مقدمه: دیابت نوع دو بیماری مزمنی است که عوارض بسیار زیادی از جمله آترواسکلروز را به‌دنبال دارد. خانواده ماتریکس متالوپروتئینازها (MMPs)، نقش مهمی در آترواسکلروز و بازسازی دیواره عروقی بازی میکنند. هدف از این مطالعه تعیین اثر هشت هفته تمرین هوازی به همراه مصرف دانه خرفه بر سطوح MMP-۱، MMP-۳ و MIP-۱α میباشد.
روشها: در یک مطالعه نیمهتجربی تعداد ۲۸ نفر از زنان مبتلا به دیابت نوع دو در دامنه سنی ۴۴-۶۵ سال انتخاب و به‌طور تصادفی به چهار گروه (تمرین، مکمل، تمرین- مکمل و کنترل) تقسیم شدند. برنامه تمرینی شامل هشت هفته (هر هفته سه جلسه یک ساعته) و با شدت ۵۰-۷۰ درصد حداکثر ضربان قلب انجام گرفت. گروههای دریافتکننده مکمل روزانه مقدار ۵/۷ گرم دانه خرفه دریافت کردند. خون‌گیری طی شرایط ۱۲ ساعت ناشتایی قبل و بعد از هشت هفته انجام گرفت. دادهها با استفاده از آنوای دوراهه با اندازه‌گیری مکرر آنالیز شدند. سطح معنیداری (۰۵/۰ =P) در نظر گرفته شد.
یافتهها: هشت هفته تمرین هوازی یا مصرف دانه خرفه منجر به کاهش معنیدار سطوح MMP-۱، MMP-۳ و MIP-۱α در مقایسه با پیش آزمون شد. امّا، اثربخشی تعامل تمرین و مکمل بر شاخصهای فوق به مراتب بهتر بوده است. میزان MMP-۱ بین گروه مکمل، تمرین و تمرین- مکمل با گروه کنترل (۰۰۰/۰ =P) و بین گروه مکمل و تمرین با تمرین- مکمل (به‌ترتیب ۰۱۸/۰ =P و ۰۳۹/۰ =P) از تفاوت معنیدار برخوردار میباشد. میزان MMP-۳ بین گروه مکمل با گروه تمرین-مکمل (۰۰۷/۰ =P) و با گروه کنترل (۰۱۱/۰ =P)، گروه تمرین با گروه تمرین- مکمل (۰۲۶/۰ =P) و با گروه کنترل (۰۴/۰ =P) از تفاوت معنیداری برخوردار میباشد. میزان MIP-۱α فقط بین گروه تمرین- مکمل با گروه کنترل (۰۰۱/۰ =P) از تفاوت معنیداری برخوردار میباشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد هر دو مداخله تمرین و مکمل خرفه ممکن است به واسطه اثرات آنتی اکسیدانتی و ضدالتهابی خود از استرس اکسایشی ناشی از دیابت حمایت نمایند و ترکیب این دو شیوه درمانی با اثرات هم افزایی همراه بود.
