---

هدف: برای بررسی مهارت آگاهی واج شناختی کودکان آسیب دیده شنوایی در مقایسه با کودکان عادی پژوهشی صورت گرفت که در این مقاله به بررسی مهارت تشخیص قافیه و تقطیع کلمه به هجا در این کودکان پرداخته شده است.
مواد و روش ها: کودکان مورد مطالعه 320 نفر بودند که نیمی دارای شنوایی سالم و نیم دیگر مبتلا به افت شنوایی مادرزادی بودند که در گوش بهتر بالاتر از 70 دسی بل افت شنوایی داشتند و از هر پایه تحصیلی اول تا چهارم، 20 دختر و 20 پسر، انتخاب شدند. کودکان آزمون تصویری مربوط به تشخیص قافیه و تعیین هجاهای کلمه را اجرا کردند.
یافته ها: 1) امتیاز آزمودنی های آسیب دیده شنوایی در آزمون تشخیص قافیه و تعیین هجاهای کلمات در مقایسه با کودکان عادی پایین تر است. 2) کودکان آسیب دیده شنوایی، در اجرای آزمون مربوط به قافیه، در مقایسه با فعالیت تقطیع کلمه به هجا، مهارت بیشتری دارند، در حالی که آزمودنی های عادی در تقطیع کلمه به هجا در مقایسه با شناخت قافیه مهارت بیشتری دارند.
بحث: شنوایی از عوامل مهم در آگاهی واج شناختی افراد است و آموزش رسمی در مدارس خاص ناشنوایان، نقص شنوایی کودکان مبتلا به افت شنوایی را برای رشد مهارت های واج شناختی جبران نمی کند.

---

زمینه و هدف: صوت انسان مانند سایر رفتارهای او قابل مشاهده و اندازه‏گیری است. بررسی‏ها نشان داده‏اند که جنبه‏های مختلف صوت در زنان و مردان و احتمالاً در زبانهای مختلف تفاوت دارد. از نظر بالینی، آگاهی از صوت طبیعی برای تشخیص اختلالات صوت مفید است. هدف از این مطالعه اندازه‏گیری و مقایسه فرکانس پایه صوت در زنان ومردان در زبان‏های مختلف می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی - تحلیلی و غیر مداخله‏ای نمونه‏های مورد بررسی مردان و زنان جوان ایرانی فارس ، کرد و ترک بوده‏اند. برای جمع‏آوری نمونه صوت آزمودنی‏ها ، از خواندن جمله‏ هایی به زبان فارسی استفاده شد و تجزیه و تحلیل آنها با نرم افزار Dr.Speech  صورت گرفت.
یافته ‏ها: میانگین فرکانس پایه در زنان 46 ± 168 هرتز و در مردان 48 ±120 هرتز بود که تفاوت معنی‏داری داشت اما مقایسه فرکانس پایه صوت برحسب زبان مادری اختلاف معنی داری نشان نداد.
نتیجه گیری: در فرکانس پایه زنان و مردان تفاوت معنی داری مشاهده می‏شود که به ‌نظر می‌رسد این تفاوت متأثر از زبان مادری آنها نباشد.

