مجله

مقدمه: دیابت شایع‌ترین اختلال متابولیکی است. پیشرفت عوارض دیابت، عمدتاً به‌دلیل عدم کنترل قندخون است. هدف از اجرای این تحقیق، آزمون مدل فرضی عوامل فردی و اجتماعی مؤثر بر کنترل قندخون است.

روش‎ها: مطالعه‌ی حاضر مقطعی و بیماران با استفاده از نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎بندی شده انتخاب شدند. تحلیل مسیر برای بررسی اثر متغیرهای دانش دیابتی، ارتباط پزشک و بیمار، خودمراقبتی، تعداد سال‎های تحصیل، درآمد خانوار و مدت زمان ابتلا به دیابت بر میزان هموگلوبین‎گلیکوزیله انجام شد. جهت نیکویی برازش مدل از شاخص‎های زیر استفاده شد: آماره‌ی کای اسکوئر، ریشه‌ی میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA)، شاخص برازش تطبیقی (CFI) و ریشه‌ی دوم میانگین مربعات باقیمانده استاندارد (SRMR).

یافته‎ها: مدل برآورد شده برازش مناسبی داشت، (4/0=p، 5=χ2)، (006/0=RMSEA)، (99/0=CFI) و (022/0=SRMR). اثر کلی و اثر غیرمستقیم کلی سن بر میزان هموگلوبین‎ گلیکوزیله معنی‎دار بود. سن از طریق طول مدت زمان ابتلا به دیابت بر میزان هموگلوبین‎ گلیکوزیله اثر غیرمستقیم معنی‎دار داشت. اثر کلی مدت زمان ابتلا به دیابت بر میزان هموگلوبین ‎گلیکوزیله معنی‎دار بود. با افزایش مدت زمان ابتلا به دیابت میزان هموگلوبین‎گلیکوزیله نیز افزایش داشت. اثر کلی نسبت دور کمر به باسن بر میزان هموگلوبین‎ گلیکوزیله معنی‎دار بود. نسبت دور کمر به باسن اثر مستقیم معنی‎دار بر میزان هموگلوبین‎ گلیکوزیله داشت.

نتیجه‎گیری: در مطالعه‌ی حاضر اثرات عوامل فردی مانند سن، نسبت دور کمر به باسن، افسردگی و مدت زمان ابتلا به دیابت بر کنترل قندخون شناسایی شد. با توجه به قابلیت‎های به‌کارگرفته در این روش بتوان نتایج حاصل از این مطالعه را با در اختیار گذاشتن به بیماران و سیاست‌گذاران محلی بتوان مراقبت از بیماران دیابتی را ارتقاء بخشید.