فصلنامه

---

زمینه و هدف : رنگ ها ، ترکیبات آلی با ساختار پیچیده هستند که به دلیل سمیت ، سرطان زایی وعدم قابلیت تجزیه بیولوژیک یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی محسوب می شوند. هدف این مطالعه بررسی امکان سنجی استفاده از پرسولفات پتاسیم در حضور نور خورشید جهت حذف رنگ راکتیو آبی ۱۹ محیط های آبی بوده است. 
روش بررسی:  این مطالعه درمقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته با استفاده از راکتورهایی با حجم ۲۰۰ میلی لیتر انجام گرفت.  در این تحقیق اثر pH ، غلظت پرسولفات پتاسیم، غلظت اولیه رنگ  و زمان واکنش فتوشیمیایی  بر حذف رنگ راکتیو آبی ۱۹  بررسی شد. برای تهیه غلظت های اولیه  مختلف فاضلاب جرم های متفاوتی از پودر خشک رنگ مورد نظر  در آب شهر حل شد. راکتورها درمحدوده زمانی ساعات ۱۱ صبح تا ۱۴ عصر در معرض تماس نور طبیعی خورشید قرارگرفتند.  طول موج حداکثر جذب رنگ مورد نظر(_max λ) با استفاده از اسپکتروفتومتر (Unico ۲۱۰۰) تعیین و غلظت رنگ در نمونه های مورد آزمایش  با استفاده از منحنی استاندارد تهیه شده در طول موج ۵۹۲ نانومتر و معادله بهترین خط برازش آن اندازه گیری شد.  
یافته ها: بر اساس آنالیزطیف جذبی ، _max λ رنگ مورد نظر ۵۹۲ نانومتر تعیین شد. متوسط شدت پرتو ماورای بنفش ساطع شده از خورشید معادل ۶/۵۴ میکرو وات بر سانتی مربع تعیین گردید. نتایج نشان داد که پرسولفات پتاسیم به صورت مجزا با زمان تماس ۳ ساعت می تواند ۲/۳۸ درصد رنگ مورد نظر را حذف نموده و با کاهش pH راندمان حذف رنگ افزایش می یابد. بر اساس این نتایج میزان راندمان حذف رنگ برای زمان تماس ۳ساعت و pH ۴، ۶ و ۸ به ترتیب ۲/۹۸  ، ۵/۸۸  و  ۵/۷۸ درصد تعیین شد. بررسی اثر غلظت پرسولفات پتاسیم در حذف رنگ نیز نشان داد که با افزایش غلظت پرسولفات پتاسیم راندمان حذف افزایش یافته و میزان حذف طی زمان ۳ ساعت و غلظت۱ تا۵ میلی مول در لیتر به ترتیب۷۵ ، ۸۶ ، ۹۲، ۹۵ و ۲/۹۸ درصد  است. واکنش حذف رنگ راکتیو آبی ۱۹ با این فرایند یک واکنش درجه یک می باشدکه ثابت سرعت آن معادل min^-۱ ۰۱/۰ است.
 نتیجه گیری: با توجه به مشکلات بهره برداری فرایندهای فتوکاتالسیتی غیر همگن در جداسازی عوامل فتوکاتالیست، هزینه بهره برداری و نگهداری سیستم های فتوکاتالیستی با منبع نور مصنوعی، استفاده از فرایند فتوکاتالیستی همگن با پرسولفات پتاسیم و نور طبیعی خورشید می تواند به عنوان یک گزینه جهت حذف رنگ از فاضلابهای صنایع نساجی مورد توجه قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: اکسیداسیون مرطوب با هوا (WAO) یکی از روش های اکسیداسیون پیشرفته برای کاهش غلظت ترکیبات آلی در فاضلاب های صنعتی، ترکیبات سمی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی، شیرابه زباله و... است. هدف این پژوهش تعیین راندمان روش اکسیداسیون مرطوب با هوا در تصفیه شیرابه زباله کارخانه کمپوست اصفهان است.
روش بررسی: نمونه شیرابه به حجم ۵/۱ لیتر وارد راکتور فولادی به حجم ۳ لیتر شد و تحت فشار bar ۱۰ و دماهای C° ۱۰۰، ۲۰۰ و۳۰۰  و سه زمان ماند۶۰،۳۰ و۹۰ دقیقه قرار گرفت. نمونه در ۱۸ مرحله از برکه های ذخیره شیرابه در کارخانه کمپوست اصفهان به حجم ۲۰ لیتر گرفته و از روشWAO برای تصفیه شیرابه استفاده شد. راندمان حذف COD ،BOD ،NH_۴-N ،NO_۳-N و TSS بررسی شد.
یافته ها: نتایج نشان می دهد که راندمان حذف بیش از ۳۵% برای  COD، ۳۸% برای BOD_۵ و ۸۵ % برای TSS در یک ساعت زمان ماند به دست آمد وحداکثر راندمان حذف NH_۴-N ۳/۵۳% و NO_۳-N ۹/۷۳% در طی فرایند به دست آمد.
 نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دمای واکنش بیشترین تاثیر در تجزیه مواد آلی دارد. ونیز راندمان حذف COD ,BOD_۵ در فرایند WAOبا افزایش زمان ماند افزوده شد. همچنین نسبت BOD_۵/COD به عنوان شاخص مهم از قابلیت تجزیه بیولوژیکی از نمونه شیرابه بررسی شد و بهبود این شاخص تا ۸۴% در این فرایند به دست آمد. در این مطالعه نشان داده شد که این فرایند در کاهشCOD ،BOD_۵ و نیترات بسیار موثر است.

