---

زمینه و هدف: امروزه بررسی کیفیت زندگی بیماران از جمله مبتلایان به اختلال صوت با ابزارهای مبتنی بر بیمار متداول شده و در نظام سلامت، مرجع تصمیم‏گیری‏های بالینی محسوب می‏شود. این پژوهش برای اولین بار و با هدف مقایسه ویژگی‏های ادراکی صوت از نظر آسیب‏شناس گفتار و زبان و بزرگسالان مبتلا به اختلال صوت و دارای صوت بهنجار می‏پردازد.
روش بررسی: سی بزرگسال مبتلا به اختلال صوت و سی بزرگسال دارای صوت بهنجار همگن از نظر سن، جنس و شرایط شغلی ارزیابی شدند. ویژگی‏های ادراکی صوت از دیدگاه آسیب‏شناس گفتار و زبان به‏وسیله نیمرخ جامع ارزیابی شنیداری‏ـ ادراکی صوت و از دیدگاه فرد بزرگسال به‏وسیله پرسش‏نامه شاخص معلولیت صوت بررسی و مقایسه گردید. تحلیل داده‏ها با آزمون‏های من‏ویتنی و ویلکاکسون انجام شد.
یافته‏ها: اختلاف میانگین امتیاز کل و امتیاز هر یک از شاخص‏های معلولیت صوت میان افراد مبتلا به اختلال صوت و صوت بهنجار معنی‏دار بود(p<0/01). مقایسه میانگین امتیاز کل و امتیاز شاخص‏های شنیداری‏ـ ادراکی صوت، غیر از شاخص‏های زیر و بمی و سرعت، نیز بین دو گروه معنی‏دار بود(p<0/01). بررسی همبستگی‏ها در مبتلایان به اختلال صوت، همبستگی ضعیفی (34/0 =r) بین امتیاز شاخص معلولیت صوت و شاخص‏های شنیداری‏ـ ادراکی نشان داد.
نتیجه‏گیری: مبتلایان به اختلال صوت مشکل صوتی خود را متفاوت و شدیدتر از متخصص ارزیابی می‏کنند که بیانگر تأثیرات جسمی، روانی و اجتماعی اختلال بر بیمار می‏ًباشد. این پژوهش تأیید می‏کند ارزیابی صوت توسط بیمار باید بخشی از ارزیابی‏های متداول در اختلال صوت باشد.

---

زمینه و هدف: ناآشنائی با سازوکار آواسازی صدمات جبران­ناپذیری به حنجره وارد می­کند. بد و نادرست استفاده کردن از صدا شایع­ترین علت اختلالات صوت است، از این­رو گاهی درمان جهت حذف یا اصلاح این رفتارها ارائه می­شود. هدف این مطالعه بررسی شاخص­های ادراکی صوت قبل و بعد از برنامه بهداشت صوتی در مبتلایان به اختلال صوت  است.
روش بررسی: این مطالعه طولی­ـ­مداخله­ای طی 6 هفته روی 8 بزرگسال مبتلا به اختلال صوت انجام  شد. ابتدا ارزیابی ادراکی با نیمرخ جامع ارزیابی شنیداری­ـ­ادراکی صوت انجام شد. سپس برنامه بهداشت صوتی ارائه و جلسات پی­گیری در هفته­های دوم و چهارم برگزار شد. در جلسه آخر، ارزیابی ادراکی انجام و از شرکت­کنندگان نظرخواهی شد. نتایج ارزیابی ادراکی قبل و بعد از درمان مقایسه گردید.
یافته­ها: میانگین امتیاز شاخص­های ادراکی بعد از برنامه بهداشت صوتی کاهش یافت که به معنای بهبود صوت است. اختلاف میانگین امتیاز شاخص­های ادراکی صوت، به استثنای تلاش و تقلا قبل و بعد از درمان، معنی­دار بود(p≤0/0001). مقایسه امتیازها نشان داد که بلندی بیشترین و هماهنگی گفتار و تنفس کمترین تغییرات را داشته است. کلیه شرکت­کنندگان کارایی  درمان را تأیید کردند.
نتیجه­گیری: برنامه بهداشت صوتی کلیه شاخص­های ادراکی صوت را بهبود می­بخشد، اما تأثیر آن بر شاخص­های مختلف یکسان نیست. ارزیابی­های بیمارمحور این یافته را تأیید می­کند. بدین­ترتیب برنامه بهداشت صوتی لازمه یک برنامه درمانی کامل است، اما به­تنهایی همه مشکلات صوتی را برطرف نمی­کند.

