---

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین اثرات بازتوانی جامع قلبی بر شاخص های مختلف کیفیت زندگی بیماران ایرانی پس از عمل جراحی بایپس عروق کرونری قلب است.

روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی آینده نگر،۴۴ بیمار ۴۰ تا ۶۰ ساله (میانگین ۹۵/۵۲ و انحراف معیار ۰۲/۶) مرد و زن (۲۸ مرد و ۱۶ زن) در فاز ۲ بازتوانی جامع قلبی مرکز قلب تهران شرکت کردند. برای ارزیابی بیماران قبل، پس از بازتوانی و ۳ ماه پس از پایان بازتوانی قلبی، از پرسشنامه کیفیت زندگی SF-۳۶ استفاده شد. اطلاعات بدست آمده از بیماران قبل، پس از بازتوانی و در زمان پیگیری با مقادیر مربوط به افراد با سن مشابه در جامعه (۸۸۲  فرد با دامنه سنی ۴۵ تا ۶۵ سال) مقایسه شد.

یافته ها: یافته ها نشان داد که قبل از شروع بازتوانی، در ۷ شاخص کیفیت زندگی نمرات بیماران کمتر از افراد جامعه (۰۵/۰P≤) بود. پس از بازتوانی در تمام شاخص های کیفیت زندگی نمرات بیماران نسبت به افراد جامعه بهبود قابل توجهی یافت (۰۰۵/۰P≤). بهبود شاخصهای کیفیت زندگی در بیماران تا ۳ ماه پس از بازتوانی دیده شد.

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشانگر این بود که استفاده از مداخلات درمانی فیزیکی و روانی جزء روش های کلیدی در پیشگیری و یا کاهش اثرات منفی ایجاد شده در کیفیت زندگی ناشی از اعمال جراحی بایپس عروق کرونر قلبی است.

---

زمینه و هدف: کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی شاخص مهمی جهت بررسی نتایج بعد از سکته مغزی است و توصیف وسیعی از بهبود بیماران سکته مغزی را فراهم می­کند. هدف این مطالعه سنجش کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی و بررسی تاثیر سن، سطح تحصیلات و مدت زمان سپری شده از سکته مغزی در این بیماران بر کیفیت زندگی می باشد.

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی در یک جامعه محدود و در مقطع زمانی محدود انجام گرفت. جامعه تحقیق شامل ۵۱ بیمار سکته مغزی مراجعه کننده به مراکز جامع توانبخشی و کلینیک­های کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتاردرمانی و مراکز بیمارستانی شهر کرمانشاه بود که پس از ثبت اطلاعات اولیه، با استفاده از پرسشنامه SF-۳۶ کیفیت زندگی آنان مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته­ ها: با توجه به یافته­های مطالعه حاضر، کیفیت زندگی در تمام خرده­مقیاس­های مقیاس SF-۳۶ به خصوص در خرده مقیاس مشکلات فیزیکی تحت تاثیر سکته مغزی قرار می­گیرد. کیفیت زندگی در این بیماران به سن، داشتن تحصیلات، مدت زمان سپری شده از سکته مغزی، وابسته است.

نتیجه­ گیری: به نظر می­رسد کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی با گذشت زمان بهبود می­یابد.

---

زمینه و هدف: سکته مغزی نوعی اختلال عصبی با شروع ناگهانی است که در اثر آسیب به عروق مغزی اتفاق می‌افتد و در بین این افراد ۵۰% همی‌پلژی هستندکه ۵۳%-۲۳% وابستگی کامل یا ناقص در فعالیت‌های روزمره زندگی دارند. محدودیت درمانی حرکتی یکی از روش‌های درمانی برای بیماران سکته مغزی است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر روش محدودیت درمانی حرکتی بر روی کیفیت زندگی، عملکرد و دامنه حرکتی اندام فوقانی بیماران سکته مغزی بزرگسال می‌باشد.
روش بررسی: این تحقیق به روش مداخله‌ای و تصادفی روی ۱۵ بیمار صورت گرفته است. حرکات اندام فوقانی سمت سالم بیماران ۳ روز در هفته و برای ۸ ساعت با اسلینگ ارتوپدی محدود شد.دو ساعت از ۸ ساعت را به انجام تمرینات آموزش داده شده توسط درمانگر در اندام فوقانی درگیر می‌پرداختند. مدت زمان مداخله ۶ هفته بود.
یافته‌ها: نتایج آزمون T زوجی نمره‌ی کل کیفیت زندگی با استفاده از تست ۳۶Short Form قبل و بعد از استفاده از روش محدودیت درمانی بهبودی معناداری را نشان می‌دهد ( ۰۰۸/۰=p). همچنین نتایج آزمون T زوجی نمره‌ی عملکرد اندام فوقانی با استفاده از تست Box&Block قبل و بعد از استفاده از روش محدودیت درمانی معنا دار بوده است( ۰۰۹/۰=p). نتایج آزمون T زوجی نمره‌ی دامنه حرکتی اکستنشن اکتیو مچ دست و اکستنشن آرنج سمت مبتلای اندام فوقانی بهبودی معناداری را نشان نمی‌دهند) ۲۲۷.(P=/
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان می‌دهد که روش محدودیت درمانی حرکتی با سه مکانیسم کاهش عدم استفاده از اندام مبتلا و همچنین پلاستی سیته عصبی و بهبودی سلامت روانی و جسمانی بیماران احتمالا می‌تواند باعث بهبودی کیفیت زندگی و عملکرد دست شود و این روش می‌تواند در کار بالینی باعث بهبودی و پیشرفت کیفیت زندگی این بیماران در کلینیک‌های توانبخشی شود.

