---

زمینه و هدف:  بر اساس بررسی های گذشته در بسیاری از اختلالات گفتار و زبان، سرعت حرکات تکراری و متناوب دهان یعنی دیادوکوکینزیس کاهش یافته ­است. این طور تصورمی شود که بین  سرعت دیادوکوکینزیس و سرعت گفتار ارتباط وجود دارد.  از این رو هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین سرعت دیادوکوکینزیس و سرعت گفتار و خواندن در افراد طبیعی بود.

روش بررسی: این پژوهش توصیفی - تحلیلی روی ۱۰۰ نفر از دانش آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران انجام شد.ابتدا غربالگری آزمودنی­ها در زمینه تک زبانه بودن، نداشتن اختلالات گفتار و زبان و نداشتن اختلالات عصب شناختی و رفتاری انجام شد و بعد مهارت خواندن و سرعت گفتار و حرکات متناوب دهان در آزمودنی­ها بررسی گردید. جهت بررسی مهارت خواندن از متن کتاب فارسی پایه پنجم ابتدایی و برای گرفتن نمونه گفتاری از فرایند تعریف داستان و برای بررسی حرکات متناوب دهان از معیار فلچر استفاده گردید. برای ثبت و اندازه­گیری زمان از نرم افزار Cool Edit استفاده شد. برای توصیف داده­ها آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون  t زوجی به کار گرفته ­شد.

یافته­ ها: در تکالیف دیادوکوکینزیس بیشترین سرعت به ترتیب مربوط  به تک هجایی /tâ/،و سپس هجاهای  /pâ/ و  /  /kâبود( به ترتیب ۹۶/۳ ، ۰۱/۴ و ۵۲/۴ ). میانگین سرعت خواندن ۹۳/۳ هجا در ثانیه و سرعت گفتار آزاد ۵۳/۳ هجا درثانیه بود. بین سرعت گفتار آزاد و تکالیف دیادوکوکینزیس ارتباطی یافت نشد. اما بین سرعت خواندن و برخی از تکالیف دیادوکوکینزیس  /kâ/ ) ۰۲/۰=P P=۰/۰۲  / pâtâkâ/, ) ارتباط معنی­داری مشاهده شد.

نتیجه ­گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد به علت پیچیدگی و تفاوت مهارت­هایی مانند گفتار آزاد ؛ارتباط معنی داری بین سرعت گفتار آزاد و سرعت دیادوکوکینزیس وجود ندارد. اما بین سرعت خواندن و دیادو کوکینزیس در بعضی از تکالیف ارتباط معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می‏دهد که سرعت دیادوکوکینزیسبا جایگاه تولید صدا مرتبط است.

---

زمینه و هدف : با توجه به نتایج اکثر تحقیقات که نشان دهنده اختلالات صرفی در کودکان دچار اختلال ویژه زبانی هستند و توجه ویژه­ای که در تحقیقات به رابطه میان دوزبانگی و اختلال ویژه زبانی شده است،  مقاله حاضر به بررسی تکواژهای صرفی افعال زبان فارسی در افراد دوزبانه دارای اختلال ویژه زبانی و مقایسه آنها با کودکان دوزبانه بهنجار و تک­زبانه دارای اختلال ویژه زبانی می­پردازد تا هم به بررسی این مهارت در دوزبانه­ها پرداخته باشد و هم نظریه ظرفیت محدود پردازش ( LPC: Limited Processing Capacity) و  نظریه مصدر اختیاری بسط یافته(Extended Optional Infinitive : EOI) را مورد بررسی قرار دهد.

