---

زمینه و هدف: از آنجا که علت شناسی لکنت نخستین و اساسی ترین قدم در راه درمان این اختلال محسوب می شود و نیز به علت تحقیقات اندک انجام گرفته در راستای تعیین  ارتباط لکنت با ساختارهای زبانشناختی در زبان فارسی ،  مطالعه حاضر با هدف مقایسه ی نوع کلمات ناروان در زبان فارسی در کودکان و بزرگسالان مبتلا به لکنت تلاشی است در راستای پاسخگویی به برخی از ابهامات بی شماری که هنوز پیرامون لکنت وجود دارد.
روش بررسی: جامعه­ی مورد بررسی در این تحقیق 50 فرد مبتلا به لکنت مراجعه کننده به مراکز درمانی و آموزشی خصوصی و دولتی شهر کرج در قالب 5 گروه سنی 10 نفره 6-3 ساله، 9-7 ساله، 12-10 ساله، 16-13 ساله و 17 سال به بالا می باشد. کوچکترین فرد این جامعه 3 سال و بزرگترین فرد 32 سال سن داشت و 42 نفر از این افراد مذکر بودند. ابتلای این افراد به لکنت توسط 2 آسیب شناس گفتار و زبان تأیید گردید و از هر فرد دست کم 5 دقیقه گفتار خودانگیخته ضبط گردید. بافت‏های مختلفی که کلمات عملکردی و معنایی در کنار هم قرار می گرفتند مانند کلمه عملکردی-معنایی و کلمه عملکردی ـ عملکردی ـ برنامه معنایی تعیین گردید و درصد ناروانی‏های موجود در آنها بر حسب نوع کلمات مشخص شد. سپس این داده ها توسط آزمون‏های کروسکال والیس و من‏ویتنی مورد بررسی قرار گرفتند.  
یافته‏ها : نتایج نشان می­دهند که نوع کلمات لکنت شده در بافت کلمه‏ی عملکردی-عملکردی-معنایی در کودکان زیر 13 سال اغلب کلمه عملکردی اول است، در حالیکه با افزایش سن از میزان ناروانی روی کلمه عملکردی اول کاسته می شود و لکنت روی کلمه معنایی و دومین کلمه عملکردی افزایش می یابد. نوع کلمات با لکنت بیان شده در بافت کلمه عملکردی-معنایی نیز در کودکان زیر 13 سال غالباً کلمات عملکردی است، در حالیکه با افزایش سن از میزان لکنت روی این کلمات کاسته شده و بر ناروانی روی کلمات معنایی افزوده می‏شود.  یافته ها همچنین حاکی از وجود اختلاف معنی دار  بین گروه سنی پنجم و سایر گروه­های سنی در درصد لکنت روی کلمه عملکردی دوم در بافت کلمه عملکردی-عملکردی-معنایی است. همچنین نوع کلمه با لکنت بیان شده در بافت کلمه عملکردی ـ معنایی  در هر دو گروه کلمات عملکردی و معنایی تفاوت معنی داری را بین گروه سنی اول با سایر گروهها نشان می‏دهد.
نتیجه‏گیری: می­توان چنین نتیجه گرفت که افراد فارسی زبان مبتلا به لکنت، درگروههای سنی مختلف، الگوهای ناروانی متفاوتی را نشان می‏دهند کودکان مبتلا به لکنت غالباً روی کلمات عملکردی دچار ناروانی هستند و با افزایش سن تغییری در ناروانی­ها در جهت افزایش لکنت روی کلمات معنایی پدید می آید. از آنجا که بروز همزمان لکنت هم روی کلمه عملکردی و هم معنایی در بافت­های کلمه عملکردی ـ معنایی و کلمه عملکردی ـ عملکردی ـ معنایی در همه گروه­های سنی نادر است ، این مورد تأییدی است بر این نظر که ناروانی روی کلمه‏ی عملکردی در کودکان مبتلا به لکنت به منظور کسب زمان کافی جهت تکمیل برنامه ریزی زبانی کلمه معنایی متعاقب آن صورت می گیرد. این یافته ها بر اساس فرضیه EXPLAN به دست آمده است وبا مدل EXPLANکه این یافته ها را توجیه می کند، با نتایج بدست آمده در زبان انگلیسی ، اسپانیایی و آلمانی همسویی دارد.