---

زمینه و هدف: آزمون دایکوتیک حافظۀ شنوایی‏ـ‏کلامی در تشخیص نقایص آن و کشف تفاوت عملکرد حافظۀ دو نیمکره کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف ساخت نسخۀ فارسی این آزمون و بررسی نتایج آن در افراد هنجار 18 تا 25 سال از دو جنس، انجام شد.
روش بررسی: نسخۀ فارسی آزمون حاضر همانند نسخۀ مرجع از 18 فهرست 10 واژه‏ای تشکیل شده است که در ارائۀ دایکوتیک، عکس واژه گوش مورد آزمون به‏طور هم‏زمان در گوش مقابل ارائه می‏شود. پس از انتخاب مواد آزمون براساس معیارهای مورد نظر و ساخت فهرست‏ها، روایی محتوای آزمون با نظرسنجی از هشت کارشناس خبره محاسبه و نظرات آنها در فهرست‏ها اعمال گردید. سپس کلمات هر فهرست به‏صورت دایکوتیک روی لوح فشرده ضبط شد. در ادامه، مطالعۀ مقطعی حاضر روی 110 فرد هنجار راست دست (55 زن و 55 مرد) در محدودۀ سنی 18 تا 25 سال با میانگین سنی 3/21 سال و انحراف معیار 7/1، اجرا و امتیازهای افراد در فرم‏های تهیه شده ثبت گردید.
یافته‏ها: بین میانگین امتیازهای افراد در 18 فهرست تهیه شده، از نظر آماری تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد(p=0/983). متوسط شاخص روایی محتوا در 18 فهرست آزمون معادل 96/0 درصد به‏دست آمد، و میانگین امتیازهای اجرای دایکوتیک آزمون برابر 5/6 با انحراف معیار 0/1 بود.
نتیجه‏گیری: براساس نتایج به‏دست آمده، نسخۀ فارسی آزمون حاضر از روایی محتوایی خوبی برخوردار است، و می‏تواند در تشخیص نقایص حافظه شنوایی‏ـ‏‏کلامی مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: واژه‏ها به‏عنوان ابزارهایی نمادین برای برقراری ارتباط به‏کار می‏روند. کودکان در مسیر رشد و تکامل زبان، ابتدا اسامی را فرا می‏گیرند و در این دوره؛ بسامد کاربرد اسامی بیش از سایر انواع کلمات است. با توجه به اهمیت اسامی در روند رشد زبان، این پژوهش با هدف جمع‏آوری بخشی از داده‏های هنجاری برای دو آزمون تصویری درک و بیان اسامی و بررسی توانایی درک و بیان اسامیِ کودکان بهنجار انجام گرفت.
روش بررسی: در ایـن پژوهش مقطعی 110 کودک هنجار 5/2 تا 4 ساله (56 پسر و 54 دختر) در چهار گروه سنی از مهدکودک‏های شهر اراک انتخاب شدند. در این بررسی، دو آزمون تصویری درک و بیان اسامی مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‏ها: میانگین امتیازهای درک و بیان اسامی در بین تمام گروه‏ها، به غیر از گروه‏های 3 و 5/3 ساله، با یکدیگر تفاوت معنی‏داری داشتند(p<0/05). در مقایسه میانگین امتیازهای درک و بیان اسامی در دو جنس تفاوت معنی‏داری دیده نشد. همچنین همبستگی مستقیم و معنی‏داری بین امتیازات درک و بیان اسامی (r=0/896 و p<0/001) وجود داشت.
نتیجه‏گیری: توانایی‏های درک و بیان اسامی در 4 گروه سنی مورد مطالعه با یکدیگر تفاوت دارد و دو آزمون تصویری درک اسامی و بیان اسامی می‏تواند این تفاوت را نشان دهد. همچنین، با وجود رشد سریع توانایی درک، توانایی بیانی و درکی به موازات هم رشد می‏کنند و توانایی دختران و پسران در این زمینه یکسان است.