---

 زمینه و هدف: فلج مغزی شایع‌ترین ناتوانی حرکتی مزمن در کودکان است که می‌تواند تأثیر منفی بر کیفیت زندگی مادران داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به فلج‌ مغزی با ناتوانی شدید حرکتی انجام شده است.

روش بررسی: در مطالعه مقطعی حاضر، ۷۰ مادر کودک فلج‌مغزی ۱۲-۴ ساله مراجعه‌کننده به مراکز توانبخشی شهر تهران در سال ۱۳۹۱-۱۳۹۰، به روش در دسترس انتخاب شدند. کیفیت زندگی مادران با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی۳۶-SF، میزان استرس مادران با پرسشنامه منابع و استرس و شدت فلج مغزی با سیستم طبقه بندی عملکرد حرکتی درشت مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات جمع‌آوری شده با شاخص‌های مرکزی و پراکندگی و با استفاده از آزمون آماری رگرسیون لجستیک تحلیل گردید.

یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن مادران مورد مطالعه به ترتیب ۴۱/۳۴ و ۷۲/۵ بود. میانگین نمره کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به فلج مغزی ۷۴/۵۳ به دست آمد. تمامی ابعاد کیفیت زندگی به جز بعد روانی، عملکرد اجتماعی و محدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی ارتباط معناداری (۰۵/۰>P) با سطح عملکرد حرکتی درشت داشت. هم چنین، ارتباط معناداری (۰۰۰/۰=P) بین ابعاد سلامت جسمانی، سلامت روانی و نمره کل کیفیت زندگی با میزان استرس مادران کودکان فلج مغزی وجود داشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج فوق، کیفیت زندگی مادران کودکان فلج مغزی در سطح متوسط است. هم چنین شدت فلج مغزی و استرس بر کیفیت زندگی آنان تأثیر منفی دارد.

---

زمینه و هدف: جمعیت سالمندان در دنیا و نیز ایران به علت پیشرفت هایی که در سیستم بهداشت حاصل گردیده است رو به افزایش گذاشته است؛ از این رو توجه به کیفیت زندگی این قشر ازجامعه از اهمیت بسزایی برخوردار است. مشکلات جسمی و تعادلی از عوارض پروسه سالمندی می باشد و در نتیجه بر روی کیفیت زندگی سالمندان نیز تاثیر می گذارد. یکی از روش های مطرح در بهبود تعادل سالمندان، انجام تمرین ذهنی است. تمرین ذهنی به معنای مرور شناختی یک مهارت فیزیکی است بدون اینکه حرکات بدنی واضح و آشکاری صورت گیرد. هدف این مطالعه بررسی تأثیرتمرین ذهنی یک مهارت حرکتی بر بهبود کیفیت زندگی مردان سالمند ۶۰ – ۸۰ سال می باشد.

