مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: از دست رفتن گیر پست یکی از دلایل اصلی شکست رستوریشن دندان‌های ترمیم شده با پست و کور می‌باشد. فاکتورهای متعددی من جمله نوع سمان می‌توانند بر گیر پست مؤثر باشند. با توجه به استاندارد در نظر گرفتن سمان زینک فسفات و مقایسه سایر سمان‌ها با آن، مطالعه حاضر با هدف مرور نظام‌مند مقالات جهت بررسی گیر پست‌های ریختگی سمان شده توسط زینک فسفات انجام گردید.
روش بررسی: این مرور نظام‌مند بر اساس راهنمای PRISMA (Transparent Reporting of Systematic Reviews and Meta-analyses) انجام شد. سؤال این مطالعه این بود که گیر پست‌های ریختگی سمان شده توسط سمان زینک فسفات چقدر است. بر این اساس جستجوی الکترونیک مقالات برای یافتن مقالات مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed و Medline و همچنین موتور جستجوی Google scholar تا سال 2016 در بین مقالات انگلیسی با کلیدواژه‌های مرتبط انجام شد. بعد از بررسی مقالات براساس معیارهای ورود و خروج، مقالات انتخاب و به صورت کیفی ارزیابی شدند.
یافته‌ها: حاصل جستجوی اینترنتی مقالات 1141 مطالعه بود که بعد از اعمال معیارهای ورود و خروج تعداد 6 مطالعه در این مرور نظام‌مند وارد شدند. پرکاربردترین جنس پست ریختگی از آلیاژ نیکل کروم بود. گیر پست‌های ریختگی توسط سمان زینک فسفات از 76/8 تا 2/34 کیلوگرم و از 91 تا 2/192 نیوتن گزارش شده بود.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه مروری حاضر نشان داد که گیر پست‌های ریختگی سمان شده توسط زینک فسفات در شرایط کنترل شده در حد متوسط قرار دارد و فاکتورهای مختلفی شامل جنس و طول پست می‌توانند بر میزان گیر پست مؤثر باشند.

زمینه و هدف: اثرات پیشگیرانه فلوراید بر پوسیدگی دندان به صورت موضعی و سیستمیک گزارش شده است. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان فلوراید موجود در چند نمونه از خمیردندان‌های داخلی و خارجی موجود در بازار ایران بود.
روش بررسی: نمونه‌گیری به صورت تصادفی از مراکز فروش عمده و داروخانه‌های سطح شهر از خمیردندان‌های رایج بازار انجام شد. روش پتانسیومتری با الکترود اختصاصی یون فلوراید جهت ارزیابی میزان فلوراید کل و فلوراید کل قابل انحلال به کار برده شد. نمونه‌ها به صورت کد گذاری شده توسط یک نفر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج توصیفی به صورت درصد و نتایج تحلیلی با استفاده از آزمون T مستقل گزارش گردید.
یافته‌ها: در خمیردندان‌های بزرگسالان، میزان فلوراید کل از ppm 191 (کمترین) تا ppm 9/1601 (بیشترین) با میانگین ppm 2/911 (4/331SD=) محاسبه گردید. میزان فلوراید کل قابل انحلال از ppm 8/322 تا ppm 8/1518 متغیر و میانگین ppm 1021 (8/279SD=) بود. در خمیردندان‌های کودکان، میزان فلوراید کل از ppm 3/236 (کمترین) تا ppm 7/1163 ( بیشترین) با میانگین ppm 594 (375=SD) محاسبه گردید و میزان فلوراید کل قابل انحلال از ppm 6/655 تا ppm 6/1102 با میانگین ppm 1/879 (7/316=SD) محاسبه گردید. مقایسه میانگین میزان فلوراید کل و فلوراید کل قابل انحلال در خمیردندان‌های ایرانی و خارجی نشان می‌دهد که تفاوت معنی‌داری در میزان محتوای فلوراید در این دو گروه وجود ندارد (05/0P>).  
نتیجه‌گیری: میزان فلوراید در خمیردندان‌های داخلی و خارجی بازار ایران مشابه بود ولی نوسان در میزان فلوراید در یک محصولات مشاهده شد.

زمینه و هدف: با وجود گسترش روز افزون اسکنرهای داخل دهانی، تأثیر محل قرار گیری فینیش لاین نسبت به مارجین لثه در تطابق رستوریشن‌های ساخته شده روش دیجیتال همچنان مورد بحث است. هدف از این مطالعه بررسی تطابق کوپینگ‌های ساخته شده به روش دیجیتال در دو ختم تراش زیر و حد لثه در سطوح مختلف دندانی بود.
روش بررسی: 30 دندان پرمولر تراش خورده جهت دریافت روکش متال- سرامیک وارد مطالعه شدند. 15 دندان ختم تراش بالای لثه و 15 دندان ختم تراش زیر لثه داشتند. اسکن دیجیتال توسط اسکنر داخل دهانی(Trios 3shape)  از دندان تراش خورده انجام گرفت .فریم ورک‌های کبالت کروم به روش CAD/CAM ساخته و در دهان امتحان شد. پس از تنظیمات لازم گپ داخلی و مارجینال رپلیکای سیلیکونی با استفاده از استریومیکروسکوپ اندازه‌ گیری شد. اطلاعات مربوط به گپ داخلی و مارجینال توسط روش Multivariate آنالیز شد (05/0P<).
یافته‌ها: میانگین گپ داخلی و مارجینال در گروه بالای لثه به ترتیب 1/52 و 27/56 میکرومتر و در گروه زیر لثه 72/49 و 98/62 میکرومتر محاسبه شد. موقعیت ختم تراش تأثیر معنی‌داری در نتایج به دست آمده نداشت (05/0P>).
نتیجه گیری: کوپینگ‌های کروم- کبالت ساخته شده به روش دیجیتال تطابق داخلی و مارجینال قابل قبولی نشان می‌دهند، هر چند محل ختم تراش در مقادیر گپ داخلی و مارجینال تأثیر معنی‌داری ندارد.
 