---

زمینه و هدف: ارزیابی صوت به‏روش‏های درکی و آزمایشگاهی انجام می‏شود. نمونه‏ها­ی صوت بیان واکه‏ها، خواندن متن یا گفتار محاوره است. در ایران، برای ارزیابی صوت دو متن رنگین‏کمان و پدربزرگ تهیه شده بودند. این پژوهش با هدف مقایسۀ دو متن در اندازه‏گیری میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه صوت انجام شده است.
روش بررسی: در این پژوهش مقطعی میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در 120 فرد عادی 60 نفر مرد و 60 نفر زن 20 تا 59 ساله مورد بررسی قرار گرفت. نمونۀ صدای آزمودنی‏ها در خواندن هر دو متن جمع‏آوری و مقایسه شد.
یافته‏ها: میانگین فرکانس پایه در مردان برای متن پدربزرگ 93/137 با انحراف معیار 2/1 و برای متن رنگین‏کمان 09/135 با انحراف معیار 1/1 و در زنان به‏ترتیب 07/206 با انحراف معیار 9/0 و 23/204 با انحراف معیار 1/2 بود(p>0/05). دامنه تغییرات فرکانس پایه در متن پدربزرگ در مردان 10/88 با انحراف معیار 8/0 و در زنان 77/116 با انحراف معیار 3/1 و در متن رنگین‏کمان در مردان 92/90 با انحراف معیار 1/1 و در زنان 08/116 با انحراف معیار 2/1 بود(p>0/05). بین میانگین فرکانس پایه به‏دست آمده از مردان در هر متن در گروه‏های سنی تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد و در زنان تنها در گروه سنی 59-50 ساله با سایر گروه‏های سنی تفاوت معنی‏دار بود(p<0/05). در دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در هیچ‏یک از دو جنس تفاوت معنی‏داری در دو متن مشاهده نشد.
نتیجه‏گیری: این دو متن در اندازه‏گیری میانگین و دامنۀ تغییرات فرکانس پایه در بزرگسالان یکسان هستند. فرکانس پایۀ زنان 59-50 ساله با سایر گروه‏ها تفاوت معنی‏دار دارد.

---

زمینه و هدف: نوای گفتار از مؤلفه‏های مهم برقراری ارتباط است که شامل: آهنگ، دیرش، زیروبمی، بلندی، تکیه، وزن و غیره است. آهنگ عبارت است از تغییراتی که در زیروبمی صدا در گفتار پیوسته در سطح جمله رخ می‏دهد. دیرش به‏مدت زمان ادای یک صوت اطلاق می‏گردد. هدف این پژوهش بررسی مؤلفه‏هایی از نوا شامل دیرش و منحنی آهنگ در جملات پرسشی بزرگسالان بهنجار فارسی زبان بود، تا با تکیه بر جنبه‏های آزمایشگاهی ویژگی‏های این بعد از گفتار مشخص شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مقطعی بود. آزمودنی‏ها شامل 134 زن و مرد 18 تا 30 سالۀ بهنجار فارسی‏زبان بودند. دو جملۀ پرسشی مورد بررسی قرار گرفت. یک جمله دارای کلمۀ پرسشی و دیگری بدون کلمۀ پرسشی بود. نمونه‏های صوتی با استفاده از برنامۀDr.speech  نرم‏افزار real analysis تجزیه و تحلیل شده و داده‏ها با آنالیز واریانس یک‏طرفه مورد بررسی قرار گرفتند و منحنی آهنگ جمله‏ًها رسم شد.
یافته‏ها: دیرش زنان و مردان در جمله‏ها تفاوت معنی‏داری داشت(p≤0/001). دیرش جملۀ پرسشی با کلمۀ پرسشی بیش از جملۀ پرسشی بدون کلمۀ پرسشی بود(p≤0/001). منحنی آهنگ در گروه زنان و مردان الگوی مشابهی داشت.
نتیجه‏گیری: زنان و مردان برای ایجاد تغییر در نوای گفتار از تغییر دیرش استفاده می‏کنند. به‏طور کلی دیرش در زنان بیش از مردان بود. در پرسش با کلمۀ پرسشی بخش اعظم دیرش مربوط به کلمۀ پرسشی است. منحنی آهنگ در پرسش با کلمۀ پرسشی دامنۀ بیشتری داشت. زنان نسبت به مردان برای انتقال حالت پرسشی در گفتار تغییرات بیشتری در فرکانس پایه نشان می‏دادند.