---

زمینه و هدف: کودکان ناشنوا به‎ دلیل نقص شنوایی خود با مشکلات روان‏شناختی متعددی رو به رو هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هنردرمانی با رویکرد نقاشی بر کاهش تنهایی و ناامیدی کودکان ناشنوای پسر صورت گرفت.

روش بررسی: روش پژوهش آزمایشی و از طرح پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون با گروه شاهد استفاده شد. به این منظور از بین کودکان ناشنوای ۷ تا ۱۰ سالۀ شهر اصفهان، تعداد ۳۰ نفر که ملاک ‎ های ورود به پژوهش را دارا بودند به شیوه نمونه‏گیری چندمرحله‏ای، انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه شاهد و مورد گمارده شدند. برای جمع ‎ آوری داده ‎ ها از مقیاس ناامیدی کودکان Kazdin و مقیاس تنهایی Asher که روایی و اعتبار آنها تأیید شده است، استفاده شد. داده ‎ های به‎دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‎ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین عملکرد دو گروه مورد و شاهد در متغیرهای احساس ناامیدی و تنهایی در پس ‎ آزمون در سطح p<0/001 تفاوت معنی ‎داری وجود دارد.

نتیجه‎گیری: براساس یافته‎ها می‏توان نتیجه گرفت که هنردرمانی با رویکرد نقاشی بر بهبود احساس ناامیدی و تنهایی کودکان ناشنوا مؤثر است و از آن به‏عنوان یک روش آموزشی و درمانی غیرمستقیم می‏توان برای کاهش احساسات منفی کودکان ناشنوا به‏ویژه تنهایی و ناامیدی استفاده کرد و این روش را به درمانگران، مربیان و مشاورانی که با این کودکان کار می‏کنند پیشنهاد کرد.

---

زمینه و هدف: مهارت ‎ های تصحیح مکالمه برای برقراری موفقیت‏آمیز ارتباط کلامی دوطرفه، ضروری هستند. اختلالات شناختی زبانی می‏تواند بر این مهارت ها تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به مسائل ویژۀ شناختی زبانی کودکان کم‏شنوا و کمبود اطلاعات دربارۀ راه ‎ کارهای تصحیح مکالمۀ آنها، این مطالعه انجام شد.

روش بررسی: در این پژوهش مقطعی ۵۸ کودک کم‏شنوای متوسط (۳۸ پسر و ۲۰ دختر) با دامنۀ سنی ۷-۶ سال از شهر اهواز شرکت داشتند. فراوانی به‎کارگیری راه ‎کارهای تصحیح مکالمه، امتیاز هوش، حافظه، واژه ‎ یابی، غنای واژگانی و میانگین طول جمله از طریق آزمون‏های شناختی زبانی در ۱۰ موقعیت مکانی به‏دست آمد. آنالیز داده‏ها در نسخۀ ۱۸ نرم‏افزار SPSS با آزمون ‎ های t مستقل، پیرسون و رگرسیون لجستیک انجام شد.

یافته‏ها: بین به‎کارگیری راه ‎ کار شفاف‏سازی و هوش ارتباطی اجتماعی رابطۀ مستقیم(p=۰/۰۴۵) و بین به‎کارگیری انواع راه ‎ کارهای تصحیح مکالمه و توانمندی ‎ های زبانی کودکان کم ‎ شنوای متوسط همبستگی مستقیم(p<۰/۰۵) دیده شد.

نتیجه‏گیری: کودکان کم ‎ شنوای متوسط شش تا هفت ساله از راه ‎ کار تکرار کردن، بیشتر از سایر راه ‎ کارها برای اصلاح مکالمه استفاده کردند. با افزایش یک واحد در توانایی واژه ‎ یابی یا افزایش یک واحد در میانگین طول جمله کودکان مورد مطالعه، می ‎ توان انتظار داشت که یک واحد بر میزان استفاده از راه ‎ کار تکرار کردن افزوده می ‎شود.

