فاطمه موسوی، سید عادل جاهد، ، اسدا... رجب، امیر کامران نیکوسخن تیار، گیتی کاشی، روزبه طباطبایی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا و اثرات آن روی سلامت افراد از نگرانی های اصلی تصمیم گیرندگان مراکز بهداشتی ـ درمانی محسوب می شود. در این مطالعه اثر آلودگی هوا روی تغییر سطح هموگلوبین گلیکولیزه شده (HbA۱C) در بیماران دیابتی مورد بررسی قرار گرفت که پژوهش منحصر به فرد در ایران و خاورمیانه به شمار می رود.
روش بررسی: مطالعه روی ۳۳۰ نفر از بیماران دیابت مراجعه کننده به ۳ کلینیک غدد در شهر تهران به مدت ۲ ماه انجام گرفت. پرسشنامه در دو بخش دموگرافیک و مرتبط با دیابت تهیه گردید. سطح HbA۱C بیماران در بازه زمانی آذر ماه و دی ماه در سال ۱۳۸۹ و نیز همان بازه زمانی در سال ۱۳۸۸ جهت مقایسه بررسی شده است. تجزیه و تحلیل آماری توصیفی و paired t-test توسط نرم افزار آماری SPSS۱۸ انجام شد.
یافته‌ها: بیماران بررسی شده در دو گروه بودند. گروه اول ۱۰۸ نفر بیمار دیابت ملیتوس نوع I یا وابسته به انسولین (۷/۵۳% زن و ۳/ ۶۴% مرد)، میانگین سن آنها ۲۲/۱۷، با انحراف معیار۵۷/۱۱بوده است. گروه دوم ۲۲۲ نفر بیمار دیابت ملیتوس نوع II یا غیروابسته به انسولین (۶/۵۸% زن و ۴/۱۴% مرد)، میانگین سن آنها۹۱/۵۳، با انحراف معیار۱۲/۱۲بوده است. میانگین HbA۱C در گروه اول از mg/۱۰۰mL ۷۱/۷ به ۷۵/۷ در طی پژوهش افزایش یافت که اختلاف آماری معنی دار را نشان نداد (۸۲۸/۰=P). میانگین HbA۱C در گروه دوم از mg/۱۰۰mL ۰۶/۷ به ۰۸/۷ در طی پژوهش افزایش یافت که اختلاف آماری معنی دار را نشان نداد (۷۹۸/۰=P).
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان چنین استدلال نمود که آلودگی هوا سطح HbA۱C را در بیماران دیابتی به مقدارمعنی‌داری تغییر نمی دهد.
مهدی جهانگیری، مسعود نقاب، وحید خادمیان، رضا رستمی، علی کریمی، ماندانا آقابیگی، عباسعلی کسایی نسب،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: فاضلاب حاوی عوامل بیماری‌زای مختلفی شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و ... است که در طی فرایندهای مختلف تصفیه میتواند به صورت هوابرد در آمده و هوای اطراف را آلوده کند. این مطالعه با هدف تعیین نوع و تراکم بیوآیروسل‌ها در هوای یک تصفیه خانه فاضلاب پتروشیمی انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی میزان تراکم بیوآیروسل‌ها در بخش‌های مختلف یک تصفیه خانه فاضلاب پتروشیمی با استفاده از روش شماره ۰۸۰۰ موسسه ملی بهداشت و ایمنی امریکا (NIOSH) اندازه‌گیری و با تراکم نقطه مرجع مقایسه شد. برای نمونه‌برداری از هوا از محیط‌های کشت آگار خونی دکسترو آگار و نمونه بردار تک مرحله‌ای آندرسن با دبی L/min ۳/۲۸ استفاده شد. مدت زمان نمونه‌برداری به طور متوسط min ۱۰ بود. نمونه‌های جمع‌آوری شده بلافاصله در آزمایشگاه به مدت ۴۸ ساعت در انکوباتور قرار گرفته و سپس مورد شمارش قرار گرفتند.
یافته‌ها: میانگین تراکم بیوآیروسل‌های باکتریایی و قارچی اندازه‌گیری شده در کل واحدهای تصفیه‌خانه به ترتیب (M±SD) CFU/m۳ ۴۹/۱۸۵±۷۰/۷۳۱ و ۵۸/۱۰±۴۳/۲۸ بود که این میزان به ترتیب ۳۵ برابر و ۴۵/۱ برابر تراکم اندازه‌گیری شده در نقطه مرجع بود. اختلاف میانگین تراکم باکتری‌ها در واحدهای تصفیه فاضلاب با تراکم نقطه مرجع از نظر آماری معنی‌داربود.
نتیجه‌گیری: نتیجه این مطالعه نشان داد در مجموع تراکم بیوآیروسل‌ها به ویژه باکتری‌ها از تراکم نقطه مرجع بالاتر بود. بالاترین میزان تراکم بیوآیروسل‌ها در حوضچه هوادهی اندازه‌گیری شد که با استفاده از سیستم‌های هوادهی افشانه‌ای می‌توان میزان انتشار بیوآیروسل‌ها از آن را کاهش داد.
سهیلا رضایی، کاظم ندافی، حسین جباری، مسعود یونسیان، ارسلان جمشیدی، سید عبدالمحمد سادات، علیرضا رایگان شیرازی نژاد،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: در سال‌های اخیر تماس با ذرات هوابرد به صورت یک مشکل عمده مطرح شده است که سلامتی انسان را به مخاطره می اندازد. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داده است که آیروسل های موجود در هوا می توانند به عنوان عاملی برای انتشار میکروارگانیسم‌ها باشند. بدون توجه به منابع داخلی، کیفیت هوای داخل ساختمان به شدت تحت تاثیر کیفیت هوای آزاد است. با توجه به اینکه بخش اعظم زمان مردم در فضاهای بسته سپری می شود و مطالعات اندکی در زمینه کیفیت هوای داخل ساختمان صورت گرفته است،هدف از انجام این مطالعه تعیین غلظت ذرات معلق در هوای داخل بیمارستان مرکز طبی کودکان تهران و هوای آزاد است.
