زمینه و هدف: یکی از مشکلات دانش ‎ آموزان نارساخوان ضعف آنها در پردازش شنیداری، دیداری و حافظۀ فعال آواشناختی و دیداری‏ـ‏فضایی است. از این رو هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامۀ تمرین رایانه‏ای شناختی بر عملکرد حافظۀ فعال دانش‏آموزان نارساخوان بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مداخله‏ای و تجربی با دو گروه ناهمسان همراه پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون با ‏گروه شاهد بود. نمونه‏گیری در دسترس شامل 25 دانش‏آموز نارساخوان دبستانی 12-7 سال که به‏صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری مورد، دریافت‏کنندۀ 30 جلسه تمرین‏های ناوابسته به زبان برنامۀ مداخلۀ BrainWare Safari و 10 نفری شاهد قرار گرفتند. مجموعه آزمون‏های حافظۀ فعال کودکان و آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) برای هر دو گروه در پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون اجرا شد. روش تحلیل کواریانس چندمتغیری، تک‏متغیری و بررسی اندازۀ اثر در تحلیل داده‏ها مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‏ها: نتایج بیانگر تفاوت گروه‏ها در حافظۀ فعال دیداری‏ـ‏فضایی بود(p<0/001). همچنین تفاوت گروه‏ها در دو خرده‏آزمون یادآوری مستقیم مکعب‏ها و یادآوری معکوس مکعب‏ها معنی‏دار بود(p<0/01) و در حافظۀ مازها این تفاوت معنی‏دار نبود(p>0/01). نتایج آزمون خواندن و نارساخوانی نشان داد که تفاوت معنی‏داری در هیچ یک از خرده‏آزمون‏ها وجود ندارد(p>0/05)، اما نتایج بررسی اندازۀ اثر آنها بیانگر تأثیرات مداخله در شش مورد از خرده‏آزمون‏ها بود.

نتیجه‏گیری: برنامۀ تمرین رایانه ‎ ای شناختی BrainWare Safari، موجب بهبودی عملکرد حافظۀ فعال دیداری‏ـ‏فضایی دانش‏آموزان نارساخوان می‏شود و همچنین این برنامه بر برخی ویژگی‏های عملکرد خواندن تأثیر می‏گذارد.