---

زمینه و هدف: سالمندی عبارت است از تحلیل تدریجی ساختمان (ارگانیسم) بدن که در اثر بیماری و حوادث نبوده بلکه در اثر دخالت عامل زمان پیش می آید و امروزه سالمندان به جهت افزایش روزافزون آنها یکی از موضوعات اصلی مطالعاتی به شمار می روند.حفظ استقلال درانجام فعالیت های روزمره زندگی (ADL) یکی از حیاتی ترین اعمال برای فرد سالمند است. با توجه به تاثیر قدرت در توانایی انجام فعالیت های روزمره زندگی در این پژوهش تاثیر تمرینات مقاومتی پیشرونده بر قدرت اندام فوقانی و تحتانی و توانایی انجام فعالیت های روزمره زندگی مردان سالمند  بررسی شد.

روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مداخله ای بود و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. ۵۰ مرد سالمند، شامل ۲۵ نفر در گروه درمان با میانگین سنی ۴۵/۶۹ سال و ۲۵ نفر در گروه شاهد با میانگین سنی ۲۴/۷۲ سال در مطالعه شرکت کردند. گروه مداخله ۳ روز در هفته، روزی ۴۰ دقیقه به مدت ۸ هفته در تمرینات مقاومتی شرکت کردند. قدرت اکستانسورهای شانه و زانو توسط دستگاه Tekdyne Incentive Dynamometers (TID) و فعالیت های روزمره زندگی با  Barthel - Index سنجیده شد.

یافته­ ها: بر اساس t تست زوجی، در ارزیابی قدرت اکستانسورهای شانه و زانو با دستگاه TID  اختلاف تغییرات میانگین قبل و بعد از مداخله معنی دار بود )۰۰۰۱/۰ ≥(P. همچنین در ارزیابی فعالیت­های مراقبت از خود، تحرک و فعالیت­های روزمره زندگی  با Barthel-Index اختلاف تغییرات میانگین قبل و بعد از مداخله معنی دار بود)۰۰۰۱/۰ ≥(P.

 نتیجه­ گیری : اطلاعات حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد که انجام تمرینات مقاومتی پیشرونده می تواند باعث افزایش قدرت اندام فوقانی و تحتانی مردان سالمند شود و موجب بهبود توانایی سالمند در انجام فعالیت های روزمره زندگی شود.

---

زمینه و هدف: یکی از مشکلات شایع در افراد سالمند افتادن می باشد.  برنامه های پیشگیری از افتادن بر اصلاحات محیطی تاکید دارد که در آن ابزاری روا و پایا استفاده می شود  که با فرهنگ های مختلف سازگار باشد. Home FAST  یکی از این ابزارهای روا و پایای در دسترس می باشد که جهت شناسایی افراد سالمند که در معرض خطر افتادن در خانه هستند  استفاده می شود.

روش بررسی: در این مطالعه از روش ارزیابی بین المللی کیفیت زندگی) IQOLA (International Quality of life Assessment: جهت روایی تست Home FAST استفاده شده است. بعد از انجام ترجمه های پیشرو و برگردان ، تست به ۵ کارشناس کاردرمانی جهت بررسی روایی محتوا داده شد.

۶۰ منزل از افراد سالمند ۶۵ سال به بالا در ۵ منطقه جغرافیایی شهر تهران به طور تصادفی انتخاب شدند. دو کارشناس کاردرمانی منازل را جهت بررسی پایایی بین آزمونگر و آزمون باز آزمون با فاصله یک هفته ای مورد بازدید قرار دادند.

یافته ها: توافق میان نظر کارشناسان در خصوص روایی ابزار غربالگری  Home FAST ،با اطمینان بیش از ۹۶% وجود داشت. همچنین همبستگی آزمون- باز آزمون ابزار غربالگری Home FAST با ضرایب مطلق و نسبی ۷۲/۰ =ICC  و ۸۴/۰ = SEM و همبستگی بین آزمونگران با ضرایب مطلق و نسبی  ۸۸/۰ =ICC  و ۵۴/۰ = SEM  معنی دار بوده که نشان دهنده پایایی بالای این آزمون است.

نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که این ابزار از پایایی و روایی بالایی برخوردار می باشد. این یافته ها از این نظر قابل انتظار بوده اند که ماده های آزمون متناسب با اهداف پیشگیری از افتادن بودند.این ابزار می تواند به عنوان ابزاری مناسب در اختیار متخصصان  قرار گیرد.

---

  زمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی تأثیر اجرای برنامه های توانمندسازی بر افسردگی سالمندان در مرکز روزانه توانبخشی فرزانگان شهرستان خرم آباد انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای، ۴۰ نفر سالمند در شهرستان خرم آباد با میانگین سنی ۶۵,۲۵ سال در گروه آزمون (۸ مرد و ۱۲ زن)  و ۶۴.۹۵ در گروه شاهد (۸ مرد و ۱۲ زن) شرکت داشتند. این افراد دارای توانایی انجام کارهای معمول بدون وابستگی به دیگران و فاقد بیماری‌های سیستمیک و محدود کننده، بودند. نمونه گیری به صورت در دسترس بوده و افراد به طور تصادفی ساده ، به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. در گروه آزمون برنامه توانمندسازی ۳ ساعت در روز و به مدت ۴۰ روز اجرا گردید. خدمات توانمندسازی شامل: آموزش شیوه زندگی سالم، ارائه خدمات توانبخشی، ارائه خدمات حمایتی،  ارائه خدمات فرهنگی، ورزشی، هنری، ارائه خدمات گردشگری و اوقات فراغت  بود. بخشی از برنامه ها مانند کلاس های آموزش شیوه زندگی سالم و ورزش روزانه عمومی بوده و بخش دیگری از خدمات بر اساس نیازسنجی و تشخیص تیم درمان و توانبخشی به سالمندان نیازمند این خدمات ارائه می شد. این برنامه توسط طراحان و کارشناسان دفتر امور سالمندان بهزیستی کشور تهیه شده است. نمره افسردگی هر دو گروه، قبل از مداخله و در پایان مداخله به وسیله پرسشنامه افسردگی بک ارزیابی گردید.

یافته‌ها: استفاده از برنامه توانمندسازی، نمره افسردگی افراد را نسبت به قبل از مداخله کاهش داد(۰۴۷/۰P≤) و این در حالی است که در گروهی که در برنامه توانمندسازی شرکت نداشتند تغییر معناداری در نمره افسردگی آن‌ها ایجاد نشد.

نتیجه گیری: با استفاده از یافته های حاصل از پژوهش  انتظار می رود که با به‌کارگیری برنامه توانمندسازی منظم و مداوم در این گروه سنی، توانمندسازی  بتواند به عنوان شیوه ای موثر و مکمل در کنار درمان های رایج دیگر و همچنین به عنوان یک درمان غیر دارویی در بهبود افسردگی  به کار گرفته شود.

---

زمینه و هدف : مطالعات نشان داده اند که انجام تمرینات در افراد سالمند اثرات مفیدی بر کاهش روند تغییرات ایجاد شده در این دوره دارد. گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد قدرت عضلانی با تمرینات انجام شده در سمت مقابل افزایش می یابد . تاکنون مطالعات اندکی در زمینه اثر متقابل تمرینات مقاومتی در سالمندان انجام گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر متقابل تمرینات مقاومتی ایزومتریک عضله دو سر بازویی سمت غالب بر قدرت عضلانی سمت مقابل در سالمندان می باشد.
روش بررسی: ۱۲ زن سالمند با میانگین سنی۰۸/۷۳ سال که سابقه انجام تمرینات قدرتی و همین طور اختلال حرکتی، اندام فوقانی را نداشتند مورد بررسی قرار گرفتند. به افراد تمرینات پیشرونده مقاومتی ایزومتریک فلکشن آرنج بصورت یکطرفه و در سمت غالب افراد در دامنه میانی در طی دو هفته ،سه بار در هفته و هر جلسه ۳ دوره۱۰ تکراری با شدت ۶۰-۷۰% حداکثر مقاومت ایزومتریک داده شد. حداکثر قدرت ایزومتریک عضله دوسربازویی در اندام سمت غالب و سمت مقابل قبل و بعد از تمرینات با استفاده از دستگاه تنسیومتر اندازه گیری شد. اطلاعات بدست آمده با آزمون آماری تی زوج آنالیز گردید.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که تمرینات پیشرونده فلکشن آرنج موجب افزایش نیروی حداکثر ایزومتریک عضله دو سر بازویی در هر دو سمت ، بعد از انجام دوره تمرینی گردید. (۰۵/۰P<).
نتیجه‌گیری: افزایش قدرت در سمت تمرین نشان دهنده تأثیر مطلوب تمرین درمانی در سالمندان است. افزایش قدرت در اندام تمرین نکرده نشان دهنده تطابق پذیری عصبی مطلوب در سالمندان است که در موارد بی حرکتی یک اندام می توان ازتمرینات اندام سمت مقابل استفاده نمود. 

