---

صدا جزء لاینفک زندگی روزمره محسوب می‏شود. صدا امکان تجارب خوشایندی چون گوش دادن به موسیقی یا آواز پرندگان را فراهم آورده و وسیلۀ ارتباط کلامی است. با این حال، در جامعه مدرن امروزی صدا اغلب موجب ناراحتی انسان می‏گردد. به این صدای ناراحت‏کننده «نویز» می‏گویند. از آنجا که نویز ناخوشایند، مداخله‏گر و مضر است به‏عنوان صدایی ناخواسته در نظر گرفته می‏شود. بدین خاطر دلنشین‏ترین آهنگ‏ها در صورتی که بلند نواخته شود می‏تواند نویز محسوب شود. در این مسئله شکی نیست که موسیقی منبعی از صدا و گاه صدای بسیار شدید است. در مورد موسیقی کلاسیک، هر چند شنوندگان حاضر در سالن کنسرت که به ارکستر سمفونی کامل گوش می‏دهند مورد هجوم سطوح زیان‏آور صوتی قرار نمی‏گیرند لیکن موضوع نوازندگان درون ارکستر کاملاً متفاوت است. میزان آسیب شنوایی و هجوم صدای شدید در نوازندگان، بسته به ساز موسیقی و جایگاه قرارگیری فرد تغییر می‏کند. در این مطالعه قصد داریم وضعیت شنوایی نوازندگان کلاسیک و سنتی را به کمک آزمون ادیومتری صوت خالص مورد بررسی قرار دهیم. 33 نوازنده با تجربه به نوازندگی 6 تا 45 سال و سن 9-22 سال مورد بررسی قرار گرفتند. و نتایج حاصل از این مطالعه در مقالۀ حاضر آمده است.

---

هدف: بررسی حد افتراق فرکانسی در نوازندگان سازهای زهی
مواد و روشها: این مطالعه مورد ـ شاهد بر روی 15 نوازنده سازهای زهی (30 گوش) با سابقه نوازندگی بیشتر از 10 سال و 15 فرد با شنوایی هنجار (30 گوش) انجام گرفت.جامعه مورد پژوهش از جنس مذکر و در محدوده سنی 30-20 سال بودند. نمونه ها تحت اتوسکوپی ، ادیومتری ایمیتانس و ادیومتری صوت خالص قرار گرفتند. سپس آزمون حد افتراق فرکانسی در محدوده فرکانس ها ی 8000-250 هرتز و در سطح dBSL 40 انجام شد.
یافته‏‏‏ ها: در این پژوهش حد افتراق فرکانسی افراد نوازنده نسبت به گروه شاهدکمتر بود و اختلاف بین دو گروه معنادار می باشد.
نتیجه گیری: براساس یافته های حاصله احتمالاً افتراق فرکانسی بهتر و ظریفتر در نوازندگان بدلیل آموزش، تمرین و آشنایی با نت ها می باشد.

---

زمینه و هدف: یکی از بارزترین خطاهای گفتاری افراد آسیب دیده شنوایی خطاهای واکه‏ای بوده و تشخیص تولید صحیح واکه‏ها تنها با ارزیابی ادراکی انجام نمی‏شود و نیاز به بررسی دقیق آزمایشگاهی دارد. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه ساختار سازه‏ای واکه‏های زبان فارسی در کودکان عادی و مبتلا به افت شنوایی متوسط و شدید محدوده سنی 9ـ7 سال بود.
روش بررسی: این پژوهش به‏صورت مقطعی و توصیفی ـ تحلیلی روی 64 نفر دانش‏آموز عادی و مبتلا به افت شنوایی متوسط و شدید انجام گرفته است.
اطلاعات زمینه‏ای از طریق مصاحبه گردآوری و سپس آزمون تولید واکه‏ها گرفته شد. سازه اول و دوم و سوم هر شش واکه به‏طور جداگانه توسط  دستگاه  به‏دست آمد و بین سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت.
یافته‏ها: میانگین سازه اول و دوم و نسبت سازه دوم به اول و سوم به اول شش واکه زبان فارسی در بین سه گروه تفاوت معنی‏داری داشت(p<0/05)، میانگین سازه سوم در واکه‏های/u/،/i/،/æ/ در بین سه گروه معنی‏دار نبود ولی تفاوت‏ها در واکه‏های  /o/،/e/ و/a/ معنی‏دار بود(p<0/05).
نتیجه‏گیری: تفاوت اصلی بین گروه کودکان عادی و مبتلا به افت شنوایی متوسط و شدید مربوط به فضای واکه‏ای است و هر چه شدت افت شنوایی افزایش یابد فضای واکه‏ای بسته‏تر می‏شود، از این‏رو این کودکان تکیه بیشتری بر حس عمقی دارند که این امر باعث تحرک کم زبان و جابجایی واکه‏های دارای F₁ و F₂  مشابه می‏شود.