زمینه و هدف: پریودنتیت یک بیماری چند عاملی التهابی در بافت‌های دندان است. عوامل متعدد ژنتیکی و فاکتورهای محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. ارتباط کمبود ویتامین D و ریسک ابتلا به بیماری پریودنتیت مشخص شده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین پلی مورفیسم rs7975232 در ژن گیرنده ویتامین D با بیماری پریودنتیت در 100 نمونه (افراد مبتلا به پریودنتیت و افراد سالم) بود.
روش بررسی: نمونه‌های خون از 50 نفر بیمار و 50 نفر به عنوان گروه کنترل جمع‌ آوری شد و با استفاده از کیت، استخراج DNA از نمونه‌‌ها انجام شد. ژنوتایپینگ با روشTetra Arms PCR  انجام شد. با استفاده از روش تعیین توالی نتایج ژنوتایپینگ با روش Tetra Arms-PCR تأیید شد. سپس آنالیز آماری با نرم افزار SPSS نسخه 20 و تست فرضیه آزمون T انجام شد.
یافته‌ها: فراوانی ژنوتیپ‌های AA، AC و CC به ترتیب در گروه بیمار 25 نفر (%50)، 14 نفر (28%) و 11 نفر (22%) و در گروه کنترل، 26 نفر (52%)، 16 نفر (%32) و 8 نفر (16%) بود. ژنوتیپ AA فراوان ترین ژنوتیپ در گروه‌های بیمار و کنترل بود. آنالیز اماری هیچ ارتباط معنی‌داری را بین این پلی مورفیسم با بیماری پریودنتیت در نمونه‌های مورد مطالعه نشان نداد (67/0=P).
نتیجه‌گیری: این نتایج نشان داد بین حضور پلی مورفیسم rs7975232 در ژن گیرنده ویتامینD  و ایجاد بیماری پریودنتیت در نمونه‌های مورد مطالعه ارتباطی وجود ندارد. برای تأیید نتایج این مطالعه انجام تحقیقات جامع‌تر با تعداد نمونه بیشتر و جمعیت‌های متفاوت پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: فناوری هوش مصنوعی (AI) به طور گسترده در دندانپزشکی و در بسیاری از زمینه‌های دیگر که زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، از جمله پزشکی کاربرد دارد. یک دندانپزشک می‌تواند از فناوری هوش مصنوعی جهت تحلیل داده‌های مربوط به بیمار، فرایندهای تشخیصی و مدیریت فعالیت‌ها استفاده کند. این تحقیق با هدف شناسایی کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه دندانپزشکی و ارزیابی اولویت آن‌ها در ایران انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی در دو مرحله با رویکرد آمیخته در زمستان 1401 انجام شد. در مرحله کیفی از بین مطالعات حوزه دندانپزشکی و مرتبط با فناوری هوش مصنوعی تعداد 570 مقاله از سال 2011 تا 2022 در پایگاه‌های PubMed, Web of Science, Scopus و Google Scholar بر اساس واژگان کلیدی در ابتدا شناسایی شد و سپس کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی استخراج گردید. در مرحله کمی کاربردهای شناسایی شده توسط گروهی از خبرگان متشکل از 13 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه که دارای زمینه تحقیقاتی مرتبط بودند با استفاده از روش بهترین-بدترین اولویت بندی شدند.
یافته‌ها: مولفه‌های شناسایی شده در مرحله اول پژوهش در شش طبقه ایمپلنت و جراحی، مدیریت اجرایی، تشخیص بیماری، تحلیل عکس، پیش‌بینی بالینی و ارتودنسی طبقه‌بندی شد. مطابق نظر خبرگان پژوهش مشخص گردید تحلیل عکس پزشکی دارای بیشترین ضریب اهمیت (252/0) بود و سپس به ترتیب کاربردهای دیگر یعنی ارتودنسی (234/0)، تشخیص بیماری (151/0)، ایمپلنتولوژی و جراحی (143/0)، پیش‌بینی‌های بالینی (127/0) و مدیریت اجرایی (093/0) قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان در بررسی وضعیت دندان‌های بیماران و تست‌های تشخیصی در دندانپزشکی بر اساس تحلیل اطلاعات مراجعه‌ کنندگان از قابلیت‌های هوش مصنوعی می‌توانند استفاده کنند. سیاست گزاران حوزه فناوری اطلاعات با حمایت و تقویت شرکت‌های دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه پزشکی می‌توانند زمینه ‌ساز پیشرفت و توسعه این فناوری در کشور و حوزه درمان شوند.

