افشین موسوی چلک، عارف ریاحی،
دوره 17، شماره 5 - ( 4-1397 )
چکیده
مقدمه: تعیین جایگاه و نقش هر کشور در تولیدات علمی در حوزههای مختلف موضوعی، نشان دهنده‌ی میزان توانمندی و عملکرد آن کشور در جهت ارتقا و کمک به بهبود آن موضوع می‌باشد. هدف از مطالعه‌ی حاضر، بررسی کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه‌ی دیابت جمهوری اسلامی ایران و تعیین جایگاه آن در منطقه و جهان می‌باشد.
روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به روش پیمایشی توصیفی (مقطعی) و با رویکرد علمسنجی صورت گرفته است. جامعه‌ی مطالعه‌ی حاضر را 2291 مقاله و مدرک علمی جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌ی دیابت تشکیل میدهند که طی دو دهه‌ی اخیر و در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس نمایه شدهاند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ترسیم گرافها، از نرم افزارهای SPSS، NodeXL و VOSviewer استفاده شده است.
یافته‌ها: روند تولیدات علمی ایران در حوزه‌ی دیابت در طی سالهای مورد بررسی رشد داشته و از 5 مورد در سال 1996 به 299 مورد در سال 2015 رسیده است. یافته‌ها نشان داد که دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایالات متحده آمریکا و دکتر فریدون عزیزی به‌ترتیب به‌عنوان مهمترین مرکز تولید کننده، کشور همکار و نویسنده‌ی پرتولید شناسایی شدهاند. همچنین جایگاه جمهوری اسلامی ایران طی سالهای مورد بررسی رشد مطلوبی داشته و ایران به‌ترتیب درسطح منطقه‌ای و سطح بین‌المللی به رتبه‌ی دوم و بیست و یکم ارتقاء یافته است.
نتیجه‌گیری: هرچند به لحاظ کمی تولیدات علمی کشورمان در حوزه‌ی دیابت طی سالهای مورد بررسی رشد مثبتی داشته است، ولی سهم جمهوری اسلامی ایران از کل تولیدات علمی حوزه‌ی دیابت بسیار ناچیز بوده است. همچنین بخش قابل توجهی از مدارک علمی منتشر شده در مجلات نه چندان معتبر و باکیفیت داخلی منتشر شدهاند. سیاستگذاری و برنامهریزی دانشگاههای علوم پزشکی و در راس آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای افزایش مطالعات و پژوهش‌های مرتبط با حوزه دیابت و ارتقای سطح کمی و کیفی تولیدات علمی لازم و ضروری به‌نظر میرسد.
