مجله

---

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روز افزون تکنولوژی‌ها، استفاده از پزشکی از راه دور برای درمان بیماریها روبه افزایش است. بیماریهای گوش، حلق و بینی یکی از بیماریهای رایج به خصوص در میان اطفال به شمار می‌رود که می‌توان با استفاده از پزشکی از راه دور به تشخیص و درمان آنها پرداخت.

روش بررسی:  این مطالعه بصورت تطبیقی در سه کشور آمریکا، استرالیا و انگلیس انجام شده است. اطلاعات پژوهش حـاضر بـا مطالعه منابع چاپی و الکترونیکی مانند متون، نشریات، مقالات معتبر منتشر شده در پایگاه‌های اطلاعـاتـی MedlineEmbase و CINAHL و Web of knowledge و Google Scholar و Scopus بدست آمد. از کلید واژه‌هایTelemedicine, Telehealthotolaryngology ,ENT , Ear Disease, Otology and Teleconsultation نیز جهت انتخاب منابع استفاده شد.

یافته‌ها: رایج‌ترین تجهیزات ارسال و دریافت اطلاعات، اتوسکوپ و ویدئواتوسکوپ‌های استاندارد متصل به نمایشگر و ویدئو پرینتر و یا تجهیزات ویدئوکنفرانس(گیرنده‌های صوتی و تصویری) می‌باشد. اطلاعاتی که برای تله اتولارینگولوژی مورد نیاز است شامل اطلاعات دموگرافیگ(نام و نام خانوادگی بیمار، شماره شناسایی، تاریخ ارائه خدمت) و اطلاعاتی که برای تشخیص و درمان بیماری(تاریخچه بیماری، نتایج اسکن و رادیولوژی، تصاویر پرده صماخ و نتایج آزمایشگاهی و نتایج مشاوره‌های قبلی) است.

نتیجه‌گیری: برای اجرای تله اتولارینگولوژی نیاز به تجهیزات مناسب می‌باشد تا انتقال صدا و تصویر و اطلاعات بخوبی انجام شود و به متخصصان ENT و ادیولوژیست‌ها در کار معاینه و درمان کمک کند. استفاده از این روش در هزینه‌های بیماران صرفه جویی کرده و برای پیگیری درمان آنها مناسب است.

---

زمینه و هدف: خودباوری یک پندار روانشناختی است که در طول دوران رشد در وجود هرکس شکل می‌گیرد و به سادگی و سرعت قابل تغییر نیست. هدف از این مطالعه ارزشیابی خودباوری مدیران پرستاری در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران و رابطه آن با رضایتمندی بیماران بود.

روش بررسی:  بر طبق یک مطالعه مقطعی، 400 نفر(شامل 200 مدیر پرستاری و 200 بیمار) از بخشهای مختلف بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد مصاحبه قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد، میزان خودباوری مدیران پرستاری و رضایت عمومی بیماران مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها پس از ورود به نرم افزار آماری Stata با استفاده از آزمونهای ناپارامتری آنالیز واریانس و ضریب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 05/0>P بعنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: از میان 200 مدیر پرستاری مورد مطالعه،‌ 58 نفر(29%) مرد و 142 نفر(71%) زن بودند. میانگین و انحراف معیار امتیاز خودبـاوری مدیران پرستاری 8/19±9/134 بدست آمد همچنین از 200 بیمار مورد مطالعه،‌ 81(5/40%) مـرد و 118(5/59) زن بـودند. میـانگیـن و انحـراف معـیار امتیاز رضـایـت بیـماران بـرابـر 2/18± 57 بدسـت آمـد کـه سطـح تحصیـلات(005/0=P) و وضعیـت بیـمه(0001/0 

نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که مدیران پرستاری زن، نسبت به همکاران مرد خود،‌ خودباوری کمتری دارند. خودباوری مدیران پرستاری باعث کاهش رضایتمندی بیماران می‌گردد.

---

زمینه و هدف: استناد یکی از نماد‏های ارزش مجلات علمی در عرضه دانش است. سهم خود-استنادی‏ها در مقایسه عملکرد مجلات براساس این شاخص، به ویژه در پایگاه‏های استنادی بین‏المللی، اهمیت دارد. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر خود-استنادی مجله در ضریب تاثیر مجله‏های‏ لاتین پزشکی کشورمان در وبگاه علوم(WoS) و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) می‏باشد.