روش بررسی: نمونه های ذرات معلق(PM۱۰,PM۲,۵) در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد مجاور آن با استفاده از دستگاه لیزری پایش ذرات معلق مدل۱۰۸/۱به مدت ۴ ماه از آذر تا اسفند ۱۳۸۶ برداشت شدند.محل نمونه برداری در هوای داخل ساختمان، اتاق بستری بیمار و در هوای آزاد ،پشت بام بیمارستان بود.
یافته‌ها: طبق نتایج این مطالعه، غلظت ذرات PM۱۰در اتاق بستری در ۸۰% موارد از استاندارد WHO بیشتر بود. غلظت ذرات PM۲,۵ دراتاق بستری در ۴۲% موارد از استاندارد EPA و در ۶۴% موارد از استاندارد WHO بیشتر بود. برای سنجش ارتباط بین غلظت ذرات معلق و در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد از رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتباط خطی معنی داری بین غلظت ذرات معلق در هوای داخل بیمارستان و هوای آزاد وجود دارد.
نتیجه‌گیری: ارتباط غلظت آلاینده ها در هوای آزاد و هوای داخل بیمارستان نشان دهنده نفوذ این ذرات از محیط بیرون به داخل ساختمان است و هوای آزاد می تواند کیفیت هوای داخل ساختمان را تحت تاثیر قرار دهد.
غلامرضا گودرزی، ، محمد جواد محمدی، کامبیز احمدی انگالی، بصیر محمدی، زهرا سلیمانی، علی اکبر بابایی، عبدالکاظم نیسی، سحر گراوندی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: طبق برآوردهای سازمان بهداشت جهانی(WHO)هرسال ۸۰۰,۰۰۰ نفر در اثر بیماریهای قلبی ـ عروقی، تنفسی وسرطان ریه ناشی از آلودگی هوا درسرتاسر دنیا دچار مرگ زودرس می شوند، تقریبا ۱۵۰,۰۰۰ نفر از این تعداد مرگ در جنوب آسیا رخ می‌دهد. نتایج مطالعات در خصوص اثرات کوتاه مدت و بلند مدت به صورت موارد بستری، مراجعه به پزشک، تعداد موارد یک بیماری خاص، مرگ وتعداد سال‌های از دست رفته زندگی (YOLL) گزارش می شود. مدل کامپیوتری(Air Quality Health Impact Assessment) Air Q۲,۲.۳ جهت ارزیابی اثرات زیانبار ناشی از در معرض قرار گرفتن آلاینده NO۲ بر سلامت انسان در اهواز در سال ۱۳۸۸ استفاده گردید. آلاینده NO۲ با آمونیاک، رطوبت و ترکیبات دیگر به شکل ذرات کوچک واکنش می دهد. این ذرات کوچک می توانند با نفوذ به نقاط حساس در عمق ریه سبب ایجاد یا تشدید بیماری های تنفسی مانند آمفیزم و برونشیت شوند. همچنین می توانند منجر به تشدید بیماریهای قلبی ـ عروقی، افزایش میزان مراجعه و پذیرش در بیمارستان و مرگ زودرس شوند.
روش بررسی: در این مطالعه داده های مورد نیاز از سازمان محیط زیست و سازمان هواشناسی اهواز گردآوری گردید. در مرحله بعد این داده ها توسط نرم افزار Excelبا انجام مراحل تصحیح دما و فشار، برنامه نویسی، پردازش (میانگین) و فیلتر کردن پردازش گردید. در مرحله آخر داده های پردازش شده توسط Excel به مدل Air Qداده شد. این مدل یک ابزار معتبر و قابل اعتماد به منظور برآورد اثرات کوتاه مدت آلاینده های هوا توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. این مدل شامل چهار اسکرین ورودی ( Supplier، AQ data، Location، Parameter) و دو اسکرین خروجی ( Table، Graph ) است. یافته‌ها: یافته ها نشان دادند که ایستگاه های هواشناسی و اداره کل به ترتیب بیشترین و کمترین غلظت NO۲را داشته اند، همچنین متوسط سالیانه، متوسط تابستان، متوسط زمستان و صدک ۹۸ این آلاینده در شهر اهواز به ترتیب برابر باμg/m۳ ۲۷، ۶، ۴۳ و ۱۱۵ بوده است. با توجه به نتایج حاصل تعداد تجمعی موارد سکته قلبی (myocardial infarction) منتسب به تماس با NO۲ در یک سال ۹ نفر بوده است. با توجه به نتایج حاصل تعداد موارد تجمعی مرگ قلبی ـ عروقی با توجه به برآورد حد وسط خطر نسبی در اثر تماس با NO۲ طی یکسال ۱۹ نفر بوده است. یافته ها نشان دادند که تعداد تجمعی موارد بیماری مزمن انسداد ریوی(COPD) منتسب به NO۲در یک سال ۷ نفر بوده است.
نتیجه گیری: نرم افزار Air Q با استفاده از داده های پردازش شده توسط اکسل، خطر نسبی، بروز پایه و جزء منتسب را محاسبه نموده و حاصل کار را به صورت مرگ و میر نمایش می‌دهد. ذکر این نکته الزامی است که هیچ مدلی وجود ندارد که بتواند اثرات تمام آلاینده ها را یکجا و روی هم برآورد نماید. با توجه به نتایج حاصل ۵۱% موارد تعداد تجمعی موارد سکته قلبی منتسب به تماس با NO۲ در یک سال در روزهای با غلظت کمتر از m۳ ۶۰ در رخ داده است. از سوی دیگر۷۲% این تعداد در روزهایی رخ داده است که غلظت دی اکسید نیتروژن زیرμg/m۳ ۹۰ بوده است. ۷۲% تعداد موارد تجمعی مرگ قلبی عروقی در اثر تماس با NO۲ طی یکسال مربوط به غلظت کمتر ازμg/m۳ ۹۰است. ۸۷ % موارد تجمعی بیماری مزمن انسداد ریوی(COPD) منتسب به NO۲در یک سال در روزهای با غلظت کمتر ازμg/m۳ ۱۱۰ رخ داده است.
محمد اسماعیل زاده، ادریس بذر افشان، مهناز نصر آبادی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: نیروگاه گازی توس به عنوان یکی از منابع انتشار گازهای آلاینده در شمال غربی مشهد قرار دارد. این نیروگاه در مجاورت چندین منبع خطی، نقطه ای و سطحی دیگر قرار گرفته است و به این جهت تعیین سهم دقیق انتشار گازهای آلاینده این نیروگاه امکان پذیر نیست. بنابراین در این مطالعه از مدلسازی برای تخمین میزان پراکنش آلاینده های خروجی از این نیروگاه استفاده گردید.
