فصلنامه

---

زمینه و هدف: آلودگی های زیست محیطی مؤثر بر سلامت انسان یکی از نگرانی های مهم در رابطه با فعالیت صنایع فراوری فلزات سنگین می&thinspباشد. این آلودگی ها شامل خاک، آب های سطحی و زیرزمینی و رسوبات می باشند. این بررسی با هدف تعیین غلظت فلزات سرب، روی و کادمیم در منابع آب مجاور کارخانه&thinspی سرب و روی زنجان انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی، در زمستان ۱۳۸۶ از ۱۷ حلقه چاه آب آشامیدنی، نمونه برداری و نمونه ها به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مورد آزمایش قرار گرفتند. موقعیت چاه ها نیز توسط دستگاه مکان یاب جهانی تعیین شد. کلیه چاه ها در فاصله کمتر از ۱۰ کیلومتری کارخانه انتخاب شدند و همبستگی بین غلظت هر فلز با فاصله از کارخانه نیز مطالعه شد.
یافته ها: داده های تحقیق با معیارهای ملی و بین المللی مقایسه گردید و نشان داد که غلظت سرب در هیچ نمونه ای بالاتر از استاندارد ملی نیست اما سرب و کادمیم به ترتیب در ۵۹ و ۵۳ درصد نمونه ها فراتر از حد رهنمودی سازمان جهانی بهداشت بودند. غلظت روی در کلیه نمونه ها پایین&thinspتر از حد معیارها بود.
نتیجه گیری: به دلیل اهمیت بهداشتی فلزات سنگین ضروری است مطالعات جامع تری از جمله تعیین غلظت فلزات در محیط های فیزیکی و بیولوژیکی انجام و بر راه های جذب فلزات توسط انسان تأکید شود. همچنین مطالعه ای برای تعیین میزان بروز و شیوع بیماری های مرتبط با فلزات سنگین در منطقه مهم به نظر می رسد.   

---

زمینه و هدف: از نظر سازمان جهانی بهداشت صدا به عنوان سومین آلودگی خطرناک شهرهای بزرگ است. اتوبوس ها موضوع جالبی برای مطالعه آلودگی صوتی هستند. چون هم به منبع صدای متحرک محیطی (ترافیک) و هم منبع صدای شغلی برای رانندگان محسوب می شوند .هدف از این مطالعه بررسی تحلیلی مواجهه رانندگان اتوبوس های شهری  تهران با صدا بوده است.
روش بررسی:  تراز صدا در ۹۰ اتوبوس که در ۳ گروه مجزا (۱) ۳۰ اتوبوس ایکاروس (۲) ۳۰ اتوبوس مان (۳) ۳۰ اتوبوس شهاب قرار داشتند و به صورت تصادفی انتخاب گردیده بودند اندازه گیری گردیده و به ۸ ساعت کار در روز تعمیم داده شدند. همزمان آنالیز فرکانسی صدا در مراکز اکتاوباند نیز انجام گرفته و مقدار SIL  برای اتوبوس ها محاسبه گردیدند. نتایج به دست آمده برای اتوبوس های مختلف با یکدیگر و مقادیر استاندارد مقایسه شد.
یافته ها: تراز مواجهه ۸ ساعته در رانندگان اتوبوس های نوع ایکاروس (A dB۸۲ ) بیشتر از نوع مان (A dB ۷۷,۶ ( و مقدار این دو بیشتر از نوع شهاب (dB A ۷۵) می باشد.مقدار SIL نیز در اتوبوس های ایکاروس بیشتر از اتوبوس های دیگر است. آنالیز فرکانسی صدا نشان می دهد که عمر اتوبوس در فرکانس های مرکزی تاثیر معنی داری روی افزایش صدا دارد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که نوع اتوبوس و عمر اتوبوس از فاکتورهای تاثیر گذار بر مقدار مواجهه رانندگان با صدا ست که مشابه با نتایج مطالعات  پیشین در این زمینه است.