روش بررسی: ضریب تاثیر ١٢ مجله در پایگاه WoS و ٢٦ عنوان در پایگاه ISC در سال‏های ٢٠٠٦ تا ٢٠٠٩ با نگرش به نرخ خود-استنادی‏های مجله مورد مقایسه قرارگرفت. نرخ خود-استنادی در پایگاه ISC با استفاده از جدول مجلات استناد‏کننده و استناد‏شونده محاسبه گردید. برای مقایسه نرخ خود-استنادی بین دو پایگاه از آزمـون‏های Wilcoxon و Mann-whitney استفاده شد. برای تعیین همبستگی خود-استنادی با ضریب تاثیر در وبگاه علوم از آزمون Pearson و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از آزمون Spearman استفاده‏ گردید. مقایسه همبستگی مورد بررسی بین دو پایگاه با تحلیل Covariance انجام ‏شد.

یافته‌ها : نرخ خود- استنادی مجله در دو پایگاه تفاوت معنی‏داری نداشت(٠٥/٠sp٠٥/٠p>). بین رابطه خود-استنادی مجله با ضریب تاثیر در دو پایگاه تفاوت معنی‏داری وجود نداشت(٥٢٦/٠P=).

نتیجه‌گیری: توجه به نرخ خود-استنادی‏های مجله برای مقایسه ضریب تاثیر مجلات در داخل وبگاه علوم مهم‏تر از توجه به آن در مقایسه مجلات مورد بررسی بین دو پایگاه می‏باشد.

---

زمینه و هدف : تحلیل کارکردها، سازمان­ها را قادر می‌سازد تا به دقت شایستگی‌های وی‍ژه و نقاط ضعف خود را شناسایی کنند و از طریق این تحلیل­ها بتوانند شایستگی‌ها را تقویت و اثرات موانع و تهدید­ها را بکاهند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی وضعیت شش متغیر مدل وایزبورد به عنوان ابعاد کارکردی مدیریت در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی انجام شد. کارکنان بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران جامعه پژوهش بودند. از 384 نفر از کارکنان بعنوان نمونه استفاده شد. جهت جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه استاندارد شناخت سازمان استفاده شده است. از آمار توصیفی(توزیع فراوانی، درصد فراوانی) و استنباطی(آزمون ضریب همبستگی پیرسون و سطح معنی داری) برای تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS استفاده شده است.

یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که بین بیمارستان­ها از نظر وضعیت داخلی، تفاوت معناداری وجود دارد(0001/0= p ). وضعیت داخلی کلیه بیمارستان ‌ های مورد مطالعه با کسب امتیاز 5/94 از 125 در حد مساعد ارزیابی شده است . از بین بیمارستان‌ها، بیمارستان هاشمی‌نژاد با بیشترین امتیاز(113) وضعیت بهتر و بیمارستان رسول با پایین‌ترین امتیاز(87) وضعیت پایین‌تری نسبت به سایر بیمارستان ‌ های مورد مطالعه داشته است.

نتیجه‌گیری: ضرورت نگاه سیستماتیک در طراحی و تدوین مکانیسم پاداش عادلانه با حضور نمایندگان کارکنان از اقداماتی است که می‌تواند در بهبود وضعیت فعلی بیمارستان‌های مورد مطالعه تاثیر بسزایی داشته و دستیابی سازمان به اهداف از پیش تعیین شده را تسهیل نماید.

---

زمینه و هدف : تفکر استراتژیک نقش بسیار مهمی را در حفظ بقای سازمانی و پیشرفت روزافزون در محیط متغیر و پویای امروزی ایفا می‌کند. تفکر سیستمی یکی از مولفه‏های تفکر استراتژیک است که چارچوب مفهومی حل مسایل موجود در سازمان را تشکیل می‏دهد و از طریق نگرش سیستمی و همچنین تمرکز بر مشکلات در حین اجرا به حل آن‌ها می‏پردازد. هدف اصلی این تحقیق، تعیین میزان پایبندی مدیران ارشد ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به تفکر سیستمی براساس مدل فردریک گلدمن می‌باشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1389 بر روی تعداد 100 نفر از مدیران ارشد ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران بعنوان نمونه پژوهش انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد تفکر سیستمی بود. تعداد 97 نفر پرسشنامه مزبور را تکمیل و عودت دادند. روایی و پایائی پرسشنامه قبل از توزیع به تأیید رسید. جهت ثبت و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و با کمک آزمون T تک نمونه و فریدمن انجام شد.