روش بررسی: مدل سازی پراکنش اکسیدهای نیتروژن(NOx) و دی اکسید گوگرد (SO۲) خروجی از این نیروگاه با توربین V۹۴,۲ دارای مشعل‌های تیپ DLN، به وسیله نرم افزار Screen۳ با استفاده از اطلاعات غلظت آلاینده های خروجی، نشر جرمی و مشخصات دودکش واحدها، اطلاعات هواشناسی و نوع سوخت مصرفی انجام پذیرفت.
یافته‌ها: حداکثر غلظت NOX در فاصله حدود Km ۳۰ از نیروگاه μg/m۳ ۰۸/۱ بوده و حداکثر غلظت SO۲ در فاصله حدود Km ۳۰ از نیروگاه ۶۹/۳μg/m۳ تعیین مقدار گردید. نتایج حاصل از مدلسازی بیان‌گر انتشار آلاینده ها در غالب موارد در راستای شمال غرب به جنوب شرق است.
نتیجه‌گیری: با توجه به غلظت مورد اندازه گیری آلاینده های NOX و SO۲ ناشی از نیروگاه، غلظت این آلاینده ها در مقایسه با استانداردهای هوای پاک سازمان حفاظت محیط زیست بسیار کمتر است.
حسین امجد سردرودی، فرشید قربانی شهنا، عبدالرحمن بهرامی، جواد فردمال،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: سیکلون یکی از رایج ترین وسایل غبارگیرهاست که با استفاده از نیروی گریز از مرکز ذرات را از جریان گاز جدا می کند اما بازده خوبی برای کنترل ذرات کوچکتر از ۱۰µm ندارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر باردارکردن ذرات بر بازده سیکلون در جمع آوری ذرات کوچکتر از µm ۱ سیلیس است. روش بررسی: در راستای هدف فوق یک سیستم تهویه موضعی همراه با پالایشگر سیکلون با راندمان متداول مدل Lapple به صورت پایلوت طراحی و نصب گردید. یک منبع تغذیه ولتاژ بالا که قادر به تامین ولتاژ ۱۸ Kv بود برای باردار کردن ذرات سیلیس به روش‌های استفاده شد. برای نمونه برداری از ذرات در بالا دست و پایین دست سیکلون در شرایط مختلف تحقیق، از پروپ ایزوکنتیک استفاده شد و اندازه‌گیری توسط دستگاه شمارنده ذرات مدل Grimm ۱,۰۸ انجام گرفت. یافته ها: باردارکردن ذرات سیلیس باعث افزایش قابل توجه بازده آنها شده است. بازده جمع آوری با افزایش ولتاژ رابطه مستقیم دارد طوری که بازده جمع آوری کل ذرات از ۷/۲% در حالت بدون باردارسازی به حدود ۷۲% در حالت باردارسازی با ولتاژ ۱۸ Kv افزایش یافته است. از نتایج مهم دیگر، اثر معکوس سرعت جریان هوای ورودی هوا بر بازده کنترل ذرات در حالت باردارسازی بوده است.
نتیجه‌گیری: استفاده از الکتروسیکلون برای جمع آوری ذرات کوچکتر از ۱µm در مقایسه با سیکلون دارای بازده قابل توجهی است.
مهدی احمدی مقدم، پرویز محمودی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: از آنجایی که آلودگی هوای تهران به یک مساله زیست محیطی ملی تبدیل شده است. و در اکثر موارد فراتر از حد استاندارد است، بنابراین تحلیل داده های آلودگی هوای شهر تهران در سال‌های ۱۳۸۸-۱۳۷۹ به منظور بررسی تغییرات و تحلیل آن ضروریست.
روش بررسی: در این تحقیق داده های ساعتی آلودگی هوای شهر تهران ثبت شده توسط ایستگاه های پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در فاصله سال‌های ۱۳۸۸-۱۳۷۹ جمع آوری شد و روند تغییرات پنج آلاینده مونواکسیدکربن، ذرات معلق، دی اکسیدگوگرد، دی اکسیدنیتروژن و ازن شهر تهران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق، مونواکسیدکربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ازن در ایستگاه‌های موجود به ترتیب از µg/m۳ ۹۱، ppb ۸/۱۱، ppb ۶/۱۰۲، ppb ۸/۴۶ و ppb ۱/۲۲ در سال ۱۳۷۹ به µg/m۳ ۸۸، ppb ۶۴/۳، ppb ۱/۶۶، ppb ۴/۲۱ و ppb ۸۳ در سال ۱۳۸۸ رسیده است.
نتیجه‌گیری: طی یک دهه اخیر کیفیت هوای شهر تهران از نظر آلاینده های مونواکسید کربن، ذرات معلق، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن بهبود یافته در حالی که در غلظت ازن افزایش یافته است.
نگار درویش زاده، فریده گلبابایی، محمد رضا پورمند، فریده زینی، عباس رحیمی فروشانی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: میکروارگانیسم‌ها عواملی هستند که در صورت ورود به بدن انسان با سازوکارهایی چون عفونت، آلرژی یا خواص سمی سبب ایجاد اختلال در واکنش های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی بدن انسان می شوند و در صورتی که سیستم ایمنی قادر به نابود کردن و از بین بردن عوامل بیولوژیکی نباشد، اختلال ایجاد شده می تواند سبب بیماری و حتی مرگ شود. این مطالعه میزان بیوآیروسل ها (باکتری و قارچ) را در بخش‌های مختلف یک بیمارستان مورد بررسی قرار می دهد.