روش بررسی : در این پژوهش ۶ کودک ۷ تا ۸ ساله، دوزبانه­ءدارای اختلال ویژه زبانی( آذری - فارسی ) و ۶ کودک تک­زبانه ( فارسی)دارای اختلال ویژه زبانی از لحاظ صرف زمانی فعل مورد بررسی قرار گرفتند و داشتن تأخیر زبانی، نداشتن مشکلات شنوایی ، بینایی و هوشی از معیارهای ورود به این  پژوهش بودند. ابزار سنجش،  آزمون اختلال ویژه زبانی و نمونه گفتار پیوسته کودکان بود و برای مقایسه نتایج از آزمون غیر پارامتریک من ویتنی استفاده شد.

  یافته­ ها: پژوهش حاضر نشان داد که کودکان دوزبانه دارای اختلال ویژه زبانی در مهارت­های درک و بیان زمان افعال( گذشته ، حال، آینده) نسبت به  تک­زبانه‏های دارای اختلال ویژه زبانی تأخیر دارند ولی تفاوت موجود از لحاظ آماری معنادار نیست ( ۰۵۷/۰,p=۰۵۷/p= ( کودکان دوزبانه دارای اختلال ویژه­زبانی در مهارت­های درک و بیان زمان افعال(گذشته،حال،آینده) نسبت به همتایان سنی خود تأخیر دارند و تفاوت موجود از لحاظ آماری معنادار است(۰۲۰/۰, p=۰۱۹/۰ P=)                                                                         

   نتیجه گیری:  نتایج نشان می­دهد تکواژهای زمانی در کودکان دوزبانه دارای اختلال ویژه زبانی نسبت به کودکان دوزبانه طبیعی کم­تر است و در درمان باید  مورد توجه جدی قرار گیرد و هر چند به دلیل آموزش دوزبان به طور همزمان، توانایی کودکان دوزبانه در این تکلیف پایین­تر بود، ولی تفاوت معناداری بین دوزبانه­ ها و تک­زبانه­ های دارای اختلال ویژه زبانی وجود ندارد و این می تواند دلیلی بر رد نظریه LPC  و تائید نظریه EOIباشد. 

---

زمینه و هدف:  این پژوهش برای بررسی مهارت تعریف واژه بین کودکان تک­زبانه و دوزبانه­ء دارای آسیب ویژه زبانی  (specific language impairment: SLI) طراحی شده است. با این مقایسه می­توان تأثیر دوزبانگی در آسیب ویژهء زبانی و فرضیه­ ظرفیت محدود پردازش (LPC: Limited Processing Capacity) را مورد بررسی قرار داد.

روش بررسی: در این پژوهش ۶ کودک ۷ تا ۸ ساله، دوزبانه­ء ( فارسی-آذری) و ۶ کودک تک­زبانه (فارسی­زبان) دارای آسیب ویژهء زبانی از لحاظ مهارت تعریف واژه بررسی شدند. داشتن تأخیر زبانی (بیش از یک سال)، نداشتن مشکلات شنوایی، بینایی و هوشی از معیارهای ورود به پژوهش بودند. برای تشخیص آسیب از آزمون رشد زبانی، آزمون آسیب ویژه زبانی و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون من­ویتنی و ویلکاکسون استفاده گردید.

یافته­ها: نتایج آزمون نشان داد بین کودکان تک­زبانه و دوزبانهء مبتلا در جنبه­ء ساختاری و محتوایی تفاوت معناداری وجود ندارد (۳۹۴/۰= p). در جنبهء ساختاری مهارت تعریف واژه بین زبان فارسی و آذری کودکان مبتلای دوزبانه تفاوت معنادار وجود دارد (۰۲/۰= p)  اما در جنبهء محتوایی تفاوت معناداری وجود ندارد (۱۷/۰= p)  .

نتیجه­گیری: عدم وجود تفاوت معنادار در جنبه­ء ساختاری و محتوایی تعریف واژه بین کودکان تک­زبانه و دوزبانهء می­تواند دلیلی بر رد نظریه ظرفیت پردازش محدود  (Limited Processing Capacity: LPC)  باشد.

کلید واژه­ها : آسیب ویژهء زبانی، دوزبانه، تک­زبانه، مهارت تعریف واژه