---

زمینه و هدف: حس شنوایی مهم‏ترین پایه و اساس برای اکتساب طبیعی زبان است و کم‏شنوایی یکی از عواملی است که باعث اختلال در فراگیری مهارت‏های زبانی می‏شود. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین توانایی جمله‏نویسی و درک جملات در دانش‏آموزان مبتلا به افت شنوایی و شنوا می‏باشد.
روش بررسی: در این پژوهش مقطعی 30 دانش‏آموز با افت شنوایی 90-70 دسی‏بل و 30 دانش‏آموز با شنوایی هنجار، که همگی در پایه سوم دبستان تحصیل می‏کردند، مورد مطالعه قرار گرفتند. جمله‏نویسی آزمودنی‏ها از طریق توصیف تصاویر به‏صورت نوشتاری و درک جملات، از طریق خواندن متن و پاسخ به سؤالات مربوطه ارزیابی شد.
یافته‏ها: با استفاده از آزمون‏های آماری مشخص شد که ارتباط معنی‏داری بین جمله‏نویسی و درک جملات نوشته شده در دانش‏آموزان کم‏شنوا وجود دارد(p=0/001)، (8/0r=). همچنین ارتباط معنی‏داری بین این متغیرها در دانش‏آموزان شنوا وجود دارد(p=0/001)، (7/0r=).
نتیجه‏گیری: ناتوانی کودکان مبتلا به افت شنوایی در برقراری ارتباط کلامی، منحصر به اختلال در تولید و صوت نیست، بلکه مشکل اساسی آنها ناتوانی در کشف و به‏کارگیری قواعد زبانی برای انتقال اندیشۀ خود در ساختارهای زبانی مناسب و اشکال در درک معانی جمله است.

---

زمینه و هدف: صوت انسان در طول زندگی دستخوش تغییراتی می­شود که در مردان و زنان متفاوت است. برخی از پژوهش­ها علاوه بر بررسی تغییرات ناشی از سن و جنس، به بررسی تغییرات صوت در زبان­ها و نژادهای مختلف نیز پرداخته­اند. این پژوهش با هدف آگاهی از تغییرات بسامد پایۀ صوت در افراد 9 تا 50 سالۀ فارسی­زبان اجرا شده است تا تفاوت احتمالی آن با سایر پژوهش­ها مشخص شود.
روش بررسی: در این پژوهش مقطعی صدای 320 نفر در محیط ساکت عادی جمع­آوری شد. میانگین بسامد پایه در واکه­ها و شمارش اعداد با استفاده از برنامۀ تجزیه و تحلیل هم­زمان نرم­افزار دکتر اسپیچ محاسبه شد. داده­ها با آنالیز واریانس دوطرفه تحلیل شدند و نیمرخ تغییرات رسم شد.
یافته­ها: نیمرخ تغییرات بسامد پایه در زنان و مردان متفاوت بود. میانگین بسامد تا 13 سالگی در هر دو جنس تقریباً برابر بود و صدای نمونه­ها زیر بود (میانگین بیش از 200 هرتز). پس از 13 سالگی افت مشخص بسامد پایه در مردان، به­ویژه در واکه­ها، دیده شد که از لحاظ آماری معنی­دار بود(p<0/001). نیمرخ تغییرات بسامد پایه در واکه­ها و شمارش اعداد یکسان بود. در هر دو جنس بین 20 تا 40 سالگی بسامد پایه ثبات نسبی داشت.
نتیجه­گیری: تفاوت تغییرات بسامد پایه در زنان و مردان ناشی از تفاوت در ابعاد حنجره و سایر تفاوت­های جسمی شناخته شده است. تغییر چشمگیر بسامد پایه بین دو جنس پس از 13 سالگی متأثر از بلوغ در مردان است. ثبات نسبی بسامد پایه در 20 تا 40 سالگی احتمالاً نشانۀ شرایط نسبتاً با ثبات بدن در این دوره است.