---

زمینه و هدف: اکسیداسیون مرطوب با هوا (WAO) یکی از روش های اکسیداسیون پیشرفته برای کاهش غلظت ترکیبات آلی در فاضلاب های صنعتی، ترکیبات سمی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی، شیرابه زباله و... است. هدف کلی این پژوهش تعیین راندمان سه روش اکسیداسیون مرطوب با هوا و اکسیداسیون مرطوب با پراکسید هیدروژن درحذف مواد آلی از شیرابه زباله شهری اصفهان بوده است.
روش بررسی: نمونه شیرابه به حجم Lit ۵/۱ وارد راکتور فولادی به حجم Lit ۳ شد و تحت فشار bar ۱۰ و دماهای ۱۰۰، ۲۰۰ و C^°۳۰۰ و سه زمان ماند۶۰،۳۰ و ۹۰ دقیقه قرار گرفت. نمونه در ۱۸ مرحله از برکه های ذخیره شیرابه در کارخانه کمپوست اصفهان به حجم Lit ۲۰ گرفته و از سه روشWAO ،WPO و ترکیبی از WAO/GAC جهت پیش تصفیه شیرابه استفاده شد. از اکسیژن خالص و پراکسید هیدروژن ۳۰% به عنوان عامل اکسیداسیون استفاده شد.
یافته ها: راندمان حذف COD در روش WAO، ۳/۳۳-۸/۷% و BOD_۵ ۶/۵۰-۷/۱۴% می باشد. راندمان حذفCOD و BOD_۵  در روشWPO به ترتیب، ۳۴-۶/۴% و۵۰-۲۴% است. با افزودن GAC به راکتور راندمان حذف همه پارامترها بهبود یافت. حداکثر راندمان حذف به وسیله روش ترکیبی برای C‏OD، ۴۸% و برای BOD_۵ ، ۶/۴۳-۳۱% و نسبت COD/BOD_۵ هم تا ۹۰% افزایش یافت.
نتیجه گیری: در این مقاله از فرایند WAO و WPO برای پیش تصفیه شیرابه، و از فرایند ترکیبی WAO/GAC برای بهبود حذف مواد آلی و تصفیه شیرابه استفاده شد و نیز مشخص شد که فرایند اخیر در حذف مواد آلی مقاوم بسیار کارآمدتر است.

---

]زمینه و هدف: مجموعه‌های آبی از جمله جکوزی‌ها از پرطرفدارترین مراکز تفریحات آبی برای مردم بشمار می‌روند که عدم رعایت معیارهای بهداشتی در آنها می‌تواند منجر به افزایش رشد میکروبی در آب آنها و در نتیجه افزایش شیوع بیماری‌های عفونی شود. این تحقیق با هدف بررسی جامع آب جکوزی‌های شهر یزد و مقایسه نتایج با استانداردهای ملی و بین المللی صورت گرفته است. روش بررسی: این تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بوده که جامعه آماری آن شامل جکوزی‌های شهر یزد است. نمونه‌برداری از کلیه جکوزی‌ها هر دو هفته یکبار و به مدت ۳ ماه (تابستان ۱۳۹۰) انجام گردیده و پارامترهای درجه حرارت، pH، میزان کلر باقیمانده، کدورت، قلیاییت، سختی، جمعیت باکتری‌های هتروتروف، استافیلوکوک‌اورئوس، سودوموناس‌آیروژینوزا، استرپتوکوک ‌مدفوعی و کلیفرم‌مدفوعی مطابق با روش‌های استاندارد مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. از نرم افزار SPSS و آزمون‌های آماری ANOVAو T-test یا Kruskal-Wallis و Mann-Whitney برای توصیف داده‌ها استفاده و نتایج حاصل از تحقیق به روش مقایسه با استانداردها نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: با توجه به نتایج این مطالعه، میانگین کلر آزاد و ترکیبی باقیمانده به ترتیب برابر با ۰/۶۲۸mg/L و ۰/۳۳۷، قلیاییت ۱۴۱/۹۲۸mg/LCaCO۳ و سختی برابر با ۲۷۵mg/LCaCO۳ بوده است. میانگین pH، کدورت و دما به ترتیب برابر با ۷/۸۸، ۰/۴۵۷NTU و ۳۸/۱۲۱C بود و از نظر باکتری‌های شاخص، میانگین جمعیت باکتری‌های هتروتروف، استافیلوکوک‌اورئوس، سودوموناس‌آیروژینوزا و کلیفرم‌مدفوعی به ترتیب ۲۰۴۶۵/۷، ۱۲۰/۷۷، ۲۰۹/۹۱ و ۳۱/۱۴۳ در ۱۰۰mL بوده است. آنالیز آماری داده‌ها نشان داد بین کدورت و Pvalue = ۰/۰۱۸) pH) رابطه مستقیم و بین جمعیت باکتری‌های هتروتروف و کلر آزاد باقیمانده، رابطه عکس (۰/۰۲۶ = Pvalue) وجود دارد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، پارامترهای جمعیت باکتری هتروتروف و قلیاییت کمترین تطابق را با استاندارد داشتند که نشان‌دهنده ضرورت پایش مداوم پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب جکوزی، کنترل تعداد و تراکم افراد استفاده‌کننده از جکوزی و پایش مداوم عملکرد فرایند فیلتراسیون و کلرزنی آب جکوزی‌ها است.