مجله

مقدمه: یکی از مهم‌ترین معیارهای تخصیص منابع و پیش‌شرط مدیریت کارآمد منابع در بخش سلامت، تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و محاسبه‌ی قیمت واحد خدمات می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف محاسبه‌ی قیمت تمام شده‌ی خدمات ارائه شده در درمانگاه‌های دیابت با استفاده از تکنیک هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت انجام شد.

روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر از نوع کاربردی می‌باشد که به‌صورت توصیفی – تحلیلی در سال 93 انجام شد. داده‌های این پژوهش مربوط به سال 1392 بوده است، این داده‌ها از درمانگاه‌های دیابت یک و دو وابسته به مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران جمع آوری گردیده است. هزینه‌ی تمام شده‌ی خدمات مورد بررسی براساس تکنیک هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت و با رویکرد سرمایه‌ی انسانی و با به‌کارگیری نرم‌افزار حسابداری EXCEL محاسبه گردید.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند، هزینه‌های پرسنلی بیشترین سهم را در درمانگاه‌های مورد مطالعه در بر داشتند. این هزینه‌ها درمانگاه دیابت یک 835/240/199/6 ریال (56 درصد) و در دیابت دو 004/109/320/6 (52 درصد) را شامل می‌شدند. هزینه‌ی حامل‌های انرژی نیز کم‌ترین سهم هزینه‌ای را در درمانگاه دیابت یک با میزان 250/258/179 ریال (2 درصد) و در درمانگاه دیابت دو 800/606/229 ریال (2درصد) داشتند. قیمت استاندارد و قیمت واقعی محاسبه شده و مقایسه‌ی آن با تعرفه‌ی سال 1392 نشان داد که در بیشتر خدمات، قیمت واقعی از تعرفه خدمات و قیمت استاندارد بیشتر بود، این اختلاف در برخی از خدمات به بیش از 30 برابر می‌رسد.

نتیجه‌گیری: بر مبنای نتایج، مهم‌ترین دسته هزینه‌ها در درمانگاه‌های مورد مطالعه‌ی دیابت، هزینه‌های نیروی انسانی، مواد مصرفی، تجهیزات و ساختمان و حامل‌های انرژی بود و در هر دو درمانگاه مورد مطالعه، هزینه‌های پرسنلی بیشترین و حامل‌های انرژی کم‌ترین سهم هزینه‌ای را داشته‌اند. میانگین زمان ارائه خدمت توسط پزشکان مراکز کمتر از استاندارد بود که این موضوع منجر به محاسبه‌ی کمتر قیمت واقعی خدمات شد. لذا بهبود عملکرد در حوزه‌ی مدیریت منابع انسانی و تمرکز برخی از خدمات در یک درمانگاه در کاهش هزینه‌ها مؤثر خواهد بود.