---

زمینه و هدف: ندول چین‏های صوتی یکی از علل ناهنجاری صوت است که با علایمی چون خشونت صدا و صدای نفس آلود همراه است. صوت‏درمانی یکی از روش‏های درمان این اختلال است؛ از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر صوت‏درمانی بر ویژگی‏های آکوستیکی صدای بیماران دچار ندول چین‏های صوتی انجام گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه موردی، پنج زن مبتلا به ندول چین‏های صوتی (14 تا 45 سال) به‏مدت نه هفته تحت صوت‏درمانی طبق روش Boone قرار گرفتند. میزان رعایت بهداشت صوتی و انجام تمرینات هر روزه با استفاده از پرسش‏نامه بررسی می‏شد. برای ارزیابی تأثیر صوت‏درمانی علاوه بر ارزیابی دستگاهی، ساختمان و حرکات چین‏های صوتی بیماران توسط پزشک متخصص حنجره، قبل و بعد از صوت‏درمانی با دستگاه استروبوسکوپی معاینه می‏شد. برای جمع‏آوری نمونه صوتی، کشش واکه /æ/ در سطح بلندی راحت بیماران مورد استفاده قرار گرفت و نمونه صوت آزمودنی‏ها با استفاده از نرم‌افزار speech studio مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‏ها: فرکانس پایه در چهار بیمار پس از صوت‏درمانی کاهش یافت اما تغییرات آن معنی‏دار نبود(p=0/225). آشفتگی فرکانس پایه در همه بیماران پس از صوت‏درمانی به‏طور معنی‏داری کاهش یافت(p=0/043). آشفتگی شدت صدا در سه بیمار کاهش یافت که معنی‏دار نبود(p=0/345).
نتیجه‏گیری: صوت‏درمانی در بیماران مبتلا به ندول چین‏های صوتی موجب بهبود ویژگی‏های آکوستیکی و از بین رفتن یا کوچکتر شدن ندول چین صوتی می‏شود. میزان بهبودی بستگی به انجام تمرینات و رعایت بهداشت صوت دارد.

---

زمینه و هدف: ارزیابی صوت به‏روش‏های درکی و آزمایشگاهی انجام می‏شود. نمونه‏ها­ی صوت بیان واکه‏ها، خواندن متن یا گفتار محاوره است. در ایران، برای ارزیابی صوت دو متن رنگین‏کمان و پدربزرگ تهیه شده بودند. این پژوهش با هدف مقایسۀ دو متن در اندازه‏گیری میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه صوت انجام شده است.
روش بررسی: در این پژوهش مقطعی میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در 120 فرد عادی 60 نفر مرد و 60 نفر زن 20 تا 59 ساله مورد بررسی قرار گرفت. نمونۀ صدای آزمودنی‏ها در خواندن هر دو متن جمع‏آوری و مقایسه شد.
یافته‏ها: میانگین فرکانس پایه در مردان برای متن پدربزرگ 93/137 با انحراف معیار 2/1 و برای متن رنگین‏کمان 09/135 با انحراف معیار 1/1 و در زنان به‏ترتیب 07/206 با انحراف معیار 9/0 و 23/204 با انحراف معیار 1/2 بود(p>0/05). دامنه تغییرات فرکانس پایه در متن پدربزرگ در مردان 10/88 با انحراف معیار 8/0 و در زنان 77/116 با انحراف معیار 3/1 و در متن رنگین‏کمان در مردان 92/90 با انحراف معیار 1/1 و در زنان 08/116 با انحراف معیار 2/1 بود(p>0/05). بین میانگین فرکانس پایه به‏دست آمده از مردان در هر متن در گروه‏های سنی تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد و در زنان تنها در گروه سنی 59-50 ساله با سایر گروه‏های سنی تفاوت معنی‏دار بود(p<0/05). در دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در هیچ‏یک از دو جنس تفاوت معنی‏داری در دو متن مشاهده نشد.
نتیجه‏گیری: این دو متن در اندازه‏گیری میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در بزرگسالان یکسان هستند. فرکانس پایۀ زنان 59-50 ساله با سایر گروه‏ها تفاوت معنی‏دار دارد.