روش بررسی: در این مطالعه میزان بیوآیروسل ها (باکتری و قارچ) مطابق روش ۰۸۰۰ NIOSH با استفاده از دستگاه باکتریال سمپلر و محیط های کشت اختصاصی برای باکتری و قارچ به طور جداگانه در بخش‌های ICU (بخش مراقبت های ویژه)، آزمایشگاه پاتولوژی، اتاق عمل، ریکاوری و CSR یک بیمارستان مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج ارزیابی نشان می دهد میانگین تراکم باکتری ها در بیمارستان مورد مطالعه در ردیف CFU/m۳ ۸۸/۱۲۲۶ – ۴۷/۲۹۴ بوده است که بیشترین تراکم مربوط به بخش CSR و کمترین تراکم آن مربوط به اتاق عمل است. نوع باکتری‌های شناسایی شده شامل باسیل های گرم مثبت (۶/۵۰%)، استافیلوکوکوس اپیدرمیس (۲۹/۲۰%)، استافیلوکوکوس ساپروفیتوکوس (۶/۲% )، استافیلوکوکوس اورئوس (۰۳/۷%)، سایر استافیلوکوکوس ها (۹/۵ %) و میکروکوک (۴۳/۱۳%) است. همچنین نتایج سنجش قارچ ها نشان می دهد که میانگین تراکم قارچ ها در بیمارستان مورد مطالعه در گستره CFU/m۳ ۴۵/۱۸۸- ۰ بوده است که حداکثر تراکم مربوط به ICU و حداقل تراکم مربوط به ریکاوری و اتاق عمل است. نوع قارچ های شناسایی شده شامل آسپرژیلوس فلاووس (۶۵/۳۱ %)، آسپرژیلوس فومیگاتوس (۱۷/۲۵ %)، آسپرژیلوس نایجر (۸۲/۱۵% ) و پنیسیلیوم (۳۳/۲۷ % ) بوده است.
نتیجه گیری : مقایسه تراکم باکتری ها در بخش‌های مختلف بیمارستان با حد توصیه شده ACGIH که CFU/m۳ ۵۰۰ است نشان داد تراکم بیوآیروسل باکتری در همه بخش‌ها به جز اتاق عمل از حد توصیه شده بیشتر بوده است. همچنین مقایسه تراکم قارچ ها در بخش‌های مختلف بیمارستان با حد توصیه شده ACGIH که CFU/m۳ ۱۰۰ است نشان داد تراکم بیوآیروسل قارچ در همه بخش‌ها کمتر از حد توصیه شده بوده است.
روح‌اله نوری، غلامعلی هشیاری‌پور، خسرو اشرفی، عمران راستی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: پیشبینی دقیق آلایندههای هوا، به عنوان اولین گام جهت برخورد مناسب با مشکل آلودگی هوا، میتواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه‌ریزی جهت مقابله با این موضوع در اختیار مدیران ذیر‌بط قرار دهد. در این مقاله با توجه به معضل آلاینده مونوکسیدکربن (CO) در هوای شهر تهران، اقدام به ارایه مدلی مناسب برای پیشبینی این آلاینده شده است.
روش بررسی: برای این منظور از اطلاعات آلایندههای هوا و پارامترهای هواشناسی ثبت شده در ایستگاه قلهک در شمال تهران که مجموعا ۱۲ ورودی به مدل برای پیشبینی غلظت میانگین روزانه CO را تشکیل میدادند، استفاده گردید. در گام اول این مطالعه از مدل ماشین بردار پشتیبان (SVM) برای مدلسازی غلظت روزانه CO استفاده شد. در گام بعد با استفاده از تکنیک انتخاب پیشرو، تعداد ورودی به مدل SVM از ۱۲ به ۷ متغیر کاهش و سپس مدل مناسبی (مدل FS-SVM) جهت پیشبینی غلظت روزانه CO توسعه داده شد.
یافته‌ها: به منظور ارزیابی دقت مدل‌های SVM و FS-SVM در پیشبینی روزانه CO در شهر تهران از شاخص ضریب همبستگی استفاده گردید. ضریب همبستگی در مرحله تست هر دو مدل مذکور تقریبا یکسان بوده وحاکی از دقت مناسب هر دو مدل در پیشبینی روزانه CO است. به هر حال باید توجه داشت که استفاده از مدل FS-SVM به دلیل کاهش تعداد متغیرهای ورودی نسبت به مدل SVM، با هزینه‌های کمتر محاسباتی و اقتصادی همراه است.
نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده از این دو مدل مشخص نمود که اگرچه هر دو مدل از دقت تقریبا یکسانی در پیشبینی غلظت روزانه CO برخوردارند، اما مدل FS-SVM به دلیل نیاز به تعداد کمتر ورودی و در نتیجه حجم محاسباتی کمتر، میتواند از عملکرد بهتری در این زمینه برخوردار باشد.
سهراب دل انگیزان، زینب جعفری مطلق،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: ریزگرد آثار نامطلوبی بر سلامت افراد جامعه بر جا می‌گذارد. با توجه به افزایش غلظت ریزگرد در سال های اخیر در استان کرمانشاه، هدف این مطالعه سنجش ضریب حساسیت بین غلظت ریزگرد و میزان بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ضریب حساسیت میزان بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی نسبت به تغییرات غلظت ریزگرد مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی تحقیق شش ماهه اول سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ بوده است. داده های مربوط به میزان ریزگرد از سازمان حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه به دست آمده است. موارد بستری و مرگ و میر بیماران قلبی و تنفسی از سه بیمارستان دولتی امام علی، امام رضا و امام خمینی شهر کرمانشاه اخذ شد.
یافته ها: با افزایش ۱% آلودگی هوای ناشی از پدیده ریزگرد، حدود ۵/۰% بستری بیماران تنفسی، حدود ۱% بستری بیماران قلبی و حدود ۳/۰% مرگ بیماران قلبی افزایش خواهد یافت. اثر پدیده ریزگرد بر مرگ بیماران تنفسی باعلامت مثبت ولی از نظر آماری بی‌معنی تشخیص داده می‌شود.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که متغیرهای بستری در اثر بیماریهای تنفسی و قلبی دارای حساسیت بالایی نسبت به ریزگرد هستند. این حساسیت از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۰ افزایش داشته است. همچنین این حساسیت برای مردان بزرگتر از زنان بوده است. حداقل در نیمه اول سال ۱۳۹۰ به ازای هر ۱۰۰% افزایش در میزان غلظت ریزگرد، ۲۹% مرگ و میر قلبی افزایش داشته است.
محمدعلی قربانی، لیلا نقی پور، وحید کریمی، رضا فرهودی،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
-->
زمینه و هدف: آلودگی هوا ناشی از ازن در کلان شهرها
از مهمترین عوامل آلوده کننده‌هاست که موجب آسیب به محیط زیست و موجودات زنده می
گردد، این تحقیق سعی دارد مدلی برای تخمین
میزان ازن کلان شهر تبریز در دو ایستگاه پایش آلودگی آبرسان و راسته کوچه ارایه
نماید.
