فصلنامه

سابقه و هدف: سیلیس ماده معدنی فراوانی است که در طبیعت به اشکال گوناگون یافت می شود، خطرزایی فرم بلوری آن یا آلفا کوارتز (سیلیس آزاد) بیشتر از بقیه است. تماس با گرد و غبار های حاوی سیلیس آزاد باعث آسیبهای ریوی و در نهایت منجر به سیلیکوزیس و مرگ می شود. هدف از این بررسی سطح تراکم گرد وغبار و سیلیس آزاد و میزان مواجهه کارگران معدن سنگ آهن خواف با آن بود.

روش بررسی: با استفاده از روشهای نمونه برداری فردی و محیطی میزان تماس با گرد و غبار کل و قابل استنشاق اندازه گیری و غلظت گرد وغبار به روش وزن سنجی تعیین گردید. به منظور تعیین مقدار سیلیس آزاد، نمونه های گرد و غبار توسط روش پراش اشعه ایکس(XRD) مورد آنالیز قرار گرفتند و با مقادیر استاندارد مقایسه شدند.

یافته ها: بالاترین میانگین تراکم گرد و غبار و سیلیس آزاد کل مربوط به ایستگاه سنگ شکن (mg/m³ 155±800 و mg/m³ 7/6±11/26) و کمترین آنها مربوط به ایستگاه اداری و نگهبانی( mg/m³ 2/2±28/8 و mg/m³ 0019/0±012/0) می باشد. بالاترین میانگین تراکم گرد و غبار و سیلیس آزاد قابل استنشاق مربوط به ایستگاه حفاری تپه قرمز شماره 1(mg/m³ 45/13±14/66  وmg/m³ 39/0±48/1) و کمترین آنها مربوط به ایستگاه چکش بادی (mg/m³ 62/2±26/5 وmg/m³ 005/0±01/0) می باشد.

نتیجه گیری: مقدار گرد و غبار کل فقط در ایستگاه اداری و نگهبانی پایین تر از حد استاندارد ایران و در بقیه ایستگاهها چندین برابر این استاندارد بود. مقدار گرد و غبار قابل استنشاق در همه ایستگاهها بالاتر از حد استاندارد ایران بود. همچنین سیلیس آزاد قابل استنشاق تنها در ایستگاه چکش بادی  کمتر از استاندارد ایران بود. با توجه به این مقادیر ضروری است با رعایت روشهای مختلف از ایجاد و انتشار گرد و غبار جلوگیری شود.

زمینه و هدف: مواد آلی طبیعی مخلوط پیچیده ای از پلی الکترولیت های با وزن مولکولی متفاوت هستند که عمدتا از تجزیه بقایای گیاهان و حیوانات تولید می شوند. مواد آلی طبیعی توسط روش های تصفیه مختلفی از آب قابل حذف است. هدف از مطالعه حاضر بررسی کارایی نانولوله های کربنی شکل دهی شده در حذف مواد آلی طبیعی از محلول آبی است. روش بررسی: در این مطالعه برای حذف مواد آلی از نانولوله های شکل دهی شده در ستون جریان پیوسته استفاده شد. متغیرهای مختلفی از جمله pH نقطه صفر، pH، غلظت های مختلف مواد آلی طبیعی و همچنین ایزوترم ها مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: نتایج بررسی اثر pH نشان داد که ظرفیت جذب سطحی مواد آلی طبیعی با کاهش pH افزایش می یابد. pH نقطه صفر (pH_ZPC) برای نانولوله های کربنی مورد استفاده در این پژوهش برابر 6 بود. همچنین نتایج آزمایشات ایزوترم های فروندلیچ، لانگمویر و BET نشان داد که ضریب رگرسیون R² برای ایزوترم فروندلیچ نسبت به دو ایزوترم دیگر برای نانولوله های کربنی مورد استفاده در این تحقیق بالاتر بود. آزمایشات ستون جذب پیوسته در غلظت های مواد آلی طبیعی ورودی مختلف نشان داد که ظرفیت جذب سطحی نانولوله های کربنی برای غلظت های مواد آلی طبیعی ورودی 10، 5 و mg/L 3 به ترتیب برابر 53/46، 30/40، mg/g 24/75 بود. نتیجه گیری: از نتایج این مطالعه می توان نتیجه گرفت که نانولوله های کربنی شکل دهی شده جاذب موثری برای حذف مواد آلی طبیعی از محلول آبی است.