یافته‌ها : یافته‌های بدست آمده مشخص کرد وضعیت عامل تفکر سیستمی در میان اکثریت مدیران ستادی دانشگاه در حد مطلوب قرار دارد.

نتیجه‌گیری: در این تحقیق مشخص شد مدیران ارشد ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران درحد مطلوب به تفکر سیستمی پای بند هستند. ارتقاء بیشتر و تقویت این نوع تفکر در بین مدیران ستادی دانشگاه بویژه در ارتباط با دیدگاه کل نگر و چند پایانی پیشنهاد می‌شود.

---

زمینه و هدف: برنامه نظام پیشنهادات کارکنان برنامه‌ای است که جهت تشویق ایده‌ها و پیشنهادات ارائه شده توسط کارکنان طراحی شده است. استقرار این نظام نیاز به آمادگی سازمانی قبلی دارد. لذا هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان آمادگی سازمانی جهت استقرار نظام پیشنهادات کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا شد. جامعه پژوهش را کلیه کارکنان ستادی تشکیل می‌دادند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 165 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته در حیطه‌های فرهنگی، ساختاری و فردی بود. این پرسشنامه از نظر پایایی و روایی به تأیید رسید. ضریب پاسخ دهی برابر 92 درصد بدست آمد. از نرم افزار SPSS برای بیان نتایج توصیفی و از آزمون‌های Freidman و Anova برای بیان نتایج تحلیلی استفاده شد.

یافته‌ها : اکثریت کارکنان اعتقاد دارند که برای استقرار نظام پیشنهادات در دانشگاه، آمادگی فردی و فرهنگی وجود دارد. در صورتی که این آمادگی از نظر ساختاری دیده نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: آمادگی مطلوب فرهنگی و فردی جهت استقرار نظام پیشنهادات در دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارد. اگر چه، آمادگی از نظر ساختاری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. لذا پیشنهاد می‌شود اصلاحات لازم در ساختار سازمانی دانشگاه در خصوص استقرار مؤثر نظام پیشنهادات به عمل آید.

---

زمینه و هدف: به‌رغم تمام مزیت‌های ذاتی فناوری اطلاعات در بخش سلامت، هنوز بکارگیری آن با مقاومت کارکنان در برابر پذیرش فناوری اطلاعات همراه است. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بر اساس مدل پذیرش فناوری در سال 1390 بود.

روش بررسی: پیمایشی از نوع توصیفی – تحلیلی بود. جامعه پژوهش 363 نفر کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که 123 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن به تایید رسید. داده‌ها پس از گردآوری و ورود به کامپیوتر توسط نرم افزار آماری SPSS و روش‌‌های توصیفی و استنباطی و آزمون رو- اسپیرمن تحلیل شدند.

یافته‌ها: ارتباط مستقیم و مثبتی بین برداشت ذهنی از سهولت استفاده ( PEOU ) با نگرش کارکنان نسبت به فناوری اطلاعات و میزان استفاده واقعی از آن وجود دارد(14/0 = R و05/0 = P ؛ 36/0 = R و05/0 = P ). همچنین برداشت ذهنی از مفیدبودن فناوری اطلاعات ( PU ) بر متغیرهای نگرش کارکنان نسبت به فناوری اطلاعات و میزان استفاده واقعی آن‌ها از فناوری اطلاعات تاثیر مستقیم و معنی‌داری دارد(22/0 = R و05/0 = P ؛ 37/0 = R و05/0 = P ) .

نتیجه‌گیری: برداشت ذهنی از سودمندی استفاده و برداشت ذهنی از سهولت استفاده از فناوری اطلاعات، فاکتورهای تعیین کننده در پذیرش فناوری اطلاعات از سوی کارکنان بخش مدارک پزشکی هستند . لذا پیشنهاد می شود در پیاده‌سازی سیستم‌های فناوری اطلاعات در این بخش دو اصل بالا مدنظر تیم های برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی قرار گیرند.

---

زمینه و هدف: در نقشه نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، تولیت و ارائه خدمات سلامت بعنوان مهمترین حوزه‌ها مطرح شده‌اند، این پژوهش به بررسی مهمترین چالشهای تولیتی نظام آموزش پزشکی کشور از دیدگاه صاحبان فرایند آموزش پرداخته است.

