---

300 عدد تخم مرغ را در سه نوبت از مجتمع مرغداری اصفهان طیور تهیه کردیم. تخم مرغ‏ها نطفه‏دار و وزن متوسط آن‏ها در نوبت اول 2±61 گرم و در نوبت دوم 5/ 0±60 گرم و در نوبت سوم 5/0±5/59 گرم بود که 6 ساعت پس از تخم‏گذاری به‏دست آمده بود. در این کار تحقیقی اثرات کلرور منیزیم را روی جنین جوجه 6 هفته پس از خروج از تخم در جلوگیری از تأثیر استرس صدا بررسی کردیم. بدین ترتیب که کلرور منیزیم را در نوبت اول با غلظت 5/2 در 100 میلی‏لیتر تهیه و 100 عدد تخم مرغ را نیز به چهار گروه تقسیم کردیم. گروه آزمایشی 1، 25 عدد تخم مرغ بود که در ناحیه کیسه هوایی (air.Sac) تخم مرغ‏ها با مته گرد، سوراخی به قطر 1 میلی‏متر ایجاد و 1/0 میلی‏متر از محلول کلرور منیزیم را تزریق نموده و سپس با پارافین جامد که آن را ذوب کرده بودیم سوراخ تخم مرغ‏ها را مسدود کردیم. در گروه آزمایشی 2، در روز چهارم جنینی همین کار را انجام دادیم و در دو گروه کنترل 1 و 2، به همان حجم (1/0 میلی‏لیتر) سرم فیزیولوژی تزریق نموده و تمامی تخم مرغ‏ها را داخل دستگاه جوجه کشی (از شرکت سام‏نو خریداری شده بود) که از قبل آن را آماده کرده و درجه حرارت دستگاه را روی 5/37 درجه به مدت 24 ساعت ثابت نگه داشته بودیم قرار دادیم و در روز 21 و 22 که تمامی جوجه‏ها از تخم خارج شدند (البته هر گروه 3 تا 4 عدد تلفات داشتند) آن‏ها را در قفس‏های مخصوص نگهداری و به مدت 6 هفته پرورش دادیم و سپس اثرات صدا را با شدت‏های متفاوت بررسی و میزان غلظت گلوکز و کرتیزول سرم و فشار خون را قبل و بعد از تأثیر صدا به‏دست آوردیم. در نوبت دوم در گروه‏های 3 و 4 آزمایشی و دو گروه کنترل 3 و 4 و در نوبت سوم در گروه‏های آزمایشی 5 و 6 و گروه‏های کنترل 5 و 6 (هر گروه 25 عدد تخم مرغ) به ترتیب بالا عمل شد. منتها در گروه‏های ذکر شده در بالا غلظت کلرور منیزیم در گروه 3 و 4 آزمایشی به میزان 4 میلی‏گرم در 100 میلی‏لیتر و در گروه 5 و 6 آزمایشی 5 میلی‏گرم 100 میلی‏لیتر تهیه و به تخم مرغ‏ها تزریق شد. البته با ارائه صدا در شدت‏های متفاوت، پس از 6 هفته خروج از تخم در زمان 6 هفتگی مورد آزمایش قرار گرفتند. جوجه‏هایی که در زمان جنینی کلرور منیزیم دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل مقاومت بیشتری داشتند. مقدار گلوکز و کرتیزول سرم و فشار خون آن‏ها نسبت به گروه‏های کنترل کاهش قابل ملاحظه داشت و از نظر آماری معنی‏دار بود.ضمناً تخم مرغ‏هایی که در اولین روز جنینی کلرور منیزیم دریافت کرده بودند در مقابل صدا نسبت به گروه‏هایی که روز چهارم جنینی کلرور منیزیم گرفته بودند، دارای فشار خون پایین‏تر و میزان گلوکز و کرتیزول آن‏ها هم نسبت به گروه‏های ذکر شده (روز چهارم جنینی کلرور منیزیم دریافت کرده بودند) کمتر بود. ضمناً دزهای 4 و 5 میلی‏گرم در 100 میلی‏لیتر منیزیم اثرات مشابهی داشتند

---

زمینه و هدف: استرس با رضایت از زندگی و بیماری‏های جسمانی مرتبط است. یکی از عوامل استرس، تولد کودک مبتلا به ناتوانی است. کودکانی که از نظر ذهنی یا جسمی ناتوان هستند، به‏خصوص کودک ناشنوا یا کم‏شنوا استرس خاصی را بر والدین به‏ویژه مادر تحمیل می‏کنند. هدف این پژوهش مقایسه میزان استرس در مادران دارای کودک کم‏شنوا با سایر مادران دارای کودک کم‏توان ذهنی، کم‏بینا و عادی می‏باشد.
روش بررسی: در این پژوهش مقایسه‏ای 120 مادر در چهار گروه دارای فرزند کم‏توان ذهنی، کم‏بینا، کم‏شنوا و عادی، و به‏روش تصادفی خوشه‏ای در شهرستان کرج انتخاب شدند. جهت تعیین میزان استرس از پرسش‏نامه رویدادها و تغییرات زندگی M‏c Cubbin  و همکاران به‏عنوان ابزار پژوهش استفاده گردید.
یافته‏ها: نتایج بیانگر آن بود که میزان استرس مادران دارای کودک کم‏شنوا با دیگر مادران کودکان استثنایی و کودکان عادی، در کل و در خرده‏مقیاس‏های فشارهای درون‏خانوادگی، مالی و تجاری، ناشی از تغییر شغل، بیماری و پرستاری و کم و زیاد شدن اعضای خانواده دارای تفاوت معنی‏داری بود(p<0/05). در دیگر خرده‏مقیاس‏ها تفاوت معنی‏داری بین گروه‏ها دیده نشد.
نتیجه‏گیری: از آنجایی که ناشنوایی یک معلولیت پنهان است، کودک کم‏شنوا مجموعه‏ای از مشکلات آموزشی و اجتماعی را با خود به‏همراه دارد که برای والدین به‏ویژه مادر استرس زیادی ایجاد می‏کند. برای کاهش استرس مادران راهکارهایی چون مشاوره‏های خانوادگی، آموزش مهارت‏های مقابله‏ای مناسب در برابر استرس، حمایت اجتماعی کافی، ایجاد کلاس‏های آموزشی مخصوص والدین ضروری انگاشته می­شود.

