---

زمینه و هدف: گفتار نشانه­ای نوعی روش ارتباطی برای افراد کم­شنوا است که دسترسی به گفتار طبیعی را  برای این افراد با استفادۀ حداکثری از لب­خوانی امکان­پذیر می­کند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر استفاده از گفتار نشانه­ای فارسی بر امتیاز تمایز گفتار کودکان کم­شنوا است.
روش بررسی: در این بررسی شانزده کودک 9 تا 12 سالۀ مبتلا به کم­شنوایی عمیق در دو گروه 8 نفره مورد و شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. گروه مورد در یک دورۀ 5 ماهه و هر روز به­مدت 60-45 دقیقه تحت آموزش فشردۀ گفتارِ نشانه­ای قرار گرفتند. آزمون امتیاز تمایز گفتار در پیش­آزمون، پس­آزمون و آزمون پیگیری برای گروه­های شاهد و مورد استفاده شد. بین پس­آزمون و پیگیری فاصلۀ زمانی 2 تا 3 هفته­ای وجود داشت. به­منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از طرح اندازه­گیری­های مکرر استفاده شد.
یافته­ها: تفاوت معنی­داری بین پیش­آزمون (بدون گفتار نشانه­ای)، پس­آزمون و پیگیری (با گفتار نشانه­ای) گروه مورد مشاهده شد(p=0/001). گروه مورد تقریباً امتیاز کامل کسب کردند اما تفاوت معنی­داری بین امتیازهای تمایز گفتار در گروه شاهد دیده نشد(p>0/05).
نتیجه­گیری: پژوهش حاضر نشان می­دهد گفتارِ نشانه­ایِ فارسی ابزاری اثربخش در بهبود امتیاز تمایز گفتار در میان کودکان کم­شنوا است.

---

زمینه و هدف: وجود کودک سالم و بدون معلولیت نقش به‏سزایی در سلامت روانی خانواده ایفا می‏کند و هزینه‏های خانواده و جامعه را کاهش می‏دهد. از آنجا که ازدواج‏های خویشاوندی بستر مناسبی برای بروز ژن‏های نهفته و مغلوب بوده و منجر به انواع معلولیت‏ها از جمله ناشنوایی می‏شود، هدف مطالعۀ حاضر بررسی شیوع ازدواج‏های خویشاوندی در والدین کودکان ناشنوا و عادی و رابطه آن با ناشنوایی بود.
روش بررسی: در این پژوهش 467 نفر دارای کودک عادی به‏صورت نمونه‏گیری خوشه‏ای از مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان و 423 کودک استثنایی به‏صورت غیرتصادفی انتخاب شدند. از این تعداد 130 نفر ناشنوا بودند که در شهرستان اردبیل مورد بررسی قرار گرفتند. از آمار توصیفی برای اندازه‏گیری شیوع ازدواج فامیلی و تست کای دو برای مقایسۀ شیوع ازدواج فامیلی بین والدین کودکان شنوا و ناشنوا استفاده شد.
یافته‏ها: داده‏های توصیفی نشان داد که 80 نفر از 130 (54/61 درصد) از والدین افراد ناشنوا ازدواج خویشاوندی داشتند. تحلیل داده‏ها نشان داد که میزان شیوع ناشنوایی در کودکانی که والدین آنها ازدواج خویشاوندی داشته‏اند نسبت به گروه والدین کودکان عادی، بیشتر بوده و این تفاوت در سطح p<0/001 معنی‏دار بود.
نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج به‏دست آمده احتمالاً ازدواج‏های خویشاوندی نقش مهمی در بروز ژن‏های نهفته و مغلوب دارند و منجر به بروز انواع معلولیت از جمله ناشنوایی می‏شوند. آگاهی زوج‏ها از پیامدهای ازدواج خویشاوندی و انجام مشاوره‏های ژنتیکی ضروری است.