---

زمینه و هدف: عدم توازن بین زیرساخت‏های دخیل در آواسازی می‏تواند منجر به برهم خوردن توازن عضلانی سازوکار آواسازی و در نهایت اختلال صوتی شود. روش درمان دستی صداـ‏معیار با الگو گرفتن از درمان‏های دستی متعارف و استفاده از صداسازی در راهبری فرایند درمان، به لحاظ نظری یکی از کوتاه‏ترین روش‏ها در کاهش یا از بین بردن تنش عضلانی اختلالات صوتی است. این پژوهش ضمن معرفی روش، به تعیین میزان تأثیر آن در مواجهه با اختلالات پرکاری صوتی پرداخته است.

روش بررسی: بیست بزرگسال دچار پرکاری صوتی به شیوۀ مداخله‏ای قبل و بعد، تحت ۱۵ جلسه درمان دستی صداـ‏معیار قرار گرفتند. صدای بیماران از جنبه‏های آکوستیک، ادراکی شنیداری و استروبوسکوپی قبل و بعد از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل آماری داده‏ها با استفاده از آزمون‏های t زوجی و ویلکاکسون نشان‏دار صورت پذیرفت.

یافته‏ها: نتایج پژوهش تغییرات معنی‏داری را در بهبود پارامترهای آکوستیک پس از درمان نشان داد. تغییرات واکه /a/ شامل کاهش آشفتگی فرکانس(p=۰/۰۰۳) و آشفتگی شدت(p=۰/۰۰۱) و افزایش نسبت هارمونی به نویز(p=۰/۰۰۱) و تغییرات واکه /i/ شامل افزایش نسبت هارمونی به نویز(p=۰/۰۰۹) و کاهش آشفتگی فرکانس(p=۰/۰۲۰) بود. کاهش آشفتگی شدت واکه /i/ معنی‏دار نبود. تغییرات در پارامترهای ارزیابی‏های ادراکی(p=۰/۰۰۱) و استروبوسکوپی(p=۰/۰۰۱)، اختلاف معنی‏داری را در جهت بهبود آنها نشان داد.

نتیجه‏گیری: درمان دستی صداـ‏معیار به‏عنوان روشی جدید می‏تواند در درمان اختلالات پرکاری صوتی مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: وجود عوامل خطر و مطالبات صوتی متفاوت در آموزگاران به‌عنوان بزرگ‌ترین کاربران حرفه‌‌ای صوت سبب بروز شکایت‌های صوتی متفاوت می‌شود. با توجه به ماهیت چندبعدی‌ صوت، هدف از این مطالعه ارزیابی اکوستیک و ادراکی صوت آموزگاران و مقایسۀ نتایج آن بین آموزگاران با شکایت‌های صوتی کم و زیاد بود.

روش بررسی: در این مطالعۀ مقطعی‏ـ‏مقایسه ‌ ای، ۶۰ آموزگار زن به‌صورت نمونۀ دردسترس از دبیرستان‌های دخترانه شهرستان ساری انتخاب و براساس امتیاز شکایت صوتی به دو گروه شکایت صوتی کم و زیاد تقسیم شدند. پرسش‏نامۀ خودارزیابی صوت در انتهای روز کاری توسط آموزگاران تکمیل شد. همچنین صدای آموزگاران در انتهای روز کاری در تکالیف کشش واکه، خواندن متن و گفتار محاوره‌ای ضبط و ارزیابی ادراکی با نیمرخ GRBAS توسط دو گفتاردرمانگر و ارزیابی اکوستیک با نرم‌افزار Praat روی شاخص‌های فرکانس پایه، شدت، آشفتگی فرکانس و آشفتگی شدت انجام شد. نتایج ارزیابی‌های اکوستیک و ادراکی بین دو گروه آموزگاران مقایسه شد.