---

زمینه و هدف: نوای گفتار از مؤلفه‏های مهم برقراری ارتباط است که شامل: آهنگ، دیرش، زیروبمی، بلندی، تکیه، وزن و غیره است. آهنگ عبارت است از تغییراتی که در زیروبمی صدا در گفتار پیوسته در سطح جمله رخ می‏دهد. دیرش به‏مدت زمان ادای یک صوت اطلاق می‏گردد. هدف این پژوهش بررسی مؤلفه‏هایی از نوا شامل دیرش و منحنی آهنگ در جملات پرسشی بزرگسالان بهنجار فارسی زبان بود، تا با تکیه بر جنبه‏های آزمایشگاهی ویژگی‏های این بعد از گفتار مشخص شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مقطعی بود. آزمودنی‏ها شامل 134 زن و مرد 18 تا 30 سالۀ بهنجار فارسی‏زبان بودند. دو جملۀ پرسشی مورد بررسی قرار گرفت. یک جمله دارای کلمۀ پرسشی و دیگری بدون کلمۀ پرسشی بود. نمونه‏های صوتی با استفاده از برنامۀDr.speech  نرم‏افزار real analysis تجزیه و تحلیل شده و داده‏ها با آنالیز واریانس یک‏طرفه مورد بررسی قرار گرفتند و منحنی آهنگ جمله‏ًها رسم شد.
یافته‏ها: دیرش زنان و مردان در جمله‏ها تفاوت معنی‏داری داشت(p≤0/001). دیرش جملۀ پرسشی با کلمۀ پرسشی بیش از جملۀ پرسشی بدون کلمۀ پرسشی بود(p≤0/001). منحنی آهنگ در گروه زنان و مردان الگوی مشابهی داشت.
نتیجه‏گیری: زنان و مردان برای ایجاد تغییر در نوای گفتار از تغییر دیرش استفاده می‏کنند. به‏طور کلی دیرش در زنان بیش از مردان بود. در پرسش با کلمۀ پرسشی بخش اعظم دیرش مربوط به کلمۀ پرسشی است. منحنی آهنگ در پرسش با کلمۀ پرسشی دامنۀ بیشتری داشت. زنان نسبت به مردان برای انتقال حالت پرسشی در گفتار تغییرات بیشتری در فرکانس پایه نشان می‏دادند.

---

زمینه و هدف: بررسی و ارزیابی اختلال صوت شامل ارزیابی درکی، آکوستیکی، آئرودینامیکی و فیزیولوژیکی است. در سال‏های اخیر علاوه بر روش‎های ذکر شده، ارزیابی مبتنی بر نظر بیمار نیز به‏عنوان یکی از اجزاء ضروری ارزیابی صوت در نظر گرفته می‏شود. هدف اصلی این پژوهش ساخت ابزاری بود که بتواند مشکلات جسمی، عملکردی و عاطفی بیماران صوت بزرگسال را مورد سنجش قرار دهد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع ساخت آزمون است. پرسش‏نامۀ سنجش نشانه‏های اختلال صوت پس از طی مراحل مختلف از جمله بررسی پرسش‏نامه‏های مشابه خارجی ساخته شد. روایی محتوایی این پرسش‏نامه براساس قضاوت هفت نفر از متخصصان گفتاردرمانگر به‏دست آمد. این پرسش‏نامه روی 60 بیمار مبتلا به اختلال صوت باسواد (40 مرد و 20 زن) در محدودۀ سنی 18 تا 60 سال اجرا شد و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و دونیمه کردن تعیین شد.
یافته‏ها: شاخص روایی محتوایی برای کل پرسش‏نامه مطلوب و برابر 94/0 بود. ضریب آلفا برای بخش‏ها و کل پرسش‏نامه بالاتر از 7/0 و ضریب دونیمه کردن 96/0 به‏دست آمد. ضریب همبستگی بخش‏ها با کل پرسش‏نامه معنی‏دار بود(p<0/01).
نتیجه‏گیری: پرسش‏نامۀ سنجش نشانه‏های اختلال صوت در بزرگسالان از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بوده و منعکس‏کنندۀ مشکلات جسمی، عملکردی و عاطفی بیماران صوت است. اجرای پرسش‏نامه و امتیازدهی آن ساده بوده و به نظر می‏رسد که استفاده از این پرسش‏نامه در کنار سایر روش‏های ارزیابی در انتخاب بهترین و مناسب‏ترین شیوۀ درمان کمک‏کننده و راه‏گشا باشد.