---

زمینه و هدف: مطالعات، آسیب شنوایی را پراسترس‏ترین معلولیت می‏داند. استرس والدین نیز می‏تواند به عملکرد بد نظام خانواده و فرزندپروری نامتناسب منتهی شود. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامۀ فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی مادران کودکان دچار آسیب شنوایی بود.

روش بررسی: جامعۀ آماری شامل کلیه مادران کودکان ۷ تا ۱۲ ساله آسیب‏دیدۀ شنوایی در شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه ‎ گیری تصادفی ۲۴ نفر به ‎ عنوان نمونۀ مورد پژوهش انتخاب و به تصادف در دو گروه مورد و شاهد جای داده شدند. به گروه مورد برنامۀ فرزندپروری مثبت بر مبنای برنامه Sanders (۱۹۹۳) در طول هشت جلسه آموزش داده شد. از پرسش ‎ نامۀ تنیدگی والدین Abidin به‏عنوان ابزار سنجش استفاده شد.

یافته‏ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات در قلمرو والد و قلمرو کودک در گروه مورد نسبت به گروه شاهد در پیش‏آزمون نسبت به پس‏آزمون با توجه به هدف پژوهش کاهش بیشتری یافته است. همچنین نتایج با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری حاکی از این بود که آموزش روش فرزندپروری مثبت در کاهش نمرات تنیدگی والدینی در قلمرو کودک و مؤلفه‏های تقویت‏گری و خلق کودک و در قلمرو والد و مؤلفه‏های آن احساس صلاحیت، روابط با همسر و محدودیت نقش مؤثر بوده است(p<۰/۰۵).

نتیجه‏گیری: با توجه به مزیت‏های آموزش والدین در کاهش تنیدگی والدینی مادران کودکان آسیب‏دیدۀ شنوایی، آموزش این روش به مادران این کودکان در کلیه مراکز آموزشی ناشنوایان توصیه می‏شود.

---

زمینه و هدف: کودکان ناشنوا به‏دلیل نقص شنوایی خود با مشکلات سازگاری متعددی روبه‌رو هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روان‏نمایشگری به روش پانتومیم بر سازگاری اجتماعی دانش‏آموزان دختر ناشنوای ۱۲ تا ۱۵ ساله شهر اصفهان انجام گرفت.

روش بررسی: روش پژوهش آزمایشی و از طرح پیش‌آزمون‏ـ‏پس‌آزمون با گروه شاهد استفاده شد. به این منظور تعداد ۳۰ نفر از دانش‏آموزان دختر ناشنوای ۱۲ تا ۱۵ ساله شهر اصفهان که ملاک‏های ورود به پژوهش را داشتند، به روش تصادفی انتخاب و در دو گروه مورد (۱۵ نفر) و شاهد (۱۵ نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس سازگاری اجتماعی (Rao(۱۹۷۳ استفاده شد. داده‏ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره و با بهره‏گیری از نرم‏افزار SPSS نسخۀ ۲۱، تجزیه و تحلیل شد.

یافته‏ها: نتایج نشان داد که تفاوت بین سازگاری اجتماعی دو گروه مورد و شاهد پس از انجام مداخله در سطح p=۰/۰۰۰۱ معنی‏دار است.

نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج پژوهش می‏توان گفت که روش روان‏نمایشگری به روش پانتومیم، سازگاری اجتماعی دانش‏آموزان ناشنوا را بهبود می‏بخشد و می‏توان از آن به‌عنوان یک روش آموزشی و درمانی استفاده کرد.

