---

وارد شده، آنقدر اهمیت یافته که دانشمندان و محققین از آن به‏عنوان آلودگی صوتی نام می‏برند.یکی از حواس پنجگانه خدادادی جهت اکثریت موجودات زنده، حس شنوایی است. صدا وسیله برقراری ارتباط بین انسان‏هاست و همان طور که انسان از شنیدن موسیقی آرام احساس خوشایندی دارد، به همان نسبت از شنیدن صداهای با شدت زیاد احساس ناخوشایندی خواهد داشت. البته باید گفت که تنها شدت صوت آزار دهنده نیست بلکه نحوه ارتعاش و فرکانس صوت نیز مهم می‏باشد. کمااینکه گاهی اوقات صدای چکه شیر آب در یک محیط ساکت یا تیک تیک ساعت بعضا می‏تواند آزاررسانی بیشتری داشته باشند.بهرحال چناچه SPL اندازه‏گیری شده بیشتر از حد مجاز باشد باید اقدام به آنالیز فرکانسی در محل نمود تا مشخص شود صدای موجود در هر فرکانس چقدر با استاندارد فاصله دارد.

---

جهان امروز علی‏رغم نیل به پیشرفت‏های بزرگ علمی، صنعتی، کشاورزی و بازرگانی عوارض و عواقب وخیمی برای بشریت ایجاد کرده است. آلودگی محیط زیست از مهم‏ترین معضلات قرن حاضر است. ابعاد آلودگی در همه نقاط زمین به چشم می‏خورد و در این بین شهرها را می‏توان از آلوده‏ترین قسمت‏ها محسوب داشت. آلودگی آب، هوا و خاک هر کدام به‏اندازه‏ای خطرناک می‏باشند که زندگی انسان و گیاهان و جانوران را تهدید کنند. اما امروز یکی از مخرب‏ترین و ناهنجارترین آلودگی‏ها هان سر و صدا یا آلودگی صوتی است. رابرت کخ در قرن نوزدهم اظهار می‏دارد "مهم‏ترین مشکلی که بشر در قرن آینده (قرن بیستم) با آن مواجه خواهد بود، بیماری‏های عفونی نیست بلکه سر و صدا است".

---

یکی از بزرگترین مشکلات بشر امروز سر و صداست. سر و صدا نیز مانند آب آلوده و هوای آلوده عاملی است که زندگی بشر را دچار خطرات فراوان کرده است. تحقیقات نشان می‏دهند که صدای ناشی از زندگی ماشینی موجب چنان ناراحتی‏های جسمی و روحی می‏شود که امروزه در جهان برای مبارزه با آن هزینه‏های هنگفتی صرف می‏شود. این مشکل در اکثر شهرهای صنعتی در شمار مهم‏ترین موضوعات تلقی شده و حتی به‏عنوان یک عامل اساسی در شهرسازی، ساختمان، طراحی ماشین‏آلات و طراحی کارخانجات وارد شده است. در گزارش‏های مختلف کشورهای صنعتی ارقام فراوانی از عوارضی که سر و صدا در انسان ایجاد می‏کند، ذکر گردیده است

---

در روند صنعتی شدن جوامع انسان‏ها در معرض عوامل مختلفی قرار گرفته‏اند که عمدتاً تهدیدی برای سلامت روحی و جسمی بشر به حساب می‏آیند. نویز حاصل از ارتعاش در محیط کار یکی از مهم‏ترین فاکتورهای آسیب‏رسان در ایجاد افت شنوایی در کارگران است.اخیراً، مطالعات متعددی به بررسی آلودگی صوتی و صنعتی پرداخته‏اند و محیط را از طریق دزیمتری مورد بررسی قرار داده‏اند. در مقالۀ حاضر، ما در ابتدا نگاهی به نتایج این مطالعات داشته و به بحث در زمینه جزئیات کنترل نویز و مدیریت آن خواهیم پرداخت.

