---

زمینه و هدف: گفتار به‏عنوان یک پدیدۀ حرکتی مستلزم توانایی در انجام حرکات تکرارشونده و سریع اندام‏های گویایی است و در نتیجه برای تولید آن مهارت‏هایی ظریف و دقیق مورد نیاز است. توانبخشی مهارت‏های حرکتی در تسریع روند درمان اختلالات تولید، به‏ویژه با منشأ واج‏شناختی، مؤثر است. از این‏رو این مطالعه با هدف مقایسۀ مهارت‏های حرکتی کودکان 5 ساله مبتلا به اختلالات تولیدی واج‏شناختی و آواشناختی انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه 32 کودک 5 ساله مبتلا به اختلال تولید، شامل 16 مورد با منشأ واج‏شناختی و 16 مورد با منشأ آواشناختی بررسی شدند. ابتدا قسمتی از آزمون زبانی TOLD جهت بررسی مهارت‏های زبانی انجام شد. جهت تشخیص اختلالات واج‏شناختی و آواشناختی از آزمون‏های تولید، وپمن، دیادوکوکینزیس و تولید تصویری استفاده شد. سپس این کودکان به‏وسیله مقیاس رشدی‏ـ‏حرکتی اوزرتسکی ارزیابی شدند.
یافته‏ها: میانگین امتیاز کل مهارت‏های حرکتی کودکان مبتلا به اختلال واج‏شناختی 79/1 با انحراف معیار 57/0 بود که به‏طور معنی‏داری کمتر از میانگین امتیاز کل (29/2 با انحراف معیار 46/0) گروه آواشناختی بود(p=0/006).
نتیجه‏گیری: یافته‏های این مطالعه حاکی از آن است که کودکان مبتلا به اختلال تولیدی دارای مهارت‏های حرکتی ضعیف هستند که احتمالاً با اختلال تولید با منشأ واج‏شناختی ارتباط دارد. این یافته‏ها ضرورت نیاز به توجه و تمرین بیشتر بر روی مهارت‏های حرکتی در کودکان مبتلا به اختلالات تولیدی را نشان می‏دهند.

---

زمینه و هدف: مطالعۀ زبان و شناسایی دقیق و سریع اختلالات و درمان آن از اولویت بالایی برای متخصصان برخوردار است. یکی از روش‏های بررسی سریع ساختار زبانی، روش تکرار جمله است که جهت اجرا و تجزیه و تحلیل، سریع‏تر از دیگر روش‏ها است. هدف از این پژوهش ساخت آزمون تکرار جمله برای اندازه‏گیری ساختار دستور زبان کودکان 5/2 تا 4 ساله و تعیین روایی و پایایی آن بود.
روش بررسی: در چند مرحله، با کمک آسیب‏شناس گفتار و زبان و زبان‏شناس، جملاتی مخصوص کودکان 5/2 تا 4 ساله تهیه شد. با نظرسنجی از 10 نفر از استادان، روایی محتوایی جملات بررسی شد. از بین این جملات 41 جمله که دارای روایی بالای 80 درصد بودند به‏عنوان جملات آزمون انتخاب شد. سپس تصاویر مناسب با جملات تهیه گردید و دوباره نظرسنجی انجام شد. 72 کودک (دختر و پسر) در سه گروه سنی شامل 5/2 تا 3، 3 تا 5/3، 5/3 تا 4 سال، در این آزمون شرکت کردند. پایایی به‏روش آزمون‏ـ‏بازآزمون به فاصله 2 هفته برای همان 72 کودک اجرا شد.
یافته‏ها: شاخص روایی محتوایی جملات نهایی آزمون 80 درصد به‏دست آمد. میزان تکرارپذیری نسبی کل آزمون 95/0 و خطای معیار اندازه‏گیری آزمون برابر با 45/7 به‏دست آمد. همچنین تفاوت بین میانگین‏های امتیاز کسب شده از جملات آزمون بین گروه‏های سنی مورد مطالعه معنی‏دار بود(p=0/014 ,p<0/001 ,p<0/001).
نتیجه‏گیری: آزمون تکرار جمله روشی سریع برای اندازه‏گیری ساختار دستور زبان کودکان 5/2 تا 4 ساله فارسی‏زبان می‏باشد. همچنین آزمون از لحاظ محتوایی، روا بوده و پایایی بسیار بالایی دارد.