8 نتیجه برای مرتضوی
سید باقر مرتضوی، لیلا رسولی، حسین کاظمیان،
دوره 3، شماره 1 - ( 1-1389 )
چکیده
زمینه وهدف: کروم شش ظرفیتی یکی از آلاینده هایی است که در آبهای سطحی و زیرزمینی ممکن است مخاطرات جدی را بوجود آورد و حذف آن از آبهای آلوده و فاضلاب بوسیله روشهای مختلف در سالهای اخیر مورد توجه بوده است. زئولیت اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی می تواند کروم شش ظرفیتی را از آبهای آلوده حذف نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی حذف کروم (VI) از محیط آبی و پارامترهای موثر بر آن بوسیله زئولیت طبیعی اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی می باشد.
روش بررسی: در این تحقیق کارآیی حذف کروم (VI)و عوامل موثر در حذف شامل دوز جاذب، pH محلول و زمان تماس بوسیله زئولیت طبیعی اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید SMZ)) در سیستم بسته مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که SMZ می تواند در غلظتهای Cr(VI) mg 25 /1-1/0 با دوز بهینه gr 3/0، 6 =pH و زمان تماس 120 دقیقه بیش از 90 % کرومات را حذف نماید.
نتیجه گیری: زئولیت طبیعی اصلاح شده توانایی بالایی در حذف کروم (VI) از آبهای آلوده دارد. بالاترین درصد حذف Cr(VI) در 6=pH و زمان تماس بهینه 120 دقیقه بوده و داده های جذب در حال تعادل با مدل ایزوترم Langmuir مطابقت دارد، همچنین فاکتور جداسازی (RL) نیز بین 0 و 1 بود که نشان دهنده جذب مطلوب Cr(VI) بر روی SMZ می باشد.
سید باقر مرتضوی، بهمن رماوندی، غلامرضا موسوی،
دوره 3، شماره 1 - ( 1-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی آبهای سطحی و بویژه زیرزمینی به نیترات در برخی مناطق جهان در حال افزایش است. از آنجا که نیترات دارای اثرات بهداشتی و محیطی می باشد، افزایش آن در آب زیرزمینی منجر به غیرقابل استفاده شدن منابع آب زیرزمینی شده است. بنابراین همانگونه که نیاز به آب در سراسر جهان در حال افزایش است، کاهش غلظت نیترات از آب شرب امری ضروری می باشد. پودر منیزیم فلزی پتانسیل مناسبی برای حذف نیترات در محیط آبی دارد. هدف این مطالعه بررسی موضوع کینتیک احیای شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم و آنالیز برخی فاکتورهای موثر بر دنیتریفیکاسیون شیمیایی است.
روش بررسی: غلظت نیترات در طول موج 220 نانومتر با اسپکترفوتومتر تعیین گردید. به منظور تعیین عملکرد راندمان حذف نیترات توسط منیزیم، از آب مقطر دوبار تقطیر برای آماده سازی معرفها و آب آلوده به نیترات استفاده شد. هر یک از آزمایشات سه بار تکرار و میانگین نتایج مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: از آنالیز کینتیکی مطالعات منقطع مشخص گردید که واکنش کاهش شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم با توجه به ثابت میزان واکنش مشاهده شده (Kobs) از نوع درجه اول می‌باشد. تاثیر شدت اختلاط بر میزان کاهش شیمیایی نشان داد که دنیتریفیکاسیون توسط پودر منیزیم غالباً یک واکنش سطحی محدود شونده از لحاظ انتقال جرم می‌باشد. همچنین در این مطالعه مشخص شد که دوز منیزیم با Kobs رابطه دارد (99/0 < R2).
نتیجهگیری: در این مطالعه مشخص گردید که دنیتریفیکاسیون کامل در یک محلول سنتتیک در طی چند دقیقه تماس با پودر منیزیم تحت شرایط اتمسفری و بدون کنترل pH در طی واکنش قابل دستیابی است. سرعت دنیتریفیکاسیون با پارامترهایی مانند زمان تماس، دوز منیزیم، میزان اختلاط و غلظت اولیه نیترات وابسته است.
پیمانه عطابخش، محمد مهدی امین، سید حسین مرتضوی، مجید یاران، عباس اخوان سپهی، اشرف السادات نوحی، محمد جلالی،
دوره 3، شماره 3 - ( 7-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: در این مطالعه روند حذف کلیفرم های کل و گوارشی، هتروتروف ها و شناسایی باکتری بیماری زایE.coli O157: H7 با روش های میکروبیولوژی، ایمنولوژیک و Real Time PCR در آبگیر و واحدهای تصفیه خانه آب اصفهان بررسی گردید.