---

 زمینه و هدف: تقویت عوامل موثر در حفظ تعادل می‌تواند به عنوان یک راهبرد اساسی در درمان مشکلات تعادلی سالمندان باشد و تحریک گیرنده های لمس و فشاری پوست، عضلات و کپسول می‌تواند به بهبود حس عمقی مفصلی و در نتیجه به ثبات عملکردی مفصل کمک کند، هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی نحوه‏ی تاثیر گذاری یک دوره‌ی طولانی مدت تمرینات کششی و ماساژ بر روی تعادل سالمندان می‌باشد.

 روش بررسی: این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی بصورت تصادفی انجام گردید. پس از غربالگری ۲۰۵ سالمند مرد سالم ساکن جامعه، نمونه‌ها به روش غیراحتمالی آسان در دسترس انتخاب گردیدند. گروه مورد متشکل از ۱۸ نفر با میانگین سنی (۴۵/۵ ±۶/۷۴) سال و گروه شاهد متشکل از ۱۷ نفر با میانگین سنی (۲۷/۴ ± ۸/۷۵) سال بودند. تمرینات کششی و ماساژ، ۱۵ جلسه ی یک ساعته و در مدت ۵ هفته (۳ جلسه در هفته) توسط درمانگر انجام گردید. برای ارزیابی نتایج از مقیاس تعادلی برگ(Berg Balance Scale: BBS) و آزمون زمان‌دار برخاستن و برگشتن (Timed Up and Go :TUG) استفاده شد.

 یافته‌ها: جهت تجزیه و تحلیل آماری از برنامه‌ی ۱۹ SPSS- استفاده شد. برای بررسی میزان تغییر نمره ی تست‌های BBS و TUG، قبل و بعد از مداخله، از تست t زوجی وتست t مستقل استفاده گردید. اختلاف میانگین تغییرات تست‌های تعادلی BBS و TUG در دو گروه مداخله و کنترل دارای تفاوت معناداری بود (۰۰۱/۰ > p) .

نتیجه گیری : مداخلات انجام شده در گروه مداخله باعث بهبود معنادار مهارتهای تعادلی سالمندان گردیده است.

---

زمینه و هدف: جمعیت سالمندان در دنیا و نیز ایران به علت پیشرفت هایی که در سیستم بهداشت حاصل گردیده است رو به افزایش گذاشته است؛ از این رو توجه به کیفیت زندگی این قشر ازجامعه از اهمیت بسزایی برخوردار است. مشکلات جسمی و تعادلی از عوارض پروسه سالمندی می باشد و در نتیجه بر روی کیفیت زندگی سالمندان نیز تاثیر می گذارد. یکی از روش های مطرح در بهبود تعادل سالمندان، انجام تمرین ذهنی است. تمرین ذهنی به معنای مرور شناختی یک مهارت فیزیکی است بدون اینکه حرکات بدنی واضح و آشکاری صورت گیرد. هدف این مطالعه بررسی تأثیرتمرین ذهنی یک مهارت حرکتی بر بهبود کیفیت زندگی مردان سالمند ۶۰ – ۸۰ سال می باشد.

