---

زمینه و هدف: استرس با رضایت از زندگی و بیماری‏های جسمانی مرتبط است. یکی از عوامل استرس، تولد کودک مبتلا به ناتوانی است. کودکانی که از نظر ذهنی یا جسمی ناتوان هستند، به‏خصوص کودک ناشنوا یا کم‏شنوا استرس خاصی را بر والدین به‏ویژه مادر تحمیل می‏کنند. هدف این پژوهش مقایسه میزان استرس در مادران دارای کودک کم‏شنوا با سایر مادران دارای کودک کم‏توان ذهنی، کم‏بینا و عادی می‏باشد.
روش بررسی: در این پژوهش مقایسه‏ای 120 مادر در چهار گروه دارای فرزند کم‏توان ذهنی، کم‏بینا، کم‏شنوا و عادی، و به‏روش تصادفی خوشه‏ای در شهرستان کرج انتخاب شدند. جهت تعیین میزان استرس از پرسش‏نامه رویدادها و تغییرات زندگی M‏c Cubbin  و همکاران به‏عنوان ابزار پژوهش استفاده گردید.
یافته‏ها: نتایج بیانگر آن بود که میزان استرس مادران دارای کودک کم‏شنوا با دیگر مادران کودکان استثنایی و کودکان عادی، در کل و در خرده‏مقیاس‏های فشارهای درون‏خانوادگی، مالی و تجاری، ناشی از تغییر شغل، بیماری و پرستاری و کم و زیاد شدن اعضای خانواده دارای تفاوت معنی‏داری بود(p<0/05). در دیگر خرده‏مقیاس‏ها تفاوت معنی‏داری بین گروه‏ها دیده نشد.
نتیجه‏گیری: از آنجایی که ناشنوایی یک معلولیت پنهان است، کودک کم‏شنوا مجموعه‏ای از مشکلات آموزشی و اجتماعی را با خود به‏همراه دارد که برای والدین به‏ویژه مادر استرس زیادی ایجاد می‏کند. برای کاهش استرس مادران راهکارهایی چون مشاوره‏های خانوادگی، آموزش مهارت‏های مقابله‏ای مناسب در برابر استرس، حمایت اجتماعی کافی، ایجاد کلاس‏های آموزشی مخصوص والدین ضروری انگاشته می­شود.

---

زمینه و هدف: خانواده‏های دارای کودکانی دچار نقص شنوایی، با چالش‏های متفاوتی روبه‏رو می‏شوند، و در این بین مادران به ‏علت نقش سنتی مراقب، مسئولیت‌های بیشتری در قبال این کودکان دارند و در نتیجه، با مشکلات روان‏شناختی بیشتری مواجه می‌شوند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسۀ بهزیستی روان‏شناختی و سبک‌های مقابله‌ای در مادران کودکان ناشنوا و عادی بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع علّی‎مقایسه‌ای، پس‏رویدادی و گروه نمونه این پژوهش 30 نفر از مادران دانش‏آموزان ناشنوا و 30 نفر از مادران دانش‏آموزان عادی مدارس ابتدایی شهرستان اردبیل بودند که به‏صورت در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‏آوری اطلاعات از پرسش‏نامه‌های بهزیستی روان‏شناختی ریف (1989) و سبک‌های مقابله‌ای بیلینگر و موس (1981) استفاده شد. از روش آماری آنالیز واریانس دوطرفه جهت تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان بهزیستی روان‏شناختی و مؤلفه‌های آن در مادران کودکان ناشنوا به‏طور معنی‌داری پایین‌تر از مادران کودکان عادی بود (به‏ترتیب p<0/01؛ p<0/05) و همچنین از لحاظ سبک مقابله‌ای شناختی تفاوت معنی‏داری بین دو گروه وجود داشت(p<0/01)؛ به‏طوری که مادران کودکان ناشنوا کمتر از سبک مقابله‏ای شناختی استفاده می‏کردند.
نتیجه‌گیری: به‏نظر می‌رسد که فقدان حس شنوایی کودکان بر بهزیستی روان‏شناختی و سبک‌های مقابله‌ای مادرانشان تأثیر گذاشته، و تأثیر آن می‌تواند به‏صورت مشکلات روان‏شناختی و استفاده کمتر از سبک‌های مقابله‌ای سازگارانه قابل مشاهده باشد.

---

زمینه و هدف: تولد و پرورش کودکان کم‏شنوا، غالباً مشکلات و احساسات روان‏شناختی ویژه‏ای را برای والدین به‏ویژه مادران که وقت بیشتری را صرف پرورش فرزندان خود می‏کنند به بار می‏آورد. هدف مطالعۀ حاضر، مقایسۀ سلامت عمومی مادران کودکان کم‏شنوا و مادران کودکان شنواست.

روش بررسی: این مطالعه که از نوع توصیفی تحلیلی بود روی 88 مادر (44 مادر کودک کم‏شنوا و 44 مادر کودک شنوا) تهرانی که به‏صورت تصادفی خوشه‏ای انتخاب شدند، صورت گرفت. به‏منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی از پرسش‏نامه 28 سؤالی سلامت عمومی استفاده شد. داده‏های گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری t مستقل تحلیل شد.

یافته‏‌ها: تحلیل داده‌‏ها نشان داد سلامت عمومی مادران کودکان کم‏‏شنوا پایین‌تر از مادران کودکان شنواست(p=0/01) . همچنین، میانگین امتیازهای علائم اضطراب(p=0/01)، علائم افسردگی(p=0/01)، علائم جسمانی(p=0/02) و کارکرد اجتماعی(p=0/01) مادران کودکان کم‏شنوا بالاتر از مادران کودکان شنواست.

نتیجه‏‌گیری: با توجه به نتایج به‏ دست آمده می‌توان گفت وجود کودک کم‏شنوا بر سلامت عمومی مادر اثرگذار است. این یافته لزوم توجه هر چه بیشتر متخصصان امر و ایجاد زمینه‏های حمایت روان‏شناختی و اجتماعی مادران کودکان شنوا را بیش از پیش روشن می‏سازد .

---

زمینه و هدف: آسیب شنوایی سازگاری انسان با محیط را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است عوارض روانی نظیر اختلالات رفتاری به‏دنبال داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت رفتاری گروهی مادران براساس مدل فرزندپروری مثبت بر میزان اختلالات رفتاری دانش‌آموزان ناشنوای مقطع ابتدایی شهر اصفهان انجام گرفت.

روش بررسی: روش پژوهش نیمه‏تجربی با طرح پیش‌آزمون‏ـ‏پس‌آزمون و گروه شاهد بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تعداد ۳۰ نفر از مادرانی که کودکان آن‌ها دارای علائم اختلالات رفتاری بودند، انتخاب و به تصادف در دو گروه مورد و شاهد گمارده شدند. برای گردآوری اطلاعات از سیاهه رفتاری کودک فرم والدین با روایی و پایایی تأیید شده استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: یافته ‎ های پژوهش نشان داد که بین عملکرد گروه‏های مورد و شاهد در کاهش نشانه‌های اختلالات رفتاری در مرحله پس‏آزمون تفاوت معنی‌داری وجود دارد(p<۰/۰۰۱).

نتیجه‌گیری: براساس یافته‏های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که آموزش مادران براساس مدل فرزندپروری مثبت بر کاهش اختلالات رفتاری کودک ناشنوای آن‌ها تأثیر دارد و بنابراین می‌تواند به‌عنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر به کار گرفته شود.