---

زمینه و هدف: استرس منبع بسیاری از مشکلات موجود در سر راه زندگی ما انسان‏ها است و هر لحظه زندگی افراد را مورد تهدید قرار می‏دهد. حضور کودک کم‏شنوا در خانواده علاوه بر ایجاد استرس، زندگی زناشویی پدران و مادران را تحت تأثیر قرار می‏دهد. هدف این پژوهش مقایسۀ استرس و رضایتمندی زناشویی در والدین کودکان کم‏شنوا و کودکان عادی است.
روش بررسی: این مطالعه به روش علی‏ـ‏مقایسه‏ای انجام شد. 80 نفر از پدران و مادران کودکان کم‏شنوا و 80 نفر از پدران و مادران کودکان عادی مراکز توانبخشی و مهدکودک‏های سطح شهر تبریز به روش نمونه‏گیری در دسترس و تصادفی خوشه‏ای انتخاب شدند. آزمودنی‏ها به پرسش‏نامه‏های منبع استرس Friedrich و رضایت زناشویی Enrich پاسخ دادند.
یافته‏ها: والدین کودکان کم‏شنوا استرس بیشتری نسبت به والدین کودکان عادی تحمل می‏کنند(p<0/001). همچنین رضایتمندی زناشویی والدین کودکان کم‏شنوا نسبت به والدین کودکان عادی پایین‏تر است(p<0/001).
نتیجه‏گیری: حضور کودک کم‏شنوا برای پدران و مادران استرس‏زا و تهدید‏کننده رضایت زناشویی بوده و لزوم توجه و برنامه‏ریزی برای کاهش استرس والدین کودکان معلول را می‏طلبد.

---

زمینه و هدف: اکثر افراد مشکلات و عوامل استرس‎زایی چون بیکاری، بیماری و غیره را در زندگی تجربه می‎کنند اما اینکه افراد مختلف چگونه با این شرایط استرس‎زا مقابله می‎کنند از فردی به فرد دیگر متفاوت است. طبق پژوهش‏های صورت گرفته استفاده از راهبردهای مقابله‎ای مؤثر در کاهش استرس و تنش افراد تأثیر به‎سزایی دارد. اثربخشی روش مقابله با استرس در دانش‎آموزان کم‎شنوا هدف پژوهش حاضر بود.
روش بررسی: این پژوهش از نوع نیمه‏تجربی با طرح پیش‎آزمون‏ـ‏پس‎آزمون با گروه شاهد است. 40 دانش‎آموز کم‌شنوای در حد40 تا 120 دسی‏بل در مدارس ویژۀ شهر ساری مقاطع راهنمایی و دبیرستان، در سال تحصیلی 90-89 به روش نمونه‎گیری داوطلبانه در دسترس با گمارش تصادفی در گروه‏ها انتخاب شدند و به‏صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره، مورد و شاهد، قرار گرفتند. ابزار اندازه‎گیری آزمون سلامت عمومی 28 سؤالی Goldberg بود. گروه مورد به‏مدت هشت جلسه دو ساعته تحت آموزش روش‏های مقابله با استرس مبتنی بر فنون شناختی‏ـ‏رفتاری قرار گرفتند. برای آنالیز داده‏ها از شاخص‏های آماری میانگین، انحراف معیار و تحلیل آنالیز واریانس دوطرفه استفاده شد.
یافته‏‏ها: بین امتیازهای پیش‏آزمون‏ـ‏پس‏آزمون در خرده‏مقیاس علائم جسمانی، اضطراب و بی‏خوابی، کارکرد اجتماعی و افسردگی تفاوت معنی‏داری دیده شد(p<0/05). به‌طوری که سلامت عمومی گروه مورد پس از خاتمۀ جلسات درمانی، بیشتر از گروه شاهد بود.
نتیجه‎گیری: راهبردهای مقابلۀ استرس مبتنی بر نظریۀ شناختی‏ـ‏رفتاری باعث افزایش سلامت عمومی افراد آسیب‏دیدۀ‏ شنوایی می‎شد بنابراین لازم است آموزش کنترل استرس به‎‏عنوان یک مداخلۀ مناسب گسترش یابد.