روش بررسی: پژوهش کیفی حاضر به روش تحلیل ساختار و تحلیل درون مایه به گردآوری دیدگاه جمعی اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور پرداخته است. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند جمع آوری شد و بمنظور افزایش مقبولیت آن از 4 معیار روش لینکن و گوبا استفاده گردید. در نهایت درون مایه‌ها توسط افراد با تجربه در زمینه تحقیقات کیفی که دارای تضاد منافع با موضوع نبودند، استخراج شد.

یافته‌ها : از میان 24 عضو هیات علمی مورد مصاحبه، 7 نفر زن و 17 نفر مرد و از نظر مرتبه علمی، 5 نفر استاد، 8 نفر دانشیار، 9 نفر استادیار و 2 نفر مربی بودند. یافته‌های حاصل از مصاحبه‌ها در قالب سه محور اصلی تولیت در نظام سلامت به صورت درون مایه‌های اصلی و فرعی طبقه بندی گردیده به طوریکه در هر محور به ترتیب دو، دو و پنج درون مایه اصلی شناسایی شدند.

نتیجه‌گیری: از آنجا که چالشهای استخراج شده از مصاحبه‌های حاضر در زمره مداخلات ضروری هستند که برای دستیابی به کارکردهای تولیتی نظام سلامت و به تبع آن آموزش پزشکی، ضروری شمرده شده‌اند، لازم است ضمن توجه دقیقتر به آنها، نسبت به طراحی راهکارهای عملی و اجرایی اقدام گردد.

 

---

زمینه و هدف: توسعه فن­آوری اطلاعات و ارتباطات موجب تحولات عظیمی در حوزه­های مختلف شده است.
مدارک پزشکی الکترونیکی سیستمی با ارزش جهت دسترسی به اطلاعات بیمار در بیمارستان ­ ها می‌باشد. هدف پژوهش، بررسی و مقایسه وضعیت بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از نظر فنی، سازمانی و قانونی جهت استقرار سیستم مذکور بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی بوده و جامعه پژوهش 98 نفر از مدیران ارشد و میانی بود. در این مطالعه از روش سرشماری استفاده و جامعه پژوهش به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه دو قسمتی آگاهی و استانداردهای مورد نیاز جهت اجرای سیستم بود. روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی و داده­ها از طریق SPSS تحلیل گردید.

یافته‌ها : از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، آگاهی افراد جامعه پژوهش در حد متوسط بود. از لحاظ وجود الزامات، تفاوت معنی­داری بین میانگین امتیازات استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی از نظر مجموع سه متغیر بین بیمارستان "د" با بقیه بیمارستان­ها می­باشد و سایر بیمارستان­ها با هم اختلاف معنی داری ندارند.

نتیجه‌گیری: از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، سه بیمارستان "الف"، "ج" و "ب" دارای آمادگی مناسب برای استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی می­باشند و دو بیمارستان دیگر آمادگی لازم را نداشتند. این در حالی است که پیاده سازی مدارک پزشکی الکترونیکی کیفیت خدمات سلامت، ایمنی بیمار و سرعت رسیدگی به بیماران را افزایش داده و منجر به کاهش هزینه­های سلامت می‌شود، از این رو پیشنهاد می­گردد بیمارستان­ها جهت استقرار سیستم، اقدامات لازم را انجام دهند.

---

زمینه و هدف: انگیزش و رضایت نیروی انسانی از مهمترین متغیرها در حیطه رفتار سازمانی به حساب می‌آید و به سبب ارتباط نیرومندی که بین این دو متغیر با میزان بهره‌وری سازمان وجود دارد، لازم است هنگام طراحی مجدد مشاغل با نگاه تازه‌ای به ویژگیهای شغلی به عنوان عامل افزاینده خشنودی و عملکرد کارکنان نگریست. هدف این مطالعه تعیین توان بالقوه انگیزشی مشاغل و بررسی ارتباط آن با رضایت شغلی در کارکنان ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: نوع مطالعه مقطعی و به روش توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه کارکنان حوزه‌ی ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند و نمونه‌ای 70 نفری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای سه قسمتی بود که با انجام مطالعه پایلوت و با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. آزمونهای مورد استفاده T-test و آزمون همبستگی پیرسون بود .

یافته‌ها : نتایج مطالعه نشان داد که مشاغل جامعه مورد مطالعه از تنوع مهارت، ماهیت شغلی، اهمیت شغلی و توان بالقوه انگیزشی برخوردار است و از ابعاد استقلال شغلی و بازخورد برخوردار نمی‌باشند. همچنین بین توان بالقوه انگیزشی و ابعاد آن با رضایت شغلی ارتباط معنی دار وجود داشت( 05/0 P < ).

