زمینه و هدف: کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی مشکلاتی در ذخیرۀ واجی دارند. عملکرد ذخیرۀ واجی که بخش واج‏شناختی حافظۀ فعال را تشکیل می‏دهد، نمود دقیق توالی گفتار است ، بنابراین ارزیابی حافظۀ فعال واج‏شناختی در کودکان فوق حائز اهمیت است. آزمون تکرار ناکلمه یکی از روش‏های ارزیابی حافظۀ فعال واج‏شناختی است. هدف از این پژوهش، ساخت آزمون تکرار ناکلمه و تعیین روایی و پایایی آن برای بررسی ظرفیت حافظۀ فعال واج‏شناختی در کودکان فارسی زبان بود.

روش بررسی: در این پژوهش مقطعی‏ـ‏مقایسه‏ای، ۴۰ ناکلمه براساس معیارهای ساخت ناکلمه با نظر زبان‏شناس ساخته شد و در ۵۳ پسر و ۴۷ دختر در محدودۀ سنی ۷ تا ۱۰ سال اجرا شد. به‏منظور تعیین روایی محتوا، ناکلمه‏های ساخته شده توسط صاحب ‎ نظران مورد بررسی و اظهار نظر قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه همبستگی نتایج آزمون تکرار ناکلمه با دو آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد سنجیده شد. همچنین به‏منظور بررسی پایایی، این آزمون دوبار و با فاصلۀ زمانی اجرا شد.

یافته‏ها: مقدار روایی محتوایی در این پژوهش ۵/۹۵ با انحراف معیار ۲ به‏دست آمد. بین نتایج آزمون تکرار ناکلمه و آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونۀ اعداد ضریب همبستگی به‏ترتیب ۷۶/۰ و ۷۵/۰ بود . بین اجراهای متوالی آزمون تکرار ناکلمه، ضریب همبستگی ۸/۰ مشاهده شد(p=۰/۰۰۱).

نتیجه‏گیری: نتایج نشان می ‎ دهد که آزمون تکرار ناکلمۀ ساخته شده می‏تواند برای شناسایی اختلالات واجی در کودکان ۷ تا ۱۰ سال فارسی‏زبان مورد استفاده قرار گیرد.