---

زمینه و هدف: کودکان کم‏شنوای شدید و عمیق در برقراری ارتباط با دیگران و تحصیل در مدرسه با مشکل روبه‏رو می‏شوند. در سال‏های اخیر توجه زیادی به بحث تلفیق این کودکان در مدارس عادی شده است. بنابراین دیدگاه، درک مترادف‏ها و متضادها به‏عنوان یکی از مقوله‏های معناشناسی زبان مورد بررسی قرار گرفته است.
روش بررسی: در این مطالعۀ مقطعی، 75 دانش‌آموز پایۀ پنجم ابتدایی شهر تهران در سه گروه 25 نفری عادی، کم‏شنوای تلفیقی و باغچه‏بان مورد مطالعه قرار گرفتند. در جمع‏آوری داده‏ها از آزمون نوشتاری محقق‏ساخته استفاده شد تا احتمال خطا در دریافت واژه‏ها حذف شود. آزمودنی‏ها می‏بایست مترادف یا متضاد واژۀ مورد نظر را می‏نوشتند.
یافته‌ها: در هر دو آزمون به کار رفته در این پژوهش، امتیازهای گروه عادی از گروه کم‏شنوا، و گروه کم‏شنوای تلفیقی از دانش‏آموزان مدارس باغچه‏بان بالاتر بود(p<0/05). توانایی هر سه گروه دانش‌آموز در درک واژه‏های متضاد به‏طور معنی‏داری بالاتر از درک واژه‏های مترادف بود(p=0/001). سرعت پردازش در گروه عادی از دو گروه کم‏شنوا به‏طور معنی‏داری بالاتر بود(p=0.001).
نتیجه‌گیری: به نظر می‏رسد فراگیری این دو مقولۀ معناشناختی همچون سایر مهارت‏های زبانی تحت تأثیر سلامت شنوایی است. اختلاف بین دو گروه دانش‏آموز کم‏شنوا بیانگر این موضوع است که غنی بودن محیط آموزشی از محرک‏های کلامی و تعامل با کودکان عادی بر رشد جنبۀ معناشناسی زبان در دانش‏آموزان کم‏شنوا تأثیرگذار است.

---

زمینه و هدف: فعل از مهم‏ترین اجزای جمله است و آسیب به آن از ابعاد قابل توجه نابسامانی‏های زبان در دوران رشد کودک به شمار می‏رود. با توجه به این که در ایران برای بررسی این جنبه از زبان در کودکان آزمون مناسبی وجود ندارد، هدف از این پژوهش ساخت و ارزشیابی آزمون تصویری افعال برای کودکان 36 تا 54 ماهه فارسی‏زبان و بررسی قدرت تمایز‏گذاری آن در کودکان مورد مطالعه بود.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، فهرستی از افعال که قابلیت به تصویر کشیدن را داشتند، تهیه شد. برای تعیین شاخص روایی محتوایی از هفت گفتاردرمانگر نظرسنجی شد و تعداد 55 فعل که مورد تأیید هر هفت نفر بود، انتخاب شد. سپس تصاویر مناسب برای این تعداد فعل، با همکاری همان هفت متخصص، انتخاب گردید. آزمون روی 106 کودک در سه گروه سنی (42-36، 48-42 و 54-48 ماهه)، اجرا شد. پایایی آزمون با دو روش تکرارپذیری و ثبات درونی و همبستگی توانایی پاسخ‏دهی آزمودنی‏ها با سن آنها با آزمون آماری اسپیرمن تعیین شد.
یافته‏ها: شاخص روایی محتوا برای تعداد 55 فعل برابر با یک بود. در بررسی پایایی، ضریب همبستگی حاصل از دو بار اجرا، 90/0 و ثبات درونی 60/0 بود که با استفاده از روش حذف آیتم این مقدار به 71/0 افزایش یافت. بین توانایی پاسخ‏دهی آزمودنی‏ها و سن آنها با ضریب همبستگی 76/0 ارتباط معنی‏دار وجود داشت .(p<0/001)
نتیجه‏گیری: آزمون تصویری افعال، ابزاری مناسب برای ارزیابی افعال در کودکان 36 تا 54 ماهه و دارای قدرت تمایز‏گذاری بین سه گروه سنی مورد مطالعه است.