نتیجه‌گیری: از آنجایی که ویژگیهای شغلی نقش زیادی بر رضایت شغلی دارند می‌توان در طراحی مجدد مشاغل جهت افزایش رضایت شغلی این مدل را به کار گرفت.

---

زمینه و هدف: پزشکی دفاعی یک مشکل بالقوه اجتماعی است که می‌تواند عواقبی را برای بهداشت عمومی از نظر کیفیت مراقبت‌های فردی و هدر دادن منابع محدود سلامت به همراه داشته باشد. در این مطالعه فراوانی رفتارهای پزشکی دفاعی مثبت و منفی در بین پزشکان عمومی شهر کرمان مورد بررسی قرار گرفت.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی در بین پزشکان عمومی شهر کرمان انجام گرفت. حجم نمونه 100 نفر و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده‌های پرسشنامه در نرم افزار 20 SPSS جمع آوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی مانند درصد، فراوانی و میانگین و آمار تحلیلی شامل آزمونهای کای دو و تی تست آنالیز شد.

یافته‌ها : در این مطالعه 100 نفر پزشک عمومی بررسی شدند. فراوانی رفتار پزشکی دفاعی مثبت و منفی به ترتیب 99 و 47 درصد گزارش شد. همچنین رفتار پزشکی دفاعی مثبت در مردها بیشتر از زنها(100 در برابر 97/2 درصد) و بالعکس رفتار پزشکی دفاعی منفی در زنها بیشتر از مردها(52/8 در برابر 43/8 درصد) دیده شد. شرح جزئیات بیشتر در مورد مصرف صحیح و به موقع داروها و اجتناب از تجویز روش‌های مخاطره آمیزی که در عین حال برای بیماران سودمند می‌باشند، به ترتیب بیشترین فراوانی را در بین رفتارهای پزشکی دفاعی مثبت و منفی به خود اختصاص دادند.

نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد فراوانی پزشکی دفاعی در جمعیت مورد مطالعه بالا و رایج است. لذا پیشنهاد می‌شود آموزش‌های مرتبط با رفع این پدیده به پزشکان داده شود.

 

---

زمینه و هدف: جنبش دسترسی آزاد نهضت نوظهوری در ارتباطات علمی است که نیازمندان اطلاعاتی برای دسترسی به یافته‌های علمی محدودیتی ندارند و هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند . پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آشنایی و نگرش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات علمی انجام شد.

روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی بود. جامعه مورد پژوهش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که 163 نفر از آن‌ها با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن سنجیده شد. داده‌ها پس از گردآوری و تحلیل به وسیله روش‌های آماری توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS تحلیل شد.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد در مجموع 50 درصد(83 نفر) از جامعه با جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات علمی آشنایی متوسط و متوسط به بالا دارند. میزان آشنایی جامعه با روش‌های دسترسی آزاد به اطلاعات علمی نیز در حد متوسط است. بیش از 70 درصد(114 نفر) از جامعه نسبت به جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات علمی نگرش مثبت دارند.

نتیجه‌گیری: میزان آشنایی اعضای هیات علمی با جنبش دسترسی آزاد نسبتاً پایین است، اما یافته‌‌ها نشان می‌دهد بعد از آگاهی‌رسانی کلی در این خصوص به آن‌ها، نگرش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات علمی مثبت است. بنابراین جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات علمی می‌تواند جایگزین مناسبی در روش‌های ارتباط علمی باشد.

---

 

زمینه و هدف: پزشکی مبتنی بر شواهد، استفاده صحیح از بهترین شواهد در تصمیم­گیری بالینی برای مراقبت از بیماران است. سیستم اطلاعات بیمارستانی با ادغام داده­های بیمار، دانش بالینی پزشک و شواهد خارجی به­صورت پلی میان داده‌های پزشکی و دانش پزشکی عمل می­نماید. هدف این پژوهش تعیین توانایی سیستمهای اطلاعات بیمارستانی کشور جهت استقرار پزشکی مبتنی بر شواهد می­باشد.