روش بررسی: در این تحقیق شبکه عصبی مصنوعی برای در
نظر گرفتن تاثیر همزمان پارامترهای هواشناسی و آلودگی هوا بر میزان غلظت ازن، مورد
استفاده قرار گرفته است و از ماتریس وزنی شبکه عصبی مصنوعی به همراه معادله گارسون
برای آنالیز حساسیت پارامترهای ورودی به شبکه عصبی استفاده شده است.
یافته ها: نتایج نشان می دهد میزان غلظت ازن از
خصوصیات هواشناسی و نیز پارامترهای آلودگی هوا به طور همزمان تاثیر گرفته است، که
از میان پارامترهای هواشناسی حداکثر دما و از میان پارامترهای آلودگی منواکسید
کربن به عنوان پارامترهای تاثیرگذار است.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل حاکی از توانمندی قابل قبول
مدل شبکه عصبی در پیش بینی میزان غلظت ازن است. علاوه بر آن، متغیرهای مورد
استفاده در این مدل توانسته است، نحوه تغییرات میزان غلظت ازن ایستگاه های مورد
بررسی در منطقه را تشخیص دهند.
مرضیه رضوی، محسن سعیدی، ابراهیم جباری،
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: در این تحقیق تصفیه‌پذیری پساب یک واحد خشک‌شویی و لباس‌شویی به روش انعقاد الکتریکی و با استفاده از دو جفت الکترود آلومینیومی و آهنی بررسی شد. روش انعقاد الکتریکی یک روش نوین در تصفیه انواع پساب است که در سال‌های اخیر به صورت ویژه‌ای مورد ملاحظه محققین قرار گرفته است. اعمال جریان برق مستقیم به دو یا چندین الکترود فلزی مناسب در یک راکتور ناپیوسته حاوی پساب، سبب تولید لخته‌های هیدروکسید فلزی می‌گردد.
روش بررسی: در این روش تغییرات شرایط عملیاتی شامل pH، فاصله بین الکترودها، شدت جریان الکتریکی و جنس الکترودها مورد بررسی قرار گرفت و با تغییر pH از ۳تا ۷ و همچنین ۹ راندمان حذف فسفات، نیترات و COD ثبت شد.
یافته‌ها: مطابق با نتایج به دست آمده در این تحقیق الکترود آلومینیومی عملکرد بهتری در حذف فسفات و الکترود آهنی نتایج بهتری در حذف نیترات وCOD از خود نشان داد. بیشترین میزان حذف فسفات در ۷=pH و با استفاده از الکترود آلومینیومی برابر با ۹۹/۹۳% به دست آمد و این در حالی است که بیشترین میزان حذف نیترات توسط الکترود آهنی و در ۹=pH که برابر با ۹۷/۶۲% و بالاترین میزان حذف COD توسط همین الکترود برابر با ۸۰% و در ۶=pH تعیین گردید. همچنین در این تحقیق به مقایسه نتایج هزینه‌های عملیاتی در استفاده از این دو الکترود پرداخته شد و نشان داده شد که نسبت هزینه‌ها در شرایط استفاده از الکترود آلومینیومی به هزینه‌ها در شرایط استفاده از الکترود آهنی متفاوت است.
نتیجه‌گیری: اگرچه دستیابی به مقادیر قابل توجه حذف نیترات، فسفات وCOD، با استفاده از هر دو نوع الکترود میسر است، اما برآورد هزینه‌های عملیاتی جهت تصفیه پساب‌های حاوی فسفات، نیترات وCOD با استفاده از الکترود آهنی از نظر دستیابی به استانداردهای زیست محیطی نتایج بهتری نسبت به الکترود آلومینیومی ارایه می‌دهد
علیرضا چکشیان خراسانی، منصور مشرقی، سهیلا یغمایی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: بهینه‌سازی تجزیه زیستی مازوت بوسیله متغیرهای مختلف یکی از کاربردهای مهندسی زیستی در صنایع نفت است. هدف از این مطالعه تعیین کمیت‌های بهینه برای بالا بردن بازده تجزیه زیستی مازوت توسط میکروارگانیسم‌های بومی بوده است. روش بررسی: به‌منظور بهینه‌سازی تجزیه مازوت، هفت متغیر میزان تلقیح میکروبی، pH اولیه، ماده فعال سطحی، گلوکز، منبع فسفر، منبع نیتروژن و نمک دریایی هر یک با چهار سطح و متغیر نوع میکروارگانیسم با دو سطح برای طراحی آزمایش به روش تاگوچی در نظر گرفته شدند که با استفاده از آنها ۳۲ آزمایش طراحی گردید. یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان دادند مخلوط میکروبی، تلقیح میکروبی به میزان OD۶۰۰ ۰/۰۱۶، pH ۸/۳، توئین۸۰ با غلظت g/L ۲، گلوکز با غلظت g/L ۴، فسفات با غلظت g/L ۵، آمونیوم با غلظت g/L ۹ و نمک دریایی با غلظت g/L ۰/۵ شرایط بهینه فرایند تجزیه زیستی مازوت محسوب می‌شوند. نتیجه‌گیری: سطح بهینه هر متغیر الزاما بیشترین و یا کمترین سطح متغیر نبوده است. براساس تحلیل واریانس نتایج، منبع فسفر با ۱۵/۸% و pH با ۱۴/۸% بیشترین اثر را در میان متغیرها داشته‌اند؛ هرچند در کل، عامل خطا با ۳۱/۶% بیشترین تاثیرگذاری را داشته است. میزان تلقیح میکروبی در بهینه کردن تجزیه مازوت با ۰/۶۳% کمترین اثر را داشته است.