---

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده‏اند اکثر کودکان قبل از چهار سالگی توانایی درک و بیان سؤألات پرسش‌واژه‌ای مانند /what/، /where/ و /who/ را کسب می‌کنند. یک پژوهش موردی در زبان فارسی، این نتایج را تأیید می‌کند. هدف این مطالعه بررسی توانایی درک و بیان سؤالات پرسش‌واژه‌ای در کودکان 6-4 ساله بود.
روش بررسی: در پژوهش حاضر 72 کودک 6-4 سالۀ فارسی‏زبان به‏طور تصادفی انتخاب شدند. پرسش‌واژه‌ها شامل /či/، /koja/، /ki/، /čera/ و /key/ بود. دو تصویر برای درک و چهار تصویر برای بیان استفاده شد. در قسمت درک، آزمودنی‏ها باید به سؤالاتی در مورد تصاویر پاسخ می‌دادند و در قسمت بیان پس از ارائۀ جملات انگیزشی توسط عروسک سخنگو باید سؤال می‌پرسیدند. برای بررسی نتایج این پژوهش از آمار توصیفی و t مستقل استفاده شد.
یافته‏ها: در قسمت درک، آزمودنی‏ها در همۀ پرسش‌واژه‌ها میانگین دو با انحراف معیار صفر به‏دست آوردند، به‏جز کودکان 5-4 ساله که برای پرسش‌واژه /key/ میانگین 89/1 با انحراف معیار 32/0 را کسب کردند. در قسمت بیان بالاترین میانگین 52/3 با انحراف معیار 84/0 برای پرسش‌واژه ‌/ki/ بود؛ بین آزمودنی‏های 6-5 ساله و 5-4 ساله در پرسش‌واژه‌های /key/ با p<0/001، /ki/ با p=0/012، /koja/ با p=0/003 و /či/ با p=0/005 اختلاف معنی‏داری مشاهده شد. بیشترین خطاها نیز در کاربرد پرسش‌واژه ‌/key/ بود.
نتیجه‏گیری: آزمودنی‏های این مطالعه توانایی درک و بیان پرسش‌واژه‌ها را داشتند. درک پرسش‌واژه‌های /koja/či/key/čera/ki/ برای کودکان 6-4 ساله ساده است و می‌توانند از این واژه‌ها در جملات پرسشی استفاده کنند، اما خطاهای کاربردی نیز در بیان آنها وجود داشت.

---

زمینه و هدف: بیماری پارکینسون نوعی از اختلال پیش‏روندۀ عصب‏شناختی است که به سبب کاهش قابل توجه ترشح دوپامین در مغز ایجاد می‏شود. اصلی‏ترین و شایع‏ترین علامت اختلال گفتاری در پارکینسون که از نوع دیزآرتری است، کاهش وضوح گفتار است. نظر به این که کاهش وضوح گفتار به نوعی بازگوکنندۀ آسیب به جنبه‏های اکوستیک است، پژوهشگران اخیراً به مطالعۀ رابطۀ بین این دو پرداخته‏اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اکوستیکی واکه‏های گفتار افراد مبتلا به پارکینسون و عادی انجام شده است.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی و به‏صورت مقطعی انجام شده است. در این بررسی نمونۀ صدای ۱۸ مرد مبتلا به پارکینسون و ۱۸ مرد عادی در محیط بدون صدا جمع‏آوری و با استفاده از نرم‏افزار praat تجزیه و تحلیل شد. برای بررسی تفاوت میان داده‏ها آزمون‏های t مستقل و من‏ویتنی مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‏ها: متغیرهای مورد بررسی در دو گروه مورد مطالعه تفاوت‏های معنی‏دار نشان دادند. در واکه‏های افتاده F1-F0 بیماران نسبت به افراد عادی کاهش معنی‏دار نشان داد(p<۰/۰۰۱) همچنین در واکه‏های افراشته F2 -F1 بیماران نسبت به افراد عادی کاهش معنی‏دار نشان داد(p<۰/۰۵).