 

روش بررسی: پژوهش به­صورت توصیفی- مقطعی در سال 1390 انجام گردید. جامعه‌ی پژوهش، سیستم­های اطلاعات بیمارستانی بیمارستانهای کشور بودند. حجم نمونه 30 بیمارستان تعیین گردید. داده­ها با استفاده از چک­لیست محقق­ساخته شامل اطلاعات زمینه­ای و اطلاعات مبتنی بر اهداف پژوهش جمع­آوری شده و روایی آن توسط افراد صاحب نظر تایید گردید. داده­های گردآوری شده با آمار توصیفی و نرم­افزار Spss تجزیه و تحلیل گردید.

 

یافته‌ها: سیستم­های اطلاعات بیمارستانی کشور، فاقد بخش­های مورد نیاز برای دسترسی به سیستم پشتیبان تصمیم بالینی، بانک داده مرجع و اطلاعات بهداشتی مبتنی بر اینترنت به ترتیب در 19 بیمارستان(3/63%)، 16 بیمارستان(3/53%) و 20 بیمارستان(7/66%)، بودند. در 22 بیمارستان(70%)، بیش از دو سوم بخش­های مورد نیاز برای دسترسی به انبار داده بالینی و اجرایی و در 23 بیمارستان(7/76%)، حداقل یک بخش­ مورد نیاز برای دسترسی به مفاهیم موردی خاص را داشتند.

 

نتیجه‌گیری: قابلیت سیستمهای اطلاعات بیمارستانی کشور جهت استقرار پزشکی مبتنی بر شواهد از نظر دسترسی به انبار داده بالینی و اجرایی مطلوب بود؛ در حالی که در زمینه­های دیگر نیاز به توجه بیشتری دارد.

 

---

 

زمینه و هدف: مجلات علمی از عمده‌ترین ابزارهای انتشار یافته‌های پژوهشی محسوب می‌شوند. با افزایش تعداد و هزینه اشتراک مجلات علمی، کتابخانه‌ها ناگزیر به انتخاب می‌باشند. تحلیل استنادی از متدوال‌ترین روشها در انتخاب بهترین عناوین است. هدف از مطالعه حاضر تعیین مجلات هسته دندانپزشکی با استفاده از تحلیل استنادی است.

 

روش بررسی: 276 عنوان از تولیدات علمی اعضای هیات علمی و دانشجویان دندانپزشکی شامل 241 پایان نامه و 35 عنوان مقاله که در دوره زمانی80-89 و در پایگاه استنادی علوم منتشر شده بودند با استفاده از تحلیل استنادی ارزیابی شدند.

 

یافته‌ها: 11023 استناد از پایان نامه‌ها و مقالات استخراج شد. میانگین استناد در هر پایان نامه 25/39 و در هر مقاله برابر با 74/44 بود. بیشترین استنادات مربوط به مجلات انگلیسی و کتابها بود بطوریکه قریب به 95 درصد استنادات را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین روزامدی مربوط به منابع انگلیسی و متعلق به سال‌های 2001-2005 و 2006-2010 بوده است. بر اساس قانون برادفورد، 5 مجله به عنوان مجلات هسته معرفی شدند.

 

نتیجه‌گیری: انتخاب مجلات هسته علاوه بر استفاده موثر از منابع مالی، نقش موثری در پاسخ گویی به نیازهای اطلاعاتی کاربران کتابخانه‌های تخصصی دارد. در شرایطی که دسترسی به منابع اطلاعاتی با چالش‌های فراوانی روبروست، تعیین و شناسایی مجلات هسته می‌تواند اقدامی منطقی و هوشمندانه در بهره برداری صحیح از منابع محسوب شود.

 

---

 

زمینه و هدف: فرایندهای بهداشت و درمان مسبب خطرات زیاد بیماران شده­اند و افزایش بروز خطاهای پزشکی یکی از مهمترین پیامدهای این فرایندهاست. پژوهش حاضر با هدف کاهش خطاهای پزشکی از طریق ارائه مدلی برای کنترل خطاهای پزشکی انجام شد.

 

روش بررسی: در این پژوهش ترکیبی(کمی- کیفی)، با استفاده از فن مثلث­سازی عوامل اثرگذار بر کنترل خطاهای پزشکی در سه بعد افشاسازی، ثبت و گزارش­دهی شناسایی و تعیین شدند. مدل مفهومی پژوهش از طریق مرور ادبیات و اجرای مصاحبه تدوین گردید. سپس پرسش نامه پژوهشگر­ساخته بر مبنای مدل مفهومی، تدوین و بین یک نمونه آماری 252 نفری که به صورت هدفمند از جامعه آماری شامل(افراد مرتبط و دست اندرکار در مقوله خطاهای پزشکی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران) انتخاب شد، توزیع گردید. داده­های جمع­آوری شده با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد و مدل نهایی پژوهش ارائه گردید.

