---

زمینه و هدف: به‏کارگیری کام ‏نگاری در فرآیند ارزیابی و درمان نیازمند آشنایی با الگوهای طبیعی تماس زبان به کام می‏باشد. عوامل مختلفی می‏توانند بر الگوی تماس همخوان‏ها تأثیر بگذارند که یکی از آنها واکداری می‏باشد. هدف این تحقیق تعیین مقادیر شاخص‏های فضایی تولید همخوان‏های انسدادی‏ـ‏لثوی و سایشی‏ـ‏لثوی فارسی و بررسی رفتار زبان در مقابل تغییر در مختصه واکداری می‏باشد.
روش بررسی: در این پژوهش توصیفی‏ـ‏تحلیلی با استفاده از سیستم کام‏نگاری Reading ـ نسخه 1/1، تماس‏های زبانی کامی 4 فرد بزرگسال فارسی زبان حین ده بار تکرار هجای CVCV (C=/s, z,t,d/, V=/a/) مورد مطالعه قرار گرفتند. الگوهای تماس از لحاظ شاخص تعداد کل الکترودهای تماس یافته و سایر شاخص‏های فضایی بررسی شد و بین جفت‏های واکدار و بی‏واک همخوان‏ها مقایسه شد.
یافته‏ها: در این مطالعه مقادیر شاخص‏های فضایی همخوان‏های مورد مطالعه به‏دست آمد. همچنین مشخص شد اختلاف معنی‏داری از لحاظ شاخص تعداد نقاط تماس سایر شاخص‏ها بین جفت‏های واکدار و بی‏واک همخوان‏های مورد بررسی وجود ندارد.
نتیجه‏گیری: نتایج این بررسی با نتایج مطالعات مشابه در زبان‏های دیگر منطبق می‏باشد. تغییر در مختصه واکداری تغییر چندانی در شاخص‏های فضایی مربوط به الگوی تماس زبان به کام ایجاد نمی‏کند. با این همه به‏نظر می‏رسد رأس زبان در مقایسه با دیگر بخش‏های زبان نسبت به تغییرات واکداری یا تغییر در فشار داخل دهانی حساس‏تر می‏باشد.

---

زمینه و هدف: شنوایی نقش مهمی در تولید گفتار و ایجاد تمایز واجی و به‏ویژه تمایز واکداری‏ـ‏بیواکی دارد. متغیر زمان شروع واک مهم­ترین سرنخ آکوستیکی است که در ایجاد تمایز واکداری‏ـ‏بیواکی در همخوان‏های انفجاری نقش دارد. هدف پژوهش حاضر اندازه‏گیری زمان شروع واک در کودکان کاشت حلزون شده فارسی‏زبان و مقایسه آن با کودکان شنوای هم‏زبان است.
روش بررسی: در این پژوهش مقطعی 20 کودک ناشنوای پیش‏زبانی که 5/4 سال از کاشت حلزون آنها می‏گذشت و 20 کودک با سنین مشابه با شنوایی هنجار مورد بررسی قرار گرفتند. مقدار زمان شروع واک در تولید همخوان‏های انفجاری دهانی در دو گروه ارزیابی و مقایسه شد به‏علاوه تأثیر وضعیت شنوایی، واکداری و جنسیت بر متغیر زمان شروع واک سنجیده شد.
یافته‌ها: در یافته‏های این پژوهش مشخص شد که میانگین زمان شروع واک در تمامی دخترهای کاشت حلزون شده و شنوا، بیشتر از پسرهای دو گروه است و این اختلاف در همخوان‏های بیواک به‏طور معنی‏داری بیشتر از همخوان‏های واکدار است(p<0/001). در هر دو گروه از کودکان، همخوان‏های بیواک در زمرۀ آواهای دارای پس‌اُفت بزرگ قرار داشتند و انفجاری‏های واکدار دارای پس‌اُفت کم بودند.
نتیجه‏گیری: در هر دو گروه از کودکان، واکداری بر زمان شروع واک تأثیر معنی‏دار داشت. در رابطه با وضعیت شنوایی، زمان شروع واک در انفجاری‏های بیواک بین دو گروه تفاوت معنی‏دار ایجاد نمی‏کرد، اما در انفجاری‏های واکدار این تفاوت و در نتیجه تمایز واکداری، معنی‏دار بود. در انفجاری‏های بیواک نیز در هر دو گروه، زمان شروع واک در دخترها به‏طور معنی‏داری بیشتر از پسرها بود؛ در حالی که در انفجاری‏های واکدار، زمان شروع واک دخترها و پسرها اختلاف معنی‏داری نداشت.

---

زمینه و هدف: فرکانس پایۀ آغازۀ واکداری به‏عنوان سرنخ آکوستیکی با واکداری‏ـ‏بیواکی همخوان‏های انفجاری مرتبط است. هدف پژوهش حاضر مطالعۀ آکوستیکی فرکانس پایۀ آغازۀ هجای همخوان‏های انفجاری دهانی آغاز کلمه در کودکان کاشت حلزون‏شده و مقایسۀ آن با کودکان شنوا است.

روش بررسی: در این مطالعه، مقدار فرکانس پایۀ آغازۀ هجا در تولید همخوان‏های انفجاری دهانی آغاز هجا توسط ۴۷ کودک ناشنوای پیش‏زبانی که ۶۱ ماه (دامنۀ ۷۶-۴۷ ماه با انحراف معیار ۶/۸) از کاشت حلزون شنوایی‌شان می‌گذشت اندازه‌گیری و با نتایج تولید ۶۰ کودک شنوا که ۶۰ ماه سن داشتند (دامنۀ ۷۳-۴۹ ماه با انحراف معیار ۵/۶ ماه) مقایسه شد. از آزمون آماری اندازه‏گیری‏های مکرر و آزمون مقایسه‏های چندگانه بنفرونی برای انجام تحلیل‏های آماری استفاده شد.

یافته‏ها: در تمام محل‏های تولید، مقدار فرکانس پایۀ آغازۀ هجای انفجاری‏های بیواک بیشتر از انفجاری‏های واکدار بود؛ که دلیل آن می‏تواند پایین‏تر بودن جایگاه حنجره و استخوان لامی در انفجاری‏های واکدار باشد. از سوی دیگر، در بیشتر موارد فرکانس پایۀ آغازۀ هجای کودکان کاشت حلزون‏شده کمتر از کودکان شنوا بود و اینکه در انفجاری‏های واکدار بین فرکانس پایۀ آغازۀ هجای کودکان کاشت حلزونی و شنوا تفاوت معنی‏دار مشاهده شد(p=۰/۰۰۵).

نتیجه‏گیری: در تمام محل‏های تولید، مقدار فرکانس پایۀ آغازۀ هجای همخوان‏های انفجاری بیواک بیشتر از انفجاری‏های واکدار بود. براساس جنسیت بین فرکانس پایۀ آغازۀ هجای دختران و پسران تفاوت معنی‏دار وجود نداشت. اما، در انفجاری‏های واکدار بین فرکانس پایۀ آغازۀ هجای کودکان کاشت حلزونی و شنوا تفاوت معنی‏دار مشاهده شد.