زمینه و هدف: با پیشرفت تکنولوژی استفاده از روش‌های قدیمی تدریس جای خود را به روش‌های نوین و کارآمدتری از جمله پادکست داده‌اند تا علاوه بر صرفه جویی در وقت دانشجویان و اساتید، فرصت تعامل بیشتر این دو گروه با یکدیگر در کلاس درس داده شود. استفاده از پادکست مزایایی از جمله هزینه کمتر، امکان دوره مطالب، دانلود مطالب و فراگیری دروس از راه دور را دارد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر پادکست بر یادگیری و میزان رضایت دانشجویان دندانپزشکی بود.
روش بررسی: این مطالعه که یک کارآزمایی آموزشی تصادفی شده یک ‌سو کور بود، دانشجویان به دو گروه کنترل و مداخله (توسط جدول اعداد تصادفی) شامل ۳۷ نفر در هر گروه تقسیم شدند. کلاس درس به صورت سنتی برای هر دو گروه در سه جلسه به صورت ترکیبی برگزار شد و فایل پادکست در اختیار گروه مداخله در پایان کلاس حضوری قرار گرفت. سپس آزمونی از هر دو گروه در جلسه دوم و جلسه سوم گرفته شد. سپس برگه‌ها تصحیح و نمره هرکدام از ۵ مشخص شد. نمره آزمون‌ها در گروه مداخله و کنترل با هم مقایسه شد و در آخر پرسشنامه‌ای جهت ارزیابی رضایت‌مندی آن‌ها در اختیارشان قرار داده شد. نمرات آزمون با آزمون تی مستقل آنالیز شد.
یافته‌‌‌ها: در این مطالعه تعداد74 نفر با میانگین سنی شرکت‌ کنندگان ۸۵/۰±۴۷/۲۲ بود و ۴۳ درصد از شرکت‌ کنندگان مذکر بودند. نمرات دو آزمون گرفته شده و از پنج نمره، در گروه مداخله ۱۰/۰±۸۶/۴ و در گروه کنترل و ۹۴/۰±۰۴/۴ بود و تفاوت آماری معنی‌داری به نفع گروه مداخله مشاهده شد (۰۲/۰=P). میانگین رضایت‌ مندی دانشجویان درخصوص این شیوه آموزشی ۴/۲۹ از ۵۰ بود. مداخله مورد بررسی پس از در نظر گرفتن اثر مخدوش کنندگی سن، تأثیری بر میانگین نمره پرسشنامه دانشجویان نداشته است (031/۰=P).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعه حاضر، پادکست در میزان یادگیری ترکیبی دانشجویان مؤثر است و دانشجویان نسبت به این روش رضایت ‌مندی نسبتاً خوبی دارند. از نتایج این مطالعه می‌توان در بازخورد به کمیته‌های آموزشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده کرد.

زمینه و هدف: شرایط امروز فعالیت در رشته‌های علوم پزشکی از جمله دندانپزشکی به سرعت در حال تغییر است. انفجار اطلاعات علمی از یک سو و افزایش آگاهی مصرف کنندگان از سوی دیگر به همراه پیشرفت‌های روزافزون در هوش مصنوعی و دسترسی به اینترنت و شبکه گسترده اطلاعات، ارائه دهندگان خدمات سلامت را با شرایط پیچیده و متفاوت مواجه ساخته است. از جمله راهکارها برای پاسخگویی مناسب به نیازهای درمانی بیماران بهره‌مندی از بهترین شواهد موجود به همراه تجربه بالینی و توجه به ارزش‌ها و ترجیحات بیماران است که در قالب عملکرد مبتنی بر شواهد تجلی پیدا می‌کند. این مقاله سعی دارد دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و مراحل اجرای آن را به زبان ساده ارائه نماید.
روش بررسی: برای یافتن مقالات مرتبط در زمینه دندانپزشکی مبتنی بر شواهد، پایگاه‌ اطلاعات علمی PubMed و موتور جستجویGoogle Scholar از سال 2000 تا 2023 با کلید واژه‌های Evidence based dentistry، Clinical practice و Decision making مورد بررسی قرار گرفتند. از بین مقاله‌هایی جستجو شده براساس معیارهای ورود و خروج به مطالعه، 15 مقاله به زبان انگلیسی که موضوع اصلی آن‌ها دندانپزشکی مبتنی بر شواهد با رویکرد آموزشی بوده انتخاب گردید و برای تشریح دندانپزشکی مبتنی بر شواهد و اجزای آن مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی مسائل بیماران و افزایش آگاهی آن‌ها، برخورداری دندانپزشکان از مهارت های تخصصی برای برآوردن نیازهای بیماران مطابق با انتظارات و ارزش های آن‌ها و در عین حال بهره گیری از یافته های تحقیقات ضروری است.