Taati A, Salehi M H, Mohammadi J, Mohajer R. Assessment of pollution level, non-carcinogenic and carcinogenic risk of heavy metals on human health in surface soils of Arak industrial areas, Iran. ijhe 2020; 13 (2) :335-348
URL:
http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6388-fa.html
طاعتی عباس، صالحی محمد حسن، محمدی جهانگرد، مهاجر رضا. ارزیابی سطح آلودگی، ریسک غیرسرطانزایی و سرطانزایی فلزات سنگین بر سلامت انسان در خاک های سطحی مناطق صنعتی اراک، ایران. سلامت و محیط زیست. 1399; 13 (2) :335-348
URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-6388-fa.html
1- گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران ، taatyabbas@yahoo.com
2- گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
3- گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران
چکیده: (2223 مشاهده)
زمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین خاکهای سطحی به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین بر سلامت انسان در خاک های سطحی مناطق صنعتی اراک، مرکز استان مرکزی واقع در غرب ایران انجام شد.
روش بررسی: 235 نمونه خاک سطحی از عمق cm 0-5 جمعآوری شد. غلظت فلزات سرب، کادمیم، نیکل، روی، مس و آرسنیک به روش هضم با اسید نیتریک N 4 عصارهگیری شد. سطح آلودگی خاکهای منطقه با استفاده از شاخص زمین انباشتگی و فاکتور غنیشدگی اندازهگیری گردید. برای ارزیابی خطرپذیری سلامت فلزات سنگین از مدل ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا استفاده شد.
یافتهها: میانگین غلظت سرب، کادمیم، آرسنیک، مس، نیکل و روی بهترتیب 37/88، 1/17، 151/78، 13/48، 92/98 و mg/kg 104/04 بود. مقادیر فاکتور غنیشدگی محاسبه شده برای نمونههای خاک از بدون غنیشدگی تا غنیشدگی قابل توجه متغیر بود. میانگین شاخص زمین انباشتگی برای سرب، کادمیم، مس، نیکل، روی و آرسنیک بهترتیب 0/37، 1/59، 2/53-، 0/48-، 0/63- و 2/9 بهدست آمد. خطر غیر سرطانی (HQ) برای کودکان و بزرگسالان در مسیر بلع بیشتر از جذب پوستی و تنفس بود. شاخص خطر تجمعی غیر سرطانی (HI) برای همه فلزات سنگین مورد مطالعه به جز آرسنیک کمتر از سطح ایمن (1≥HI) بود. بیشترین مقدار خطر سرطانی (CR) نیز مربوط به آرسنیک و گروه سنی کودکان با مقدار 4-10× 2/37در مسیر بلع بود.
نتیجهگیری: خطر سرطانی (CR) آرسنیک در کودکان و بزرگسالان بیشتر از 4 -10× 1 است که نشاندهنده خطرپذیری غیر قابل قبول است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1398/12/1 | پذیرش: 1399/5/28 | انتشار: 1399/10/29