---

زمینه و هدف: آسیب ویژۀ زبانی یکی از شایع‏ترین اختلالات زبانی دوران رشد کودکان است که در مطالعات زبان فارسی کمتر به آن پرداخته شده است. هدف این پژوهش بررسی تفاوت برخی ویژگی‏های صرفی‏ـ‏‏نحوی گفتار و دیگر مهارت‏های زبانی کودکان فارسی زبان مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی با کودکان هنجار هم سن بود. علاوه بر آن، قابلیت کاربرد نسخۀ فارسی آزمون رشد زبان‏ـ‏3 به‏عنوان ابزاری برای شناسایی کودکان فارسی زبان مبتلا به این اختلال مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: در این مطالعۀ مقطعی، نتایج حاصل از آزمون رشد زبان‏ـ‏3 و تحلیل نمونه‏های گفتاری توصیفی 13 کودک 5 تا 7 ساله مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی با 13 کودک هنجار مورد مقایسه قرار گرفتند.
یافته‏ها: یافته‏ها نشان می‏دهد که بین امتیازهای گروه مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی و گروه شاهد در تمامی جنبه‏های زبانی مورد بررسی آزمون رشد زبان‏ـ3 تفاوت معنی‏داری وجود داشت(p<0/001)؛ کودکان مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی میانگین طول گفتۀ پایین‏تری داشتند(p<0/001) و نسبت به همتایان سنی خود، به میزان کمتر از واژگان دستوری گفتار استفاده می‏کردند(p=0/002).
نتیجه‏گیری: همانند کودکان مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی در دیگر زبان‏ها، تمامی عملکردهای زبانی کودکان فارسی زبان مبتلا به این اختلال، پایین‏تر از عملکرد مورد انتظار برای سن آنها است. به‏علاوه، به نظر می‏رسد که بتوان از نسخۀ فارسی آزمون رشد زبان‏ـ3، برای شناسایی کودکان مبتلا به آسیب ویژۀ زبانی در زبان فارسی به نحوی که قابل مقایسه با کودکان مبتلا در دیگر زبان‏ها باشند استفاده کرد.

---

زمینه و هدف: رشد و ارتقای سطح مهارت‏های دستوری کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک مستلزم به‏کارگیری برنامه‏های آموزشی و توانبخشی مناسب است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر بازی‏های زبان‏شناختی بر رشد مهارت‏های دستوری کودکان کم‏شنوای استفاده‏کننده از سمعک انجام شد.

روش بررسی: ده کودک کم‏شنوای پنج تا هفت ساله که همگی از سمعک استفاده می‏کردند به صورت تصادفی به دو گروه پنج نفرۀ شاهد و مورد تقسیم شدند. پژوهش از نوع مداخله‏ای، به‏صورت پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون انجام شد و مداخله در ۱۲ جلسه با استفاده از بازی ‎ های زبان‏شناختی اجرا شد. به‏منظور بررسی میزان هوش این کودکان از آزمون هوش Raven و برای بررسی میزان مهارت‏های دستوری این کودکان در پیش و پس از مداخله از آزمون رشد زبان‏ـ۳ استفاده شد.

یافته‏ها: با مقایسۀ میانگین مهارت‏های نحوی در گروه شاهد و مورد مشخص شد تفاوت میانگین گروهی که بازی‏های زبان‏شناختی را دریافت کرده‏اند در مهارت‏های نحوی(p=۰/۰۰۱) و در هر سه خرده‏مهارت درک دستوری(p=۰/۰۱۳)، تقلید جمله(p=۰/۰۰۶) و تکمیل دستوری(p<۰/۰۰۱) به‏لحاظ آماری معنی‏دار است. به این معنی که آموزش بازی‏های زبان‏شناختی بر بهبود مهارت‏های نحوی و در خرده‏مهارت‏های درک دستوری، تقلید جمله و تکمیل دستوری کودکان کم ‎ شنوا که مداخله را دریافت کرده بودند، اثربخش بود.

نتیجه‏گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت‏های دستوری به روش بازی ‎ درمانی با رویکرد بازی‏های زبان‏شناختی می‏تواند مشکلات نحوی شامل درک و فهم جملات و ساختارهای نحوی و همچنین فهمیدن و به‏کارگیری اشکال تکواژشناختی را در کودکان کم‏شنوای کاربر سمعک بهبود بخشد.