مجله

---

مقدمه: جمعیت جهان رو به پیر شدن است و انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۰ بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان را سالمندان تشکیل دهند. پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت اقتصادی-اجتماعی و سلامت جسمی سالمندان ساکن در استان ایلام در سال ١۳۹۰صورت گرفته است. روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در آن 1012 سالمند ساکن در شهرستان‌های استان ایلام به روش تخصیص متناسب در مطالعه شرکت داده شدند. گردآوری داده‌ها با استفاده از یک پرسشنامه‏ استاندارد صورت گرفت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم‏افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه برابر 02/8 ±1/70 سال بود. اختلاف معنی‌داری بین وضعیت اشتغال و نوع شغل سالمندان مورد مطالعه به تفکیک شهرستان محل سکونت وجود داشت (001/0 >P). میانگین فشارخون سیستولیک و دیاستولیک افراد مورد مطالعه به‌ترتیب 38/28±03/133 و 02/8±76/11 و میانگین توده بدنی آن‌ها 48/4±72/25 بود. 1/36% از سالمندان مورد مطالعه سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی داشته، 15% مبتلا به دیابت و 5/22% دچار مشکل تنفسی بودند. 3/45% سابقه جراحی، 8/72% سابقه درد مفاصل، 6/64% سابقه درد اسکلتی و 6/12% سابقه سکته مغزی داشتند. 8/23% دچار مشکل شناخت زمان، 8/22% شناخت مکان، 2/22% شناخت اشخاص، 9/25% دچار لرزش در دست و سر بودند. نتیجه‌گیری: مشکلات شایع جسمی سالمندان استان ایلام تا حدود زیادی به مشکلات جسمی گزارش شده سالمندان از سایر نقاط کشور شباهت دارد و عمده‌ترین تفاوت‌ها به وضعیت اقتصادی- اجتماعی برمی‌گردد که با توجه به پایین‌تر بودن درآمد سرانه استان ایلام در مقایسه با سایر استان‌ها، این امر بر وضعیت سلامت سالمندان مؤثر بوده است.

---

مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان با افزایش بیماری‌های مزمن در بین آن‌ها همراه است. این مطالعه با هدف مقایسه‌ی وضعیت سلامت جسمی سالمندان شهر گرگان در یک فاصله‌ی پنج ساله بین سال‌های 1383 و 1388 انجام گرفت.
روش‌ها: در یک مطالعه‌ی مقطعی اطلاعات مربوط به 884 سالمند ساکن مناطق تحت پوشش پایگاه‌های 4 و 5 مرکز بهداشت شهرستان گرگان در سال 1388 با استفاده از یک پرسشنامه به‌صورت خود اظهاری توسط افراد آموزش دیده جمع‌آوری گردید. سالمندان مورد مطالعه که به طریق سرشماری انتخاب شده بودند در حیطه‌ی سلامت فیزیکی مورد پرسش قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و آزمون کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست آمده با نتایج مطالعه‌ی مشابه (منتشر نشده)، مربوط به 315 سالمند ساکن مناطق تحت پوشش پایگاه‌های 4 و 5 شهر گرگان در سال 1383، مورد مقایسه قرار گرفت. از نرم‌افزار SAS 9.2 برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: متوسط سن سالمندان در سال 1388 برابر با 67/6±20/67 سال و در سال 1383 برابر با 72/6±59/67 سال بود. میزان فراوانی مشکلاتی از قبیل فشار خون، چربی خون، آسم و دیابت در سال 1388 افزایش معنا‌داری داشت. از سوی دیگر بیماری‌هایی از قبیل صرع، بی دندانی، فتق و سوزش سردل کاهش معناداری را نشان می‌داد.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که مشکلات جسمی مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی، وضعیت سلامت دهان و دندان سالمندان، مشکلات مربوط به بینایی و شنوایی و همچنین مشکلات عضلانی استخوانی در سالمندان می‌تواند توانایی آنها را در ارتباط با جامعه و انجام کارهای شخصی کاهش دهد. پیشگیری از موارد فوق می‌تواند به سالمندی سالم منجر شود.
 

