مجله

---

مقدمه: دیابت، اختلالی متابولیک است که مشخصه آنها افزایش مزمن قند خون و اختلال متابولیسم کربوهیدرات ، چربی و پروتئین می باشد.

روش‌ها: در این تحقیق نیمه تجربی، از بین زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به درمانگاه شرکت نفت اراک، تعداد ۲۷ نفر انتخاب و در سه گروه کنترل (۸ نفر)، استقامتی (۱۰ نفر) و قدرتی (۹ نفر) قرار گرفتند. گروه تمرینات قدرتی و استقامتی، به مدت ۸ هفته (۳ جلسه در هفته و هر جلسه ۵۰-۳۰ دقیقه) تمرینات را اجرا نمودند. در این پژوهش از سطح Hb_A۱C ناشتا، پرسشنامه های کیفیت زندگی SF-۳۶ و سلامت روان GHQ ( Global Health Questionnaire) استفاده شد. تحلیل داده‌ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه ۱۲ با استفاده از آزمون های t زوجی شده و تحلیل واریانس یک طرفه و در سطح معنی داری ۰۱/۰ انجام شد.

یافته ها: میانگین داده های Hb_A۱C در گروه استقامتی از ۵۵۴/۰±۸۰/۷ در پیش آزمون به ۵۱۷/۰±۱۳/۷ در پس آزمون و گروه قدرتی از ۲۳۱/۲±۷۶۶/۹ به ۵۰۷/۱±۹/۷ رسید. با آزمون t زوجی، شده بین میانگین پیش آزمون و پس آزمون گروه استقامتی (۰۰۴/۰ =P) و قدرتی (۷۰۰/۰ =P) اختلاف معنی داری مشاهده می شود. همچنین بین میانگین داده های پیش آزمون و پس آزمون کیفیت زندگی گروه استقامتی (۰۰۰۱/۰=P) و قدرتی(۰۰۷/۰=P) و سلامت روان گروه استقامتی(۰۰۰۱/۰=P) و قدرتی(۰۰۰۱/۰=P) اختلاف معنی داری وجود داشت. در ANOVA بین میانگین داده‌های پیش آزمون کیفیت زندگی (۲/۰=P) و سلامت روان (۲/۰=P) سه گروه، اختلاف معنی‌داری وجود نداشت ولی در پس آزمون کیفیت زندگی (۰۰۷/۰=P) و سلامت روان (۰۰۰۱/۰=P) وجود داشت.

نتیجه گیری: تمرینات استقامتی و قدرتی بر کنترل قند خون، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران دیابتی تأثیر دارند اما تأثیر تمرینات بر کیفیت زندگی این بیماران بیشتر است.

---

مقدمه: در بیماران دیابتی، آموزش خود مراقبتی یکی از مهم‌ترین رویکردهای کلیدی در کنترل موفق دیابت می‌باشد. Teach Back یک روش آموزشی تعاملی است که می‌تواند منجر به افزایش دانش و درک بیمار و ارتقای خود مدیریتی آنها ‌گردد. لذا هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش مراقبت از خود به روش Teach Back بر ارتقای رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی نوع دو شهر همدان می‌باشد. روش‌ها: این مطالعه از نوع کار آزمایی بالینی می‌باشد که بر روی ۷۰ نفر از بیماران دیابتی نوع دو انجام شده است. شرکت کنندگان به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل (هر کدام ۳۵ نفر) تقسیم شدند. برنامه‌ آموزشی طبق روش Teach Back در ۴ جلسه برای گروه آزمون انجام شد. قبل و یک ماه پس از اتمام مداخله دادها با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و خود گزارش‌دهی جمع‌آوری گردید. جهت تحلیل داده‌ها از SPSS نسخه ۲۰ و از آزمون‌های آماری تی زوجی و مستقل، کوواریانس و کای دو استفاده شده است. یافته‌ها: هر چند که نمره آگاهی افراد گروه آزمون و کنترل در قبل از مداخله تفاوت معنی‌داری نداشت، نمره‌ آگاهی بیماران گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بعد از مداخله افزایش واضحی داشته است (۰۰۱/۰p<). همچنین بعد از مداخله‌ تفاوت معنی‌داری بین گروه آزمون و کنترل در زمینه رعایت رژیم غذایی (۰۳۱/۰p=)، نمره‌های فعالیت جسمی (۰۰۲/۰p=)، مراقبت از پا (۰۰۱/۰p< ) و مصرف منظم داروها (۰۰۱/۰p<) به‌دست آمد. بعد از مداخله (%۴/۹۱) بیماران گروه آزمون دارای عملکرد خوب و (%۱/۷۷) بیماران گروه کنترل دارای عملکرد متوسط درباره کنترل قند خون بوده و تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود داشت (۰۰۱/۰p<). همچنین تفاوت معنی‌داری بین نمره کل خود مراقبتی بیماران گروه آزمون نسبت به گروه کنترل وجود داشت (۰۰۱/۰p<). نتیجه‌‌گیری: می‌توان گفت که استفاده از روش Teach Back بر افزایش میزان خود مراقبتی بیماران دیـابتی اثر مثبتی دارد و می‌تواند نقش موثری در کاهش عوارض این بیماری و افزایش کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.