نتیجه‏گیری: نتایج حاکی از اثر پارکینسون بر ویژگی‏های اکوستیک گفتار این افراد است و با استفاده از رویکرد اکوستیکی به‏طور دقیق می‏توان این تفاوت‏ها را سنجید و کاهش وضوح گفتار را اندازه‏گیری کرد.

---

زمینه و هدف: اندازه‏گیری وضوح گفتار به معنای تعیین میزان قابلیت فهم گفتار در برقراری ارتباط است. وضوح گفتار در تصمیم‏گیری برای مداخله، تعیین اهداف مداخله و ارزیابی تأثیر مداخله کاربرد دارد. هدف از این مطالعه، بررسی وضوح گفتار کودکان ۳۶ تا ۶۰ ماهۀ فارسی‏زبان و تعیین تغییرات آن در این دورۀ سنی بود.

روش بررسی: در این پژوهش مقطعی، ۳۶۰ کودک (۱۸۰ دختر و ۱۸۰ پسر) از میان کودکان بهنجار فارسی زبان مهد کودک‏های شهر خرم‏آباد مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونۀ گفتار آزمودنی‏ها با نامیدن تصاویر آزمون اندازه‏گیری وضوح گفتار کودکان که توسط حیدری و همکاران در سال ۲۰۱۰ جمع‏آوری شد. صدای آزمودنی‏ها ضبط شد و وضوح گفتار کودکان در قالب ۱۲ گروه با فاصلۀ هر دو ماه یک‏بار مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‏ها: حداقل و حداکثر میانگین درصد وضوح گفتار کودکان به‏ترتیب مربوط به گروه ۳۶ و ۳۷ ماهه و ۵۸ و ۵۹ ماهه بود. گروه ۳۶ و ۳۷ ماهه با گروه‏های ۴۴ و ۴۵ ماهه به بالا و گروه ۳۸ و ۳۹ ماهه با گروه‏های ۵۴ و ۵۵ ماهه به بالا و گروه ۴۰ و ۴۱ ماهه با گروه‏های ۵۸ و ۵۹ ماهه تفاوت معنی‏داری داشتند(۰۵/۰>p). تفاوت معنی‏داری میان وضوح گفتار دختران و پسران مشاهده نشد(۷۷/۰=p).

نتیجه‏گیری: برطبق نتایج پژوهش حاضر، وضوح گفتار از ۳۶ تا ۴۶ ماهگی بیشترین رشد و از ۴۶ ماهگی به بالا کمترین رشد را دارد.

---

زمینه و هدف: توجه نقش علّی در پردازش گفتار و زبان دارد و مطالعات در زمینۀ ارتباط توجه با تحول و رشد گفتار و زبان محدود است. به این خاطر هدف این مطالعه، بررسی تفاوت بین کارکرد توجه انتقالی در کودکان مبتلا به لکنت دوران رشد و همتایان غیرلکنتی بود.

روش بررسی: در این مطالعه کارکرد توجه انتقالی ۳۰ کودک لکنتی و ۳۰ کودک غیرلکنتی شامل ۲۱ پسر، ۹ دختر با استفاده از آزمون مرتب کردن کارت‏های ویسکانسین بررسی شد. داده‏های به‏دست آمده از طریق آزمون‏های من‏ویتنی و t مستقل تجزیه و تحلیل شد.