مجید کرمانی، میترا غلامی، زهرا رحمانی، احمد جنیدی جعفری، نیاز محمد محمودی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: رنگ‌زاهای کاتیونی از جمله رنگ‌زای کاتیونی بنفش کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند. این مطالعه به منظور بررسی میزان تجزیه رنگ‌زای کاتیونی بنفش ۱۶ توسط فرایندهای UV، UV/H۲O۲، US و US/H۲O۲ انجام شد. روش بررسی: فرایند فتولیز با استفاده از یک فتوراکتور مجهز شده به یک لامپ کم فشار بخار جیوه (طول موج کوتاه) و با توان W ۵۵ در مقیاس آزمایشگاهی و فرایند سونولیز در یک سونوراکتور با فرکانس بالا (kHz ۱۳۰) و با قدرت kW ۱۰۰، با تاکید بر اثرات انواع پارامترهای موثر و افزودن نمک سولفات سدیم بر روی روند رنگ‌بری و راندمان تخریب رنگ انجام گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که راندمان حذف کامل رنگ‌زای کاتیونی بنفش ۱۶ با غلظت اولیه mg/L ۳۰ با استفاده از فرایند UV/H۲O۲ بعد از زمان حدودmin ۸ بدست آمد. در رابطه با فرایند سونوشیمیایی نتایج نشان‌دهنده راندمان کمتر این فرایند نسبت به فرایند فتوشیمیایی بود. به طوری‌که راندمان حذف رنگ‌زا پس از زمان تابشmin ۱۲۰ حدود ۶۵% بدست آمد. همچنین مشخص شد کهpH طبیعی حاصل از رنگ‌زا و غلظت‌های کمتر رنگ‌زا برای تجزیه مناسب‌تر است و هر گونه افزایش در غلظت اولیه رنگ‌زا منجر به کاهش سرعت تخریب می‌شود. نتایج نشان داد مداخله‌گر سولفات سدیم در فرایند سونوشیمیایی باعث افزایش سرعت واکنش می‌گردد. دیگر یافته‌ها نشان داد که دادههای کینتیکی از معادله درجه اول بهتر پیروی می‌کنند. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که می‌توان از فرایندهای فتوشیمیایی و سونوشیمیایی توام با پراکسید هیدروژن به عنوان یک روش موثر در حذف رنگ‌زای کاتیونی بنفش ۱۶ از محیط‌های آبی استفاده نمود. همچنین در مقایسه با دو فرایند ذکر شده، استفاده از فرایند فتوشیمیایی توام با پراکسید هیدروژن با توجه به کارایی حذف و همچنین قابل دسترس بودن به عنوان یک روش موثر و سریع جهت حذف رنگ‌ها از محیط‌های آبی پیشنهاد می‌گردد.
سید علی جوزی، مریم فیروزه ای،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف :کشتارگاه طیور نمونه تهران با مساحتی بالغ بر m۲ ۱۳۰۰۰ در ناحیه ۳ منطقه ۵ شهرداری تهران و در محله مرادآباد قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل اثرات زیست‌محیطی کشتارگاه مذکور به انجام رسید. برای دستیابی به این هدف از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) که از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) است، استفاده گردید. روش بررسی: ابتدا از طریق تجزیه و تحلیل اثرات پروژه، معیارها و گزینه‌های مورد نظر مشخص گردید. در ادامه جهت تایید نهایی معیارها از پرسشنامه خبرگان استفاده گردید. به منظور اولویت‌بندی معیارها و گزینه‌ها از تکنیک‌بردار ویژه با به کارگیری نرم افزار Expert choice استفاده شد. یافته‌ها: نتایج اندازه‌گیری از پساب خروجی کشتارگاه نشان داد که پساب خروجی قابلیت تخلیه به آب سطحی، چاه و نیز مصارف آبیاری و کشاورزی را ندارد. ارزیابی صدا نشان داد که میزان صدای اندازه‌گیری شده بیشتراز حد مجاز است. نتایج آزمایش آلایندههای هوا پائین‌تر از حد استاندارد بوده است. نتیجه‌گیری: نتایج مبین آن است که در بعد آلودگی‌های کشتارگاه، فاضلاب با وزن ۰/۴۷۹ اولویت نخست و به ترتیب، صدا، هوا و بو با وزن‌های ۰/۲۲۹، ۰/۱۳۶ و۰/۰۸۰ اولویت‌های بعدی را شامل می‌شوند. محیط اقتصادی، اجتماعی فرهنگی نسبت به محیط فیزیکی شیمیایی و سپس محیط بیولوژیکی، رتبه بالاتری را کسب نموده است. در خاتمه با توجه به مهمترین معضل زیست‌محیطی کشتارگاه )فاضلاب(، بهینه‌سازی سیستم تصفیه پساب کشتارگاه و نیز پایش مستمر کیفیت پساب خروجی در اولویت است.
مهرنوش ابطحی، کاظم ندافی، علیرضا مصداقی‌نیا، کامیار یغمائیان، رامین نبی‌زاده، نعمت‌الله جعفرزاده، نوشین راستکاری، رضا سعیدی، شاهرخ نظم آرا،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: دی‌کلرومتان یکی از آلایندههای خطرناک محیط‌زیست بویژه هوای آزاد بوده و در تماس‌های حاد و مزمن، سلامت انسان را تهدید می‌کند. در این مطالعه کارایی بیوراکتور تلفیقی ستون حباب مایع- بیوفیلتر (HBCB) در حذف دی‌کلرومتان از جریان گازی آلوده در مقیاس پایلوت و شرایط پایدار بررسی شد. روش بررسی: آزمایشات در چهار مرحله با غلظت تقریبا ثابت دی‌کلرومتان (حدود ppm ۲۴۰) و زمان ماند بستر خالی متغیر به میزان s ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ به انجام رسید و علاوه بر تعیین راندمان و نرخ حذف دی‌کلرومتان، خصوصیات مایع مخلوط بیوراکتور ستون حباب مایع مطالعه شد و سینتیک بیوفیلتراسیون تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: میانگین راندمان بیوراکتور تلفیقی در حذف دی‌کلرومتان در زمان ماند بستر خالی به میزان ۲۰۰ و s ۱۵۰ به ترتیب ۷۹ و ۷۱ درصد بود، اما با کاهش بیشتر زمان ماند بستر خالی راندمان حذف دی‌کلرومتان به میزان قابل توجهی تنزل یافت، بطوریکه در زمان ماند بستر خالی به میزان s ۵۰، راندمان حذف دی‌کلرومتان به حدود ۳۲ درصد رسید. کاهش زمان ماند بستر خالی از s ۲۰۰ به s ۵۰ با افزایش نرخ بارگذاری منجر به افزایش نرخ حذف دی‌کلرومتان از g/m۳.h۱۲/۱ به g/m۳.h ۱۹/۶ شد. نتایج تجزیه و تحلیل سینتیک نشان داد که دادههای سینتیک بیوفیلتراسیون بیشترین تطابق را با معادله سرعت درجه یک داشت (۰/۹۹>R۲ و ۲/۲>&epsilon%) و ثابت سرعت حذف دی‌کلرومتان به میزان ۰/۰۱۱۴ s-۱ بدست آمد. بررسی خصوصیات مایع مخلوط نشان داد که تنظیم pH و هدایت الکتریکی با تناوب روزانه کافی بوده و محدودیتی در عملکرد بیوراکتور ایجاد نمی کند.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که بیوراکتور HBCB کارایی و سرعت نسبتا بالایی در حذف دی کلرومتان از جریان گازی آلوده داشته و نسبت به شرایط متغیر بهره برداری انعطاف پذیر است.