---

زمینه وهدف: فاضلاب های رنگی صنایع نساجی یکی از منابع مهم آلودگی محیط زیست اند. استفاده از روش های مناسب دوستدار محیط زیست به منظور حذف این آلاینده ها ضروری است. در سال های اخیر، استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته، بر پایه تولید اجزای بسیار فعال و واکنش پذیر مانند رادیکال هیدروکسیل پیشنهاد شده است. هدف از انجام این تحقیق، تجزیه فتوکاتالیستی رنگ متیلن بلو با استفاده از نانو ذرات اکسید روی تحریک شده با پرتو فرابنفش (UVA)  است.
روش بررسی: در این تحقیق تجزیه فتوکاتالیستی رنگ متیلن بلو به کمک غلظت‌های مختلف نانوذرات اکسید روی با قطر زیر۵۰ نانومتر و پرتو فرابنفش (UVA) در یک راکتور ناپیوسته (Batch) مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت رنگ، غلظت نانو ذرات اکسید روی، شدت پرتو اشعه اولتراویوله از جمله متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق بودند.
یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که حذف رنگ متیلن بلو ارتباط مستقیمی با شدت تابش دارد. بهترین نتیجه حذف رنگ در غلظت ۱۵۰ میلی‌گرم در لیتر نانو ذرات اکسید روی و شدت تابش۲۴۰ میکرووات بر سانتی ‌متر مربع حاصل گردید. با افزایش غلظت رنگ سرعت حذف رنگ کاهش می‌یافت. متعاقب حذف رنگ، ۷/۳۲% از میزان COD اولیه نیز کاسته ‌می شد.
نتیجه گیری: فرایند تجزیه فتوکاتالیستی به کمک نانو ذرات اکسید روی تحت تابش UVA در حذف کامل رنگ متیلن بلو وکاهش COD است.

---

زمینه و هدف: در سال های اخیر به کاربرد مانع های صوتی توجه زیادی شده است. مانع های صوتی به عنوان یک راهکار کنترل صوت می توانند با افزایش افت صدا گیرنده ها را در مقابل نوفه محافظت کنند. این مقاله نتایج بررسی عملکرد آکوستیکی پخش کننده (PRD) را روی  مانع T شکل زیست محیطی ارایه می کند.
روش بررسی: جهت پیش بینی افت صدای مانع های مورد آزمایش از روش عنصر مرزی دو بعدی استفاده شد. همچنین نتایج به دست آمده از مانع سفت با مانع پوشیده شده با( QRD) مورد مقایسه قرار گرفت.
یافته ها: کاهش فرکانس طراحی(PRD) آثار فرکانس را به سمت فرکانس های پایین ترهدایت می کند که بدین صورت افت صدا در شبکه A نیز بهبود می یابد. از طرفی کاربرد وایر مش با مقاومت موثر در سطح فوقانی (PRD)، بازده مانع های پخشنده را بالا می برد. با این وجود به کارگیری وایر مش برروی یک مانع  (PRD)با مقاومت جریان بیش از امپدانس صوتی ویژه هوا، باعث کاهش چشم گیر عملکرد مانع پخش کننده در محدوده باند فرکانس پهن می شود. در نواحی دور و نزدیک به زمین عملکرد مانع T  شکل با پوشش (PRD)در فرکانس ۲۰۰ هرتز بهتر از عملکرد مانع های  (QRD)معادل آن می باشد. میزان بهبود ناشی از استفاده مانع( (PRDدر مقایسه با مانع سفت معادل آن در نواحی دور از زمین حدود ۲ تا ۳ دسی بل می باشد. در حالی که این بهبود نسبت به مدل مانعQR۴ به ۴ تا ۶ دسی بل هم می رسد.
نتیجه گیری: عملکرد موانع در صورت به کارگیری  (PRD) بر روی سطح مانعT شکل در مقایسه با کاربرد پوشش سفت و (QRD) در گیرنده های مورد بررسی بهبود می یابد.

