---

زمینه و هدف: ارزشیابی به‏طور عمده سنجش شایستگی است. ارتقاء کیفی آموزش، پژوهش، بهداشت و نیز درمان توانبخشی از مهم­ترین وظایف مسئولان گروهها است. بهبود سطح آموزشی دانشجویان شنوایی‏شناسی از نظر علمی و عملی، هدف غایی این رشته که خدمت‏رسانی به جامعه از بعد شنوایی و تعادل است را تأمین می‏کند. هدف از این بررسی، ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‏ها و تهدیدهای گروه شنوایی‏شناسی و شناسایی راههای مرتفع ساختن ضعف‏ها و تهدیدها است.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی توصیفی روی نمونه‏های مورد ارزیابی یعنی دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، اعضاء هیأت علمی و مدیر گروه (در 9 حوزه تحت عنوان ساختار سازمانی مدیریت، برنامه‏های آموزشی، فرآیند تدریس و یادگیری، دانشجویان، فضاها و تجهیزات آموزشی، دانش‏آموختگان، هیئت علمی، پژوهش و درمان) انجام شده است. اطلاعات حوزه‏های مورد ارزیابی توسط پرسشنامه جمع­آوری گردید. نتایج بر حسب درصد بیان گردید.
یافته‏ها: در این مطالعه گروه بالاترین امتیاز (54/4 از 5) را در حوزه درمان و کمترین امتیاز (39/3) را در حوزه فضاها و امکانات آموزشی کسب نمود. امتیازات کسب شده در حوزه‏های 9گانه به ترتیب: ساختار سازمانی و مدیریت 36/4 (31/87 درصد)، دوره‏های آموزشی و برنامه درسی 17/4 (58/83 درصد)، فرایند تدریس و یادگیری 01/4 (26/80 درصد)، دانشجویان 43/3 (6/68درصد)، فضاها و تجهیزات از سه دیدگاه دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و هیأت علمی 60/3 (11/72درصد)، دانش‏آموختگان60/3 (03/72 درصد)، هیأت علمی 03/4 (6/80 درصد)، پژوهش 52/3 (4/70 درصد) و درمان و کیفیت آن 54/4 (8/90 درصد) بود. به این ترتیب عامل اصلی که گروه می‏باشد از 9 حوزه مورد ارزشیابی 89/3 از 5 (88/77 درصد) را بدست آورد.
نتیجه‏گیری: در این بررسی گروه شنوایی‏شناسی در وضعیت مطلوب قرار دارد. در صورت توجه به نقاط قوت و ضعف و فرصت‏ها و تهدیدهای گروه به نظر می‏رسد بتوان این وضعیت را به بسیار مطلوب تبدیل نمود.

---

زمینه و هدف: خواندن یکی از اساسی‏ترین مهارت‏های مورد نیاز در عصر حاضر است. بدیهی است که بروز اختلال در آن می‏تواند مشکلات زیادی را برای فرد مبتلا ایجاد نماید و ارزیابی و تشخیص زودهنگام آن نقش بزرگی در درمان آن بازی می‏کند. این مطالعه با هدف طراحی و ساخت آزمون غربالگری سیاهه خواندن به منظور تشخیص سریع اختلال در خواندن در دانش آموزان مقطع ابتدایی انجام شد.
روش بررسی: بدنه اصلی آزمون در هر پایه مرکب از یک متن صدکلمه‏ای و چهار سؤال درک مطلب است که توسط کارشناس ارشد و کارشناسان آسیب‏شناسی گفتار و زبان بدقت کنترل شده است. این آزمون بر روی 200 دانش آموز دختر و پسر در تمام پایه‏های اول تا پنجم مقطع ابتدایی و مجموعاً 1000 دانش آموز که بصورت تصادفی از کلیه نواحی پنجگانه شهر اصفهان انتخاب شده بودند، معیار شد. به‏علاوه آزمون روی دو گروه نارساخوان و عادی اجرا گردید.
یافته‏ها: همبستگی نمرات دقت و سرعت خواندن با نمره کل آزمون بالا بود. اعتبار آزمون با معیار آلفای کرونباخ 77/0 بود. تفاوت میانگین نمره دو گروه مبتلا و غیرمبتلا به اختلال خواندن معنی‏دار بود(p=0/01).
نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج فوق، این آزمون می‏تواند به‏عنوان یکی از ابزارهای مفید در تشخیص غربالی و سریع نارساخوانی دانش‏آموزان پایه‏های اول تا پنجم کاربرد داشته باشد.