 

یافته‌ها: افراد منتخب 9 عامل(فرهنگ، عوامل مرتبط با بیمار، عوامل مرتبط با ارائه­دهنده، عوامل مرتبط با خطا، موقعیت افشاسازی، عوامل ساختاری، عوامل فردی مرتبط با گزارش­دهی، عوامل سازمانی مرتبط با گزارش­دهی، ثبت) را در کنترل خطاهای پزشکی موثر دانسته­اند. 9 عامل، زیر مجموعه‌ی سه عامل اصلی­تر افشاسازی، گزارش­دهی، ثبت خطاها قرار دارند که 46/57 درصد از کل واریانس داده­ها را تبیین می­نمایند. بیشترین قدرت تبیین مربوط به افشاسازی 737/0 و کمترین مربوط به ساختار 053/0 می­باشد.

 

نتیجه‌گیری: برای کنترل خطاهای پزشکی در بیمارستانها، توجه به دو عامل افشاسازی و ثبت خطاها حائز اهمیت است.

 

---

 

زمینه و هدف: کیفیت پرونده سلامت به کیفیت محتویات آن و مستندسازی درست وابسته است. حداقل مجموعه داده‌ها یک روش استاندارد برای جمع آوری عناصر داده‌ای کلیدی در پرونده ایجاد می‌کند که فهم آنها را آسان ساخته و امکان مقایسه آنها را فراهم می‌آورد. این پژوهش با هدف تعیین حداقل مجموعه داده‌ها برای پرونده سلامت ورزشکاران ایران انجام شده است.

 

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تطبیقی انجام شد. با استفاده از یک مطالعه‌ی تطبیقی درمورد مجموعه داده‌های پرونده سلامت ورزشکاران در سه کشور پیشرو در پزشکی ورزشی شامل استرالیا، کانادا و امریکا و نیز ایران، چک لیستی شامل مجموعه حداقل داده‌های پرونده سلامت ورزشکاران تدوین و در میان 50 نفر از متخصصان دو حوزه پزشکی ورزشی و مدیریت اطلاعات سلامت در داخل کشور با استفاده از روش دلفی به نظر سنجی گذاشته شد.

 

یافته‌ها: از بین 97 عنصری که به نظرسنجی گذاشته شده بود، 85 عنصر با موافقت بیش از 75 درصد به عنوان عناصر اصلی و 12 عنصر با موافقت 50 تا 75 درصد به عنوان عناصر پیشنهادی مطرح شد. در مورد اهمیت وجود 97 عنصر در پرونده، بین پاسخ‌های گروه متخصصان حوزه پزشکی ورزشی با متخصصان مدیریت اطلاعات سلامت، اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

 

نتیجه‌گیری: حداقل عناصر اطلاعاتی پرونده سلامت ورزشکاران ایران با چهار گروه اطلاعات دموگرافیک، تاریخچه‌ی سلامت، ارزیابی و طرح درمان ارائه شد. الگوی پیشنهادی برای سیستم‌های دستی و پرونده‌های الکترونیک پزشکی قابل ارائه است. 

 

---

 

زمینه و هدف: با توجه به نقش وب سایت‌ها در ارائه‌ی خدمات الکترونیک این مطالعه قصد دارد تا خدمات بهداشتی درمانی وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را در راستای مراحل چهارگانه مدل بلوغ دولت الکترونیک چندلر و امانوئل ارزیابی و با یکدیگر مقایسه نماید.

 

روش بررسی: این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی– مقطعی و از طریق تحلیل محتوی و بهینه کاوی وب سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور جهت ارزیابی و مقایسه‌ی نحوه ارائه‌ی خدمات بهداشتی درمانی آنها با یکدیگر در مراحل دولت الکترونیک شامل اطلاع رسانی، تعاملی، تراکنشی و یکپارچه سازی در سال 1390 انجام شد.

 

یافته‌ها: وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1 از لحاظ اطلاع رسانی خدمات درمانی در سطح متوسط(79/0±8/1 امتیاز) و دانشگاه‌های تیپ 2 و 3 در سطح ضعیف هستند. وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1، 2 و 3 از لحاظ تعاملی بودن خدمات درمانی با کسب امتیاز(73/0±4/1)، (75/0±3/1) و (61/0±2/1) در سطح ضعیف و کلیه‌ی دانشگاه‌ها در مراحل تراکنشی و یکپارچه سازی خدمات، عملکرد ضعیف(امتیاز0±1) داشته‌اند.