---

زمینه و هدف: همگام با پیشرفت تکنولوژی تماس با فرکانس های مختلف میدان های الکترومغناطیسی(EMF)  به نحو چشمگیری در حال افزایش است. درحالی که مزایای فراوان استفاده از امواج میکروویو در زندگی روزمره غیرقابل چشم پوشی است، ولی در طی سال های  اخیر اثرات مضری که ناشی از تماس با میدان های الکتریکی و مغناطیسی  این  امواج که از آنتن های BTS  منتشر می شود، گزارش شده است. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت انتشار امواج میکروویو در اطراف آنتن های BTS  شهر تهران است.
روش بررسی: در این مطالعه با توجه به  موقعیت مکانی  آنتن های BTS در سطح شهر، چگالی توان امواج الکترومغناطیسی در اطرف ۶۳ آنتن در دو میدان نزدیک و دور در  فواصل مختلف اندازه گیری شد. اندازه گیری ها با استفاده از روش استاندارد IEEE Std C ۱/۹۵ توسط دستگاه ۴۳۳۳-Hi انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها توسط  نرم افزار ۱۶ spss و با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، کولموگروف ـ اسمیرنوف، بونفرونی و کروسکال والیس انجام گرفت.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد که در میدان نزدیک با افزایش فاصله از پای آنتن میانگین چگالی توان امواج الکترومغناطیس افزایش می&thinspیابد. به طوری که از پای دکل تا۱۰ متر افزایش میانگین چگالی توان امواج بطئی و از فاصله۱۰ تا۱۵ متر کاملا محسوس  است. ولی در میدان دور با افزایش فاصله از ۲۰ متر، میانگین چگالی توان امواج الکترومغناطیس کاهش می یابد و از فاصله ۱۰۰ متر به بعد شیب نمودار تقریبا خطی شده، میزان چگالی توان به حد زمینه رسیده به گونه ای که با افزایش فاصله کاهش محسوسی مشاهده نمی شود.
نتیجه گیری : تمام اندازه گیری های چگالی توان امواج الکترومغناطیس ناشی از BTS ها در حدود۰۶/۰ مقادیر توصیه شده مجازاستاندارد محیطی و ۰۰۰۰۰۳/۰ درصد استاندارد شغلی است که نتایج به نتایج دیگر تحقیقات نیز نزدیک است.

---

زمینه و هدف: صدای ناشی از عبور و مرور موتورسیکلت ها سهم بسزایی در آلودگی صوتی  شهرهای بزرگ دارد که این امر می تواند به دلیل فقدان قوانین و استاندارد های ملی کنترل تراز نشر صوتی موتورسیکلت های تولید داخل و نیز وارداتی باشد. این مطالعه از طریق ارزیابی آلودگی صوتی موتورسیکلت ها اقدام به ارایه حدود مجاز با قابلیت کاربرد در مراحل مختلف عمر موتورسیکلت نموده است.
روش بررسی: ابتدا استانداردهای صدای موتورسیکلت در کشور های مختلف بررسی و با نتایج حاصل از اندازه گیری تراز صدای ۶۲۲ دستگاه موتورسیکلت در سه گروه مختلف مقایسه گردید. میزان نمونه در هر گروه تابعی از میزان تولید سالیانه آن گروه در کشور بود. سپس با استفاده از آزمون های آماری حدودی را که بتواند در مرحله اول ۹۰ درصد موتورسیکلت های ساخت داخل را در برگیرد به عنوان استاندارد صدای موتورسیکلت های تولید داخل  پیشنهاد گردید.
یافته ها: این حد مجاز برای موتورسیکلت های گروه ۱، ۲، ۳ به ترتیب ۸۴ ، ۸۶ و ۸۷ (dB (A در مرحله TA (تایید نوع) محاسبه گردید. برای مرحله COP (تطابق با تولید) مطابق فرمول خاصی افزایش می یابد ودر نهایت نیز یک فلوچارت به عنوان روش استاندارد اندازه‌گیری صدای موتورسیکلت ها در مراحل TAوCOP پیشنهاد گردید.
نتیجه گیری: تراز نشر صوتی موتورسیکلت های ساخت داخل به طور متوسط حدود dB ۹ از حدود مجاز اروپایی بیشتر می باشد و اگر حدود مجاز اروپایی را جهت موتورسیکلت های ساخت داخل اعمال کنیم حدود ۹۰ درصد موتورسیکلت ها از چرخه تولید خارج خواهند شد که در عمل این امر غیرقابل اجرا خواهد بود.