---

زمینه و هدف: درمانگران و محققان همواره نیازمند ابزارهای استاندارد برای ارزیابی ادراک شنیداری و تولید گفتار کودکان ناشنوا به‏ویژه آنهایی که کاشت حلزون شده‏اند هستند. با توجه به استفادۀ روزافزون از دو مقیاس طبقه‏بندی عملکرد ادراک شنیداری و درجه‏بندی وضوح کلامی در کودکان ناشنوای پیش‏زبانی کاشت حلزون شنوایی شده در سطح دنیا، مطالعۀ حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی نسخۀ فارسی این دو مقیاس انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه ۹۲ کودک یک سال و سه ماهه تا پانزده سال و هفت ماهۀ ناشنوای کاشت حلزون شده شرکت کردند. بررسی پایایی مقیاس‏ها با استفاده از روش آزمون‏ـ‏بازآزمون و پایایی بین مصححان انجام شد. بررسی روایی ملاکی و سازه هر دو مقیاس نیز مورد توجه قرار گرفت.

یافته‏ها: پایایی بازآزمایی مقیاس‏های ادراک شنیداری و وضوح کلامی به‏ترتیب، ۸۲/۰ و ۷۹/۰ به‏دست آمد(p<۰/۰۱)، پایایی مصححان براساس میانگین ضریب توافق کاپای Cohen نیز به‏ترتیب ۷۳/۰ و ۷۰/۰ را نشان داد که در حد قابل قبولی است (p<۰/۰۱). روایی سازۀ این دو مقیاس به‏ترتیب ۶۴/۰ و ۶۹/۰ و روایی ملاکی نیز به‏ترتیب از ۵۸/۰ تا ۷۴/۰ و ۶۶/۰ تا ۶۹/۰ به‏دست آمد(p<۰/۰۱).

نتیجه‏گیری: هر دو مقیاس واجد ویژگی ‎ های روان‏سنجی لازم برای سنجش استاندارد ادراک شنیداری و تولید گفتار کودکان ناشنوای کاشت حلزون شنوایی شده هستند.

---

زمینه و هدف: زیرآزمون شنوایی دایکوتیک یکی از اجزای مهم مجموعه آزمون پردازش شنوایی کودکان و بزرگسالان به‌شمار می‌رود. آزمون اعداد دایکوتیک تصادفی در پاسخ به ضعف حساسیت آزمون اعداد دایکوتیک دو جفتی به ناقرینگی گوشی ناهنجار در شنوایی دایکوتیک ساخته شده است. مطالعۀ حاضر با هدف ساخت نسخۀ فارسی این آزمون و ارزیابی اولیۀ آن انجام شد.

روش بررسی: با ضبط اعداد یک تا ده (به‏جز عدد دوهجایی چهار) فارسی در استودیو و تنظیم مشخصات شدتی و زمانی امواج، نسخۀ فارسی آزمون اعداد دایکوتیک تصادفی مطابق با نسخۀ انگلیسی آن ساخته شد. آزمون در سطح ۵۵ دسی‌بل HL روی ۵۰ نفر (به نسبت مساوی از هر دو جنس) راست‌دست ۱۸ تا ۲۵ سال با سطح شنوایی ۱۵ دسی‌بل HL یا کمتر در فرکانس‌های ادیومتریک انجام شد.

یافته‌ها: میانگین امتیاز گوش راست، گوش چپ و برتری گوش راست در افراد مورد مطالعه به‏ترتیب ۳/۹۴ درصد با انحراف معیار ۳/۵، ۸/۸۴ درصد با انحراف معیار ۷/۷ و ۵/۹ درصد با انحراف معیار ۷ درصد به‌دست آمد. ۶۰ درصد از افراد نتیجۀ بهنجار، ۲۴ درصد ضعف یک ‎ گوشی و ۱۶ درصد ضعف دوگوشی نشان دادند.

نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد نسخۀ فارسی آزمون اعداد دایکوتیک تصادفی می‌تواند همانند آزمون اصلی خود ناقرینگی گوشی، ضعف‌های یک ‎ طرفه و دوطرفه را در شنوایی دایکوتیک نشان دهد.

---

زمینه و هدف: افت شنوایی از شایع‏ترین بیماری‎ های مزمن در سالمندان است. استفاده از سمعک به‏منظور بهبود مشکل شنوایی، تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی این دسته از افراد دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رضایتمندی افراد سالمند کم‏شنوا از سمعک براساس نوع و میزان کم‏شنوایی آنان بود.

