فصلنامه

---

زمینه و هدف: در عملیات گندزدایی به کمک لامپ فرابنفش با پایش شدت نور لامپ می توان از تامین دز مورد نیاز برای میکروب کشی اطمینان بدست آورد. استفاده از مواد شیمیایی حساس به نور که بر مبنای روش اکتینومتری می باشد، امکان برآورد نحوه عملکرد لامپ را در شرایطی که رادیومترهای اختصاصی پایش پرتو در اختیار نباشند، بوجود می آورد.
روش بررسی: مخلوط یدید ـ یدات به عنوان اکتینومتر در این بررسی استفاده شد. شدت نور لامپ کم فشار 25 وات ابتدا در فواصل معین به کمک رادیومتر اختصاصی UVC اندازه گیری گردید. تست تعیین زمان مناسب پرتوگیری برای این محلول اکتینومتر اجرا و سپس میزان تغییر رنگ محلول یدید ـ یدات در فواصل مشخص شده از لامپ در طول موج 352 نانومتر اندازه گیری گردید. سنجش اخیر به کمک اسپکتروفوتومتر در گستره طول موج مرئی نیز امکان پذیر می باشد.
یافته ها: نتایج کار مناسب بودن استفاده از اکتینومتر یدید ـ یدات را در فاصله 35 تا 60 سانتی متری از مرکز لامپ نشان می دهد، زیرا در فاصله مذکور اکتینومتر در زمان پرتوگیری یک دقیقه که زمان معقولی برای این عمل محسوب می شود، تغییر رنگ مناسبی که قابل سنجش با اسپکتروفوتومتر است، ایجاد می نماید.
نتیجه گیری: هرچند محلولهای اکتینومتر از هر نوع که باشند نمی توانند در حد یک رادیومتر اختصاصی عمل کنند و با اینکه در روش پرتوسنجی به کمک مواد شیمیایی نیز در اختیار داشتن برخی لوازم و مواد خالص ضرورت دارد، اما روش توصیه شده این بررسی که جدیدترین روش نیز محسوب می شود، پرتوسنجی را ضمن در اختیار داشتن مواد و لوازم قابل دسترس تر و با دقتی قابل قبول امکانپذیر می نماید.

---

زمینه و هدف: یکی از سیستم های تصفیه کامل برای فاضلاب های شهری و صنعتی، بیوراکتور غشایی است که پتانسیل قابل ملاحظه ای در بخش&thinspهای فرایندی و بهره برداری دارد. هدف از این مطالعه، بررسی مقایسه ای سیستم های تصفیه لجن فعال هوادهی گسترده (EAAS) و بیوراکتور غشایی مستغرق (SMBR) جهت تصفیه فاضلاب قوی در شرایط مشابه بوده است.
روش بررسی: لجن فعال مورد نیاز از تصفیه خانه پلاسکوکار سایپا تهیه شد. راکتور مورد استفاده از جنس پلکسی گلس، با حجم مفید 758 لیتر بوده که توسط یک بافل به دو بخش حوض هوادهی به حجم 433 لیتر و حوض ته نشینی ثانویه به حجم 325 لیتر تقسیم شد. غلظت اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) فاضلاب ورودی به سیستم های EAAS و SMBR به ترتیب بین mg/L 2700-500 و mg/L 5000-500 بود.
یافته ها: نتایج نشان داد که سیستم SMBR در مقایسه با سیستم EAAS پساب با کیفیت بسیار بهتری از لحاظ COD، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD₅)، ذرات معلق کل (TSS) و نیتروژن تولید نمود. در سیستم SMBR، با افزایش غلظت COD، غلظت ذرات معلق مایع مخلوط (MLSS) و درصد حذف مواد آلی به طور منظم افزایش می یافت درحالی که این افزایش در سیستم SMBR نامنظم بود.
نتیجه گیری: میانگین نسبت BOD₅/COD در خروجی سیستم های EAAS و SMBR به ترتیب برابر 18/0±708/0 و 11/0±537/0 بود. این امر نشان داد که قابلیت تجزیه بیولوژیکی  مواد آلی موجود در پساب خروجی سیستم SMBR در مقایسه با سیستم EAAS به مراتب کمتر است. در حالی که فرایند نیتریفیکاسیون در سیستم SMBR به طور کامل انجام می شد، سیستم EAAS نتوانست به نیتریفیکاسیون کامل دست یابد.

---

MicrosoftInternetExplorer4 زمینه و هدف: آنیلین ماده‌ای است که در صنایع شیمیایی و در فرایندهای مختلفی استفاده می گردد و به دلیل اثرات منفی روی محیط، روش‌های مختلفی جهت حذف این ماده مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، کارایی فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسید روی در حذف آنیلین از پساب سنتتیک مورد مطالعه قرار گرفت.
روش بررسی: راکتور فتوکاتالیستی از جنس پلکسی گلاس و به حجم 5 لیتر که لامپ فرابنفش (20w.) در مرکز آن (داخل غلاف کوارتزی) بوده و نانوذرات اکسیدروی (g/L 5/0-2/0) وارد پساب سنتتیک حاوی آلاینده آنیلین با غلظت ppm.052 می‌گردید. پس از طی زمان‌‌ ماند30و90،60دقیقه، نمونه‌ها سانتریفوژ شده و محلول رویی توسط فیلتر µ.2/0 از جنس PTFE، فیلتر شد. جهت استخراج مواد آلی از نمونه و آنالیز آنها، از روش مایع ـ مایع و دستگاه گازکروماتوگرافی استفاده گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی اکسید روی می‌تواند به طور موثری، منجر به حذف آلاینده آنیلین از پساب گردد. راندمان حذف آنیلین در غلظت نانوذرات اکسیدروی برابر g/L 5/0  به مقدار کمتری نسبت به سایر غلظت‌ها افزایش نشان می‌داد و آزمون آماری (ANOVA) نشان از عدم وجود اختلاف معنادار بین راندمان حذف آنیلین در غلظت‌های مختلف نانوذرات داشت. در pH قلیایی، بیشترین راندمان حذف آنیلین در زمان ماند 90 دقیقه و غلظت نانوذرات g/L 5/0 به میزان 3/76% به دست آمد.
نتیجه‌گیری: در نهایت، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که فرایند فتوکاتالیستی نانوذرات اکسیدروی برای حذف آلاینده آنیلین از پساب مناسب است.