فصلنامه

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 l> زمینه و هدف: رانندگان اتوبوس‌‌های شهری در طول رانندگی به طور دایم در معرض ارتعاش تمام بدن هستند، این مساله می‌‌تواند منجر به اختلالات سیستم‌‌های اسکلتی عضلانی، عصبی مرکزی و گردش خون شود و بیماری‌‌های شغلی ناشی از ارتعاش را ایجاد نماید. هدف از این مطالعه بررسی توصیفی ـ تحلیلی مواجهه رانندگان اتوبوس‌‌های شهری تهران با ارتعاش تمام بدن بوده است.
روش بررسی: پارامترهای مربوط به ارتعاش تمام بدن مانند شتاب ریشه مجموع مربعات، شتاب معادل کلی، میزان دوز ارتعاش و فاکتور قله به صورت مجزا در سه جهت (Y, ZوX) در 80 اتوبوس در 5 نوع مختلف که به صورت تصادفی انتخاب گردیده بودند اندازه‌‌گیری شد و نتایج به دست آمده با استاندارد  2631ISO مقایسه شد و در نهایت زمان مجاز رانندگی برای اتوبوس‌‌های مختلف محاسبه گردید.
یافته‌ها: شتاب ریشه میانگین مربعات وزن یافته فرکانسی در محورهای X,Y در تمامی اتوبوس‌ها در زیر ناحیه هشدار سلامتی و در محور z در ناحیه هشدار سلامتی است و  شتاب معادل کلی در اتوبوس نوع ایکاروس در بالاتر از ناحیه هشدار سلامتی و در بقیه اتوبوس‌‌ها در ناحیه هشدار سلامتی مطابق با استاندارد   ISO 2631 است،  میزان دوز ارتعاش (VDV) کمتر از 5/8 و فاکتور قله (CF) کمتر از9  بوده و در تمامی اتوبوس‌‌ها کمتر از حدود مجاز پیشنهادی استاندارد ISO 2631 است. همچنین زمان مجازرانندگی کمتراز 8 ساعت در روز تخمین زده شد و به ترتیب اتوبوس‌‌های ایکاروس بیشترین و اتوبوس‌‌های مان کمترین میزان شتاب ارتعاش، فاکتور قله و میزان دوز ارتعاش را به خود اختصاص دادند.
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج امکان ایجاد خطرات بالقوه بهداشتی دررانندگان اتوبوس‌ها وجود دارد بنابراین توصیه می‌شود موارد مدیریت‌‌های ایمنی و بهداشتی در خرید اتوبوس‌‌های جدید، کاهش ساعات کاری و افزایش زمان استراحت در برنامه‌‌ریزی نحوه کار رانندگان مدنظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: دفع ترکیبات داروئی به محیط زیست به عنوان آلاینده‌های نو ظهور، نگرانی قابل توجهی ایجاد کرده و استفاده از روش‌های جدید تصفیه فاضلاب جهت حذف این ترکیبات ضروری بنظر می‌رسد. مطالعه حاضر درصدد بررسی میزان تاثیر بازدارندگی داروی مترونیدازول قبل و بعد از تصفیه با استفاده از فرایند UV254/H₂O₂ بر فعالیت متان‌سازی ویژه جرم زیستی بی‌هوازی است. روش بررسی: تعداد 14 آزمایش هضم بی‌هوازی به روش ناپیوسته قبل و پس از کاربرد فرایند UV254/H₂O₂ در راکتورهای mL500 که 30% جرم زیستی بی‌هوازی و 70% سوبستره بوده، انجام شد. تکنیک مورد استفاده در این مطالعه روش جابجایی مایع بود. مدت هر آزمایش در حدود10 تا 17روز به طول انجامید. یافته‌ها: میزان بیومتان تجمعی در غلظت‌های 1، 5، 10، 25، 50 و mg/L 100 داروی مترونیدازول بترتیب 34/04، 95/12، 100/86، 3/28، 27/88 وmL 6/97 اندازه‌گیری شد. این میزان با کاربرد فرایند پیش تصفیه به مدت min 60 در غلظت‌های 25، 50 و mg/L80 بترتیب 800/73، 243/54 و mL 10/66 و در مدت زمان min90 در غلظت‌های 80، 120 و mg/L150 بترتیب تولید بیومتان به میزان 377/2، 380/48 و mL63/14 مشاهده شد. نتیجه‌گیری: داروی مترونیدازول در غلظت‌های مختلف بر کارایی هاضم‌های بی‌هوازی اثر بازدارندگی دارد و بنابراین نیاز به یک روش پیش تصفیه موثر برای کاهش این اثر مورد نیاز است. فرایند UV254/H₂O₂روشی موثر برای تجزیه و تبدیل مترونیدازول به ترکیبات ساده‌تر و قابل تجزیه بیولوژیکی بیشتر برای مصرف باکتری‌های بی‌هوازی و در نتیجه افزایش بیوگاز تولیدی در هاضمها است.