روش بررسی: پروفایل تغییرات کلیفرم های کل و گوارشی، شمارش هتروتروف ها، کدورت و کل کربن آلی در 8 نقطه شامل آبگیر سد چم آسمان، ورودی تصفیه خانه، ته نشینی، ازن زنی، فیلتراسیون و در آب خروجی تصفیه خانه تعیین گردید. وجود باکتریE.coli O157: H7 در نقاط هشت گانه، لجن حوض ته نشینی و آب حاصل از شست و شوی معکوس فیلترها با استفاده از روش ایمنولوژیک و Real time PCR مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در روش ایمنولوژیک با تشکیل ذرات آگلوتیناسیون، و در روش Real time PCR با پروب های نشاندار شده وجود باکتریE.coli O157: H7 در نمونه لجن حوضچه ته نشینی تصفیه خانه به اثبات رسید، در حالی که نمونه های آب فاقد E.coli O157: H7 بود. راندمان حذف کلیفرم کل، گوارشی و هتروتروف ها توسط واحد ته نشینی، به ترتیب 5/59، 49، 8/54، ازن زنی: 66، 8/45، 57، فیلتراسیون: 8/98، 98، 8/78، گندزدایی: 96، 100، 91 درصد می باشد.
نتیجه گیری: این مطالعه وجود سویه بیماری زای کلیفرم را در لجن حوضچه های ته نشینی تصفیه خانه آب اصفهان اثبات نمود. عدم وجود این سویه در آب خروجی حاکی از آن است که فرایندهای موجود در واحدهای تصفیه خانه قادر به حذف این باکتری قبل از رسیدن به مراحل انتهایی تصفیه خانه مثل فیلترها و واحد گندزدایی می باشند.
سید باقر مرتضوی، بهنام باریک بین، سید غلامرضا موسوی،
دوره 3، شماره 3 - ( 7-1389 )
چکیده
زمینه وهدف: وضعیت زمین شناسی و یا آلودگی های حاصل دست بشر می تواند غلظت کروم 6 ظرفیتی و برخی دیگر از املاح مانند سولفات را در آب های زیرزمینی به بیش از حداکثر مجاز (5٠µg/L) برساند. از آن جایی که این ترکیبات خطرات عمده ای هم چون سرطان ریه، پوست وعوارض شدیدی به کلیه و کبد و حتی عوارض آلرژیک را در کودکان و بزرگسالان ایجاد می کنند، لذا هدف بررسی فرایند غشایی نانو فیلتراسیون به عنوان یک روش امیدوارکننده در حذف کروم 6 ظرفیتی هم زمان با سولفات به عنوان آلاینده تداخل کننده در فرایندهای غشایی در رسیدن به استانداردهای آب آشامیدنی است.
روش بررسی: به منظور بررسی تاثیر فشار، pH ونوع کاتیون و آنیون همراه در میزان حذف کروم6 و ٣ ظرفیتی، غلظت های mg/L 1/0 و 5/0 کروم در محدوده غلظتmg/L ٨٠٠-١٠٠ سولفات (محدوده های غلظتی در آب) تحت محدوده فشار نانوفیلتراسیون یعنی 2 تا 10 بار انتخاب گردید. آزمایش ها با استفاده از نمک های کلرور سدیم، سولفات سدیم، کلرور 6 آبه کروم سه ظرفیتی و دی کرومات پتاسیم ساخت شرکت مرک و با درجه خلوص بالای 99% و طبق دستور العمل موجود در کتاب روش های استاندارد برای آزمایشات آب و فاضلاب انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که زمانی که غلظت کروم 6 ظرفیتی کاهش می یابد، بهترین راندمان حذف در فشار 4 بار معادل 96% دیده می شود. با افزایش غلظت، پلاریزاسیون غلظتی و افزایش بار منفی غشای راندمان حذف را تا 98% افزایش داد. ولی حذف کروم 3 ظرفیتی وابسته به غلظت یونی و غیر وابسته به فشار در سیستم است. هم چنین افزایش جامدات محلول در آب باعث حذف کامل کروم6 گردید. بهترین راندمان حذف به میزان٩٨% و در pH خنثی ومتمایل به قلیایی رخ داد.
نتیجه گیری: تحقیق نشان داد که نوع الکترولیت همراه کروم، فشار بهره برداری وpH بیش ترین اثر را در عملکرد نانو فیلتر داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده نانو فیلتراسیون روش مناسبی در حذف هم زمان کروم و سولفات از آب است.
