در مطالعات علوم پزشکی، موقعیتهای وجود دارند که امکان استفاده از روشهای متداول مبتنی بر توزیع نرمال (روشهای پارامتری) وجود ندارد. هدف از این مقاله ارائه روشهای متداول ناپارامتری و انجام استنباط مبتنی بر آنها میباشد. مبانی و نحوه انجام محاسبات و همچنین کدهای نرمافزاری مربوط به روشهای متداول ناپارامتری و استنباط مبتنی بر آنها برای مثالهای مطالعات علوم پزشکی به همراه ملاحظات انتخاب آزمونهای ناپارامتری و کارایی نسبی آنها در مقایسه با آزمونهای پارامتری متناظر ارائه گردید. در صورت برقرار نبودن پیشفرضهای آزمونهای پارامتری، بدون نگرانی برای از دست رفتن کارایی و حتی با کارایی بالاتر، باید از آزمونهای ناپارامتری استفاده کرد. برای مقایسه متغیر کمی غیرنرمال یا رتبهای بین دو گروه مستقل آزمون من-ویتنی، برای مقایسه متغیر کمی غیرنرمال یا رتبهای بین بیش از دو گروه مستقل آزمون کروسکال والیس، برای مقایسه یک متغیر کمی غیرنرمال در دو وضعیت وابسته یا گروههای همسان شده آزمون رتبه علامتدار ویلکاکسون و برای مقایسه یک متغیر رتبهای در دو وضعیت وابسته یا گروههای همسان شده آزمون علامت باید استفاده شود. برای هر یک از آزمونهای فوق، نتایج حاصل از مثالهای مطالعاتی بههمراه نحوه انجام محاسبات ارائه شد. برای بررسی رابطه یا اختلاف در انواع مطالعات علوم پزشکی، آزمونهای ارائه شده با توجه به موقعیت و هدف مطالعه توصیه میشود