 

نتیجه‌گیری: ارائه‌ی خدمات الکترونیک در وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با تاخیر مواجه است. به دلیل وجود چالش‌های مربوط به اطلاعات و خدمات سلامت، تحقق دولت الکترونیک در این حوزه، ملاحظات ویژه‌ای را می‌طلبد. لذا توصیه می‌شود با اجرای خدمات دولت الکترونیک در سایر سازمانها، شناسایی موانع و تدوین قوانین و سیاست‌های مرتبط زمینه‌ی مناسب جهت تحقق دولت الکترونیک در حوزه‌ی سلامت فراهم گردد.

 

---

 

زمینه و هدف: تجاری سازی در نانوپزشکی حلقه‌ی اتصال تحقیقات و بازار است و از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد. برخی از این عوامل، مانع تجاری سازی هستند. هدف این مقاله شناسایی موانع محیطی تجاری سازی نانوپزشکی در ایران است.

 

روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع کیفی مبتنی بر هشت مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته است که در سال 1390 تا مرحله‌ی اشباع نظری انجام شده است. جامعه‌ی پژوهش در این مطالعه کلیه‌ی خبرگان و مدیران نانوپزشکی، تجاری سازی و مجریان پروژه‌های تجاری سازی در حوزه‌ی نانوپزشکی مستقر در شهر تهران می‌باشند. داده‌های حاصل از مصاحبه با روش کدگذاری باز و محوری تحلیل شده‌اند.

 

یافته‌ها: مدل تجاری سازی نتایج تحقیقات پیشنهادی مبتنی بر پنج بخش انتقال دهنده فناوری، گیرنده فناوری، موضوع انتقال، روش انتقال و عوامل محیطی می‌باشد. در این مطالعه بیست و شش عامل محیطی در هفت طبقه کلی به عنوان عامل بازدارنده محیطی در فرآیند مربوطه معرفی شده‌اند.

 نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که عوامل محیطی متعددی مانع اجرای فرآیند تجاری سازی در حوزه نانوپزشکی می‌شوند. مهمترین موانع، مشکلات دریافت مجوزها، نداشتن فرهنگ مصرف و کمبود سرمایه است.

---

 زمینه و هدف : دانشجویان به دلیل شرایط خاص دانشجویی از جمله دوری از خانواده، وارد شدن به مجموعه ‌ ای بزرگ و پرتنش، مشکلات اقتصادی و نداشتن درآمد کافی مستعد از دست دادن سلامت روانی هستند. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت سبک و شیوه ‌ ی زندگی دانشجویان دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت.

 روش بررسی: در این مطالعه ‌ ی توصیفی- مقطعی که در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت، 120 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل با استفاده از روش نمونه گیری ساده وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو بخش مشخصات دموگرافیک دانشجویان و سوالات شیوه ‌ ی زندگی بود. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS.18 و به کمک آزمون ‌ های آماری تی تست و آنوا تحلیل شد.

 یافته‌ها: نمره ‌ ی آزمون شیوه ‌ ی زندگی دانشجویان مورد مطالعه، در محدوده ‌ ی متوسط قرار داشته و با وضعیت خوب فاصله دارد. آزمون تی زوج دو نمونه ‌ ای رابطه معناداری بین جنسیت و وضعیت تاهل و نمره ‌ ی شیوه ‌ ی زندگی دانشجویان نشان نداد(05/0 < P ). آزمون آماری آنوا نیز رابطه معناداری بین سن، مقطع تحصیلی، معدل و سال ورودی دانشجویان با مولفه شیوه ‌ ی زندگی نداشت.

 نتیجه‌گیری: نمره ‌ ی آزمون شیوه ‌ ی زندگی دانشجویان مورد مطالعه در محدوده ‌ ی متوسط قرار داشت . لازم است برنامه ‌ های مداخله ‌ ای و آموزشی استاندارد به منظور تغییر سبک زندگی دانشجویان طراحی شود. سیست م‌ های حمایتی ، تغذیه ‌ ای و ورزشی، برنامه ‌ های آموزشی، فرهنگی و تفریحی م ی‌ تواند دغدغه ‌ های تحصیلی و مشغله ‌ ی این گروه جمعیتی را کم رنگ سازد.