رخساره عظیمی یانچشمه، علیرضا ریاحی بختیاری، ثمر مرتضوی،
دوره 7، شماره 2 - ( 7-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: در طی سال های اخیر، ورود آلاینده های نفتی بویژه هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) به تالاب انزلی، حیات موجودات آن را بشدت مورد تهدید قرار داده است. لذا مطالعه کنونی با هدف اندازه گیری و مقایسه غلظت ترکیبات PAH با شاخص های ارزیابی کیفی متعدد رسوب، به منظور ارزیابی سمیت اکولوژیک رسوبات سطحی تالاب انزلی و ارائه راهکار مدیریتی مناسب انجام شده است. روش بررسی: تعداد 22 نمونه رسوب سطحی بطور تصادفی جمع آوری، خشک و با بکارگیری روش سوکسله استخراج گردید. سپس طی دو مرحله کروماتوگرافی ستونی، ترکیباتPAH جداسازی و توسط دستگاه کروماتوگراف گازی با طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: مجموع غلظت این ترکیبات در گسترهng/g 212 تا 2674 وزن خشک با میانگین ng/g 907 وزن خشک قرار گرفت. بیشترین غلظت ها از ایستگاه های واقع در مجاورت نواحی شهری با فعالیت های کشتیرانی، (1-3 و1-4) گزارش شد. در مقایسه با راهبرد های کیفی رسوب (SQGs) بکار رفته در این مطالعه، غلظت اغلب ترکیبات PAH در اکثریت ایستگاه ها در گستره پایین آثار بیولوژیکی مضر قرار گرفتند. تنها در ایستگاه های ناچیزی (1-3، 2-3 و 3-5) غلظت برخی ترکیبات PAH متجاوز از گستره پایین آثار بیولوژیکی مضر بدست آمد. نتیجه گیری: غلظت اغلب ترکیبات PAH در تالاب انزلی در مقایسه با راهبرد های کیفی رسوب استفاده شده در این مطالعه، به ندرت منجر به آثار مضر می شود. با این حال غلظت برخی از این ترکیبات، می تواند منجر به بروز آثار سمی حاد شوند. بنابراین مطالعات بیشتر شامل آزمون های مسمومیت و تجمع زیستی و بررسی ترکیب اجتماع کف‌زیان بخصوص در نواحی متجاوز از SQGs، به منظور مدیریت مناسب ضروری است.
پریسا نوروزی فرد، ثمر مرتضوی، صدیقه اسد، نسرین حسن زاده،
دوره 11، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: رسوبات دریایی مهمترین اجزای پایش سلامت بوم‌سازگان های (اکوسیستم) آبی هستند. پژوهش حاضر با استفاده از شاخص های کیفیت رسوب به بررسی وضعیت آلودگی در بوم سازگان قشم و نیز ارزیابی میزان سمیت عناصر مورد بررسی برای موجودات زنده آن می پردازد.
روش بررسی: نمونه‌برداری از رسوبات سطحی هفت ایستگاه در سواحل قشم انجام و نمونه‌ها با ترکیبی از اسید نیتریک و پرکلریک هضم و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد.
یافته ها: نتایج شاخص های برآورد سمیت بوم شناختی نشان داد رسوبات دریاچه هامون و اسکله ذاکری از نظر زیستی سمیت زیادی دارند. نتایج شاخص برخه خطر اصلاح شده حاکی از بالا بودن شدت آلودگی برای فلزات مس و نیکل در اغلب ایستگاه‌ها است که با نتایج شاخص آلودگی بالقوه در رابطه با فلز نیکل مطابقت دارد. همچنین نتایج شاخص آلودگی بالقوه و فاکتور آلودگی در مورد مقدار عنصر سرب مطابقت دارد. مطابق نتایج شاخص آلودگی دریاچه هامون و اسکله ذاکری به شدت آلوده و شاخص اصلاح شده آن نشان‌دهنده وضعیت آلوده در رمچاه، دریاچه هامون، اسکله ذاکری و جزایر ناز است. شاخص غنی شدگی نیز با آلودگی قابل توجه در رابطه با اغلب فلزات مویدی بر سایر شاخص‌های مورد بررسی و آلودگی منطقه مورد مطالعه است.