---

زمینه و هدف: تعیین مهارت‏های شنوایی کودکان کم‏شنوا توسط آزمونی معتبر قبل از شروع تربیت شنوایی حائز اهمیت است. هر چند آزمون‏های متنوع غیرفارسی و نیز آزمون‏های محدود فارسی برای سنین 5 سال به بالا موجود است، اما آزمون معتبری برای تعیین مهارت‏های شنوایی کودکان کم‏شنوای کمتر از 5 سال در تربیت شنوایی موجود نیست. بر این اساس، هدف از این پژوهش ساخت آزمونی به‏عنوان ابزار اندازه‏گیری این مهارت‏های کودکان کم‏شنوای 4-3 ساله بود.
روش بررسی: این مطالعه از نوع ساخت آزمون است که در آن آزمونی برای تعیین مهارت‏های شنوایی کودکان کم‏شنوای 4-3 ساله ساخته شد و آزمون توانا نام گرفت. چارچوب کلی آن را چهار زیرآزمون آگاهی از وجود صدا، تمایزگذاری، شناسایی اصوات و درک جمله تشکیل می‏دهد که برای ساخت آن از مجموعه واژگان کودکان 4-3 ساله شنوا و کم‏شنوا استفاده شد. اعتبار محتوایی آن توسط هفت صاحب‏نظر از طریق پرسش‏نامه به‏دست آمد. زیرآزمون‏های اول تا چهارم آزمون توانا به‏ترتیب حاوی 10، 10، 8 و 6 یعنی جمعاًً 34 ماده آزمون می‏باشد.
یافته‏ها: اعتبار محتوایی زیرآزمون‏های آزمون توانا به‏ترتیب 100 درصد، 83 درصد، 96 درصد و 95 درصد و کل آزمون 94 درصد به‏دست آمد. میانگین زمان اجرای آزمون 82 دقیقه بود.
نتیجه‏گیری: اعتبار محتوایی آزمون توانا با 94 درصد، در مقایسه با آزمون مدرس (97%) و آزمون مظاهریزدی (88%)، از نظر آماری قابل اعتماد است.

---

زمینه و هدف: دشواری بازیابی و یا تولید واژگان از مشکلات متداول و مشترک در انواع سندرم‏های زبان‏پریشی است. از این رو طراحی آزمونی معتبر که به بررسی این مشکل براساس فرآیندهای پردازشی مرتبط و عوامل مؤثر بر آن می‏پردازد، حائز اهمیت است. نامیدن در مواجهه تصویر، روشی شاخص برای ارزیابی و درمان نقایص بازیابی واژه است. هدف از این پژوهش تعیین روایی و پایایی آزمون تصویری نامیدن شفاهی برای ارزیابی توانمندی بازیابی واژه بیماران زبان‏پریش بود.
روش بررسی: روایی محتوایی و صوری آزمون که شامل تصویر خطی 115 اسم زبان فارسی بود با نظرسنجی از متخصصان گفتاردرمانگر، گرافیست و نقاش بررسی شد. سپس آزمون طی دو مرحله روی 10 بیمار زبان‏پریش و 30 فرد بهنجار معادل از نظر سن، جنس و تحصیلات اجرا شد. روایی سازه و ثبات درونی آزمون بررسی شد. ثبات بیرونی نیز به‏ شیوه آزمون‏ـ‏بازآزمون سنجیده شد.
یافته‏ها: روایی تمامی آیتم‏ها از نظر محتوایی و صوری به‏ترتیب بزرگتر ومساوی 90 و 85 بود. تفاوت بین میانگین امتیازهای بیماران و افراد بهنجار معنی‏دار بود(p=0/001). ثبات درونی 98/0 برای آزمون به‏دست آمد. ضریب تکرارپذیری این آزمون نیز 98/0 بود.
نتیجه‏گیری: آزمون تصویری نامیدن شفاهی از نظر محتوایی، صوری و سازه روا بود. همچنین، ثبات درونی و بیرونی بالایی داشت. بنابراین این آزمون ابزاری معتبر جهت ارزیابی توانمندی نامیدن بیماران زبان‏پریش با استفاده از مجموعۀ وسیع و متنوعی ازتصاویر است.