یافته‌ها: فقط نتایج خودارزیابی صوت بین آموزگاران با شکایت‌های صوتی کم و زیاد تفاوت معنی‏دار داشت(p<۰/۰۵) اما نتایج ارزیابی اکوستیک و شنیداری‏ـ‏ادراکی بین دو گروه تفاوت معنی‏داری نشان نداد.

نتیجه‌گیری: با وجود شیوع بالای مشکلات صوت در آموزگاران، نمود آن برحسب میزان شکایات و شیوه‌های ارزیابی متفاوت است. با توجه به این‌که آموزگاران با شکایات صوتی زیاد تنها در ارزیابی‌های مراجع‌محور انحرافات معنی‏دار بیشتری را نسبت به گروه با شکایات کم نشان دادند احتمالاً علت این امر ادراک متفاوت دو گروه از ویژگی‌های صوتی خودشان ‌است. این نتایج از توجه به خودارزیابی‌ها در فرآیند بالینی مشکلات صوت حمایت می‏کند.

---

زمینه و هدف: ارزیابی شنیداری‏ـ‏ادراکی یک روش اصلی در شناسایی اختلال صوت و سنجش میزان پیشرفت درمان است. با این وجود، مطالعات داخلی معدودی به موضوع ارزیابی شنیداری‏ـ‏ادراکی صوت پرداخته‌اند. هدف مطالعۀ حاضر تدوین، بررسی روایی نسخۀ فارسی نیمرخ ارزیابی توافقی شنیداری‏ـ‏ادراکی صو ت (اتشا) و پایایی ارزیاب‌ها با استفاده از این نیمرخ بود.

روش بررسی: روایی محتوایی کیفی نیمرخ با استفاده از آرای ۹ آسیب‌شناس گفتار و زبان متخصص در زمینۀ صوت و اختلالات آن و یک زبان‌شناس از طریق پرسش‏نامه به‌دست آمد. برای بررسی پایایی، نمونه‏های صوتی ۴۰ بزرگسال ۲۰ تا ۴۵ ساله دچار اختلال صوت با منشأ عصب‌زاد و اختلال عملکردی با و بدون ضایعه فیزیکی در حنجره و ۱۰ بزرگسال با همان محدودۀ سنی دارای صوت بهنجار ضبط شد. نمونه‏های صوتی حاوی کشش واکه و خواندن شش جمله نیمرخ اتشا بود. پایایی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ارزیاب‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد.

یافته‏ها: نتایج حاصل از روایی محتوایی کیفی منجر به تدوین یک نیمرخ توافقی برای ارزیابی شنیداری ادراکی صوت شد. ثبات درونی نیمرخ براساس ضریب آلفای کرونباخ ۹۵/۰ بود. زمانی‏که نمره‌دهی نیمرخ دوبار توسط یک نفر انجام شد، ضریب همبستگی پیرسون بین ۸۶/۰ برای شدت کلی اختلال تا ۴۲/۰ برای زیروبمی بود(p<۰/۰۵). هنگامی‏که ارزیابی‌کنندگان دو فرد متفاوت بودند، ضریب همبستگی پیرسون بین ۸۵/۰ برای شدت کلی اختلال تا ۳۲/۰ برای زیروبمی بود(p<۰/۰۵).

نتیجه‏گیری: اتشا یک نیمرخ روا و پایا برای ارزیابی شنیداری‏ـ‏ادراکی صوت در بزرگسالان در زبان فارسی است.