---

کلمه ارگونومی (ERGONOMICS) از دو واژه ارگو (ERGO) نوموس (NOMOS) به معنی کار و قاعده و قانون ساخته شده و مترادف آن مهندسی عوامل انسانی (Human Factors Engineering) می‏باشد و در کشورهای مختلف کاربردهای متفاوت دارد. ارگونومی در جهت نیل به اهداف و دستورالعمل‏ها از علوم مختلف به‏ویژه آناتومی، فیزیولوژی، آنتروپومتری، مهندسی، روانشناسی و جامعه‏شناسی، بیوفیزیک و بیوشمی و .... استفاده به عمل می‏آورد.به‏هرحال با استفاده از مجموعه این علوم دانشی توصیف می‏گردد که کاربرد آن در کلیه جوامع انسانی موجب حفظ و حراست از نیروی انسانی، رفاه اجتماعی و آرامش عمومی گردیده و فعالیت و زندگی را نشاط‏‏ ‏‏انگیز و متناسب با توانایی‏های جسمانی، روانی و اجتماعی انسان جلوه‏گر می‏سازد و در نهایت انطباق لازم را بین انسان و محیط کار و زندگی به‏وجود می‏آورد.از عوامل بسیار مهم که می‏تواند این تعادل را بر هم زده یا تأثیر بگذارد، عامل صدا می‏باشد (صدا با توجه به فراگیرترین مسئله جوامع بشری و زیست محیطی و اهمیت ویژه آن مورد توجه قرار گرفته است). صدای موجود در جوامع می‏تواند ناشی از ترافیک و حمل و نقل فعالیت کارگاه‏ها و کارخانجات، فعالیت‏های ساختمانی، ازدحام و محاورات انسانی، وسایل ارتباط جمعی و..... باشد. لیکن در مورد منابع صدا اختلاف عمده‏ای در بین جوامع وجود دارد که شناخت آن‏ها از دیدگاه‏های مختلف حائز اهمیت می‏باشد

---

مواد و روش: میزان نویز موجود در محیط برای هر کارگر توسط دزیمتر اندازه‏گیری شد. میکروفن به یقه پیراهن متصل گردید و دزیمتر روی کمربند نصب شد. ارزیابی‏های شنوایی پیش از شروع کار در کارخانه انجام می‏پذیرفت.
یافته‏ها: تعداد سال‏های تجربه کاری در کارخانه ارتباط مستقیمی با میزان افت شنوایی در کارگران محیط‏های نویز دارد.
بحث و نتیجه‏گیری: یافته‏های حاصل از این مطالعه نشان می‏دهد کارگران درب و پنجره‏سازی در معرض سطح بالایی از نویز قرار داشته و آستانه‏های شنوایی‏شان به میزان زیادی از آلودگی صوتی متأثر می‏شود. این یافته‏ها در تأیید مطالعات پیشین صورت گرفته در این راستاست.

