زمینه و هدف: خشکسالی و کم‌آبی سال های اخیر باعث گرایش برنجکاران به استفاده حداکثری از منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع مطمئن برای تولید شده است. این درحالی است که برنج علاوه بر کمیت آب، شدیدا تحت تاثیر کیفیت آب مورد استفاده است. هدف از این مطالعه بررسی روند پارامترهای کیفی آب زیرزمینی چهار دشت آستانه، تالش، لاهیجان و فومنات واقع در استان گیلان به تفکیک ماه‌های کمآب و پرآب است.
روش بررسی: در این پژوهش، اطلاعات ۱۵ متغیر کیفی آب زیرزمینی چهار دشت استان گیلان از سال ۱۳۸۲ تا سال ۱۳۹۳ مدنظر قرار گرفت. این اطلاعات در قالب ۱۵ سری زمانی چاه پیزومتری دشت آستانه، ۴۱ چاه پیزومتری دشت تالش، ۲۴ چاه پیزومتری دشت لاهیجان و ۴۴ چاه پیزومتری دشت فومنات جمع آوری گردید. بدین ترتیب برای هر چاه دو سری زمانی ۱۵ تایی عوامل کیفی، در ماه کمآب و پرآب در محیط SPSS ایجاد شد. تجزیه و تحلیل روند با آزمون ناپارامتری من کندال (Mann-Kendall)، صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در هر دو ماه کمآب و پرآب، روند تغییرات بیشتر متغیرهای کیفی کاهشی بود، لیکن در ماه پرآب روندهای کاهشی مشهود بود. ضمن آن‌که روندهای افزایشی نیز اگرچه با تعداد کم، در ماه پرآب مشاهده گردید. در هر دو ماه پرآب و کمآب، روند تغییرات pH و Na% افزایشی بود. لیکن در ماه کمآب، روند افزایشی در پارامترهای SAR و SO۴ نیز مشاهده گردید. همچنین کیفیت آب چاه های دشت تالش برای کشت برنج، به عنوان کشت غالب استان، مناسب تر از سه دشت دیگر ارزیابی شد.
نتیجه‌گیری: مصرف آب زیرزمینی کلیه دشت‌ها در هر دو ماه کمآب و پرآب فاقد محدودیت برای کشاورزی و به‌ویژه کشت برنج بود. بنابراین با توجه به کاهش غلظت اغلب متغیرهای مورد مطالعه طی دوره آماری، می‌توان اظهار داشت کیفیت آب زیرزمینی دشت های استان گیلان بهبود یافته است.
