زمینه و هدف: آزمون درک هم معنایی در کلمات عینی و انتزاعی (Concrete and Abstract Word Synonym Test)، آزمونی است که به ارزیابی سیستم معنایی در بیماران دارای اختلالات اکتسابی زبان بویژه آسیب معنایی می پردازد. هدف از این پژوهش، ساخت آزمونی روا و پایا در زبان فارسی به منظور ارزیابی درک کلمات عینی و انتزاعی برای بررسی انواع مختلف آفازی می باشد.

روش بررسی: نوع مطالعه ساخت آزمون است که به صورت مقطعی اجرا شده است. برای ساخت آزمون درک هم معنایی در کلمات عینی و انتزاعی، ابتدا مجموعه ای از واژگان براساس بسامد، انتخاب شد. این واژگان در طی سه مرحله، برای نظرسنجی به 15نفر صاحب نظر شامل 10 نفر آسیب شناس گفتار و زبان و 5 نفر زبانشناس داده شد تا با مقیاس 100-0 واژگان را نمره گذاری کنند. در هر قسمت، واژگانی که نمره میانگین بالای 90 را از صاحب نظران گرفته بودند، انتخاب شدند. پس از تعیین روایی صوری و محتوایی، آزمون برروی آزمودنی ها اجرا شد. آزمودنی ها شامل 20 بیمار آفازی راست برتر (12 نفر مرد و 8 نفر زن ) و 50 فرد سالم (28 نفر مرد و 22 نفر زن)  65-20 سال بودند. پس از 7-5 روز، جهت تعیین پایایی آزمون، بار دیگر آزمون بر روی آزمودنی ها اجرا شد.

یافته ها: نتایج نشان داد که آزمون دارای روایی بالای 90% است. میانگین نمره آلفای کرونباخ محاسبه شده جهت بررسی ضریب پایایی درونی آزمون، برابر با 500/0 شد. در بررسی پایایی آزمون- باز آزمون، اختلاف میانگین نمرات آزمون در دو مرحله اجرا، معنادار بوده است(038/0 P=). ضریب همبستگی پیرسون بین میانگین نمرات بیماران طی دو مرحله اجرا، برابر با 857/0 شد و دامنه ICC برابر با 923/0-857/0 بوده که از لحاظ آماری معنادار بود (001/0 >P). نقطه برش آزمون درک هم معنایی در کلمات عینی و انتزاعی نیز برابر با 46 شد. میانگین نمرات آزمون درک هم معنایی در کلمات عینی و انتزاعی در بین بیماران و افراد سالم و همچنین در بین بیماران با آسیب تمپورال چپ و غیرتمپورال چپ نفاوت معناداری داشتند (001/0>P).

بحث: آزمون درک هم معنایی در کلمات عینی و انتزاعی، ابزاری مناسب برای ارزیابی سیستم معنایی در بیماران آفازی بوده و می تواند نشان دهنده آسیب معنایی در این بیماران باشد.

کلید واژه ها: آزمون درک هم معنایی، کلمات عینی و انتزاعی، روایی، پایایی، آفازی، آسیب معنایی