---

زمینه و هدف: بی‏دستوری، پدیده‏ای عصب‏زبان‏شناختی است که به‏تازگی از زوایای ادراکی و تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. تمرکز پژوهش حاضر بر نقایص دستوری در زبان‏پریشی‏های بروکای بی‏دستور افراد فارسی‏زبان است و هدف از آن، بررسی میزان کاربرد صحیح زمان‏های مختلف افعال فارسی در این گروه از بیماران می‏باشد.
روش بررسی: هشت بیمار مبتلا به زبان‏پریشی بی‏دستور، با میانگین سنی 57 سال، در این پژوهش توصیفی‏ـ‏تحلیلی شرکت داشتند. بیماران براساس آزمون زبان‏پریشی فارسی، گزارش تصویربرداری و معیارهای ورود و خروج مطالعه انتخاب شدند. هفت بیمار تک‏زبانۀ فارسی بودند و یک بیمار دوزبانه بود که تسلط کامل بر زبان فارسی داشت. همۀ بیماران ضایعه در نیم‏کرۀ چپ داشتند و حداقل یک سال از زمان شروع ضایعۀ آنها سپری شده بود. آزمون زمان افعال فارسی، در دو بخش تکمیل جملۀ نوشته شده و تصویری، روی بیماران اجرا شد.
یافته‏ها: بین زمان‏های مختلف گذشته، یعنی ساده، نقلی، استمراری و بعید، اختلاف معنی‏داری نبود(p>0/05)، اما مقایسۀ میانگین‏ها نشان داد که گذشتۀ ساده، استمراری، نقلی و بعید، به‏ترتیب دارای کمترین آسیب هستند. بین میانگین پاسخ‏های بیماران به زمان گذشتۀ افعال، در مقایسه با زمان حال، تفاوت معنی‏دار هست. در مورد زمان‏های مختلف افعال نیز از کمترین آسیب به بیشترین، زمان‏های حال، آینده و گذشته می‏باشند(p=0/02).
نتیجه‏گیری: در زبان فارسی نیز، مانند زبان‏های دیگر، زمان افعال در بیماران زبان‏پریش بروکای بی‏دستور دستخوش آسیب می‏شود. آنان در زمان گذشته نسبت به حال و آینده اشکال بیشتری دارند.