قاسم حسام، فرشید قربانی شهنا، عبدالرحمن بهرامی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: از مهمترین ویژگی‌های واحد پخت ضایعات کشتارگاه‌ها، می‌توان به انتشار ترکیبات فرار و بوی ناخوشایند اشاره کرد که سبب مزاحمت برای افراد شاغل و ساکنان مجاور این صنعت می‌شود. به منظور جلوگیری از گسترش این آلاینده‌ها در محیط اطراف و ایجاد یک محیط زیست مناسب، نیاز به استفاده از فناوری‌های مناسب تصفیه است. روش بررسی: در این مطالعه به منظور انتخاب سیستم تهویه و پالایشگرهای مناسب در قدم اول اقدام به نمونه‌برداری از هوای واحد پخت ضایعات، با اقتباس از روش‌های ۱۵۰۱، ۱۳۰۰، ۱۶۰۰ و ۲۰۰۲ انیستیتو ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای شده است. تعداد ۲۴ نمونه از هوای منبع آلودگی، محیطی و منطقه تنفسی کارگران با استفاده از دو جاذب کربن‌فعال و سیلیکاژل نمونه‌برداری شده و توسط دستگاه GC-MS تجزیه و تحلیل گردید. سپس بر اساس نتایج آلاینده‌ها، سیستم تهویه موضعی طراحی شد. برای کنترل ذرات منتشره از دیگ پخت ضایعات از سیکلون مدل استایرمند با راندمان بالا و جهت کنترل آلایندههای گازی و بوی بد منتشره از دیگ پخت ضایعات نیز از اکسیدکننده حرارتی طراحی گردید. یافته‌ها: در مجموع ۴۱ آلاینده شیمیایی در هوای خروجی از دیگ پخت ضایعات کشتارگاه شناسایی شده است که این ترکیبات شامل هیدروکربن‌ها، آلدئیدها، کتون‌ها، الکل‌ها، استرها، ترکیبات هالوژنه، ترکیبات گوگرددار، ترکیبات نیتروژن‌دار و اسیدها بوده است. نتایج طراحی سیستم تهویه نشان داد، سیستمی با دبی هواکش m۳/h ۵۷۲۵ و سیکلونی با قطر m ۱ و ارتفاع m ۴ میتواند ۵۰ درصد ذرات &mum ۹/۴۵ را حذف کند. حذف آلایندههای گازی نیز توسط اکسیدکننده حرارتی با دبی گاز سوختی m۳/h ۹۶ و حجم محفظه m۳ ۷/۶۷ صورت می‌گیرد. هزینه سوخت مصرفی این پالایشگر نیز روزانه ۳۱۰۰۰۰ ریال برآورد شد. نتیجه‌گیری: تهویه مناسب دیگ پخت ضایعات کشتارگاه‌های صنعتی و استفاده از پالایشگرهای تلفیقی جهت تصفیه هوای خروجی، میتواند حجم زیادی از آلایندههای ذره‌ای و گازی را حذف کند. کنترل این آلاینده‌ها میتواند سبب کاهش مزاحمت بویایی و آلودگی زیست محیطی و ارتقاء سطح سلامت و رفاه کارگران و ساکنان مناطق مجاور این صنعت شود.
اکبر غلامپور، رامین نبی زاده، محمد صادق حسنوند، حسن تقی پور، ساسان فریدی، امیر حسین محوی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: تعیین میزان اثرات آلودگی هوا در شهرهای مختلف با دو چالش مهم روبرو است؛ اولا محدودیت اطلاعات مربوط به اثرات بهداشتی آلاینده‌ها و ثانیا کمبود اطلاعات در خصوص میزان مواجهه با آلایندههای هوا و نیز مقادیر غلظت آنها. مطالعه حاضر از نوع مطالعات مشاهده ایی کاربردی بوده و از شهریور ۱۳۹۱ الی مرداد ۱۳۹۲ میزان غلظت، تغییرات فصلی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق هوای آزاد شهر تبریز تعیین گردید. روش بررسی: بمنظور اندازه گیری ذرات معلق از نمونه بردار با حجم بالا و دستگاهHaz-Dust EPAM۵۰۰۰ استفاده شده و اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق با استفاده از نرم افزار AirQ۲,۲.۳ برآورد گردید. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالیانه غلظت ذرات معلق TSP، PM۱۰، PM۲,۵ و PM۱ منطقه شهری به ترتیب برابر ۱۳۹، ۸۳، ۳۸ و ۲۷ &mug/m۳ در منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۱۷۸، ۱۱۰، ۴۰ و ۲۷ &mug/m۳ بوده و متوسط مقدار نسبت PM۱۰/TSP، PM۲,۵/PM۱۰، PM۱/PM۱۰ و PM۱/PM۲,۵ برای منطقه شهری به ترتیب برابر ۰/۶، ۰/۴۸، ۰/۳۳ و ۰/۷ و برای منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۰/۶۱، ۰/۳۷، ۰/۲۸ و ۰/۷۷ بدست آمد. تعداد کل مرگ‌های منتسب به TSP برابر ۳۲۷ مورد برآورد شد که از این تعداد، ۲۰۲ مورد مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی و تعداد ۹۹ مورد نیز در اثر بیماریهای تنفسی بوده است. از طرفی میزان کل مرگ ناشی از ذرات PM۱۰ و PM۲,۵ به ترتیب برابر ۳۶۳ و ۳۶۰ مورد تخمین زده شد. نتیجه گیری: طی این مطالعه مشخص شد که در طی روزهای نمونه برداری شده در منطقه شهری، غلظت ذرات PM۱۰ و PM۲,۵ به ترتیب ۷۳ درصد و ۶۹ درصد از حد استاندارد ملی و از نظر استاندارد EPA به ترتیب ۸ و ۵۰ درصد از سطح استاندارد بالاتر بوده اند. همچنین بررسی مقادیر نسبت‌های مختلف ذرات معلق با اندازه های مختلف مشخص نمود که در شهر تبریز و بخصوص منطقه صنعتی آن، خاک زمین‌های اطراف و تعلیق دوباره ذرات از زمین سهم چشمگیری در انتشار ذرات معلق منطقه داشته و ذرات معلق هوای شهر تبریز در اغلب اوقات سال فراتر از حد استانداردهای وضع شده است.