یافته‏ها: تحلیل بین دو گروه تفاوت‏های معنی‏داری را در همه شاخص‏های مربوط به آزمون ویسکانسین نشان داد. در گروه کودکان لکنتی تعداد طبقات تکمیل شده، به‏شکل معنی‏داری نسبت به گروه غیرلکنتی کمتر بود(p<۰/۰۵). ولی خطاهای درجاماندگی، پاسخ‏های نادرست، کل کوششها، مدت زمان اجرای آزمون و تعداد تلاش برای تکمیل الگوی اول نسبت به گروه غیرلکنتی بیشتر بود و تفاوت داده‏ها در همه شاخص‏ها در گروه لکنتی و کودکان غیرلکنتی معنی‏دار بود(p<۰/۰۵).

نتیجه‏گیری: یافته‏های این مطالعه نشان داد کودکان لکنتی و غیرلکنتی از نظر کارکرد توجه انتقالی با هم تفاوت دارند و کودکان لکنتی عملکرد ضعیف‏تری در انتقال توجه داشتند. و این یافته‏ها همسو با چارچوب‏های نظری رشد لکنت است که بر نقش ممکن فرایندهای توجه در لکنت رشدی اشاره می‏کند.

---

زمینه و هدف: در روند ارزیابی میزان خیشومی‏شدگی گفتار بیماران، آگاهی از اطلاعات خیشومی‏شدگی هنجار در گفتار افراد بهنجار حائز اهمیت است. هدف این مطالعه بررسی میزان خیشومی‏شدگی در گفتار کودکان بهنجار ۵/۶-۵/۳ ساله فارسی‏زبان و تأثیر سن بر آن ‏بود.

روش بررسی: در این پژوهش مقطعی‏ـ‏مقایسه‏ای میزان خیشومی‏شدگی در گفتار ۱۱۲ کودک شامل ۵۷ دختر و ۵۵ پسر، ۵/۶-۵/۳ ساله مورد بررسی قرار گرفت. پس از غربالگری شنوایی و ارزیابی گفتار کودکان، آزمودنی‏هایی که واحد شرایط بودند، وارد مطالعه شدند. نمونۀ گفتار با اجرای آزمون تقلید و تکرار جمله (۱۴ جمله دارای هم‏خوان دهانی و ۳ جمله دارای هم‏خوان خیشومی) جمع‏آوری و اندازۀ خیشومی‏شدگی به‏وسیلۀ دستگاه نیزال‏ویو محاسبه شد. سپس داده‏ها با استفاده از آزمون‏های آماری اسپیرمن، t و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته‏ها: براساس یافته‏های پژوهش میانگین خیشومی‏شدگی در جملات خیشومی ۲۵/۴۶ درصد، جملات سایشی ۶۷/۴۳ درصد، انسدادی‏ـ‏سایشی‏ها ۴۱/۴۳ درصد و در جملات انسدادی ۲۱/۴۲ درصد بود. میزان خیشومی‏شدگی گفتار در دختران بیشتر ولی تفاوت معنی‏داری با پسران نداشت ولی در جملات انسدادی(۰/۰۳۷=p) سایشی(۰۳۶/۰=p) و خیشومی(۰۳۲/۰=p) در گروه‏های سنی مختلف تفاوت معنی‏داری داشت و با افزایش سن، مقادیر افزایش داشته‏اند.

نتیجه‏گیری: یافته‏های حاصل از این پژوهش اطلاعات مفیدی را در خصوص میزان خیشومی‏شدگی گفتار در کودکان طبیعی ۵/۶-۵/۳ ساله فارسی‏زبان فراهم کرده است. به‏علاوه نشان می‏دهد که میانگین میزان خیشومی‏شدگی می‏تواند در جملات دارای شیوۀ تولید یکسان متفاوت باشد و تحت تأثیر وجود یا عدم هم‏خوان‏های خیشومی و حتی سن قرار داشته باشد.