---

مقدمه: سالمندان از گروه‌های سنی آسیب‌پذیر از نظر وضعیت سلامت می‌باشند. سالمندان استان خوزستان به‌دلیل وضعیت آب و هوایی در معرض اختلالات سلامت بیشتری هستند. این مطالعه گزارشی از وضعیت سلامت سالمندان استان خوزستان در سال 1391 می‌باشد.
روش‌ها: مطالعه‌ی مقطعی با نمونه‌گیری خوشه‌ای انجام شد. وضعیت تغذیه با استفاده از فرم ایرانی شده‌ی ارزیابی مختصر تغذیه، ارزیابی وضعیت افسردگی با استفاده از ابزار امتیاز افسردگی سالمندان ایرانی شده‌ی 15 سؤالی، ارزیابی عملکرد با استفاده از ابزار فعالیت روزانه‌ی زندگی KATZ، ارزیابی کیفیت زندگی با استفاده از نسخه‌ی دوم پرسشنامه‌ی ایرانی شده‌ی کوتاه وضعیت سلامت (SF-36 Version 2) و فعالیت روزانه‌ی مرتبط به وسایل توسط ابزار Lawton انجام شد.
یافته‌ها: درنهایت 387 نفر در این مطالعه شرکت کردند. شیوع پُرفشاری خون، دیابت، افسردگی و اضطراب در شرکت کنندگان به‌ترتیب 8/38%، 6/28%، 9/34 و 7/38% بود. مشکل شنوایی و بینایی به‌ترتیب 9/33% و 2/62%، اختلال در حافظه در 9/14% از افراد مشاهده شد. 3/4% از سالمندان دچار سوء تغذیه، 3/48% در معرض سوء تغذیه، 9/13% اختلال در عملکرد روزانه‌ی زندگی پایه و 3/30% دچار درجاتی از اختلال در عملکرد روزمره‌ی متوسط بودند. بیشترین نیاز خدماتی، نیاز به خدمات پزشکی در منزل و پس از آن نیاز به خدمات حمل نقل بود.
نتیجه‌گیری: وضعیت سلامت سالمندان استان خوزستان گرچه به‌طور کلی بدتر از میانگین جامعه نیست ولی نیازمند توجه در بعضی حیطه‌ها نظیر پُرفشاری خون، دیابت، وضعیت تغذیه و عدم استقلال در فعالیت‌های روزمره‌ی زندگی می‌باشد.
 

---

مقدمه: ارتقاء وضعیت بهداشتی، کاهش نرخ باروری و همچنین افزایش سن امید به زندگی سبب افزایش جمعیت سالمندان شده است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سلامت سالمندان استان خراسان شمالی انجام شده است.
روش‌ها: این مطالعه مقطعی و به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای تصادفی متناسب، انجام شد. در این مطالعه 99 نفر سالمند شامل (39 نفر مرد و 55 نفر زن) سالمند 60 سال و بالاتر شرکت داشتند. اطلاعات مورد نیاز به‌وسیله‌ی پرسشنامه‌های دموگرافیک و ابزارهای "بررسی مختصر وضعیت تغذیه"، "مقیاس افسردگی سالمندان 15 سؤالی"، وضعیت عملکرد روزمره‌ی زندگی Katz، عملکرد روزانه‌ی مرتبط با وسایل Lawton "جمع‌آوری گردید. اندازه‌گیری‌های تن سنجی و فشارخون به روش استاندارد انجام شد.
یافته‌ها: شیوع دیابت و پُرفشاری خون در سالمندان مورد مطالعه به‌ترتیب 7/17 و 6/57 درصد بود. همچنین 4/36 درصد از سالمندان خلق افسرده‌ای داشتند. 2/18 درصد از سالمندان سلامت خود را بد گزارش کردند. به‌علاوه 5/73 درصد از سالمندان از یک نوع درد شاکی بودند. همچنین 6/22 درصد در طول سال گذشته حداقل یک بار تریاک مصرف کرده بودند.
نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که وضعیت سلامت سالمندان استان خراسان شمالی مناسب نبوده و در بسیاری از شاخص‌ها نظیر پُرفشاری خون، سوء تغذیه، سوء مصرف تریاک و شکایت از درد بیش از میانگین کشوری مشکل داشتند. این مسئله توجه ویژه به سلامت سالمندان این استان را طلب می‌کند.
 

---

مقدمه: سالمندان از گروه‌های سنی هستند که بیشترین نیاز را به دریافت خدمات سلامت دارند. برنامه‌ریزی برای ارائه‌ی خدمات در سطح کشوری و منطقه‌ای نیازمند اطلاعات در خصوص وضعیت سلامت سالمندان است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سلامت سالمندان استان آذربایجان شرقی انجام شده است.
روش‌ها: در این مطالعه‌ی مقطعی، از 19 شهرستان این استان به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای تصادفی متناسب، تعداد 436 نفر (180 نفر مرد و 258 نفر زن) سالمند 60 سال و بالاتر انتخاب شدند. اطلاعات به‌وسیله یک پرسشنامه‌ی دموگرافیک، اندازه‌گیرهای آنتروپومتریک، اندازه‌گیری فشار خون و تکمیل پرسشنامه‌های "بررسی مختصر وضعیت تغذیه"، "مقیاس افسردگی سالمندان 15 سؤالی"، وضعیت عملکرد روزمره زندگی" و "عملکرد روزانه‌ی مرتبط با وسایل" جمع‌آوری گردید.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده 31/69 سال بود. شیوع خود-اظهاری دیابت 2/34 % بود. شیوع پُرفشاری خون در سالمندان 5/52 درصد یافت شد. درد شایع‌ترین شکایت شرکت کنندگان بود (9/60 %). 9/46% در راه رفتن مشکل داشتند.3/44% مشکل بینایی و 4/26% از مشکل شنوایی رنج می‌بردند و در 8/44% اختلال خواب یافت شد. همچنین 26% از شرکت کنندگان دارای خلق افسرده بودند.
نتیجه‌گیری: سالمندان استان آذربایجان شرقی، احتمالاً وضعیت سلامت بهتری نسبت به میانگین سالمندان ایرانی دارند اما پُرفشاری خون و دیابت، در بین سالمندان این استان شیوع بالایی دارد که نیازمند توجه بیشتری است.
 

