دوره 13، شماره 1 - ( 2-1399 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 64-49 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Lahijani O, Rastegari Mehr M, Shakeri A, Yeganeh Far M. Study of heavy metals in bottom sediments of Mahabad river and dam, and investigating the risk of consumption of edible fish in the area. ijhe 2020; 13 (1) :49-64
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6343-fa.html
لاهیجانی امید، رستگاری مهر میثم، شاکری عطا، یگانه فر مینا. مطالعه فلزات سنگین در رسوبات بستر رودخانه و سد مهاباد، و ارزیابی خطر مصرف ماهی های خوراکی منطقه. سلامت و محیط زیست. 1399; 13 (1) :49-64

URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6343-fa.html


1- گروه زمین شناسی کاربردی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- گروه زمین شناسی کاربردی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، rastegar.m@khu.ac.ir
چکیده:   (2150 مشاهده)
زمینه و هدف: آلودگی­ فلزات سنگین به‌ویژه در محیط­ های آبی از مسائل مهم است. با توجه به تامین آب شرب شهر مهاباد از سد، و نیز فروش ماهی­ های صید شده در منطقه، غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه و سد مهاباد و خطر سلامت ناشی از مصرف ماهی­ های موجود در منطقه بررسی شد.
روش بررسی: نمونه برداری رسوب  از 21 ایستگاه در رودخانه و سد مهاباد و 16 نمونه ماهی (دو گونهSander lucioperca و Abramis brama) انجام شد. نمونه ها بعد از آماده سازی به روش ICP-MS آنالیز شدند. برای تحلیل‌  داده ها از ضریب غنی شدگی (EF)، شاخص خطر بوم شناختی (RI)، شاخص های ریسک سلامت، تحلیل مولفه اصلی (PCA) و آزمون Mann-Whitney استفاده شد.
یافته‌ها: مقادیر EF و RI فلزات سنگین در رسوب پایین بود اما بیشینه غلظت سرب، روی، مس، آرسنیک و منگنز بهترتیب به 36، 162، 74، 22/8 و mg/kg 3221 می رسد. این امر به‌ویژه در نمونه ­های مربوط به رودخانه و در پایین دست سد مشهود است. با این وجود تجمع فلزات سنگین در بافت ماهی­ ها موجب شده ­است که مقادیر خارج قسمت خطر کل (THQ) به‌ویژه برای آرسنیک (1/19)، و شاخص خطر (بیش از 1) و مقدار میزان مصرف روزانه (EDI) برای مس (1/64) در منطقه بالا باشد.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که شرایط فیزیکوشیمیایی مناسب برای تحرک عناصر در رودخانه و سد مهاباد فراهم است. بنابراین نیاز به بررسی تحرک و زیست­ دسترس ­پذیری فلزات سنگین در رسوب منطقه و پایش مستمر غلظت فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهی منطقه وجود دارد.
متن کامل [PDF 1466 kb]   (1277 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1398/9/12 | پذیرش: 1399/3/21 | انتشار: 1399/6/15

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به سلامت و محیط زیست می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2024 , Tehran University of Medical Sciences, CC BY-NC 4.0

Designed & Developed by : Yektaweb