---

زمینه و هدف: در رویکردهای مختلف زبانی، خواندن یک مهارت محسوب می‏شود. مهارت‏های زبانی شامل گوش کردن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن، با هم ارتباط زیادی دارند. بنابراین چنانچه کودکان مهارت‏های گوش دادن و سخن گفتن را فعالانه انجام دهند، مهارت‏های خواندن و نوشتن را به آسانی خواهند آموخت. هدف از این تحقیق بررسی مقایسه‏ای سواد خواندن دانش‏آموزان کم‏شنوا و همسالان با شنوایی هنجار در مقاطع مختلف تحصیلی بود.
روش بررسی: تحقیق به‏صورت پس‏رویدادی و با استفاده از آزمون استاندارد شده پرلز 2006 بود که روی 80 دانش‏آموز کم‏شنوای شدید و عمیق پایه‏های تحصیلی پنجم دبستان، اول و چهارم دبیرستان شاغل به تحصیل در مدارس استثنایی شهر تهران که به شیوۀ نمونه‏گیری تصادفی و 80 دانش‏آموز با شنوایی هنجار از مدارس عادی که با نمونه‏گیری در دسترس انتخاب شده بودند، اجرا شد.
یافته‏ها: تفاوت معنی‏داری بین میانگین درکِ خواندن دانش‏آموزان شنوا و کم‏شنوای شدید و عمیق مشاهده شد(p<0/001). همچنین در هر سه آزمون، میانگین درک خواندن دانش‏آموزان کم‏شنوای دختر از پسر بالاتر بود و این تفاوت در سطح p<0/001 معنی‏دار بود. تفاوت میانگین درکِ خواندن دانش‏آموزان کم‏شنوا در سه مقطع معنی‏دار نبود که نشان‏دهندۀ عدم رشد مهارتِ خواندن، متناسب با افزایش پایۀ تحصیلی بود.
نتیجه‏گیری: پژوهش حاضر نشان می‏دهد که یکی از حیطه‏هایی که در کم‏شنوایان به‏طور قابل ملاحظه‏ای دچار آسیب می‏شود، درکِ خواندن است. با توجه به اینکه سوادِ خواندن یکی از مهم‏ترین توانایی‏های اکتسابی دانش‌آموزان در مدرسه است، لزوم ارزیابی آن و شناخت نقاط قوت و ضعف دانش‌آموزان به‏ویژه کم‏شنوایان ضروری است.

---

زمینه و هدف: افراد کم‏شنوای عمیق که عمل کاشت حلزون برای آنها انجام شده است روابط رضایت‏بخشی با همسالانشان ندارند و نمی‏توانند به‏طور کامل وارد جوامع شنوایان شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر برنامۀ آموزش خانواده‏محور مهارت‏های اجتماعی بر بهبود مهارت‏های اجتماعی کودکان کاشت حلزون شده بود.
روش بررسی: در این مطالعۀ آزمایشی 16 خانواده شامل مادر به همراه فرزند کاشت حلزون شده با محدودۀ سنی 12 تا 19 سال که حداقل 2 سال از برنامۀ کاشت حلزون آنها گذشته باشد، از بین داوطلبانی که از میان 328 خانوادۀ عضو انجمن احیای شنوایی ایران که شرایط ورود به طرح را داشتند، انتخاب و به‏طور تصادفی به دو گروه 8 نفره مورد و شاهد تقسیم شدند. هر دو گروه (والدین) مقیاس رتبه‏بندی مهارت‏های اجتماعی را به‏عنوان پیش‏آزمون تکمیل کردند. افراد گروه مورد در 12 جلسۀ 60 تا 75 دقیقه‏ای تحت آموزش مهارت‏های اجتماعی قرار گرفتند. پس از آن مجدد مقیاس رتبه‏بندی مهارت‏های اجتماعی به‏عنوان پس‏آزمون روی هر دو گروه مورد و شاهد اجرا شد.
یافته‏ها: نتایج نشان داد که برنامۀ آموزش خانواده‏محور مهارت‏های اجتماعی بر مهارت‏های قاطعیت(p<0/01)، خویشتن‏داری(p<0/01) و اجتماعی کلی(p<0/01) تأثیر مثبت و معنی‏دار داشت، اما بر مهارت همکاری و مشارکت(p>0/05) تأثیر معنی‏داری مشاهده نشد.
نتیجه‏گیری: با توجه به اثربخشی برنامۀ آموزش خانواده‏محور بر بهبود مهارت‏های اجتماعی کودکان کاشت حلزون شده، می‏توان بهبود این مهارت‏ها را به‏عنوان حلقه‏ای از برنامۀ توانبخشی بعد از کاشت حلزون شنوایی به‏کار برد.