روش بررسی: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفیِ ( RCT ) یکسو کور می باشد و به تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تهران رسیده است( Irct ID: IRCT۲۰۱۱۰۷۰۴۱۷۲۲N۳ ). سالمندان تحت بررسی شامل ۴۴ مرد سالمند ۸۰-۶۰ سال ساکن در آسایشگاه سالمندان کهریزک بودند و بر اساس معیارهای ورود به این مطالعه وارد گردیدند. پس از ارزیابی اولیه، کلیه سالمندان با تصادفی سازی در دو گروه آزمایش( Mental Practice ) با میانگین سنی ۳۲/۴ ± ۱۸/۷۳ و گروه کنترل با میانگین سنی ۶۲/۵ ± ۰۹/۷۱ قرار گرفتند. ارزیابی کیفیت زندگی سالمندان با تست ۳۶ SF قبل از شروع مداخله ی درمانی (ارزیابی اولیه)، دو هفته پس از انجام مداخله (پیگیری کوتاه مدت) و ۳ ماه پس از انجام مداخله (پیگیری بلند مدت) صورت گرفت. سالمندان گروه آزمایش به مدت ۴ هفته تمرین ذهنی یک مهارت حرکتی را انجام داده و طی این دوره سالمندان گروه کنترل هیچ گونه تمرین ذهنی انجام ندادند.

یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نمرات تست ۳۶ SF در بُعد وضعیت فیزیکی بعد از مداخله تمرین ذهنی در مقایسه دو گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری را ایجاد نموده است که در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش بیشتری داشته است. با این وجود، نمرات تست در بُعد وضعیت ذهنی و نمره کل تست در طی سه مرحله ارزیابی در مقایسه دو گروه، تغییر معنی داری نداشته است.

نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشاندهنده تأثیر اختلاف معنی دار تمرینات ذهنی تنها بر بُعد وضعیت فیزیکی سالمندان می باشد. با این وجود، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که این نوع تمرین ذهنی بر بُعد وضعیت ذهنی و نیز نمره کل کیفیت زندگی سالمندان تاثیر معنی دار نداشته است.

کلید واژه ها: کیفیت زندگی، تعادل، تمرین ذهنی، مردان سالمند

---

زمینه و هدف: برنامه ­های توانبخشی­ ­ مبتنی ­ بر ­ جامعه ارتقا کیفیت ­ زندگی افراد با ناتوانی­های مختلف از جمله کسانی که مبتلا به اختلالات شنوایی می­باشند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر برنامه توانبخشی ­مبتنی ­بر ­جامعه بر کیفیت زندگی افراد با افت شنوایی شدید و عمیق بین سنین ۱۵-۶۵ ساله ساکن شهرستان سبزوار انجام گرفت.

روش بررسی: در این پژوهش مقطعی، کیفیت زندگی افراد با افت شنوایی شدید و عمیق ۶۵-۱۵ ساله ساکن شهر ­ سبزوار، در دو گروه مورد (تحت پوشش برنامه توانبخشی­مبتنی ­بر ­جامعه) و شاهد (کسانی که تحت ­ پوشش برنامه توانبخشی­مبتنی­بر­جامعه قرار نگرفتند) با استفاده از پرسشنامه استاندارد (Short Form Health Related of Quality of Life: SF۳۶) بررسی شد. داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۷ مورد تجزیه ­و ­تحلیل قرار گرفتند.

یافته­ها: تعداد افراد گروه شاهد و مورد برابر بود (هر ­ کدام۴۶ نفر). ۰۴/۶۳ درصد افراد شرکت ­ کننده در مطالعه کم شنوا و ۹۶/۳۶ درصد ناشنوا بودند. بین گروه شاهد و مورد در ابعاد احساس فرد از وضعیت سلامت عمومی خود ، عملکرد اجتماعی و محدودیت در ایفای نقش ناشی از مشکلات عاطفی-روحی اختلاف معنی­دار وجود داشت (۰۵/۰ P< ). در مجموع نمره کیفیت زندگی در گروه مورد بالاتر از گروه شاهد بود. نمره کیفیت زندگی به تفکیک سن، جنس و میزان تحصیلات بین گروه شاهد و مورد اختلاف معنی­دار نداشت.

نتیجه­گیری: نتایج این مطالعه، اثربخش بودن برنامه توانبخشی ­ مبتنی ­ بر ­ جامعه بر کیفیت زندگی افراد دارای اختلال شنوایی را تأیید می­کند.

کلیدواژه­ها: کیفیت زندگی، توانبخشی مبتنی بر جامعه، با افت شنوایی شدید و عمیق

---

زمینه و هدف : هدف از این مطالعه تعیین تاثیر متغیرهای دموگرافیک و مشخصات بیماری بر امتیاز کیفیت زندگی بیماران و نیز نحوه ی توزیع امتیازات کیفیت زندگی در مراحل مختلف بیماری انسداد مزمن ریوی (Chronic Obstructive Pulmonary Disease:COPD) بود.