روش بررسی: این پژوهش مقطعی روی ۴۰ سالمند دارای سمعک انجام گرفت. این افراد براساس گروه‏بندی سالمندی سازمان جهانی بهداشت به دو گروه سنی ۷۴-۶۵ سال و ۹۰-۷۵ سال تقسیم شدند که در هر گروه ۲۰ نفر قرار داشتند. ارزیابی میزان رضایتمندی از سمعک با استفاده از پرسش‏نامه سنجش رضایتمندی از سمعک در زندگی روزمره صورت پذیرفت.

یافته‏ها: در مطالعۀ حاضر میزان رضایتمندی از سمعک در گروه سنی ۷۴-۶۵ سال به‏طور معنی‏داری بیشتر از گروه ۹۰-۷۵ سال بود(p=۰/۰۲). میزان رضایتمندی در افراد دچار کم‏شنوایی آمیخته به نحو معنی‏داری بیشتر از مبتلایان به کم‏شنوایی حسی‏ـ‏عصبی به‏دست آمد(p=۰/۰۲). میانگین امتیازات بیماران با کم‏شنوایی شدید در بعد تأثیرات منفی به‌نحو معنی‏داری بیشتر از گروه‏های کم‏شنوایی متوسط و متوسط تا شدید بود(p=۰/۰۱).

نتیجه‏گیری: میانگین نمرۀ کلی رضایتمندی افراد، حاکی از رضایت نسبتاً بالای آنها از سمعک خود بود. از طریق مشاورۀ دقیق در مورد توانایی‏ها و محدودیت‏های تقویت ‎ کننده می ‎ توان تأثیرات منفی را در گروه‏های مبتلا به کم‏شنوایی متوسط و متوسط تا شدید کاهش داد.

---

زمینه و هدف: نقص شنوایی در افراد ناشنوا و کم‏شنوا علاوه بر مهارت‏های ارتباطی، بسیاری از توانایی‏های شناختی آنها از جمله حافظه را تحت تأثیر قرار می ‎ دهد. از این رو هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ حافظۀ کاری‏ـ‎دیداری در دانش‏آموزان ناشنوا، کم‏شنوا با همتایان عادی بود.

روش بررسی: در پژوهش حاضر که از نوع علّی‏ـ‏مقایسه‏ای بود، با استفاده از آزمون Andre Rey ،۶۰ دانش‏آموز آسیب‏دیدۀ شنوایی (۳۰ ناشنوا و ۳۰ کم‏شنوا) با ۳۰ دانش‏آموز عادی به‏عنوان گروه بهنجار که براساس جنس، هوش، پایۀ تحصیلی و وضعیت اجتماعی‏ـ‏اقتصادی همتا شده بودند، مورد مقایسه قرار گرفتند.

یافته‏ها: یافته‏ها نشان داد، بین گروه عادی با دو گروه ناشنوا و کم‏شنوا تفاوت معنی‏دار وجود دارد(p<۰/۰۵)، که میانگین گروه عادی از دو گروه دیگر بیشتر بود. اما تفاوت بین دو گروه آسیب‏دیده معنی‏دار نبود(p>۰/۰۵).

نتیجه‏گیری: نتایح نشان داد که کارکرد دانش‏آموزان ناشنوا و کم‏شنوا در تکلیف حافظۀ کاری‏ـ‏دیداری نسبت به همتایان عادی خود، ضعیف‏تر است اما دو گروه ناشنوا و کم‏شنوا عملکرد یکسانی داشتند. بنابراین با شناسایی و درک بهتر عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت این توانایی شناختی، می‏توان با ارائه راه‏کارهای جدید آموزشی، بسیاری از عقب‏افتادگی ‎ های این گروه از افراد، در زمینه‏های مختلف شناختی را بهبود بخشید.