---

زمینه و هدف: زبان آموزی یکی از مهارت هایی است که باید در سال های اولیه زندگی کسب شود. بدین ترتیب زبان کودک به تدریج تحول می یابد و در هر مرحله واژه ها و ساخت های تازه ای به دانش او اضافه می گردد. حس شنوایی نیز مهم ترین پایه و اساس برای اکتساب طبیعی زبان است و کم شنوایی از عواملی است که مانع رشد طبیعی زبان می شود. هدف از این پژوهش بررسی تفاوت برخی ویژگی های زبانی (صرفی- نحوی) گفتار کودکان کم شنوای شدید- عمیق در حال آموزش با کودکان طبیعی 5-4 ساله فارسی می باشد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی، جامعه مورد بررسی 10 کودک طبیعی 5-4 ساله فارسی زبان به عنوان گروه شاهد از مهد کودک شهرستان قزوین و ده کودک مبتلا به کم شنوایی شدید- عمیق 5-4 ساله در حال آموزش به عنوان گروه مورد از مرکز توانبخشی نیوشا انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از آزمون سنجش هوش، هر دو گروه تقریبا از لحاظ بهره هوشی در یک سطح قرار گرفتند. اطلاعات غیر زبانی جامعه آماری از طریق پرسشنامه به دست آمد. اطلاعات زبانی مربوط به گفتار آزاد، گفتار توصیفی و درک نحوی به ترتیب از طریق پرسش های مکمل، آزمون توصیف تصاویر و آزمون فارسی اختلالات ویژه زبانی ثبت گردید و سرانجام یافته ها تحت آنالیز آماری قرار گرفتند.
یافته ها: با مقایسه میانگین متغیرهای گفتار آزاد و گفتار توصیفی کودکان کم شنوا مشخص شد که این کودکان نیز مانند کودکان هنجار تفاوتی میان گفتار آزاد و گفتار توصیفی آنان وجود دارد، تفاوت های مشاهده شده به این شرح است که: تعداد گفته ها، تعداد واژه های قاموسی و دستوری، تعداد کل واژه ها در گفتار آزاد کودکان کم شنوا بیشتر از گفتار توصیفی است ولی طول گفته بر حسب واژه و غنای واژگانی در گفتار توصیفی بیشتر از گفتار آزاد است. با بررسی هر دو گفتار (آزاد و توصیفی) مشخص گردید که میانگین تکواژهای آزاد (قاموسی و دستوری) و غنای واژگانی که مربوط به بخش صرفی زبان می باشد در کودکان طبیعی هم در گفتار آزاد و هم در گفتار توصیفی بیشتر از کودکان کم شنوا است و میانگین تعداد گفته ها، میانگین طول گفته بر حسب واژه و درک نحوی هم که جزو بخش نحوی محسوب می شوند در کودکان کم شنوا نسبت به کودکان هنجار کمتر است.
نتیجه گیری: بر طبق تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده است تقریبا یک کودک کم شنوا نتوانسته است به سطح برابری با هم سالان شنوای خود از نظر الگوهای صرفی و نحوی برسد. همین ساله مهم ترین ملاک برای برنامه ریزی جهت آموزش این گروه است از یافته های این پژوهش می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که کودکان کم شنوای این پژوهش اگر چه کم شنوایی از نوع شدید- عمیق دارند ولی رشد زبانی آنها با استفاده از وسایل کمک شنوایی، تربیت شنوایی و گفتار درمانی و کمک های آموزشی در حال پیشرفت است و فقط نسبت به کودکان عادی دچار تاخیر هستند به عبارت دیگر رشد زبانی این کودکان کم شنوای 5-4 ساله را می توان تقریبا با رشد زبانی یک کودک هنجار سه ساله برابر دانست.

---

زمینه و هدف: پژوهش‏های زیادی به بررسی ارتباط بین لکنت و عوامل زبان‏شناختی گوناگون پرداخته‌اند. نتایج به‏دست‏آمده می‌توانند جهت شناخت بیشتر ماهیت لکنت و نیز یافتن شیوه‌های مناسب‌تر برای درمان آن به‏کار روند. هدف از این پژوهش، تعیین و مقایسۀ تأثیر طول گفته بر میزان ناروانی گفتار در کودکان لکنتی و غیرلکنتی فارسی زبان است.
روش بررسی: در این مطالعۀ مقطعی دو گروه شامل ده کودک لکنتی و ده کودک غیرلکنتی تک‏زبانه و فارسی‏زبان 6-4 ساله مورد بررسی قرار گرفتند. افراد مورد مطالعه از لحاظ سن و جنس با یکدیگر مشابه بودند. برای بررسی ناروانی، ده دسته جمله در دو گروه ساده و پیچیده در نظر گرفته شد که به‏ترتیب بر طول جملات هر دسته، یک تکواژ افزوده می‌شد. تکلیف تقلید جملات در دو گروه انجام شد و نتایج با استفاده از نرم افزارSPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‏های حاصل از تحقیق حاکی از آن بود که بین ده دسته جمله، میزان ناروانی گفتار در کودکان لکنتی و غیرلکنتی با افزایش طول گفته افزایش معنی‏داری نشان می‏دهد(p=0/001). همچنین در هر یک از دو گروه جملات ساده و پیچیده برحسب طول، در میزان ناروانی گفتار در کودکان لکنتی و غیرلکنتی، افزایش معنی­داری مشاهده شد(p<0/05). مقایسۀ کودکان لکنتی و غیرلکنتی نیز تفاوت معنی‏داری را بین این دو گروه نشان داد(p=0/001).
نتیجه‏گیری: نتایج این پژوهش نشان می‏دهد که افزایش طول گفته منجر به افزایش میزان ناروانی کودکان لکنتی و غیرلکنتی در هر یک از دو گروه جملات ساده و پیچیده می‌شود. کودکان لکنتی نیز با افزایش طول گفته، میزان ناروانی بیشتری نسبت به کودکان غیرلکنتی نشان می‌دهند.