روش بررسی: مطالعه مقطعی حاضر بر روی ۱۰۰ بیمارمبتلا به COPD انجام گرفت. روش گردآوری داده ها به صورت مصاحبه و ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه &zwj های حاوی اطلاعات دموگرافیک و نسخه فارسی اعتبارسنجی شده پرسشنامه بالینی بیماری انسداد مزمن ریوی (Clinical COPD Questionnaire: CCQ) بود.

یافته ها: شش درصد بیماران در مرحله خفیف، ۳۴ درصد در مرحله متوسط، ۴۹درصد در مرحله شدید و ۱۱ درصد در مرحله ی خیلی شدید بیماری بودند. امتیاز کل و امتیاز حوزه های پرسشنامه کیفیت زندگی در بین بیماران در مراحل مختلف بیماری تفاوت معناداری داشت ( ۰۵/۰ P < ). نتایج آزمون آماری نشان داد که بین سن و طول مدت بیماری با کیفیت زندگی ارتباط معنادار وجود دارد. در مقایسه ی امتیاز کلی و حوزه های CCQ بین دوگروه زن و مرد دیده شد که زنان در امتیاز کل و حوزه عملکردی CCQ در مقایسه با مردان کیفیت زندگی پایین &zwj تری داشتند( ۰۵/۰ P < ).

نتیجه گیری: بررسی توزیع امتیازات کیفیت زندگی بیماران مبتلا به COPD در مراحل مختلف بیماری نشان داد که امتیازات کیفیت زندگی در مراحل خفیف و متوسط و نیز در مراحل شدید و خیلی شدید هم &zwj پوشانی دارند ودر نتیجه طبقه &zwj بندی مراحل بیماری بر اساس یافته های اسپیرومتری قادر نیست بیماران را بر طبق وضعیت سلامت وکیفیت زندگی طبقه &zwj بندی کند. به علاوه نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای سن، جنس وطول مدت بیماری فاکتورهایی موثر بر کیفیت زندگی هستند.

کلید واژه­­ها: کیفیت زندگی، بیماری انسدادی مزمن ریوی، اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه بالینی بیماری انسداد مزمن ریوی

---

زمینه و هدف: کودکان دچار فلج مغزی بدلایل متعددی از جمله اختلالات حسی- حرکتی دچار آسیب کیفیت زندگی هستند. نسخه فارسی پرسشنامه"کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به فلج مغزی (نسخه والدین)"

The Persian version of Parent Report of the Quality of Life Questionnaire for Adolescence with Cerebral Palsy: (Cp Qol Teen) بمنظور بررسی کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به فلج مغزی بکار می رود. نسخه لاتین این پرسشنامه برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ توسط دیویس و همکارانش معرفی گردید که شامل ۸۹ پرسش بوده و توسط والدین پاسخ داده میشود.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه"کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به فلج مغزی (نسخه والدین)" می باشد.

روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع روان-سنجی است و در طی سه مرحله پرسشنامه "کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به فلج مغزی(نسخه والدین)" بر اساس پروتکل پروژه بین المللی ابزار کیفیت زندگی (International Quality Of Life Assessment Project: IQOLA) به زبان فارسی ترجمه گردید و روایی ظاهری، روایی محتوایی، روایی سازه و پایایی آن بررسی شد. نمونه مورد مطالعه به روش تمام شماری، شامل والدین ۸۲ نفر نوجوان مبتلا به فلج مغزی ۱۸-۱۳ ساله بود. داده های به دست آمده از نظر پایایی و روایی بررسی شد.

یافته ها: شاخص روایی محتوایی آیتم ها (حیطه های پرسشنامه) ۶۲/۰ بدست آمد. همبستگی معناداری بین نمره کل پرسشنامه با نمره خرده مقیاس ها (۸۵۹/۰-۵۲۳/۰ r=) و با نمره سیستم طبقه بندی عملکرد حرکتی درشت (۲۱۶/r = -) بدست آمد. ضریب همبستگی درون رده ای برای نمره کل پرسشنامه نیز ۹۹۴/۰ بود. ضریب آلفای کرونباخ برای هم خوانی درونی ۸۹ سؤال پرسشنامه نیز ۹۹۶/۰ بود.

 نتیجه­گیری: نسخه فارسی پرسشنامه "کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به فلج مغزی (نسخه والدین)" از اعتبار و پایایی قابل قبولی در جامعه مورد نظر برخوردار است. بنابراین نسخه فارسی این پرسشنامه را می توان در زمینه های بالینی و تحقیقاتی به عنوان ابزار بررسی کیفیت زندگی نوجوانان فلج مغزی استفاده کرد.

واژگان کلیدی: پایایی، روایی، کیفیت زندگی، نوجوان، فلج مغزی