---

زمینه و هدف: ساختار سازه‏ای و فضای واکه‏ای مهم‏ترین ویژگی‏های فیزیکی آواهای گفتاری هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار سازه‏ای و فضای واکه‏ای 6 واکۀ زبان فارسی انجام شد.
روش بررسی: پژوهش توصیفی‏ـ‏تحلیلی حاضر به‏صورت مقطعی روی 60 نفر (30 مرد، 30 زن) از دانشجویان فارسی‏زبان دانشگاه علوم پزشکی تهران در محدودۀ سنی 18 تا 24 سال انجام شد. فرکانس اولین، دومین و سومین سازۀ واکه‏های زبان فارسی و فضای واکه‏ای توسط نرم‏افزار real analyzer ضبط و تحلیل شد. میزان F₀ در دو جنس با استفاده از آزمون‏های Leven و t مستقل مقایسه شد.
یافته‏ها: کمترین میزان F₀ در مردان و زنان مربوط به واکه‏های /æ/ و /a/ (135 هرتز در مردان و 230 هرتز در زنان) و بیشترین آن مربوط به واکۀ /i/ (146 هرتز در مردان و زنان 239 هرتز در زنان) بود. میانگین فرکانس پایۀ زنان به‏طور معنی‏دار بیشتر از مردان بود(p<0/001). بیشترین و کمترین مقدار F₁ در مردان و زنان مربوط به واکه‏های /æ/ و /i/ است. بیشترین و کمترین مقدار F₂ در هر دو جنس به‏ترتیب مربوط به واکه‏های /i/ و /u/ است. بیشترین و کمترین میزان F₃ مربوط به واکه‏های /u/ و /i/ است.
نتیجه‏گیری: واکه‏های /æ/ و /a/ دارای کمترین فرکانس، /i/ دارای بالاترین فرکانس، /æ/ بازترین، /i/ بسته‏ترین، /i/ پیشین‏ترین و گسترده‏ترین و /u/ پسین‏ترین و گردترین واکه‏ها هستند.

---

زمینه و هدف: خیشومی‏شدگی واکه، اضافه شدن تشدید خیشومی به عملکرد انتقالی مسیر صوتی است و به‏علت فرآیند هم‏تولیدی رخ می‏دهد. یکی شدن فضای تشدیدی خیشومی با حفرۀ دهانی‏ـ‏حلقی، سازه‏های مسیر صوتی را تغییر می‏دهد. هدف از این پژوهش بررسی اثر خیشومی‏شدگی بر سازه‏های فرکانسی واکۀ /a/ قبل و بعد از همخوان خیشومی و بررسی فرآیند هم‏تولیدی و کنترل حرکتی در زبان فارسی بود.

روش بررسی: در این پژوهش نمونه صدای ضبط شده از ۶۰ کودک هنجار چهار تا نه ساله مورد بررسی قرار گرفت. از آزمودنی‏ها خواسته شد طبق ارائۀ مدل شنیداری، /ʔ ama/ را سه مرتبه تولید کنند و واکۀ /a/ را به‏مدت سه ثانیه بکشند. داده‏ها با استفاده از نرم‏افزار 5.3.13 Praat تحلیل شد. بین F₀ ، F₁ ، F₂ و F₃ در واکۀ /a/ قبل و بعد از همخوان خیشومی /m/ برای سه مرتبه تکرار ساختار /ʔ ama/ میانگین گرفته شد.

یافته‏ها: تفاوت F₁ ، F₂ و F₃ در مقایسه‏های انجام شده میان واکۀ /a/ در قبل و بعد از همخوان خیشومی، واکۀ /a/ قبل از همخوان خیشومی با واکۀ /a/ تنها، واکۀ /a/ بعد از همخوان خیشومی با واکۀ /a/ تنها، معنی‏دار بود(۰۰۱/۰=p).

نتیجه‏گیری: در زبان فارسی همچون سایر زبان‏ها F₁ ، F₂ و F₃ در واکۀ /a/ قبل از همخوان /m/ تحت تأثیر رخدادهای پیش‏بینی‏کنندۀ خیشومی و سازه‏های فرکانسی در واکۀ /a/ بعد از همخوان /m/ تحت تأثیر رخدادهای بعد از هم‏تولیدی خیشومی و خیشومی‏شدگی کاهش می‏یابند.