---

زمینه و هدف: چگونگی ارتباط میان پیچیدگی نحوی با ناروانی‏های لکنت در سال‏های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر پیچیدگی نحوی بر میزان ناروانی گفتار کودکان و بزرگسالان لکنتی فارسی‏زبان در تکلیف گفتار خودانگیخته ‏بود. نتایج به‏دست آمده می‏تواند برای شناخت بیشتر ماهیت لکنت کودک و بزرگسال و نیز یافتن شیوه‏های مناسب‏تر برای درمان آن کاربرد داشته باشد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، افراد مورد مطالعه شامل 15 بزرگسال لکنتی تک‏زبانۀ فارسی‏زبان 15 ساله به بالا و 15 کودک لکنتی تک‏زبانه و فارسی‏زبان 6-4 ساله بود. پس از تهیۀ نمونه‏ای 30 دقیقه‏ای از گفتار خودانگیخته، گفته‏های هر فرد از لحاظ میزان ناروانی و پیچیدگی نحوی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات به‏دست آمده با استفاده از آزمون آماری t زوج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‏ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در هر دو گروه بزرگسالان و کودکان لکنتی، تفاوت معنی‏داری بین میزان ناروانی جملات ساده و پیچیده وجود داشت(p<0/05).
نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که در سطح گفتار خودانگیخته، با افزایش پیچیدگی نحوی میزان ناروانی گفتار کودکان و بزرگسالان لکنتی فارسی‏زبان افزایش می‏یابد. همچنین با افزایش پیچیدگی نحوی، میزان ناروانی گفتار کودکان لکنتی نسبت به بزرگسالان لکنتی بیشتر افزایش می‏یابد.

---

زمینه و هدف: تحقیقات مختلف در کودکان سالم و کودکان دچار اختلال زبانی دوران رشد، رابطۀ بین زبان و رشد نظریۀ ذهن را نشان داده‏اند. اما بین نویسندگان، دربارۀ نقش جنبه‏های زبانی نظیر واژگان، معنی‏شناسی، نحو و کاربردشناسی در رشد نظریۀ ذهن، توافق نظر وجود ندارد. هدف این مطالعه، مرور شواهد موجود دربارۀ رابطۀ بین حیطه‏های مختلف زبان و رشد نظریۀ ذهن، در کودکان دچار اختلال زبانی دوران رشد و طبیعی بود.

روش بررسی: در این مطالعه مروری، مقالات چاپ شده فارسی و انگلیسی‏زبان در پایگاه‏های مختلف مانند Pubmed ، Cochreane Library ، Proquest ، Springer ، Ebsco ، Science Direct ، Magiran و SID از 1995 تا 2012 جستجو شدند. واژگان کلیدی جستجو شده شامل نظریۀ ذهن، زبان، نحو، متمم‏های نحوی، واژگان، معنی‏شناسی و کاربردشناسی بود. مقالات مرتبط با اهداف این مطالعه، انتخاب و بررسی شدند.

نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که زبان مهم‏ترین عامل و پیش‏نیاز رشد نظریۀ ذهن است. علی‏رغم مؤثر بودن جنبه‏های واژگان، معنی‏شناسی، کاربرد و کل زبان، اکثریت پژوهش‏ها به نقش جملات با متمم‏های نحوی، همراه با افعال ذهنی یا ارتباطی، در رشد نظریۀ ذهن کودکان طبیعی و مبتلا به اختلال زبان تأکید داشتند. از آنجا که جملات با متمم‏های نحوی پیش‏نیازی ضروری برای رشد نظریۀ ذهن به‏ویژه مفهوم باور غلط است؛ از این رو، پیش‏بینی می‏شود که تمرکز روی آموزش این نوع ساختارها در درمان کودکان دچار انواع اختلالات زبانی، می‏تواند هم بر رشد پیچیدگی زبان و هم بر رشد نظریۀ ذهن آنها اثرگذار باشد.