---

MicrosoftInternetExplorer۴ زمینه و هدف: استرس گرمایی در بسیاری از صنایع از جمله صنایع پتروشیمی و فولاد یک خطر جدی برای سلامتی و ایمنی کارگران به شمار می‌آید. ارزیابی استرس گرمایی نه تنها از نظر پیشگیری از بیماری‌های ناشی از مواجهه با گرما، بلکه از نظر عملکرد و ایمنی کارگران در محیط کار نیز مهم است. شاخص‌هایی که هم اکنون برای ارزیابی استرس گرمایی مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار زیاد بوده و انتخاب یک شاخص مناسب برای محدوده وسیعی از شرایط آب و هوایی سخت است. هدف از انجام این مطالعه ارایه یک شاخص بهینه بر اساس پارامترهای فیزیولوژیکی بدن افراد در  صنعت پتروشیمی است.
روش بررسی: این مطالعه در یک صنعت پتروشیمی واقع در عسلویه صورت پذیرفت و ۲۱ نفر کارگر مرد وارد مطالعه و بر اساس سازش یا عدم سازش فرد با گرما تقسیم بندی شدند. پارامترهای فیزیولوژیکی شامل ضربان قلب و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، دمای پوست و دمای دهانی افراد طی دو هفته در طول روز کاری اندازه گیری شد. هم‌زمان با اندازه‌گیری پارامترهای فیزیولوژیکی، پارامترهای شرایط جوی لازم برای محاسبه شاخص دمای تر گوی سان ((WBGT) Wet Bulb Globe Temperature)، مقدار عرق مورد نیاز ((SW_req)Required Sweat Rate) و شاخص احساس ناراحتی (Discomfort Index (DI)) اندازه گیری شد.
یافته‌ها: میانگین شاخص‌های محاسبه شده برای افراد هر دو گروه سازش یافته و سازش نیافته در سایت کار به طور معنی‌داری بالاتر از سایت پذیرش بود (p>۰/۰۵). همچنین میانگین پارامترهای فیزیولوژیکی افراد هر دو گروه در سایت کار بیشتر از سایت پذیرش بود  (p>۰/۰۵).در مورد ضریب همبستگی بین شاخص‌های محاسبه شده با پارمترهای فیزیولوژیکی شاخص WBGT با ضربان قلب، فشار سیتولیک و دیلستولیک خون و دمای پوست به ترتیب ۷۳۱/۰ ، ۴۵۱/۰، ۳۷۵/۰ و۶۹۵/۰ بیشترین ضریب هم بستگی را دارا بود و شاخص DI به ترتیب ۷۲۵/۰،  ۴۴۶/۰، ۳۵۲/۰ و ۶۸۹/۰ بود و SW_req  با دمای عمقی بدن با مقدار ضریب همبستگی ۷۶۶/۰  بیشترین رابطه را داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه ارتباط معنی‌داری را بین شاخص‌های محاسبه شده و پارامترهای فیزیولوژیکی را در سایت کار و پذیرش را نشان می‌دهد که نتایج مطالعات قبلی را تایید می‌کند. در این مطاله شاخص بهینه با توجه به مطالعات گذشته بر اساس ضربان قلب بررسی و چنین نتیجه‌گیری شد که شاخص WBGT بیشترین ضریب هم‌بستگی را با ضربان قلب داراست. این مطالعه پیشنهاد می‌کند که برای ارزیابی استرس گرمایی با چنین شرایط آب و هوایی شاخص WBGT بهینه‌ترین شاخص کاربردی است.

---

---

---