---

مقدمه: از آنجا که پدیده‌ی سالمند شدن جامعه بر تمام جنبه‌های زندگی جوامع بشری از جمله ساختارهای سنی، ارزش‌ها و معیاره، نیازهای سلامت و سازمان‌های اجتماعی، اثرات قابل ملاحظه‌ای دارد، مقابله با چالش‌های فرارو با اتخاذ سیاست‌های مناسب برای ارتقای وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است. استان البرز یکی از استان‌های مهاجرت‌پذیر بوده و پدیده‌ی مهاجرت تأثیر شگرفی در سلامت روحی و جسمی سالمندان دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت سلامت سالمندان استان البرز بوده است.
روش‌ها: در این مطالعه‌ی مقطعی، از سه شهرستان استان البرز به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای تصادفی متناسب، ۲۳۵ نفر (۱۱۳ نفر مرد و ۱۲۲ نفر زن) سالمند ۶۰ ساله و بالاتر انتخاب شدند. اطلاعات توسط یک پرسشنامه‌ی دموگرافیک، اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک، اندازه‌گیری فشارخون و تکمیل پرسشنامه‌های "بررسی مختصر وضعیت تغذیه"، "مقیاس افسردگی سالمندان ۱۵ سؤالی"، وضعیت عملکرد روزمره‌ی زندگی، عملکرد روزانه‌ی مرتبط با وسایل جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS 21 انجام شد. تمام آزمون‌ها دو سویه بوده و در سطح 05/0 >α معنادار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده ۶۸ سال بود. شیوع اضطراب و افسردگی در میان شرکت کنندگان به‌ترتیب 5/51 و ۳۴ درصد بود. ۲۷ درصد درمعرض یا دچار سوء تغذیه بودند. 5/54 درصد از مشکلات دهان و دندان رنج می‌بردند و 8/49 درصد نیز در راه رفتن مشکل داشتند.
نتیجه‌گیری: در زمینه‌ی وضعیت سلامت سالمندان ساکن استان البرز می‌توان گفت که بیماری‌های متابولیک در این استان شیوع بالایی دارد و پوشش کم واکسیناسیون آنفلوانزا، شیوع بالای افسردگی و اضطراب و سوء تغذیه نیازمند مداخلات جدی توسط سیاست‌گذاران در جهت ارتقاء سلامت این سالمندان است.
 
 

---

مقدمه: شناسایی عوامل خطر سلامت سالمندان و نیز طراحی مداخلاتی در جهت ارتقاء سلامت سالمندان از اولویت‌های سیستم خدمات بهداشتی- درمانی در دنیای کنونی است که در قدم اول نیازمند ارتقاء دانش علمی در زمینه‌ی مشکلات سلامتی سالمندان است.
روش‌ها: در این مطالعه‌ی مروری که در سال 1399 انجام شده است، تمام مطالعاتی که با کلید واژه‌ی سالمندی یا بیمارهای مرتبط با سالمندی نظیر آترواسکلروز، پوکی استخوان، دیابت، دمانس، فریلتی، اختلالات شناختی، عملکرد روزمره زندگی، وضعیت تغذیه‌ای با وابستگی سازمانی مرکز تحقیقات علوم غدد و متابولیسم و یا مرکز تحقیقات سلامت سالمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران بدون محدودیت زمانی در بانک های اطلاعاتی PubMed Web of Science, Scopus, و موتور جستجوی گوگل اسکالر مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در مجموع 115 مقاله با این کلمات کلیدی یافت شد که با بررسی نحوه‌ی نمونه‌گیری، روش کار، آنالیز داده‌ها و نیز حذف داده‌های مشابه در نهایت 63 مقاله مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: در این راستا، مرکز تحقیقات سلامت سالمندان مطالعات متعددی در جهت بومی‌سازی ابزارهای ارزیابی سلامت سالمندان، شناسایی بیمارهای شایع سالمندی، شیوع و بار بیماری‌ها و سندرم‌های سالمندی و طراحی چندین مطالعه‌ی مداخله‌ای در قالب سه مطالعه‌ی بزرگ شامل مطالعه‌ی سالمندان کهریزک، مطالعه‌ی سلامت سالمندان بوشهر و مطالعه‌ی طولی سالمندی بیرجند انجام داده است که در این مطالعه‌ی مروری مورد بحث قرار گرفته است.