---

به منظور ارزیابی صدای کوبه ای ایجاد شده توسط مته های پنوماتیک 32 کیلوگرمی که در خدمات مختلف شهری برای کندن و شکافتن بکار می رود، در تابستان 1375 در قالب بخشی از یک طرح پژوهشی اقدام به مطالعه، اندازه گیری و ارزیابی صدای این دستگاهها در شهر همدان گردید. نتایج نشان می دهد که میانگین تراز فشار صورت زمینه (شامل محیط و کمپرسور dBC 4/92 با انحراف معیار dBC 4/5، میانگین تراز فشار صوت مته ها حین کار dBC6/18 با انحراف معیار dBC 6/109 با انحراف معیار dBC 2/2 ، همچنین میانگین فاکتور قله در مورد بررسی dBC 6/18 با انحراف معیار dBC7/3 بوده است. میانگین تراز فشار صورت هنگام کار مته در فواصل: 5 متری از منبع dBA 6/98 با انحراف معیار dBA 8/102 متری dBA 5/91 با انحراف معیار dBA 6/2 ، 20 متری dBA 8/86 با انحراف معیار dBA 8/2 بوده است. با توجه به موارد پیشگفت و اثرات اثبات شده صدا از نظر مواجهه شغلی و اجتماعی که عمده ترین آن شامل صدمه به دستگاه شنوایی، تداخل با مکالمه و کاهش ارتباط مکالمه ای، تحریک عصبی و افزایش فشار خون و ضربان قلب می باشد که همگی حائز اهمیت هستند.ارزیابی موارد فوق با توجه به ساعت تقریبی مواجهه روزانه نشان می دهد که در تمام موارد، مواجهه کارگران با صدا بیش از حد مجاز بوده است. لذا بروز عوارض مربوطه در چنین مواردی اجتناب ناپدیر است. این مشکل به صورت جدی سلامت کارگران را مورد تهدید قرار داده و از نظر اجتماعی نیز با توجه به موارد فوق تراز فشار صوت حتی در فاصله 20 متری از منبع با بالاترین تراز پذیرفته شده شهرها ( JBA 70 ) اختلاف زیادی دارد که علاوه بر سلب آسایش ساکنین، عوارض فیزیولوژیک مذکور نیز قابل انکار نیست.

---

امروزه، نویز ناخواسته تمام محیط‏های اطراف از محل کار گرفته تا محیط زندگی را فرا گرفته است و آرامش و سلامت انسان را مختل کرده است. علی‏رغم اهمیت تأثیر مستقیم صدا بر زندگی انسان، در کشور ما در حیطه مذکور تلاش زیادی صورت نگرفته است. لذا این مطالعه، بر اندازه‏گیری آلودگی صوتی موجود در محل کار اپراتورهای مخابرات متمرکز شده و در کنار آن به بررسی اثرات روانی و فیزیکی صدا بر سلامت کارکنان پرداخته است.

---

هدف: مطالعه و بررسی شدت و محتوای طیفی گروهی از اسباب بازیها به عنوان منبع آلودگی صوتی
مواد و روش ها: پژوهش مقطعی حاضر روی 184 اسباب بازی انجام گردیده است. این اسباب بازیها به طور تصادفی از فروشگاههای اسباب بازی در مناطق مختلف شهر انتخاب شده و در 10 گروه دسته‌بندی گردید. اندازه‌گیری نویز آنها در فاصله 2 ، 25 و 50 سانتی متری از سر با استفاده از dBA صورت گرفت. پرصداترین اسباب‌بازی هر گروه جهت آنالیز فرکانسی بصورت اکتاو‌باندی انتخاب گردید.
یافته ها: بیشترین شدت نویز در فاصله 2 سانتی متری مربوط به تفنگهای اسباب بازی با میانگین dBA 112 و محدوده dBA 127-100 بوده و کمترین شدت مربوط به جغجغه ها با میانگین dBA 84 و محدوده dBA 95-74 بوده است. سطح نویز هنگام افزایش فاصله از 2 به 25 سانتی متری نسبت به 25 به 50 سانتی متر، غیر از 2 مورد به طور معنی داری کاهش می یافت. آنالیز فرکانسی نویزها حاکی از وجود انرژی در محدوده مؤثر شنوایی بود. در بسیاری از اسباب بازی ها انرژی در محدوده فرکانس های میانی و زیر تمرکز داشت.
نتیجه گیری: سطح نویز ناشی از اسباب بازیها قابل توجه بوده و در بسیاری از موارد فراتر از dBA 90 بوده است. محتوای طیفی اسباب بازیها حاکی از تمرکز در فرکانسهای میانی و بالا در بسیاری از موارد بود. بنابراین اسباب بازیها به عنوان یک منبع آسیب شنوایی مطرح هستند و لازم است مورد توجه قرار گیرند.