زمینه و هدف: کمردرد شایعترین و پر هزینه ترین اختلال اسکلتی عضلانی در میان پرستاران می باشد. مطالعات نشان داده-اند که ریسک فاکتورهای ارگونومیک اصلی ترین عامل بروز آسیب های کمر می باشند. هدف ما از این مطالعه، بررسی میزان بروز کمردرد در میان پرستاران موظف به حمل دستی بیماران و تعیین میزان ارتباط آن با سطح ریسک ارگونومیکی بخشهای بستری در یک بیمارستان فوق تخصصی در تهران می باشد.

روش بررسی : 30 نفر پرستار که در حمل دستی بیمار فعالیت داشتند ( دامنه سنی 25-43 سال) در این مطالعه شرکت نمودند. از پرسشنامه استاندارد نوردیک وتست بالینی Slump به ترتیب جهت ارزیابی کمردرد و میزان فشار بر روی ریشه عصبی استفاده شد. به منظور بررسی سطح ریسک ارگونومیکی حمل دستی بیمار از روش ارزیابی شاخص کمی MAPO  Movement and Assistance of Hospital Patients: در16 بخش  بیمارستان (مشتمل بر 174 اتاق بستری) استفاده گردید.

یافته­ها: نتایج نشان داد که سطح خطر ارگونومیکی در تقریباً90%  از بخش های ارزیابی شده، زیاد بوده و این بخش ها در نوار قرمز رنگ قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از پرسشنامه نوردیک، %7/66 پرستاران در 12 ماه گذشته کمردرد را تجربه کرده بودند. بر اساس نتایج بدست آمده 7/46 % پرستارانی که در بخشهای با ریسک ارگونومیک بالا فعالیت داشتند در 12 ماه گذشته کمردرد داشته اند و در 3/53% آنها نیز تست slump  مثبت بوده است. آزمون مربع کای رابطه معنی داری را بین شیوع کمردرد و سطح خطر بدست آمده از شاخص MAPO در بخش ها تائید کرد ( 004/0 p = ).

نتیجه گیری: یافته های حاصل از پژوهش حاضر ارتباط بین وضعیت ارگونومیکی بخشهای بیمارستانی را با کمردرد پرستاران نشان داد. بنابراین انتظار می رود بهبود شرایط ارگونومیکی به ویژه تامین منابع انسانی کافی، تامین تجهیزات کمکی انتقال بیمار، تعمیرات به موقع و اجرای برخی اصلاحات عمرانی با کاهش بروز کمردرد در پرستاران همراه باشد.

کلید واژه­ها : سطح ریسک ارگونومیکی، شاخص MAPO، تست بالینی Slump ، کمردرد، پرستاران.