نتیجه گیری: با توجه به بالاتر بودن غلظت عناصر از رهنمودهای کیفیت رسوب، وجود سمیت بالای رسوبات برای آبزیان این بوم‌سازگان تایید می شود. ایستگاه‌های رمچاه، دریاچه هامون، اسکله ذاکری وضعیت آلودگی بالاتری داشته‌اند و سمیت بالایی برای آبزیان نشان می دهد که فلزات مس، نیکل و در برخی موارد، سرب بیشترین سهم را در ایجاد آلودگی رسوبات منطقه دارند.
ثمر مرتضوی، مسعود حاتمی منش، فاطمه جودکی،
دوره 11، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: نظر به سمیت، خطرات بهداشتی و اکولوژیکی فلزات سنگین در محیط زیست و تاثیرپذیری موجودات زنده، سنجش و ارزیابی غلظت آنها در سطوح مختلف بوم سازگان های آبی بسیار ضروری است. از این‌رو مطالعه حاضر به سنجش غلظت فلزات سرب، نیکل، مس و روی و ارزیابی مخاطره اکولوژیکی آنها در رسوبات سطحی رودخانه سزار در استان لرستان می پردازد.
روش بررسی: نمونه برداری از 16 ایستگاه در طول رودخانه سزار انجام شد. پس از آماده سازی و هضم اسیدی نمونه ها، غلظت فلزات مذکور با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین گردید.
یافتهها: میانگین کلی غلظت فلزات نیکل، روی، مس و سرب در رسوبات رودخانه به‌ترتیب به میزان mg/kg 71/84 > 40/56 >7/75 > 5/61 به‌دست آمد. بررسی شاخص های پتانسیل سمیت حاد فلزات، ریسک اکولوژیکی و بار آلودگی بیانگر وضعیت آلودگی پایین در رسوبات رودخانه بود. خطر محیط زیستی فلزات در رسوبات منطقه به‌ترتیب نیکل > سرب> مس > روی ارزیابی گردید. همچنین یافته ها نشان داد در بین فلزات، فاکتور آلودگی و ارزیابی خطر اصلاح شده (mHQ) برای فلز نیکل به‌ترتیب در حد متوسط، و در طبقه آلودگی متوسط تا آلودگی قابل ملاحظه است.
نتیجهگیری: براساس نتایج، پتانسیل سمیت حاد و خطر اکولوژیکی وضعیت آلودگی فلزات سنگین در رسوبات منطقه، پایین ارزیابی می گردد. اما گسترش شدید فعالیت های انسانی مختلف در نواحی اطراف رودخانه، در کنار آلودگی فلز نیکل در رودخانه و احتمال اثرات سوء بیولوژیکی آن در محیط بر لزوم پایش مداوم رودخانه و ارزیابی خطر سلامت و خطر اکولوژیکی آن تاکید دارد.
مسعود حاتمی منش، ثمر مرتضوی، عیسی سلگی، احمد مهتدی،
دوره 12، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه حضور و افزایش ذرات معلق هوا یکی از عوامل جدی تهدید کننده سلامت انسان‌ها است. در این میان درختان می توانند به واسطه شاخ و برگ خود بستری مناسب برای تجمع ذرات معلق هوا باشند. در این مطالعه به ارزیابی توان جذب ذرات معلق مختلف توسط برگ برخی از گونه های درختی و درختچه ای در شهر اصفهان پرداخته شده است.
روش بررسی: 12 گونه درخت و درختچه در 8 مکان شهر انتخاب و میزان ذرات معلق کل، PM10، PM2.5 و PM0.2 سطح و موم های کوتیکول برگ با استفاده از روش شستشو با آب و کلروفرم توسط فیلترهای کاغذی 91، µm42 و فیلتر پلی تترا فلوئورواتیلن و ترازوی دیجیتالی اندازه گیری شد.
یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میانگین ذرات معلق مربوط به گونه‌های شاه توت و بید به میزان 23/5±190/32 و μg/cm2 4/42±11/9 است. روند تجمع کل ذرات معلق سطح برگ به‌ترتیب از بیشترین به کمترین به‌صورت شاه توت> چنار> نارون> توت> عرعر> افرا> زبان گنجشک> خرزهره>اقاقیا> ارغوان> شمشاد> بید و در موم های کوتیکول در شاه توت> نارون> چنار> توت> افرا> عرعر> اقاقیا> ارغوان> زبان گنجشک> خرزهره> شمشاد > بید به‌دست آمد.
نتیجه گیری: نتایج حاکی از آنست که توانایی گونه‌های مختلف درختی در جذب ذرات به ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزلوژیکی و اکولوژیکی برگ بستگی دارد. درنهایت بین گونه های مختلف شاه توت دارای بیشترین توانایی جذب ذرات معلق است.