زمینه و هدف: ورود فلزات سنگین از طریق فعالیت های انسانی به اکوسیستم های طبیعی، بویژه خاک‌ها یکی از مهم‌ترین نگرانی های زیست-محیطی است. این تحقیق به منظور اندازه گیری مقادیر فلزات مس، روی و کروم در خاک محل دفن زباله‌های شهری و خاکستر زباله های بیمارستانی شهرکرد انجام شده است. روش بررسی: نمونه های خاک از سه بخش، بیرون از محل دفن زباله، محل دفن زباله شهری و محل دفن زباله های بیمارستانی جمع‌آوری شد. بطوری‌که از هر بخش به ترتیب 1،2 و1 ایستگاه انتخاب و در هر کدام سه تکرار نمونه‌برداری انجام شد. یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داد بین مقادیر فلزات روی، مس و کروم در خاک محل های دفن مورد مطالعه در سطح 95 درصد اختلاف معنادار وجود دارد (P<0/05). همچنین برای فلز روی و مس بیشترین مقدار در محل دفن خاکستر زباله های بیمارستانی، و برای فلز کروم بیشترین مقدار درمحل دفن زباله های زاید شهری بدست آمد. در این بررسی ترتیب مقادیر فلزات مورد بررسی در نمونه های خاک در همه ایستگاه ها بدین صورتZn>Cu>Cr بدست آمد. نتیجه گیری: مقادیر بالای تعیین شده فلزات مورد بررسی در مطالعه حاضر بیانگر کاربرد بالای این فلزات در ساختار زباله های شهری و بیمارستانی و همچنین عدم تفکیک و دفن نادرست آنها است. از این‌رو آگاهی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی زباله های شهری، بیمارستانی و خاک محل دفن به منظور برآورد اثرات آنها برکیفیت خاک و محیط های اطراف ضروری است.

زمینه و هدف: آلودگی خاک چه ناشی از عوامل طبیعی و چه انسانی، کیفیت محیط ­زیست را کاهش می­ دهد. هدف این پژوهش ارزیابی استفاده از شاخص زمین ­انباشتگی، فاکتور آلودگی و تحلیل مؤلفه­ های اصلی در برآورد آلودگی خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل است.

روش بررسی: 135 نمونه خاک سطحی از شهرستان آران و بیدگل جمع­ آوری شد و غلظت عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، مس و روی در نمونه ­ها تعیین شد. شاخص زمین­ انباشتگی (Igeo)، فاکتور آلودگی (CF) و تحلیل مؤلفه­ های اصلی (PCA) برای تعیین وضعیت و روند آلودگی خاک این منطقه و تکنیک­ وزن­ دهی معکوس فاصله (IDW) برای ارائه الگوی مکانی این شاخص­ ها استفاده شد.

یافته­ ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت کل کادمیوم، سرب، نیکل، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب  0/72، 11/41، 29/87، 48/59 و 14/82 mg/kgاست؛ که این غلظت­ ها بالاتر از غلظت­ های زمینه بود. میانگین شاخص زمین­ انباشتگی و فاکتور آلودگی در منطقه روند نزولی مس> کادمیوم> نیکل> روی≈ سرب را نشان داد. الگوی مکانی این شاخص­ ها نشان داد که بیشترین انباشت فلزات کادمیوم، سرب و روی در محدوده شهرک­ های صنعتی، کوره ­های آجرپزی و مناطق شهری اتفاق افتاده است و برای دو عنصر مس و نیکل انباشت بیشتر در مناطق شهری و زمین­ های کشاورزی رخ داده است. طبق تحلیل مؤلفه­ های اصلی دو مؤلفه شناسایی شد که در مؤلفه نخست فلزات مس، نیکل و روی و در مؤلفه دوم کادمیوم و سرب قرار گرفتند.

نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که غلظت فلزات سرب و کادمیوم بیشتر تحت تاثیر فعالیت­ های انسانی و غلظت نیکل، روی و مس بیشتر تحت کنترل عوامل طبیعی و انسانی هستند.

زمینه و هدف: گرد و غبار خیابانی از ذرات جامد پیچیده­ ای تشکیل ‌شده است که می­ تواند شاخص مناسبی برای تعیین آلودگی محیط ­زیست شهری باشد. از این رو، هدف این مطالعه شناسایی، تحلیل مکانی و ارزیابی آلودگی فلزات سنگین موجود در گرد و غبار خیابانی شهر کاشان است.

روش بررسی: در مجموع 50 نمونه گرد و غبار خیابانی از سطح شهر کاشان جمع­ آوری شد و غلظت فلزات Cu، Pb، Zn، Fe، Ni، Cr و Cd در آنها اندازه­ گیری شد. شاخص زمین انباشتگی (I_geo) برای برآورد آلودگی استفاده شد و الگوی مکانی غلظت فلزات در گرد و غبار خیابانی در محیط GIS تهیه شد.

یافته ­ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت Zn، Cd، Cr، Fe، Ni، Pb و Cu در گرد و غبار خیابانی به ترتیب 237/21، 0/43، 37/12، 16589/77، 13/62، 45/18 و mg/kg 45/58 است. نتایج همچنین نشان داد که غلظت فلزات Pb، Cu، Zn و Fe در گرد و غبار خیابانی بیشتر از غلظت زمینه است. نتایج شاخص ­ I_geoنیز روند نزولی Pb > Zn > Cu > Ni > Cd > Cr را نشان داد. طبق تحلیل الگوی مکانی بیشترین غلظت­ های فلزات در گرد و غبار، در مرکز شهر، خیابان­ های اصلی اتوبان قم- کاشان و کمترین غلظت­ ها در مناطق مسکونی مشاهده شد.

نتیجه ­گیری: طبق تحلیل­ های صورت گرفته، به نظر می­ رسد که منشا فلزات Cu و Zn،Pb انسانی بوده و فلزات Fe و Cd نیز تا حدودی تحت تاثیر فعالیت های انسانی قرار گرفته اند، درحالی که فلزات Ni و Cr منشا کاملا طبیعی دارند. ترافیک و فعالیت های صنعتی، احتمالا عامل اصلی افزایش غلظت فلزات سنگین در شهر کاشان است.