نیاز است که پژوهش در نمونه‏های با سنین بالاتر انجام شود. یافته‏های تحقیقات گوناگون حاکی از سودمندی بسیار این نوع تراکم در پذیرش کاربر، خوگیری سریع و کیفیت صدای خود فرد است که همۀ اینها ممکن است در نتیجۀ بهبود شنودپذیری حاصل شده باشد.

از محدودیتهای این پژوهش ناهمگنی نمونه‏ها بود که ‎دليل آن، حضور متغیرهای مداخله‏گر مختلف و غیرقابل کنترل از جمله سوابق متفاوت كودكان در زمينۀ استفاده از سمعك، نوع سمعک‏های قبلی، شركت در كلاس‏هاي تربيت شنوايي، بهرۀ هوشي و وضعيت خانوادگي متفاوت بود. در این پژوهش برای خوگیری نمونهها با تنظیمات انجام شده دو هفته زمان در نظر گرفته شده بود، اما هر اندازه این زمان خوگیری و نیز مدتزمان استفاده از سیستم تراکم بیشتر باشد می‏توان به نتایج بهتری دست یافت.

یافته‏های این تحقیق نشان می‏دهد تراکم فرکانسی غیرخطی می‏تواند گزینۀ تجویزی مناسبی برای بهبود سطح مهارتهای شنیداری کودکان دچار کم‏شنوایی عمیق باشد. از آنجاکه تراکم فرکانسی غیرخطی در ابتدا برای گروه هدف دچار کم‏شنوایی‏های شیب‏دار معرفی شد، پژوهش روی این نوع کم‏شنوایی نیز می‏تواند به‏عنوان یک پیشنهاد مطرح شود. شایان ذکر است مسلماً این تراکم تأثیراتی نیز بر توانایی‏های تولید گفتار، زبان درکی و زبان بیانی خواهد داشت، پژوهش دربارۀ این تواناییها نیز می‏تواند موضوعی برای مطالعات آتی باشد. در پایان، بهدلیل حضور مکرر کودکان در محیط‏های پر سر و صدا، بررسی مهارتهای شنیداری در حضور نویز نیز نتایج ارزشمندی از میزان سودمندی این نوع تراکم در اختیار قرار خواهد داد.

 

نتیجه‏گیری

استفاده از سمعکهای مجهز به تراکم فرکانسی غیرخطی در کودکان سه و چهار سالۀ دچار کم‏شنوایی عمیق با میانگین زمان استفاده از سمعک 5/6 سال و حداقل شش هفته سابقۀ استفاده از این سمعکها، مهارتهای شنیداری آنان را در هریک از سطوح کشف، تمایزگذاری، شناسایی و درک و نیز سطح کلی مهارت شنیداری افزایش می‌دهد.

 

سپاسگزاری

این مقاله حاصل پایان‏نامۀ کارشناسی‏ارشد گروه شنوایی‏شناسی دانشکدۀ علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. نویسندگان از سرکار خانم سودابه افشارپور، سرپرست کلینیک توانبخشی رسا، به‏دلیل حمایت‏های بی‏دریغ‏شان نهایت تشکر و قدردانی را دارند. هم‏چنین، از تمامی والدین و کودکان کم‏شنوای شرکت‏کننده در این پژوهش سپاسگزاریم.


 

REFERENCES


1.             Stelmachowicz PG, Pitman AL, Hoover BM, Lewis DE. Aided perception of /s/ and /z/ by hearing-impaired children. Ear Hear. 2002;23(4):316-24.

2.             Byrne D, Dillon H, Tran K, Arlinger S, Wilbraham K, Cox K, et al. An international comparison of long term average speech spectra. J Acoust Soc Am. 1994;96(4):2108-20.

3.             McDermott HJ, Dean MR, Dillon H. Control of hearing aid saturated sound pressure level by frequency-shaped output compression limiting. Scaned Audiol. 1999;28(1):27-38.

4.             Simpson A, Hersbach AA. McDermott HJ. Improvements in speech perception with an experimental nonlinear frequency compression hearing devices. Int J Audiol. 2005;44(5):281-92.

5.             Hawkins DB, Cook JA. Hearing aid software predictive gain values: How accurate are they? Hearing Journal. 2003;56(7):26-34.

6.             Moeller MP, Hoover B, Putman C, Arbataitis K., Bohnenkamp G, Peterson B, et al. Vocalizations of infants with hearing loss compared with infants with normal hearing: Part II-transition to words. Ear Hear. 2007;28(5):628-42.

7.             Scollie S, Glista D, Bagatto M, Seewald R. Multichannel nonlinear frequency compression: a new technology for children with hearing loss. In: Seewald R, Bamford JM. A sound foundation through early amplification. Phonak AG; 2010. p. 151-9.

8.             Nyffeler M. Study finds that non-linear frequency compression boosts speech intelligibility. The Hearing J. 2008;61(12):22,24,26.

9.             Glista D, Scollie S, Bagatto M, Seewald R, Parsa V, Johnson A. Evaluation of nonlinear frequency compression: clinical outcomes. Int J Audiol. 2009;48(9):632-44.

10.         Nyffeler M. Evidence of improvement in speech intelligibility in noise. Zeitschrift fur Audilogie. 2010;38:86-95.

11.         Jarollahi F, Modarresi Y, Keyhani MR. Content validity of Tavana: a test for evaluation of auditory skills of 3-4 year-old hearing-impaired Persian children. Audiol. 2010:19(1):11-22. Persian.


 


Research Article

 

 

The effect of non-linear frequency compression on hearing skills improvement in children with profound hearing loss, using Tavana test

 

 

Sahar Fattahi1, Farnoush Jarollahi1, Jamileh Fattahi2

 

1- Department of Audiology, Faculty of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

2- Department of Audiology, School of Rehabilitation, Tehran University of Medical Sciences, Iran

 

 

Received: 27 August 2012, accepted: 16 February 2013

 

Abstract

Background and Aim: Non-linear frequency compression is a new feature in hearing instruments compresses the voices of a high-frequency region above a certain cut-off point and transfers them to the lower frequency regions in order to improve the audibility. In this study, we aimed to survey the effect of this feature on the total level of hearing skills of children with profound hearing loss at the age of 3-4 years.

Methods: Twenty two 3-4-years-old children with profound hearing loss were selected with improbable simple sampling. 11 of them had hearing instruments with non-linear frequency compression and 11 had traditional hearing instruments. Tavana test (Jarollahi, 2009) was used to compare the level of hearing skills in these two groups.

Results: Comparison of mean scores of total level of hearing skills in two groups indicated a significant difference (p <0.001). Also, the mean scores of level in all subtests, detection (p=0.022), determination (p=0.005), recognition (p=0.039) and comprehension (p=0.010), showed significant differences.

Conclusion: Using the hearing instruments with non-linear frequency compression would increase the total level of hearing skills in children with profound hearing loss at the ages of 3-4-years and also, in all skill of detection, determination, recognition and comprehension.

Keywords: Frequency compression, detection, determination, recognition, comprehension

 

Please cite this paper as: Fattahi S, Jarollahi F, Fattahi J. The effect of non-linear frequency compression on hearing skills improvement in children with profound hearing loss, using Tavana test. Audiol. 2014;23(1):79-86. Persian.