روش بررسی: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفیِ ( RCT ) یکسو کور می باشد و به تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تهران رسیده است( Irct ID: IRCT۲۰۱۱۰۷۰۴۱۷۲۲N۳ ). سالمندان تحت بررسی شامل ۴۴ مرد سالمند ۸۰-۶۰ سال ساکن در آسایشگاه سالمندان کهریزک بودند و بر اساس معیارهای ورود به این مطالعه وارد گردیدند. پس از ارزیابی اولیه، کلیه سالمندان با تصادفی سازی در دو گروه آزمایش( Mental Practice ) با میانگین سنی ۳۲/۴ ± ۱۸/۷۳ و گروه کنترل با میانگین سنی ۶۲/۵ ± ۰۹/۷۱ قرار گرفتند. ارزیابی کیفیت زندگی سالمندان با تست ۳۶ SF قبل از شروع مداخله ی درمانی (ارزیابی اولیه)، دو هفته پس از انجام مداخله (پیگیری کوتاه مدت) و ۳ ماه پس از انجام مداخله (پیگیری بلند مدت) صورت گرفت. سالمندان گروه آزمایش به مدت ۴ هفته تمرین ذهنی یک مهارت حرکتی را انجام داده و طی این دوره سالمندان گروه کنترل هیچ گونه تمرین ذهنی انجام ندادند.

یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نمرات تست ۳۶ SF در بُعد وضعیت فیزیکی بعد از مداخله تمرین ذهنی در مقایسه دو گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری را ایجاد نموده است که در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش بیشتری داشته است. با این وجود، نمرات تست در بُعد وضعیت ذهنی و نمره کل تست در طی سه مرحله ارزیابی در مقایسه دو گروه، تغییر معنی داری نداشته است.

نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشاندهنده تأثیر اختلاف معنی دار تمرینات ذهنی تنها بر بُعد وضعیت فیزیکی سالمندان می باشد. با این وجود، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که این نوع تمرین ذهنی بر بُعد وضعیت ذهنی و نیز نمره کل کیفیت زندگی سالمندان تاثیر معنی دار نداشته است.

کلید واژه ها: کیفیت زندگی، تعادل، تمرین ذهنی، مردان سالمند

---

زمینه و هدف: با افزایش سن، در عملکرد فیزیکی و شناختی نظیر تعادل و زمان واکنش اختلالاتی رخ می­دهد و بنا بر برخی مطالعات، فعالیت منظم جسمانی در طول عمر موجب به تاخیر انداختن این اختلالات می­شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تمرینات پیلاتس بر بهبود تعادل و زمان واکنش سالمندان مرد غیر فعال شهر کرمانشاه بود.

 

روش بررسی : در این پژوهش، ۴۰ نفر مرد سالمند غیر فعال با میانگین سنی (۵۴/۶ ± ۱۵/۷۲) از مراکز سالمندان شهر کرمانشاه انتخاب و به صورت کاملا تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. جهت ارزیابی تعادل و زمان واکنش شرکت کنندگان از آزمون­های تعادل ایستای لک لک، مدت زمان برخاستن و رفتن و دستگاه زمان واکنش استفاده شد. گروه تجربی به مدت ۸ هفته برنامه تمرینی پیلاتس نظیر حرکات کششی در تمامی مفاصل عضلانی، تمرین تعادلی پا، ایستادن روی یک پا ، تنفس عمیق را انجام دادند. پس از حصول اطمینان از طبیعی بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کلموگرف- اسمیرنوف، جهت تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون t مستقل استفاده شد.

 

یافته­ها: نتایج حاضر نشان داد در قیاس با گروه کنترل، شرکت در تمرینات پیلاتس موجب بهبود معناداری (در سطح ۰۵/۰) در عملکرد تعادل و زمان واکنش شد .

 

نتیجه­گیری : بر اساس یافته­های مطالعه حاضر، تمرینات پیلاتس می­تواند باعث بهبودی در تعادل و زمان واکنش سالمندان شود. بنابراین برای بهبود عملکردهای شناختی و حرکتی سالمندان، می­توان شرکت در فعالیت­های جسمانی نظیر تمرینات پیلاتس را توصیه نمود.

 

کلید واژه­ها: تمرینات پیلاتس، سالمندان، تعادل ایستا، تعادل پویا، زمان واکنش