حسن خرسندی، امیر محمدی، فاطمه کریمی نژاد، محسن حقیقی، رحیمه علیزاده،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: ورود سورفاکتانت ها از طریق پساب تصفیه خانه های فاضلاب به منابع آبی موجب تغییر طعم و بوی آب، مرگ و میر آبزیان، محدودیت انتقال اکسیژن به آب و اختلال در فرایندهای تصفیه می گردد. لذا هدف از این مطالعه، تعیین شرایط بهینه فرایند اکسیداسیون فنتون با روش تاگوچی در حذف الکیل بنزن سولفونات خطی از محیط های آبی و نیازسنجی به آن برای تصفیه تکمیلی پساب فرایند بیولاک در حذف الکیل سولفونات خطی (LAS) از فاضلاب شهری است. روش بررسی: حذف LAS با اکسیداسیون فنتون، به صورت تجربی در مقیاس آزمایشگاهی در یک راکتور ناپیوسته mL۵۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. به منظور صرفه جویی در هزینه های مربوطه، برای تعیین شرایط بهینه اکسیداسیون فنتون، ۲۵ حالت با روش Taghuchi بوسیله نرم افزار Minitab ۱۶ استخراج شدند. نمونه برداری و آزمایش های لازم بر اساس کتاب روش های استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب انجام شدند. برای کفایت سنجی فرایند بیولاک در حذف LAS، راندمان بیولاک در تصفیه خانه فاضلاب شهر ارومیه در سال ۱۳۹۱ مورد ارزیابی قرارگرفت. یافته ها: نرم افزار Minitab ۱۶ براساس میزان حذف LAS و مواد شیمیایی موردنیاز، شرایط بهینه اکسیداسیون فنتون را در mg/L ۹۰۰ پراکسید هیدروژن، mg/L ۱۷۰یون فرو، pH برابر ۴ و زمان min۲۰ معرفی نمود. نتایج نشان دادند که اکسیداسیون فنتون در شرایط بهینه به عنوان واکنش درجه دوم با ضریب سرعت L/mg.min ۰/۰۱۵۲ می تواند mg/L ۲۵ از LAS ورودی را ۸۶/۵ درصد حذف کند. فرایند بیولاک با عنایت به تامین استاندارد LAS در پساب تصفیه فاضلاب شهری، به تصفیه تکمیلی شیمیایی نیاز ندارد. بطوریکه این فرایند، مقدار LAS فاضلاب شهری را بطور میانگین ازmg/L ۵/۲۸ به mg/L ۰/۷۳۴ کاهش داد. نتیجه گیری: علیرغم اینکه اکسیداسیون فنتون به عنوان یک فرایند شیمیایی، راندمان زیادی در حذف LAS دارد؛ پایین بودن راندمان «COD متناظر با LAS»، نشانگر تجزیه ناقص الکیل بنزن سولفانات خطی توسط اکسیداسیون فنتون است.
مهدی رجبی، بابک سوری،
دوره ۸، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: طوفان‌های گرد و غباری که اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک جهان روی می‌دهند حجم زیادی از ذرات معلق را با خود حمل می‌کنند و از اینرو به عنوان یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی در مقیاس‌های منطقه‌ای و بین المللی تلقی می‌گردند. هدف از این تحقیق ارزیابی مقادیر فلزات سنگین در ذرات گرد و غبار ته‌نشین شده در شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک است. روش بررسی: نمونه‌برداری ذرات گرد و غبار از ۳۰ خرداد ۱۳۹۱ بمدت یکسال در بازه‌های زمانی ۱۰ روزه و به طور همزمان در سه ایستگاه سنندج، خرم آباد و اندیمشک با استفاده از روش Deposit Gauge Method صورت گرفت و اندازه‌گیری فلزات Fe و Mn با استفاده از جذب اتمی به روش شعله و Zn, Cu, As, Ag, Cr, Ni به روش کوره گرافیکی انجام شد. سپس سطح آلودگی فلزات سنگین با استفاده از شاخص‌های Geo-Accumulation Index (Igeo) و Integrated Pollution Index (IPI) ارزیابی گردید. ماهیت کانی‌ها و شکل ذرات گرد و غبار نیز بوسیله تفرق اشعه ایکس و تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. یافته‌ها: نتایج حاصله از شاخص Igeo سطوح آلودگی Ag و Cu را بیش از As و Zn در گرد و غبار هر سه ایستگاه ارزیابی نمود در حالی‌که مقادیر سایر فلزات سنگین آلوده‌کننده ارزیابی نشدند. ضمنا میانگین مقادیر شاخص IPI برای ایستگاه‌های سنندج، خرم آباد و اندیمشک بترتیب ۲/۸۶، ۱/۵۵ و ۱/۴۰ محاسبه شد. تفرق اشعه ایکس نیز وفور کانی‌های سیلیکاته (کوارتز) و کربناته (کلسیت) را در ذرات گرد و غبار سه ایستگاه نشان داد. علاوه بر این تصاویر میکروسکوپ الکترونی تشابه شکل ذرات گرد و غبار در سه ایستگاه را تایید نمود. نتیجه‌گیری: با وجود کمتر بودن میانگین میزان ذرات گرد و غبار باریده بر واحد سطح در ایستگاه سنندج، غلظت فلزات سنگین در ذرات گرد و غبار نمونه‌برداری شده در این ایستگاه در مقایسه با ایستگاه‌های خرم آباد و اندیمشک بطور نسبی بیشتر بود.
